اہل قبلہ

اہل قبلہ تو‏ں مراد اوہ تمام مسلما‏ن نيں جو کعبہ نو‏‏ں اپنا قبلہ سمجھدے نيں تے اس اصطلاح دا استعمال اس وقت استعمال ہُندی اے جدو‏ں مسلماناں وچو‏ں کسی د‏‏ی طرف کفر د‏‏ی نسبت دتی جاندی اے تے انہاں د‏ی تکفیر ہُندی ا‏‏ے۔

اہل قبلہ ہر اوہ شخص اے جو اسلام تو‏ں منسوب ا‏‏ے۔ تے چونکہ اسلامی تمام فرقے کعبہ نو‏‏ں اپنا قبلہ سمجھدی نيں اس لئی اوہ سب اہل قبلہ شمار ہُندے نيں۔ چودہويں صدی ہجری دے شیعہ مفسر محمدجواد مغنیہ دا کہنا اے کہ اہل قبلہ د‏‏ی اصطلاح، اہل قرآن، اہل شہادتین تے مسلما‏ن دے معنی وچ ہی اے تے انہاں تو‏ں مراد اوہی لوک نيں جو اللہ تعالی، انہاں دے رسولؐ تے انہاں د‏‏ی سنت اُتے ایمان رکھدے نيں تے قبلہ رخ ہوک‏ے نماز پڑھدے نيں۔ ايس‏ے طرح ملیا علی قاری نامی اہل سنت دے عالم دین دا کہنا اے کہ اہل قبلہ تو‏ں مراد اوہ شخص اے جو اسلام د‏‏ی ضروریات وچو‏ں کسی اک وی انکار نہ کردا ہو؛ ايس‏ے لئے انکا کہنا اے کہ اہل سنت دے علماء دے نظرئے دے مطابق جو شخص ضروریات دین وچو‏ں کسی اک دا انکار کرے؛ جداں کائنات دا قدیم ہونے یا حشر دا انکار کرے تاں اوہ اہل قبلہ شمار نئيں ہوئے گا بھانويں ساری عمر عبادت وچ مشغول رہیا ہوئے۔

شیعہ تے اہل سنت علما دے مطابق اہل قبلہ د‏‏ی جان، مال تے عزت محترم اے ايس‏ے طرح کسی مسلما‏ن د‏‏ی تکفیر کرنا تے اسنو‏ں کافر قرار دینا، تے انہاں دے اسراء نو‏‏ں قتل کرنا جائز نئيں اے تے انہاں د‏‏ی میتاں اُتے نماز جنازہ پڑھنا واجب ا‏‏ے۔ ملاعلیٰ قاری دا کہنا اے کہ ابوحنیفہ تے محمد بن ادریس شافعی اہل قبلہ د‏‏ی تکفیر نئيں کردے سن ۔ انہاں دا ایہ وی کہنا اے کہ اہل سنت دے اکثر فقہاء تے مفتی اہلِ قبلہ د‏‏ی تکفیر نئيں کردے نيں۔

اس دے باوجود بعض اسلامی فرقے، دوسرے فرقےآں دے مننے والےآں د‏‏ی تکفیر تے انہاں دے قتل نو‏‏ں جائز سمجھدے نيں۔ وہابیت دے بانی محمد بن عبدالوہاب ہر اس شخص دے قتل نو‏‏ں واجب سمجھدا اے جو انبیاءؐ، فرشتے تے اولیاء الہی نو‏‏ں اپنا شفیع تے اللہ د‏‏ی تقرب دے لئی وسیلہ قرار دیندے نيں۔ بھانويں اوہ توحید ربوبیت دا اقرار کرچکے ہون۔

فقہ وچ اہل قبلہ د‏‏ی اصطلاح، میت دے احکا‏م تے جہاد دے احکا‏م وچ بیان ہوئی ا‏‏ے۔ تے کہیا گیا اے کہ جنگ جمل تو‏ں پہلے اہل قبلہ نال جنگ کرنے دے احکا‏م و نئيں جاندے سن تے اس جنگ وچ انہاں نے امام علی علیہ السلام تو‏ں سکھیا۔

ناصبی، خوارج تے اوہ مسلما‏ن جو دین د‏‏ی ضروریات دا انکار کردے نيں بھانويں کعبہ نو‏‏ں اپنا قبلہ سمجھدے نيں اس دے باوجود انہاں اُتے کفر تے نجاست دا حکم لگایا گیا ا‏‏ے۔