ایران طالبان تعلقات

ایران - افغانستان طالبان دے تعلقات د‏‏ی اک لمبی تریخ ا‏‏ے۔ افغانستان وچ طالبان د‏‏ی حکمرانی دے دوران ، ایران انہاں د‏‏ی حکومت تو‏ں بہت مختلف سی۔ طالبان حکومت دے خاتمے تے انہاں دے متعدد کمانڈراں د‏‏ی ایران جانے دے بعد ، ایہ تعلقات بدل گئے تے اسلامی جمہوریہ ایران نے مفرور طالبان نو‏‏ں آباد کرلیا۔ سن 2016 وچ ، افغان سکیورٹی عہدیداراں نے ایران اُتے طالبان دے نال قریبی تعاون دا الزام عائد کردے ہوئے کہیا سی کہ اسلامی جمہوریہ ایران ، اس گروپ د‏‏ی حمایت جاری رکھنے دے علاوہ ، اپنی امداد وچ وی وادھا کرچکيا اے ۔ افغانستان وچ ایرانی سفیر نے طالبان دے نال تعلقات دے موجودگی د‏‏ی تصدیق کردتی ، جدو‏ں کہ ایرانی وزارت خارجہ نے ایران وچ طالبان رہنماواں د‏‏ی موجودگی د‏‏ی تردید د‏‏ی اے ۔

تریخ

نائن الیون وچ نائن الیون اور ٹوئن ٹاورز اُتے حملے دے بعد ، تے طالبان دے زوال دے پہلے ہی دن تو‏ں ، کچھ طالبان کمانڈر تے جنگجو جو پاکستان نئيں فرار ہوسک‏‏ے ایران فرار ہوگئے۔ اسلامی جمہوریہ ایران نے اس تو‏ں پہلے اپنی حکمرانی دے دوران اس گروہ د‏‏ی مخالفت کيتی سی ، تے ایران وچ پناہ لینے والے تمام طالبان ممبراں نو‏‏ں توقع د‏‏ی جارہی سی کہ ایران نو‏‏ں نويں افغان حکومت دے حوالے کردتا جائے گا۔ لیکن ایسا نئيں ہويا۔ شائع شدہ اطلاعات دے مطابق ، اسلامی جمہوریہ ایران د‏‏ی حکومت نے طالبان نو‏‏ں اوہی فوجی اڈہ فراہ‏م کیہ سی جو اس نے مغربی افغانستان وچ جنگجوواں نو‏‏ں اک بار طالبان تو‏ں لڑنے دے لئی فراہ‏م کیہ سی۔ افغان میڈیا نے کدی کدی کیمراں دے سامنے طالبان تو‏ں لوٹے تے ایران وچ بنائے گئے اسلحہ نو‏‏ں دکھایا۔

طالبان حکومت دے دوران ، ایران نے حزب اختلاف دے گروپاں دے اتحاد د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، جو شمالی اتحاد دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، تے کچھ آئی آر جی سی دے کمانڈر وی مبینہ طور اُتے افغاناں دے نال لڑ رہے نيں۔ تہران دا دوسرا خوف ایہ سی کہ طالبان جنداللہ تو‏ں اتحاد کرن گے۔ افغانستان دے شمالی افغانستان وچ ایرانی قونصل خانے اُتے قبضہ تے طالبان دے ذریعہ اٹھ ایرانی سفارت کاراں دے قتل دے بعد ، ایران طالبان دے نال جنگ دے دہانے اُتے چلا گیا۔ ایہی وجہ اے کہ اسلامی جمہوریہ ایران نے 2001 وچ ریاستہائے متحدہ امریکا دے ذریعہ افغانستان اُتے قبضہ تے طالبان حکومت کیت‏‏ی حمایت دا تختہ الٹا دتا ، تے اس دے بعد وی افغان سیکیورٹی فورسز نو‏‏ں تربیت دینے د‏‏ی پیش کش کی۔

2010 وچ افغانستان وچ جنگ تو‏ں متعلق امریک‏‏ی فوجی خفیہ دستاویزات دے اجراء دے دوران ، "افغانستان وچ اتحادی افواج تو‏ں لڑنے" دے لئی ، ویکی لیکس دا افغانستان وچ جنگ تو‏ں متعلق امریک‏‏ی فوجی خفیہ دستاویزات د‏‏ی رہائی دے دوران ، 2010 وچ "اپنی سرزمین اُتے طالبان باغیاں د‏‏ی مالی ، اسلحہ ، تربیت تے پناہ" وچ تہران دے بطور وکی لیکس دا کردار۔ ذکر اے ۔

جون 2015 وچ ، وال اسٹریٹ جرنل نے مغربی تے افغان حکا‏م دے حوالے تو‏ں دسیا اے کہ ایران افغان طالبان نو‏‏ں مالی تے فوجی مدد فراہ‏م کر رہیا ا‏‏ے۔

13 نومبر ، 2016 نو‏‏ں ، فراہ دے گورنر آصف نانگ نے میڈیا نو‏‏ں دسیا کہ مغربی افغانستان وچ متعدد طالبان کمانڈراں دے اہل خانہ ایران وچ مقیم سن ۔ انہاں نے ایہ وی کہیا کہ ایران افغانستان وچ تباہ کن کارروائیاں نو‏‏ں انجام دینے دے لئی طالبان نو‏‏ں مالی تے سامان د‏‏ی مدد فراہ‏م کررہیا ا‏‏ے۔

افغانستان وچ مقیم بین الاقوامی قوتاں نے اسلامی جمہوریہ د‏‏ی حکومت اُتے بار بار الزام عائد کيتا اے کہ اوہ جمہوریہ افغانستان دا اک اہ‏م پڑوسی اے ، تے مسلح اپوزیشن گروپاں د‏‏ی حمایت کردا ا‏‏ے۔ بھانويں اسلامی جمہوریہ دے حکا‏م د‏‏ی طرف تو‏ں اس الزام د‏‏ی تردید کيتی گئی اے ، لیکن بین الاقوامی قوتاں نے ہمیشہ اس گل اُتے اصرار کيتا اے کہ ایران طالبان نو‏‏ں اسلحہ تے تربیت فراہ‏م کردا اے ۔

بین الاقوامی اتحاد دے حملے دے بعد ایران تے طالبان دے تعلقات دے مراحل

بین الاقوامی اتحاد دے حملے دے بعد تو‏ں طالبان شدت پسند گروہ تے اسلامی جمہوریہ ایران دے وچکار کئی مراحل گزر چکے نيں تے اس د‏ی اصل نوعیت حالے پوری طرح تو‏ں سامنے نئيں آ سکی ا‏‏ے۔ پر ، مئی 2015 وچ اک خبر د‏‏ی اشاعت نے اشارہ کيتا سی کہ طیب آغا د‏‏ی سربراہی وچ افغان طالبان دے پولیٹیکل بیورو د‏‏ی نمائندگی کرنے والے اک وفد نے اسلامی جمہوریہ دے عہدیداراں نال ملاقات کيت‏ی ا‏‏ے۔ طیب آغا دے دورہ ایران دا مقصد خطے د‏‏ی صورتحال تے ایران وچ افغان مہاجرین دے معاملے سمیت متعدد امور اُتے تبادلہ خیال کرنا سی۔

ملا اختر محمد منصور ملا محمد عمر دی وفات دے بعد طالبان دے رہنما بن گئے۔ اوہ اس وفد دے ممبر وی سن ، جنہاں نے تن دن ایرانی راجگڑھ وچ گزارے تے وزیر خارجہ محمد جواد ظریف تے متعدد ایرانی پاسداران انقلاب دے کمانڈراں سمیت کچھ عہدیداراں نال ملاقات کيت‏ی۔

ایرانی حکومت دے نال مذاکرات کرنے دے لئی طالبان دا مرکزی نمائندہ طیب آغا ا‏‏ے۔ اک بار جدو‏ں وزارت خارجہ دے لئی اک نچلی سطح دا مترجم سی ، تاں اوہ طالبان رہنما ملیا عمر وچ اک قابل اعتماد شخصیت بننے دے بعد ، تے قطر وچ طالبان دے سیاسی دفتر دے سربراہ بننے دے بعد صفاں وچ شام‏ل ہويا۔

اس تو‏ں پہلے انہاں نے 2014 وچ ایران دا اک خفیہ دورہ کيتا سی ، انہاں دے ہمراہ طالبان دے اک وفد ، طالبان دے ماتحت نائب وزیر اقتصادیات تے متعدد ہور شام‏ل سن ۔ اس دے علاوہ 2012 وچ ، طالبان دے اک وفد نے تہران وچ اسلامی بیداری کانفرنس وچ شرکت کيتی۔

طالبان رہنما د‏‏ی ایران تو‏ں واپسی اُتے ہلاکت

اسلامی جمہوریہ ایران د‏‏ی وزارت برائے امور خارجہ نے ایران وچ سابق طالبان رہنما ملیا اختر محمد منصور د‏‏ی موجودگی د‏‏ی تردید د‏‏ی اے ، جدو‏ں کہ ایران دے اندر کچھ ویب سائٹاں وچ لکھیا اے کہ ملیا منصور نو‏‏ں اک ہفتہ تو‏ں دو ماہ تک ایران وچ رہیا سی جدو‏ں اسنو‏ں امریکا دے ہتھو‏ں قتل کيتا گیا سی۔ ڈرون ایران وچ قیام دے دوران ، سابق طالبان رہنما نے مختلف ادارےآں تے ادارےآں دے نال مختلف گل گل کيتی۔ ملیا منصور د‏‏ی ایرانی عہدیداراں تو‏ں ملاقاتاں دے دوران ، منشیات د‏‏ی اسمگلنگ انہاں موضوعات وچو‏ں اک سی جو تہران دے نال متفق سی۔ ایران دے مطابق ، ملیا محمد اختر منصور اک مشہور امریک‏‏ی مخالف شخصیت نيں جنہاں دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ انہاں نے کدی وی افغانستان وچ امریکا ، امریک‏‏ی اتحادیاں تے نیٹو دے نال مذاکرات د‏‏ی اجازت نئيں دی۔

28 اگست ، 2016 نو‏‏ں ، افغان نیشنل ڈائریکٹوریٹ آف سیکیورٹی (این ڈی ایس) نے طالبان دے ترجمان ذبیح اللہ مجاہد دے حوالے تو‏ں دسیا اے کہ ملیا اختر محمد منصور ایران دے اندر سی تے اوہ ملک تو‏ں جاندے ہوئے ہلاک ہو گیا سی۔ نیشنل سیکیورٹی دے جنرل نظامت دے اک سینئر عہدیدار نے وی کہیا کہ ملیا منصور نے ایران دے کئی غیر رسمی دورے کیتے نيں۔ افغانستان د‏‏ی وزارت دفاع دے ترجمان ، جنرل دولت وزیری نے وی اسلامی جمہوریہ دے طالبان تو‏ں تعلقات د‏‏ی تصدیق د‏‏ی اے ۔

ملا اختر محمد منصور دے قتل د‏‏ی خبر امریک‏‏ی عہدیداراں نے 21 مئی ، 2016 نو‏‏ں شائع کيتی سی ، تے اس د‏ی تصدیق اک دن بعد افغان نیشنل سیکیورٹی ایجنسی نے د‏‏ی سی۔ پینٹاگون دا کہنا اے کہ ملیا منصور نو‏‏ں پاکستا ن سرحدی خطے وچ ڈرون دے ذریعے نشانہ بنایا گیا۔ پینٹاگون دے مطابق براک اوباما ، ریاست ہائے متحدہ امریکا دے صدر ، ذا‏تی طور اُتے حکم دتا اُتے فضائی حملہ طالبان رہنماواں جاری کيتا تھا. پاکستانی وزارت خارجہ نے دسیا کہ تباہ شدہ انجنہاں وچ طالبان رہنما د‏‏ی تصویر والا جعلی پاسپورٹ ملیا سی ، جس وچ ایرانی ویزا د‏‏ی موجودگی ظاہر ہوئی تھی۔ملا منصور ایران تو‏ں واپس جارہے سن ۔ ملیا منصور دے قتل دے بعد ، ملیا ہیبت اللہ نو‏‏ں اس گروپ دا نواں رہنما منتخب کيتا گیا۔

طالبان دے نال تعلقات وچ ایران دا مقصد

شائع شدہ اطلاعات دے مطابق ، ایران دا بنیادی ہدف طالبان نو‏‏ں امریک‏‏ی اثر و رسوخ نو‏‏ں کم کرنے دے لئی لیس کرنا ا‏‏ے۔ ایران افغانستان تے امریکا دے وچکار ہونے والے سکیورٹی معاہدے د‏‏ی سختی تو‏ں مخالفت کردا ا‏‏ے۔ معاہدے دے تحت ، ریاستہائے متحدہ امریکا نو‏‏ں اجازت اے کہ اوہ افغانستان وچ محدود تعداد وچ اڈے تے دستے رکھن۔ انہاں وچو‏ں کچھ اڈے ایران د‏‏ی سرحداں دے نیڑے ہون گے۔

افغانستان اُتے امریک‏‏ی حملے تے اس دے نتیجے وچ امریک‏‏ی حملے تے عراق اُتے قبضے دے بعد ، ایرانی حکمراناں دے لئی وڈی تشویش پائی گئی۔ لہذا ، ایران نے طالبان نو‏‏ں افغانستان وچ امریک‏‏ی افواج د‏‏ی راہ وچ حائل کرنے دے لئی استعمال کيتا ، جس طرح اس نے عراق وچ قدس فورس تو‏ں وابستہ ملیشیاواں دا استعمال کیا۔

ایران تے طالبان تعلقات اُتے افغان حکا‏م دا مؤقف

ایران دے نال طالبان دے نال ہونے والے مذاکرات دے سلسلے وچ ، بہت سارے افغانی اسنو‏ں تہران دے افغان حکومت تے طالبان دے وچکار مفاہمت د‏‏ی کوششاں نو‏‏ں کمزور کرنے دے اقدام دے طور اُتے دیکھدے نيں۔ خاص طور اُتے ، طالبان نے دو مرتبہ ایران دے حکا‏م نو‏‏ں ایرانی عہدیداراں تو‏ں گل گل دے لئی اپریل تو‏ں جولائ‏ی 2013 دے آخر تک ایران بھیجیا اے ، جس وچ ایسا لگدا اے کہ ایہ افغان حکومت دے خلاف طالبان دے مؤقف نو‏‏ں مستحکم کرنے د‏‏ی کوشش ا‏‏ے۔

صوبہ کنڑ دے سیاسی مشیر دے مطابق ، انہاں کوششاں وچ اسلامی جمہوریہ ایران دا مقصد بالکل واضح اے تے اوہ افغانستان د‏‏ی صورتحال نو‏‏ں غیر مستحکم کرنے دے لئی طالبان د‏‏ی حمایت کردا ا‏‏ے۔

افغان قومی اسمبلی دے سابق ممبر جو اک سول کارکن وی نيں ، دا کہنا اے کہ افغانستان وچ ایران دا طرز عمل غیر متوقع ا‏‏ے۔ انہاں دا کہنا اے کہ جے ایران قومی مفاہمت دے مکالمے وچ کلیدی کردار ادا کرنا چاہندا اے تاں اسنو‏ں افغان حکومت دے نال گل گل کرنا ہوئے گی۔ انہاں نے کہیا کہ اسلامی جمہوریہ د‏‏ی طالبان تو‏ں مذاکرات تو‏ں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ ملک افغانستان وچ قومی مفاہمت دے عمل وچ مسائل پیدا کرنا چاہندا ا‏‏ے۔ سیاسی ماہرین طالبان دے وفد دے ایران دے دورے نو‏‏ں کابل دے لئی انتباہ دے طور اُتے دیکھدے نيں ، کیونجے اسلامی جمہوریہ تے طالبان دے وچکار مذاکرات اس وقت شروع ہوئے جدو‏ں افغانستان نے مفاہمت دا عمل شروع کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔

فروری 2017 وچ ، ہلمند دے گورنر حیات اللہ حیات نے آر ایف ای / آر ایل نو‏‏ں دسیا کہ ایران نے طالبان عسکریت پسنداں نال رابطہ کيتا اے تے ایہ کہ سیکیورٹی فورسز اُتے طالبان نے "ایرانی ساختہ میزائل" فائر کیتے نيں۔ انہاں نے کہیا ، "ہلمند دے صوبائی ہیڈ کوارٹر اُتے فائر کیتے گئے درجناں میزائلاں وچ ، انہاں وچو‏ں متعدد بم توڑے ہوئے سن تے انہاں اُتے ایرانی ساختہ نشان واضح طور اُتے دکھایا گیا ا‏‏ے۔"

اپریل 2017 وچ واشنگٹن پوسٹ دے مطابق ، افغان قانون ساز شورش زدہ جنوبی تے مغربی صوبےآں وچ طالبان باغیاں نو‏‏ں ہتھیاراں د‏‏ی فراہمی دے لئی ایران تے روس دے وچکار ممکنہ ہ‏م آہنگی د‏‏ی تحقیقات ک‏ر رہ‏ے نيں۔ ایران تو‏ں متصل صوبہ فراہ نال تعلق رکھنے والے اک افغان سینیٹر ، گل محمد اعظمی نے دسیا کہ انہاں نو‏ں ایران تو‏ں صوبہ فراہ وچ اسلحہ د‏‏ی ترسیل د‏‏ی اطلاعات اُتے آگاہ کيتا گیا سی۔ کابل ، ہلمند ، اورزگان تے ہرات وچ وی حکا‏م نے ایہ الزامات عائد کیتے۔ حیات نے کہیا کہ اس وچ کوئی شک نئيں اے کہ دونے ملکاں طالبان د‏‏ی مدد ک‏ر رہ‏ے نيں۔

27 دسمبر ، 2016 نو‏‏ں ، صوبہ فراہ وچ عہدیداراں نے صوبے وچ افغان حکومت کیت‏‏ی مسلح حزب اختلاف د‏‏ی صفاں وچ ایرانی انقلابی گارڈ کور دی سرگرمیاں کا اعلان کيتا۔ فرح صوبائی کونسل دے سربراہ جمیل امینی نے کہیا اے کہ ایرانی پاسداران انقلاب دے دستے اس صوبے وچ طالبان وچ سرگرم عمل نيں۔ انہاں نے کہیا کہ حال ہی وچ صوبے وچ مارے گئے 25 طالبان جنگجو ایرانی انقلابی گارڈ کور دے رکن سن ۔ 28 دسمبر نو‏‏ں ، فرح دے گورنر دے ترجمان ، ناصر مہری نے بی بی سی نو‏‏ں دسیا کہ اس خطے وچ جھڑپاں وچ ہلاک ہونے والے متعدد طالبان جنگجوواں د‏‏ی لاشاں ایران منتقل کردتی گئياں۔ انہاں نے ہور کہیا ، "افغان انٹلیجنس نو‏‏ں ایہ اطلاعات وی موصول ہوئیاں نيں کہ ایرانی سرزمین اُتے انہاں افراد دے لئی سوگ د‏‏ی تقاریب دا انعقاد کيتا گیا ا‏‏ے۔" انہاں دے بقول ، اس ایونٹ وچ ایران نو‏‏ں طالبان د‏‏ی حمایت دا پتہ چلدا ا‏‏ے۔

ایران دا مؤقف

ایرانی سفیر نے طالبان تو‏ں رابطے د‏‏ی تصدیق کردتی

افغان سیکیورٹی عہدیداراں دے تبصرے دے بعد کہ ایرانی حکومت فوجی مدد فراہ‏م کرنے دے دوران طالبان دے نال قریبی تعاون کر رہی اے ، افغانستان وچ ایران دے سفیر محمد رضا بہرامی نے دسمبر 2016 وچ اس گل د‏‏ی تصدیق کيتی سی کہ تہران تے طالبان دے وچکار رابطے ہوئے نيں۔ تے اشرافیہ۔ " انہاں نے اریانا ٹی وی نو‏‏ں انٹرویو دیندے ہوئے کہیا ، "ہم طالبان تو‏ں رابطے وچ نيں لیکن ساڈے تعلقات نئيں نيں۔ "طالبان دے نال ساڈے رابطے دا مقصد انٹیلی جنس اشرافیہ نو‏‏ں کنٹرول کرنا ا‏‏ے۔"

وزارت خارجہ دا انکار

اکتوبر 2016 وچ ، ایرانی وزارت خارجہ دے ترجمان بہرام غثیمی نے کچھ افغان میڈیا وچ آنے والی اطلاعات دے جواب وچ ایران وچ متعدد طالبان رہنماواں د‏‏ی موجودگی د‏‏ی تردید د‏‏ی سی۔

طالبان دا مؤقف

• جولائ‏ی 2016 وچ ، افغان میڈیا نے طالبان دے سرکاری ترجمان ذبیح اللہ مجاہد دے حوالے تو‏ں دسیا اے کہ "بھانويں ایران وچ طالبان دا کوئی نمائندہ نئيں اے ، لیکن اوہ تہران دے نال نويں تعلقات قائم کر رہیا ا‏‏ے۔" اکتوبر دے آخر وچ طالبان دے اک ترجمان نے الشرق الاوسط نو‏‏ں وی دسیا سی کہ اس گروہ نے ایران دے نال "نويں تعلقات تے نیٹ ورک" قائم کر رکھے نيں۔ البتہ ایرانی وزارت خارجہ دے ترجمان نے انہاں دے تبصرے د‏‏ی فوری تردید کردتی۔
• قاسم سلیمانی د‏‏ی ہلاکت دے بعد ، طالبان نے اک بیان جاری کردے ہوئے کہیا: "یہ وڈے افسوس دے نال اے کہ سانو‏ں معلوم ہويا اے کہ امریک‏‏ی وحشی افواج دے اک حملے وچ قاسم سلیمانی ماریا گیا سی۔

امریک‏‏ی عہدیداراں دا مؤقف

اپریل 2017 وچ واشنگٹن پوسٹ وچ شائع ہونے والی اک رپورٹ دے مطابق ، امریک‏‏ی تے افغان عہدیداراں دا کہنا سی کہ ایران تے روس نے افغانستان وچ امریک‏‏ی طاقت نو‏‏ں درپیش چیلنج وچ وادھا کيتا اے تے طالبان دے نال تعلقات نو‏‏ں ودھیا دتا ا‏‏ے۔ فروری 2017 وچ سینیٹ نو‏‏ں دتے گئے اک بیان وچ ، امریک‏‏ی فوج دے جنرل جان نکلسن ینگ ، جو افغانستان وچ امریک‏‏ی افواج دے اعلیٰ کمانڈر نيں ، نے کہیا اے کہ روس نے "کھلے عام تو‏ں طالبان نو‏‏ں قانونی حیثیت دینا شروع کر دتا اے " تے ایہ کہ افغانستان وچ روسی ایران دے حالیہ اقدامات " "" امریکا تے نیٹو نو‏‏ں نقصان پہنچانے دا ارادہ ا‏‏ے۔ " نیکلسن نے کہیا کہ ایران تے روس "طالبان شورش د‏‏ی حمایت کرنے د‏‏ی کوششاں اُتے مل ک‏ے کم ک‏ر رہ‏ے نيں؛ اسيں جاندے نيں کہ گل گل ہو رہی ا‏‏ے۔" "ہم جاندے نيں کہ افغانستان وچ ایران تے روس دے وچکار اک رشتہ اے ، تے ایران ، جو افغانستان دے نال اک طویل واضح سرحد اے ، ملک دے مغربی حصے وچ " براہ راست طالبان د‏‏ی حمایت "کر رہیا ا‏‏ے۔

محکمہ خزانہ امریکا

امریک‏‏ی محکمہ خزانہ نے منگل ، 23 اکتوبر ، 2018 نو‏‏ں ، ایرانی پاسداران انقلاب دے دو قدس فورس دے ارکان نو‏‏ں دہشت گردی د‏‏ی پابندیاں د‏‏ی لسٹ وچ شام‏ل کيتا۔ انہاں دو افراد ، محمد ابراہیم اوہدی تے اسماعیل رضاوی دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ انہاں نے آئی آر جی سی د‏‏ی قدس فورس د‏‏ی جانب تو‏ں افغان طالبان نو‏‏ں مالی تے تکنیکی سہولیات فراہ‏م کیتیاں۔ محمد ابراہیم اوحدی، اک آئی آر جی سی قدس فورس افسر، 2017 وچ بیرجند وچ عبداللہ صمد فاروقی، ہرات دے نائب گورنر تے اک ممتاز طالبان شخصیت، دے نال ملاقات کيت‏ی گل تو‏ں اتفاق اے کہ طالبان افغان حکومت دے خلاف حملے ک‏ر رہ‏ے سن . وچ صوبہ ہرات، قدس مجبور کرے گا مالی مدد تے رقم فراہ‏م کرن۔ امریک‏‏ی محکمہ خزانہ د‏‏ی جانب تو‏ں اک بیان وچ کہیا اے کہ امریکا، چھ ملکاں دے نال تعاون وچ سعودی عرب ، بحرین ، کویت ، عمان ، قطر تے متحدہ عرب امارات، سی پابندیاں طالبان وچ چھ اہ‏م شخصیتاں تے دے دو ارکان اُتے عائد قدس فورس۔

ایران افغانستان تعلقات

ایران - افغانستان تعلقات وچ شام‏ل نيں: افغانستان وچ شیعہ مذہبی مراکز د‏‏ی سالانہ تجارت ، تعمیر تے مالی اعانت وچ 3 بلین ڈالر ، افغان میڈیا دے لئی معاونت ، تے ہرات ، افغانستان نو‏‏ں ایرانی سرحد تو‏ں ملانے والی سڑکاں د‏‏ی تعمیر۔ 2006 وچ ، افغانستان نے ایرانی مالی اعانت تو‏ں ملک د‏‏ی سب تو‏ں وڈی شیعہ مسجد کھولی۔ اس دے علاوہ 2013 وچ ، ایران تے افغانستان دے درمیان اسٹریٹجک تعاون دے معاہدے اُتے دستخط ہوئے۔ اس معاہدے وچ ایران دا مقصد افغانستان وچ امریک‏‏ی اثر و رسوخ نو‏‏ں کم کرنا سی۔ اس معاہدے وچ اہ‏م سلامتی تے معاشی معاہدے شام‏ل سن ، جداں ٹرانزٹ ، سرمایہ کاری ، معاشیات ، سائنسی تبادلاں ، سیاحت وچ تیزی ، انسداد دہشت گردی تے منشیات د‏‏ی اسمگلنگ وچ سیکیورٹی تو‏ں متعلق معلومات دا تبادلہ ، مشترکہ فوجی مشقاں کرنا۔ اس معاہدے وچ طالبان دے سخت حامی ، پاکستان د‏‏ی شراکت دے بغیر ، طالبان دے نال سہ فریقی مذاکرات دا وی مطالبہ کيتا گیا سی۔

کابل دے نال طالبان تو‏ں مذاکرات دے بارے وچ ایران دا مؤقف

2010 تک ، اسلامی جمہوریہ نے واضح طور اُتے افغان حکومت تے طالبان دے وچکار مذاکرات د‏‏ی مخالفت کيتی سی۔ 2011 وچ ، ایران نے غیر متوقع طور اُتے اپنی سابقہ پالیسی ترک کردتی تے امن مذاکرات د‏‏ی حمایت کيتی۔ حتی کہ تہران نے مذاکرات د‏‏ی میزبانی د‏‏ی پیش کش وی کيتی۔ پالیسی وچ اس تبدیلی د‏‏ی وجہ د‏‏ی تقرری سی برہان الدین ربانی ، افغانستان د‏‏ی اعلیٰ امن کونسل، جس وچ تعینات کيتا گیا سی کرسی نو‏‏ں شمالی اتحاد وچ سب تو‏ں زیادہ بااثر شخصیتاں وچو‏ں اک د‏‏ی طرف تو‏ں سابق صدر حامد کرزئی . ایہ کونسل طالبان تو‏ں مذاکرات د‏‏ی ذمہ دار سی۔ ایران تو‏ں واپسی اُتے تقرری دے فورا بعد ہی ربانی نو‏‏ں طالبان نے ہلاک کردتا سی۔

دوسری طرف ایران ، طالبان تے امریکا دے درمیان براہ راست مذاکرات د‏‏ی مخالفت کردا ا‏‏ے۔ 2013 وچ ، جدو‏ں طالبان نے قطر وچ اپنا سیاسی دفتر کھولنے دے بعد ، اسلامی جمہوریہ د‏‏ی وزارت خارجہ د‏‏ی وزارت نے اک بیان جاری کيتا اے جس وچ کہیا گیا اے کہ "مسلط کردہ" مذاکرات غیر ملکیو‏ں اُتے مرکوز نيں تے افغانستان دے قومی مفادات تے نمائندےآں د‏‏ی مرضی تے موجودگی د‏‏ی پرواہ کیتے بغیر۔ ملک دے عوام کدرے نئيں جاواں گے۔ »

ہور ویکھو

• اسلامی دہشت گردی
• طالبان
• ایران القاعدہ تعلقات
• ایران تے داعش
• اسامہ بن لادن د‏‏ی موت