بنگال قانون ساز اسمبلی
| Bengal Legislative Assembly বঙ্গীয় আইনসভা | |
|---|---|
 | |
| قسم | |
| قسم | |
| تاریخ | |
| قیام | 1937 |
| سبکدوش | 1947 |
| مابعد | East Bengal Legislative Assembly West Bengal Legislative Assembly |
| نشستاں | 250 |
| مقام ملاقات | |
| کولکاتا، بنگال پریزیڈنسی | |
بنگال قانون ساز اسمبلی ( بنگالی: বঙ্গীয় আইনসভা ) برطانوی ہندوستان دی سب توں وڈی مقننہ سی جو بنگال (اب بنگلہ دیش تے ہندوستانی ریاست مغربی بنگال ) دی مقننہ دے زیريں ایوان دے طور اُتے کم کردی سی ایہ گورنمنٹ آف انڈیا ایکٹ 1935ء دے تحت قائم کيتی گئی سی اسمبلی نے غیر منقسم بنگال دی آخری دہائی وچ اہم کردار ادا کيتا۔ قائد ایوان بنگال دا وزیراعظم سی۔ اسمبلی دی مدت وچ کرشک پرجا پارٹی دی جاگیرداری مخالف تحریک، دوسری جنگ عظیم دا دور، لاہور دی قرارداد، ہندوستان چھڈو دوتحریک، متحدہ بنگال دے لئی تجاویز تے بنگال دی تقسیم تے برطانوی ہندوستان دی تقسیم جداں اہم مرحلے پیش آئے۔
اس اسمبلی وچ بنگالی سیاست داناں نے کئی قابل ذکر تقاریر کیتیاں۔ اسمبلی دی کارروائی دا ریکارڈ بنگلہ دیش دی پارلیماناور مغربی بنگال دی قانون ساز اسمبلی دے کتاباں خاناں وچ محفوظ اے۔
تریخ سودھو
اسمبلی بنگال وچ قانون سازی دی ترقی دی انتہا سی جس دا آغاز 1861ء وچ بنگال قانون ساز کونسل توں ہويا۔ گورنمنٹ آف انڈیا ایکٹ 1935ء نے کونسل نوں ایوان بالا بنا دتا، جداں کہ 250 نشستاں والی قانون ساز اسمبلی نوں منتخب ایوان زیريں دے طور اُتے تشکیل دتا گیا۔ اس قانون نے آفاقی حق رائے دہی نئيں دتا، بجائے اس دے کہ فرقہ وارانہ ایوارڈ دے مطابق، اس نے اسمبلی نوں منتخب کرنے دی نیہہ دے طور اُتے وکھ ووٹر بنائے۔ پہلے انتخابات 1937ء وچ ہوئے۔ کانگریس پارٹی واحد سب توں وڈی پارٹی دے طور اُتے ابھری لیکن اس نے مقننہ دے بائیکاٹ دی پالیسی دی وجہ توں حکومت بنانے توں انکار کردتا۔ کرشک پرجا پارٹی تے بنگال صوبائی مسلم لیگ نے، جس دی حمایت کئی آزاد قانون سازاں نے کی، پہلی حکومت بݨائی۔ اے دے فضل الحق پہلے وزیراعظم بنے۔ حق نے 1940 ء وچ لیگ دی قرارداد لاہور دی حمایت کی، جس نے سامراجی حکومت توں مطالبہ کيتا کہ اوہ برطانوی ہندوستان دے مشرقی زون نوں مسلماناں دے لئی مستقبل دے خودمختار وطن وچ شامل کرے۔ قرار داد دا متن شروع وچ بنگال تے آسام وچ اک آزاد ریاست دے تصور دی حمایت کردا نظر آندا سی۔ کرشک پرجا پارٹی نے زمین داراں دے اثر و رسوخ نوں کم کرنے دے لئی اقدامات نوں نافذ کيتا۔ وزیر اعظم فضل حق نے ہاریاں تے کساناں دے قرضےآں توں نجات دے لئی قانونی تے انتظامی دونے اقدامات دا استعمال کيتا۔ مورخ عائشہ جلال دے مطابق، بنگالی مسلم آبادی اک بنگالی-آسامی خودمختار ریاست تے مستقل آباد کاری دے خاتمے دی خواہش مند سی [۱]
1941ء وچ ، لیگ نے فضل حق دی حمایت واپس لے لی جدوں اوہ لیگ دے صدر جناح دی خواہش دے خلاف وائسرائے دی دفاعی کونسل وچ شامل ہوئے۔ [۲] جناح نے محسوس کيتا کہ کونسل دی رکنیت تقسیم ہند دے لئی نقصان دہ اے۔ لیکن پنجاب دے وزیر اعظم سر سکندر حیات خان نے فضل حق نوں کونسل وچ شامل کيتا۔ [۳] بنگال وچ فضل حق نے ہندو مہاسبھا دے رہنما شیاما پرساد مکھرجی دی حمایت حاصل کيتی تے دوسری مخلوط حکومت قائم کيتی۔، جناح دے اک بااعتمادسر خواجہ ناظم الدین، قائد حزب اختلاف بن گئے۔ [۴] 1943ء وچ فضل حق دی وزارت گر گئی تے ناظم الدین نے مسلم لیگ دی حکومت بݨائی۔
عالمی جنگ دے شروع ہوݨ دے درمیان وچ ، رابندر ناتھ ٹیگور نے وزیر اعظم ناظم الدین اُتے زور دتا کہ اوہ شانتی نیکیتن وچ اک جرمن شہری تے یہودی لیکچرر الیکس آرونسن دی رہائی دا بندوبست کرن جسنوں برطانوی نوآبادیاتی اتھارٹی نے قید کر رکھیا سی۔ ٹیگور نے پہلے ازاں ہندوستان دی مرکزی وزارت داخلہ توں ارونسن نوں رہیا کرنے دی درخواست کيتی سی لیکن اس درخواست نوں ٹھکرا دتا گیا سی۔ اس دے بعد ٹیگور نے بنگال وچ وزیر اعظم ناظم الدین نوں خط لکھیا۔ وزیر اعظم ناظم الدین نے مداخلت دی تے لیکچرر دی رہائی نوں یقینی بنایا۔ [۵]
ناظم الدین نے بنگال دی صوبائی مسلم لیگ وچ قدامت پسند عناصر دی قیادت کيتی۔ جداں کہ دوسری جنگ عظیم تیز ہوئی تے امپیریل جاپان نے برما توں بنگال اُتے حملہ کیتا، صوبائی حکومت 1943 دے بنگال دے کاݪ توں دوچار ہوئی۔ ہندو مسلم تعلقات مسلسل خراب ہُندے رہے، خاص طور اُتے کانگریس دی ہندوستان چھڈو تحریک دے دوران وچ ۔ اگلے عام انتخابات دو سال دے لئی موخر کر دتے گئے۔ ناظم الدین دی وزارت غیر مقبول ہو گئی۔ [۶] مارچ 1945ء توں اپریل 1946ء دے درمیان وچ گورنر راج نافذ کيتا گیا۔ بنگال صوبائی مسلم لیگ دے اندر دھڑے بندیاں نے ناظم الدین دے دھڑے نوں بے گھر کر دتا۔ تے درمیان وچ کھبے بازو دے ایچ ایس سہروردی دی قیادت والے دھڑے نے صوبائی جماعت دا انتظام سنبھال لیا۔
1946ء دے عام انتخابات وچ بنگال صوبائی مسلم لیگ نے کامیابی حاصل کيتی۔ہندوستان دے ہور مسلم اکثریتی صوبےآں وچ کم حمایت دے مقابلے، لیگ نوں بنگال وچ سب توں وڈی حمایت ملی، ۔ نتیجہ نوں تحریک پاکستان دی اک متضاد منظوری توں تعبیر کيتا گیا۔ سہروردی نوں وزیراعظم بنایا گیا۔ [۷][۸] جناح دے نال سہروردی دے ٹھنڈے تعلقات نے متحدہ بنگال دے حصول دے انہاں دے عزائم نوں متاثر کیتا، حالاں کہ دونے شخصیتاں کلکتہ نوں غیر منقسم بنگال دے اندر ہی چاہندے سن ۔ [۹] نواکھلی فسادات تے ڈائریکٹ ایکشن ڈے دے تشدد نے بنگال دی تقسیم اُتے حکومت دے موقف وچ اہم کردار ادا کيتا۔ بنگالی ہندو رہنماواں جداں سرت چندر بوس تے بنگال دے گورنر دی حمایت دے باوجود، سہروردی دی تجاویز اُتے ارل ماؤنٹ بیٹن تے نہرو نے توجہ نئيں دتی۔ [۱۰] اسمبلی وچ ہندو مہاسبھا دے قانون سازاں نے بنگال دی تقسیم دا مطالبہ کيتا۔ [۹]
تقسیم دی شام سودھو
20 جون 1947ء نوں بنگال دی قانون ساز اسمبلی دا اجلاس بنگال دی تقسیم اُتے فیصلہ کرنے دے لئی ہويا۔ ابتدائی مشترکہ اجلاس وچ 90 دے مقابلے وچ 120 ووٹاں توں فیصلہ کيتا گیا کہ جے صوبہ متحد رہندا اے تاں اسنوں " نويں آئین ساز اسمبلی " (پاکستان) وچ شامل ہونا چاہیے۔ مغربی بنگال دے قانون سازاں دی اک وکھ میٹنگ وچ 21 دے مقابلے وچ 58 ووٹاں توں ایہ فیصلہ کيتا گیا کہ صوبے نوں تقسیم کيتا جائے تے مغربی بنگال نوں " موجودہ دستور ساز اسمبلی " (بھارت) وچ شامل کيتا جائے۔ مشرقی بنگال دے قانون سازاں دے اک وکھ اجلاس وچ 35 دے مقابلے وچ 106 ووٹاں توں ایہ فیصلہ کيتا گیا کہ صوبے دی تقسیم نئيں ہونی چاہیے تے 34 دے مقابلے وچ 107 ووٹاں توں مشرقی بنگال نوں تقسیم دی صورت وچ پاکستان دی آئین ساز اسمبلی وچ شامل ہونا چاہیے۔ [۱۱] 6 جولائی 1947ء نوں، آسام دے علاقے سلہٹ نے مشرقی بنگال وچ شامل ہوݨ دے لئی ریفرنڈم وچ ووٹ دتا۔ [۱۲]
نشستاں سودھو
اسمبلی وچ 250 نشستاں دی تقسیم قریہ داری اصول اُتے مبنی سی اس دی وضاحت درج تھلے کيتی گئی اے۔ [۱۳]
انتخابات سودھو
بنگلہ دیش دی ایشیاٹک سوسائٹی نے تھلے لکھے نتائج ریکارڈ کيتے نيں۔ [۱۳]
1937ء دے عام انتخابات سودھو
| پارٹی | کانگریس | آزاد مسلمان | مسلم لیگ | آزاد ہندو | کرشک پرجا پارٹی | دوسرے | تریپورہ کرشک پارٹی | قوم پرست | ہندو مہاسبھا |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نشستاں | 54 | 42 | 40 | 37 | 35 | 32 | 5 | 3 | 2 |
1946 ءکے عام انتخابات سودھو
| پارٹی | مسلم لیگ | کانگریس | آزاد ہندو | آزاد مسلمان | کمیونسٹ پارٹی | دوسرے |
|---|---|---|---|---|---|---|
| نشستاں | 113 | 86 | 13 | 9 | 3 | 26 |
وزارتاں سودھو
پہلی حق وزارت سودھو
پہلی وزارت 1 اپریل 1937ء توں یکم دسمبر 1941ء دے درمیان وچ وزیر اعظم اے دے فضل الحق نے تشکیل دتی سی حق نے خود تعلیم دا قلم دان سنبھالیا، سر خواجہ ناظم الدین وزیر داخلہ، ایچ ایس سہروردی وزیر تجارت تے محنت، نلنی رنجن سرکار وزیر خزانہ، سر بیجے پرساد سنگھ رائے وزیر محصول، خواجہ حبیب اللہ وزیر زراعت تے صنعت، سریش چندر نندی سن ۔ آبپاشی، کم تے مواصلات دے وزیر، پرسانا دیب رائیکت وزیر جنگلات تے آبکاری، مکندا بہاری ملک کوآپریٹو، کریڈٹ تے پینڈو قرضےآں دے وزیر، نواب مشرف حسین عدلیہ تے قانون سازی دے وزیر تے سید نوشیر علی صحت عامہ تے مقامی خود حکومت دے وزیر سن ۔
دوسری حق وزارت سودھو
دوسری حق وزارت 12 دسمبر 1941ء توں 29 مارچ 1943ء تک جاری رہی۔ اسنوں شیاما حق اتحاد دے ناں توں جانیا جاندا سی۔
ناظم الدین وزارت سودھو
ناظم الدین دی وزارت 29 اپریل 1943ء توں 31 مارچ 1945ء تک قائم رہی۔
سہروردی وزارت سودھو
سہروردی دی وزارت 23 اپریل 1946 ءسے 14 اگست 1947 ءتک چلی۔ سہروردی خود وزیر داخلہ سن ۔ بوگرہ دے محمد علی وزیر خزانہ، صحت تے لوکل سیلف گورنمنٹ سن ۔ سید معظم الدین حسین وزیر تعلیم سن ۔ احمد حسین زراعت، جنگلات تے ماہی پروری دے وزیر سن ۔ ناگیندر ناتھ رائے عدلیہ تے قانون سازی دے وزیر سن ۔ ابوالفضل محمد عبدالرحمن کوآپریٹو تے آبپاشی دے وزیر سن ۔ ابوالغفران سول سپلائی دے وزیر سن ۔ تارک ناتھ مکھرجی آبی گزرگاہ دے وزیر سن ۔ فضل الرحمان وزیر لینڈ سن ۔ دوارکا ناتھ بروری ورکس منسٹر سن ۔
اسمبلی دے اسپیکر سودھو
قانون ساز اسمبلی نے اپنا اسپیکر خود منتخب کيتا۔ سر عزیز الحق اسمبلی دے پہلے سپیکر سن ۔ [۱۴] انہاں دے جانشیناں وچ سید نوشیر علی تے نورالامین شامل سن ۔
| نئيں | مقررین | ٹرم اسٹارٹ | مدت ختم |
|---|---|---|---|
| گورنمنٹ آف انڈیا ایکٹ، 1935 دے تحت قانون ساز اسمبلی۔ | |||
| 1 | سر عزیز الحق | 7 اپریل 1937 | 27 اپریل 1942 |
| 2 | سید نوشیر علی | یکم مارچ 1943 | 14 مئی 1946 |
| 3 | نورالامین | 14 مئی 1946 | 15 اگست 1947 |
ہور ویکھو سودھو
حوالے سودھو
- ↑ Ayesha Jalal (1994). The Sole Spokesman: Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan. Cambridge University Press. p. 151. ISBN 978-0-521-45850-4.
- ↑ Sekhara Bandyopadhyaẏa (2004). From Plassey to Partition: A History of Modern India. Orient Longman. p. 445. ISBN 978-81-250-2596-2.
- ↑ Kamruddin Ahmad (1967)۔ The Social History of East Pakistan. Raushan Ara Ahmed. p. 56.
- ↑ Mohammad Alamgir (2012). "Nazimuddin, Khwaja". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh.
On 1 دسمبر 1941 he resigned from the cabinet because of dissension between Huq and Jinnah. During the Shyama-Huq coalition (1942 to 1943) he acted as the Leader of the Opposition.
- ↑ "The official web site of the Dhaka Nawab Family: Things You Should Know". https://web.archive.org/web/20201020143325/http://www.nawabbari.com/main.html?string=letter.html. Retrieved on 2019-03-21.
- ↑ Ayesha Jalal (1994). The Sole Spokesman: Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan. Cambridge University Press. p. 152. ISBN 978-0-521-45850-4.
- ↑ Joya Chatterji (6 جون 2002). Bengal Divided: Hindu Communalism and Partition, 1932–1947. Cambridge University Press. p. 230. ISBN 978-0-521-52328-8. Check date values in:
|date=(help) - ↑ Bashabi Fraser (2008). Bengal Partition Stories: An Unclosed Chapter. Anthem Press. p. 16. ISBN 978-1-84331-299-4.
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ Ayesha Jalal (1994). The Sole Spokesman: Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan. Cambridge University Press. p. 265. ISBN 978-0-521-45850-4.
The Hindu Mahasabha's demand for partition … Suhrawardy's only hope was … asking for an united and independent Bengal. Paradoxically he had a greater اؤسر of getting Jinnah's endorsement for this scheme than of getting it ratified by the Congress High Command … Jinnah told Mountbatten … 'What is the use of Bengal without Calcutta; they had better remain united and independent.'
- ↑ Ayesha Jalal (1994). The Sole Spokesman: Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan. Cambridge University Press. pp. 280–281. ISBN 978-0-521-45850-4.
Agreement was reached between Sarat Bose, Kiran Shankar Roy, Suhrawardy and a few other Leaguers … although Mountbatten had persuaded London to make an exception for Bengal and allow it to become an independent Dominion, he quickly dropped his plan once Nehru had rejected the proposition.
- ↑ Soumyendra Nath Mukherjee (1987). Sir William Jones: A Study in Eighteenth-century British Attitudes to India. Cambridge University Press. p. 230. ISBN 978-0-86131-581-9.سانچہ:مردہ ربط
- ↑ "History – British History in depth: The Hidden Story of Partition and its Legacies". BBC. https://www.bbc.co.uk/history/british/modern/partition1947_01.shtml. Retrieved on 16 جولائی 2017.
- ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ Sirajul Islam (2012). "Bengal Legislative Assembly". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh.
- ↑ "Kolkata on Wheels". Kolkata on Wheels. https://web.archive.org/web/20170727212935/http://www.kolkataonwheels.com/heritage-building/heritage6.php. Retrieved on 16 جولائی 2017.