جمیل الدین عالی
جمیل الدین عالی | |
---|---|
(اردو وچ: جمیل الدین عالی) | |
جم | 20 جنوری 1926
|
وفات | 23 نومبر 2015 (89 سال) |
شہریت | پاکستان |
قومیت | برطانیہ (1926–47) پاکستان (1947–2015) |
مذہب | اسلام |
جماعت | پاکستان پیپلز پارٹی |
شریک حیات | طیّبہ بانو |
والدین | نواب سر امیرالدین احمد خاں، سیّدہ جمیلہ بیگم |
عملی زندگی | |
مادر علمی | دلی یونیورسٹی |
پیشہ | سول سرونٹ، شاعر، سفرنامہ نگار، کالم نگار، ادیب |
مادری زبان | اردو |
پیشہ ورانہ زبان | انگریزی ، اردو |
دور فعالیت | 1951-2015 |
اعزازات | |
ترمیم |
جمیل الدین عالی (20 جنوری، 1925ء – 23 نومبر، 2015ء)[۱] اردو دے مشہور شاعر، سفرنامہ نگار، کالم نگار، ادیب تے کئی مشہور ملی نغمےآں دے خالق سن ۔
حالات زندگی
سودھونوابزادہ مرزا جمیل الدین عالی، ہزہائی نس نواب سر امیر الدین احمد خان فرخ مرزا آف لوہارو دے ستويں صاحبزادے نيں۔ 20 جنوری 1925ء نوں دہلی وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دی والدہ دا ناں سیّدہ جمیلہ بیگم سی۔ جو نواب سر امیر الدین دی چوتھی بیوی تے اور سیّد خواجہ میر درد دی پڑپودیاں سن۔ بارہ سال دی عمر وچ عالی اپنے والد دے سایۂ شفقت توں محروم ہوئے گئے۔[۲] 1940ء وچ اینگلوعربک اسکول دریا گنج دہلی توں میٹرک دا امتحان پاس کيتا۔ [۲] 1945ء وچ اینگلو عربک کالج توں معاشیات، تریخ تے فارسی وچ بی اے کيتا۔ 1951ء وچ سی ایس ایس دا امتحان پاس کيتا تے پاکستان ٹیکسیشن سروس دے لئی نامزد ہوئے۔ 1971ء وچ کراچی یونیورسٹی توں ایف ای ایل 1976ء وچ ایل ایل بی سیکنڈ ڈویژن وچ پاس کر کے ملازمت دا آغاز کيتا۔ 1948ء وچ حکومت پاکستان وزارت تجارت وچ بطور اسسٹنٹ رہے۔ 1951ء وچ سی ایس ایس دے امتحان وچ کامیابی دے بعد پاکستان ٹیکسیشن سروس ملی تے انکم ٹیکس افسر مقرر ہوئے۔ 1963ء وچ وزارت تعلیم وچ کاپی رائٹ رجسٹرار مقرر ہوئے۔ اس دوران وچ اقوام متحدہ دے ثقافتی ادارے یونیسکو وچ فیلو منتخب ہوئے۔ اس دے بعد دوبارہ وزارت تعلیم وچ بھیج دتا گیا۔ لیکن فوراً گورنمنٹ نے عالی صاحب نوں ڈیپوٹیشن اُتے نیشنل پریس ٹرسٹ بھیج دتا جتھے اُتے انہاں نے سیکرٹری دی حیثیت توں کم کيتا۔ 1967ء وچ نیشنل بینک آف پاکستان توں وابستہ ہوئے تے سینٹر ایگزیکٹو وائس پریزیڈنٹ دے عہدے تک پہنچے اوتھے توں ترقی پا کر پاکستان بینکنگ کونسل وچ پلاننگ اینڈ ڈویلپمنٹ ایڈوائزر مقرر ہوئے۔ جمیل الدین عالی دی متعدد لکھتاں شائع ہوئے چکياں نيں۔ انہاں نوں بوہت سارے ایوارڈز توں وی نوازیا گیا۔ آپ نوں 1989ء وچ صدارتی تمغا برائے حسن کارکردگی وی ملا۔
وفات
سودھوان دا انتقال 23 نومبر، 2015ء نوں کراچی وچ ہويا۔ انہاں دی تدفین کراچی وچ آرمی دے بیزرٹا قبرستان وچ ہوئی۔
شاعری
سودھوعالی جس طرح کئی سطحاں اُتے زندگی گزاردے نيں اوداں ہی انہاں دی تخلیقی اظہار کئی سطحاں اُتے ہُندا رہندا اے۔ تام انہاں نے دوہا نگاری وچ کچھ ایسا راگ چھیڑ دتا اے یا اردو سائکی دے کسی ایداں دے تار نوں چھو دتا اے کہ دوہا انہاں توں تے اوہ دوہے سکے منسوب ہوئے کے رہ گئے نيں۔ انہاں نے دوہے دی جو بازیافت دی اے تے اسنوں بطور صنف شعر دے اردو وچ جو استحکام بخشا اے اوہ خاص انہاں دی دین ہوئے کے رہ گیا اے۔ عالی جے تے کچھ نہ وی کردے تاں وی ایہ انہاں دی مغفرت دے لئی کافی سی کیونجے ایہ انہاں دی مغفرت دے لئی کافی سی۔ کیونجے شعر گوئی وچ کمال توفیق دی گل سہی، لیکن ایہ کدرے زیادہ توفیق دی گل اے کہ تریخ دا کوئی موڑ، کوئی رخ، کوئی نويں جہت، کوئی نويں راہ، چھوندی یا وڈی کسی توں منسوب ہوئے جائے۔
نام | سنہ طبع | صنف |
---|---|---|
لا حاصل | شاعری | |
بس اِک گوشۂ بساط | خاکے،مضامین تے تاثرات | |
آئس لینڈ | سفرنامہ | |
کارگاہِ وطن | کالماں دا مجموعہ | |
بارگاہِ وطن | کالماں دا مجموعہ | |
دوہے | شاعری (دوہے) | |
حرف چند | انجمن ترقی اُردو دیاں کتاباں اُتے لکھے گئے مقدمے | |
انسان | شاعری (طویل نظمیہ) | |
وفا کر چلے | کالماں دا مجموعہ | |
صدا کر چلے | کالماں دا مجموعہ | |
دعا کر چلے | کالماں دا مجموعہ | |
اے مرے دشت سخن | شاعری | |
تماشا مرے اگے | سفرنامہ | |
دنیا مرے اگے | سفرنامہ | |
جیوے جیوے پاکستان | شاعری (قومی و ملی نغمے) | |
غزلاں، دوہے، گیت | شاعری |
اعزازات
سودھو- ہلال امتیاز (2004)
- تمغا حسن کارکردگی (1991)
- آدم جی ادبی انعام (1960)
- داؤد ادبی ایوارڈ (1963)
- یونائٹڈ بینک ادبی ایوارڈ (1965)
- حبیب بینک ادبی ایوارڈ (1965)
- کینیڈین اردو اکیڈمی ایوارڈ (1988)
- سنت کبیر ایوارڈ - اردو کانفرنس دہلی (1989)
جمیل الدین عالی | |
جیون | 20 جنوری 1926 |
جمن پو | دلی ہندستان |
گن | اردو لکھاری |
ہور پڑھو
سودھو- سوہنے کم دا ٹکا لین والیاں دا لسٹ
- پاکستانی لکھاریاں دی لسٹ
باہرلے جوڑ
سودھو- ↑ "ممتاز شاعر جمیل الدین عالی انتقال کر گئے"۔ ایکسپریس نیوز۔ 23 نومبر، 2015۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 نومبر، 2015
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ طاہرہ بانو حجاب۔ خاندانِ لوہارو۔ فیروز سنز، 2002، ص 107۔
- ↑ "جمیل الدین عالی"۔ Bio-bibliographies۔ 23 نومبر، 2015۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 نومبر، 2015