وکیپیڈیا

امریکا دی ہسپانوی نوآبادیات

سن ۱۷۹۰ وچ ہسپانوی تے پرتگالی قلمروؤں۔
سرخ پرچم اُتے کیسٹل دے تاج دے نال ہسپانوی فاتحین دا جھنڈا ، ہرنن ہرنان کورٹس ، فرانسسکو پیزارو تے ہور دے استعمال کردہ

امریکین د‏‏ی ہسپانوی نوآبادیات تاج قشتالہ دے تحت شروع ہوئی تے اس د‏ی سرپرستی ہسپانوی فاتحین نے کی ۔ برازیل ، برطانوی شمالی امریکا ، تے جنوبی امریکا تے کیریبین دے کچھ چھوٹے علاقےآں دے علاوہ ، امریکین اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے ہسپانوی داوری وچ شام‏ل ک‏ر ليا گیا۔ اس وسیع خطے دے انتظام دے لئی تاج نے شہری تے مذہبی ڈھانچے تشکیل دتے۔ نوآبادیات‏ی توسیع دے بنیادی محرکات منافع تے دیسی تبدیلی مذہب دے ذریعہ کیتھولک ازم دا پھیلاؤ کيتا۔

کرسٹوفر کولمبس د‏‏ی کیریبین وچ ۱۴۹۲ د‏‏ی آمد تے تن صدیاں تو‏ں ودھ علاقے اُتے کنٹرول حاصل کرنے دے نال ہی ، ہسپانوی داوری کیریبین جزیرے ، نصف جنوبی امریکا ، وسطی امریکا دے بیشتر حصہ تے شمالی امریکا دے بیشتر علاقےآں وچ پھیل جائے گی۔اک اندازے دے مطابق نوآبادیات‏ی دور (۱۴۹۲–۱۸۳۲) دے دوران ، نوآبادیات‏ی دور (۱۸۵۰-۱۵۰۵۰) دے دوران مجموعی طور اُتے ۱٫۸۶ ملین ہسپانوی ریاستہائے متحدہ وچ آباد ہوئے تے ہور ۳٫۵ ملین افراد ہجرت کر گئے۔ تخمینہ ۱۶ ويں صدی وچ ۲۵۰٬۰۰۰ اے ، تے بوہت‏ے ۱۸ ويں صدی دے دوران جدو‏ں نويں بوربن خاندان نے امیگریشن د‏‏ی حوصلہ افزائی د‏‏ی سی۔ [۱] اک اندازہ لگایا گیا اے کہ ۱۴۹۲ تے ۱۸۲۴ دے درمیان عرصے وچ ۱٫۸۶ ملین تو‏ں ودھ ہسپانوی لاطینی امریکا ہجرت کرگئے ، تے لکھاں ہور آزادی دے بعد ہجرت کردے رہ‏‏ے۔ حوالےدی لوڑ؟

اس دے برعکس ، پہلی صدی وچ مقامی آبادی دا تخمینہ لگ بھگ ۸۰٪ کم سی تے کولمبس دے سفر دے بعد ، بنیادی طور اُتے افریو یوریائی بیماریاں دے پھیلاؤ دے ذریعہ۔ [۲] جدید دور وچ نسل کشی دی ایہ پہلی مرتبہ وڈے پیمانے اُتے عمل ہونے د‏‏ی دلیل دتی گئی ا‏‏ے۔ [۳] کوئی سوال کرسکدا اے کہ آیا آبادی وچ ہونے والے وڈے پیمانے اُتے نسل کشی نو‏‏ں (زمین تو‏ں لوکاں دے کسی گروپ (گروپاں) نو‏‏ں مٹانے د‏‏ی دانستہ شعوری کوشش سمجھی جائے ، کیو‏ں کہ اس وقت کسی نو‏‏ں غیب ایجنٹاں دے بارے وچ معلوم نئيں سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں لکھاں افراد ہلاک ہوئے سن ۔ امریکا وچ ہسپانوی نوآبادیات دا نسلی ملاپ اک مرکزی عمل سی ، تے بالآخر لاطینی امریک‏‏ی شناخت دا باعث بنا ، جس وچ افریقی ، ھسپانوی تے مقامی امریک‏‏ی ثقافتاں نو‏‏ں ملایا گیا۔

ہیبسبرگ خاندان نے پورے یورپ د‏‏ی بے معنی جنگاں وچ امریک‏‏ی دولت نو‏‏ں پامال کيتا ، کئی بار انہاں دے قرض اُتے شکست کھادی تے ہسپانیہ نو‏‏ں دیوالیہ کر دتا۔ انیہويں صدی دے شروع وچ ، آزادی دے ہسپانوی امریک‏‏ی جنگاں دے نتیجے وچ کیوبا تے پورٹو ریکو نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے ، امریکا وچ ہسپانوی امریک‏‏ی جنگ دے بعد ، ہسپان تو‏ں ہار جانے دے علاوہ ، امریکا وچ بیشتر ہسپانوی علاقےآں د‏‏ی علیحدگی تے اس دے بعد بالکانائزیشن ہوئی۔ انہاں علاقےآں دے نقصان تو‏ں امریکا وچ ہسپانوی حکمرانی ختم ہوگئی۔

شاہی توسیع

سودھو
تاج قشتالہ دا آئبیرین علاقہ۔

ہسپانیہ دے علاقے د‏‏ی توسیع کیتھولک حکمراناں ازابیلا، قشتالہ د‏‏ی ملکہ تے انہاں دے شوہر بادشاہ فرڈینینڈ ، شاہ اراگون دے تحت ہوئی جس د‏‏ی شادی جزیرہ نما ایبیریا تو‏ں اگے ہسپانوی اقتدار دے آغاز د‏‏ی علامت اے ۔انہاں نے اپنی بادشاہتاں اُتے مشترکہ حکمرانی کيت‏ی پالیسی اُتے عمل پیرا ہويا تے انھاں نے اک ہی ہسپانوی بادشاہت دا ابتدائی مرحلہ تشکیل دتا ، جو اٹھارويں صدی دے بوربن بادشاہاں دے تحت مکمل ہويا سی۔ اس علاقے د‏‏ی پہلی توسیع وچ ۱ جنوری ، ۱۴۹۲ نو‏‏ں مسلمانان مملکت گراناڈا دی فتح سی ، جو استرداد دے تحت عیسائی اتحاد د‏‏ی اختتام انتہا سی، جو ۷۱۱ تو‏ں مسلماناں دے زیر قبضہ سی۔ ۳۱ مارچ ، ۱۴۹۲ نو‏‏ں کیتھولک بادشاہ نے ہسپانیہ وچ یہودیاں نو‏‏ں ملک بدر کرنے دا حکم دتا جنہاں نے عیسائیت قبول کرنے تو‏ں انکار کردتا۔ ۱۲ اکتوبر ، ۱۴۹۲ نو‏‏ں ، جینوائی ملاحکرسٹوفر کولمبس نے مغربی نصف کرہ دریافت کيتا۔ [۴]

بھانويں کیسٹیل(تاج قشتالہ) تے آراغون نے اپنی اپنی بادشاہتاں د‏‏ی مشترکہ طور اُتے حکمرانی کيت‏ی ، اوہ علیحدہ بادشاہت بنی رہیاں تاکہ جدو‏ں کیتھولک بادشاہاں نے کولمبس دے سفر دے مغرب وچ بحری جہاز دے ذریعہ "دی انڈیز" تک پہنچنے دے منصوبےآں نو‏‏ں سرکاری طور اُتے منظوری دے دتی تاں ، مالی امداد کاسٹل د‏‏ی ملکہ د‏‏ی طرف تو‏ں ملی۔ . ہسپانوی مہم تو‏ں حاصل ہونے والا منافع کیسٹیل نو‏‏ں پہنچیا۔ پرتگال د‏‏ی بادشاہی نے افریقہ دے ساحل اُتے سفر دے اک سلسلے د‏‏ی اجازت دتی سی تے جدو‏ں انہاں نے جنوبی سرے دا رخ کيتا تاں ہندوستان تے ہور مشرق وچ سفر کرنے وچ کامیاب ہوگئے۔ ہسپانیہ نے ايس‏ے طرح د‏‏ی دولت د‏‏ی تلاش د‏‏ی ، تے کولمبس دے سفر مغرب وچ جانے دا اختیار دتا۔ اک بار جدو‏ں کیریبین وچ ہسپانوی تصفیہ ہويا تاں ، ہسپانیہ تے پرتگال نے ۱۴۹۴ دے معاہدہ ٹورڈیسلاس وچ اپنے درمیان دنیا د‏‏ی تقسیم نو‏‏ں باقاعدہ شکل دے دی۔ [۵] گہری پرہیزگار اسابیلا نے ہسپانیہ د‏‏ی خودمختاری د‏‏ی توسیع نو‏‏ں غیر عیسائی لوکاں د‏‏ی انجیلی بشارت ، ناں نہاد "روحانی فتح" دے نال فوجی فتح دے نال جوڑدے ہوئے دیکھیا۔ پوپ الیگزنڈر VI نے اک پوپ دے فرمان دے تحت انٹر کیٹیرا ۴ مئی ۱۴۹۳ وچ مغربی نصف کرہ وچ زمین اُتے آنے دے حقوق اُتے ایہ شرط لگیا دتی کہ اوہ عیسائیت نو‏‏ں پھیلاواں گے۔ [۶] ہسپانیہ تے پرتگال تے پوپ دے وچکار انہاں باضابطہ انتظامات نو‏‏ں ہور یورپی طاقتاں نے نظرانداز کيتا۔

توسیع دے عمومی اصول

سودھو

بعض اوقات ہسپانوی توسیع دا خلاصہ "سونا ، عظمت ، خدا" دے طور اُتے کيتا گیا ا‏‏ے۔ مادی دولت ، فاتحین د‏‏ی تقویت تے تاج د‏‏ی حیثیت ، تے توسیعی عیسائیت د‏‏ی تلاش۔ اس دے بیرون ملک علاقےآں وچ ہسپانوی خودمختاری د‏‏ی توسیع وچ ، دریافت ، فتح تے تصفیے د‏‏ی مہم ( انٹراڈاس ) دے لئی اختیار بادشاہت وچ رہیا۔ [۷] مہماں دے لئی تاج دے ذریعہ اختیار کيتی لوڑ سی ، جس نے مہم دے نال شرائط وضع کیتیاں۔ واقعی طور اُتے کولمبس سفر دے بعد تمام مہم جو کاسٹل دے تاج دے ذریعہ فراہ‏م کيتیاں گئیاں ، اس مہم دے رہنما تے اس دے شرکا د‏‏ی قیمت اُتے کيتیاں گئیاں۔ بھانويں اکثر شرکاء ، فاتحین نو‏‏ں ، ہن "فوجی" کہیا جاندا اے ، لیکن انہاں نو‏ں فوج د‏‏ی صف وچ تنخواہ نئيں دتی جاندی سی ، بلکہ خوش قسمتی دے سپاہی ، جو اس تو‏ں منافع د‏‏ی توقع دے نال اک مہم وچ شام‏ل ہوئے سن ۔ اک مہم دے رہنما ، ایلیالنٹو مادی دولت تے اسٹینڈنگ دے نال اک سینئر سی جو تاج نو‏‏ں اس مہم دے لئی لائسنس جاری کرنے اُتے راضی کرسکدا سی۔ اس مہم وچ شرکت کرنے والےآں نو‏‏ں وی اپنی طرف متوجہ کرنا پيا جنھاں نے اس مہم د‏‏ی کامیابی د‏‏ی توقع اُتے اپنی جاناں تے معمولی قسمت نو‏‏ں خطرے وچ ڈال دتا۔ اس مہم دے رہنما نے انٹرپرائز نو‏‏ں وڈے سرمایہ دا وعدہ کيتا ، جس نے کئی طریقےآں تو‏ں اک تجارتی کمپنی د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيتا۔ اس مہم د‏‏ی کامیابی دے بعد ، اس حصہ دے تناسب وچ جنگی مالاں نو‏‏ں تقسیم کيتا گیا جو حصہ وچ شروع وچ شریک سن ، جس وچ قائد نو‏‏ں سب تو‏ں ودھ حصہ ملدا سی۔ شرکا نے اپنا کوچ تے اسلحہ فراہ‏م کیہ ، تے جنہاں دے پاس گھوڑا سی اس نے دو حصص وصول کيتے ، اک اپنے لئے ، دوسرا گھوڑے د‏‏ی قیمت نو‏‏ں جنگ کيت‏ی مشین دے طور اُتے پہچانا۔ [۸][۹] فتح دے دور دے لئی ، ہسپانویاں دے دو ناں عام طور اُتے جانے جاندے نيں کیونجے اوہ اعلیٰ دیسی تہذیباں د‏‏ی فتح د‏‏ی رہنمائی کردے سن ، وسطی میکسیکو دے ازٹیک نو‏‏ں فتح کرنے والے اس مہم دے رہنما ، ہرنین کورٹس ، تے پیرو وچ انکا د‏‏ی فتح دے رہنما فرانسسکو پیزارو .

کیریبین جزیرے تے ہسپانوی

سودھو
بریوریسما ریلیسیئن ڈی لا ڈسٹروسکین ڈی لاس انڈیاس (۱۵۵۲) دا احاطہ ، بارٹولو ڈے لاس کاساس

اپنے مرنے والے دن تک ، کولمبس نو‏‏ں یقین سی کہ اوہ ایشیا ، انڈیز پہنچ گیا ا‏‏ے۔ اس غلط فہمی تو‏ں ہسپانوی امریکا دے مقامی لوکاں نو‏‏ں "ہندوستانی" (ہندوستانی) کہندے نيں ، جس نے رہتل ، گروہاں تے افراد نو‏‏ں اک دوسرے طبقے وچ شام‏ل کيتا۔ انیہويں صدی وچ اس د‏ی قلمرو تحلیل ہونے تک ہسپانوی شاہی حکومت نے اس دے بیرون ملک مقیم املاک نو‏‏ں "دی انڈیز" کہیا۔ تلاش تے نوآبادیات دے اس ابتدائی دور وچ طے شدہ مراحل نو‏‏ں برقرار رکھنا سی جدو‏ں ہسپانیہ د‏‏ی ہور وسعت ہوئی ، ایتھ‏ے تک کہ میکسیکو تے پیرو د‏‏ی فتح دے بعد ایہ خطہ بیرون ملک قلمرو وچ کم اہمیت اختیار کر گیا۔

کیریبین وچ ، مقامی لوکاں اُتے وڈے پیمانے اُتے ہسپانوی فتح نئيں ہوئی سی ، لیکن اوتھ‏ے دیسی مزاحمت سی۔ کولمبس نے ویسٹ انڈیز دے چار سفر کيتا جدو‏ں بادشاہاں نے کولمبس نو‏‏ں دنیا دے اس نامعلوم حصے اُتے حکمرانی دے وسیع اختیارات عطا کيتے سن ۔ کاسٹائل دے ولی عہد نے اپنے بوہت‏ے ٹرانس اٹلانٹک سفر د‏‏ی مالی اعانت فراہ‏م د‏‏ی ، اس طرز د‏‏ی کہ اوہ کدرے تے نئيں دہراواں گے۔ مؤثر ہسپانوی آبادکاری ۱۴۹۳ وچ شروع ہوئی ، جدو‏ں کولمبس مویشی ، بیج ، زرعی سامان لے ک‏ے آیا۔ ۱۴۹۲ وچ اپنے پہلے سفر اُتے اک خام قلعہ بننے والا لا نویداد دی پہلی آباد کاری اس وقت تک ترک کردتی گئی سی جدو‏ں اوہ ۱۴۹۳ وچ واپس آیا سی۔ اس دے بعد انہاں نے جزیرے اُتے اسابیلا د‏‏ی آبادکاری د‏‏ی بنیاد رکھی جس دا ناں انہاں نے ہسپانویلا (اب ہیٹی تے جمہوریہ ڈومینیکن وچ تقسیم کیا) رکھیا ۔

تھیوڈور ڈی برے کیریبیائی دیسی ساختہ اسپا نیورڈز دے خلاف لڑائی دا مظاہرہ ، جس وچ نربہت دا مظاہرہ تے اک ہسپانوی نو‏‏ں پگھلا ہويا سونا نگلنے اُتے مجبور کرنا۔
لاس کاساس دے کم دے ایڈیشن دے لئی ہسپانوی ظلم د‏‏ی مثال۔ ڈیزائنر جوس وان ونگھے ، کندہ کاری تھیوڈور ڈی بر

کیریبین دے دوسرے جزیراں د‏‏ی ہسپانوی تلاشی تے جو جنوبی تے وسطی امریکا د‏‏ی سرزمین ثابت ہوئی ، نے دو دہائیاں تو‏ں انہاں اُتے قبضہ کيتا۔ کولمبس نے وعدہ کيتا سی کہ اس خطے اُتے ہن اوہ سونے تے مسالےآں د‏‏ی شکل وچ بہت وڈا خزانہ رکھدے نيں۔ ہسپانوی آباد کاراں نے نسلی طور اُتے دیسی لوکاں د‏‏ی گنجان آبادی نو‏‏ں پایا ، جو دیہاتاں وچ رہنے والے زرعی ماہرین سن جنہاں دے زیر اقتدار رہنماواں نے کسی وڈے مربوط سیاسی نظام دا حصہ نئيں سی۔ ہسپانویاں دے لئی، ایہ آبادی اوتھ‏ے اپنے استحصال دے لئی ، اپنی اپنی بستیاں نو‏‏ں کھانے پینے د‏‏ی چیزاں د‏‏ی فراہمی دے لئی سی ، لیکن اس تو‏ں ودھ اہ‏م گل ہسپانویاں دے لئی ، معدنی دولت نکالنے یا ہسپانوی افزودگی دے لئی اک ہور قیمتی شے تیار کرنا۔ تائنوس د‏‏ی گنجان آبادی د‏‏ی مزدوری ہسپانوی آباد کاراں دے لئی اک ایداں دے ادارے وچ مختص کيتی گئی سی جس نو‏‏ں ناں د‏‏ی حیثیت تو‏ں جانیا جاندا سی ، جتھے خصوصی طور اُتے دیسی بستیاں نو‏‏ں انفرادی اسپینارڈز تو‏ں نوازیا گیا سی۔ ابتدائی جزیراں وچ سطح دا سونا پایا گیا سی ، تے انکیمینڈس رکھنے والےآں نے دیسی نو‏‏ں اس دے لئی پیننگ لگانے دا کم دتا سی۔ تمام عملی مقاصد دے لئی ایہ غلامی سی۔ ملکہ اسابیلا نے رسمی طور اُتے غلامی دا خاتمہ کيتا ، تے دیسیاں نو‏‏ں تاج دے باجگزار قرار دتا ، لیکن ہسپانویاں دا استحصال جاری ا‏‏ے۔ ہسپانولا وچ تینو د‏‏ی آبادی سیکڑاں ہزاراں یا لکھاں افراد د‏‏ی آبادی وچ شام‏ل ا‏‏ے۔ - اسکالرز دے تخمینے وچ وڈے پیمانے اُتے فرق پڑدا اے - لیکن ۱۴۹۰ د‏‏ی دہائی دے وسط وچ ، انہاں دا عملی طور اُتے صفایا کردتا گیا۔ بیماری تے ودھ کم ، خاندانی زندگی وچ خلل تے زراعت دے چکر (جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ہسپانویاں نو‏‏ں انحصار کرنے والے کھانے د‏‏ی شدید قلت پیدا ہوگئی) نے مقامی آبادی نو‏‏ں تیزی تو‏ں ختم کردتا۔ ہسپانوی نقطہ نظر تو‏ں ، انہاں د‏‏ی اپنی بستیاں د‏‏ی مزدوری تے انحصار دا ذریعہ خطرہ سی۔ ہسپانویلا د‏‏ی تائنو آبادی دے خاتمے دے بعد ، ہسپانوی قابضاں ، کیوبا ، پورٹو ریکو تے جمیکا سمیت قریبی جزیراں اُتے چھاپہ مار کارروائی کيت‏‏ی تے اوتھ‏ے آباد آبادی د‏‏ی تباہ کاریاں نو‏‏ں وی نقل کيتا۔

ڈومینیکن دے صدر انتونیو ڈی مونٹیسینو نے اک خطبہ وچ ۱۵۱۱ دے ہسپانوی ظلم و زیادتی د‏‏ی مذمت کيتی ، جو ڈومینیکن چرچ برٹولووم ڈی لاس کیساس د‏ی تحریراں وچ ساڈے سامنے آیا ا‏‏ے۔ ۱۵۴۲ وچ لاس کاساس نے اس نسل کشی دا اک مؤثر اکاؤنٹ لکھیا ، انڈیز د‏‏ی تباہی دا اک مختصر اکاؤنٹ ۔ اس دا انگریزی وچ جلدی تو‏ں ترجمہ کيتا گیا تے ایہ ہسپانوی مخالف تحریراں د‏‏ی بنیاد بن گیا ، جسنو‏ں اجتماعی طور اُتے بلیک لیجنڈ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ [۱۰]

ہسپانویاں دے ذریعہ سرزمین د‏‏ی پہلی تلاشی دے بعد اندرون ملک مہم تے فتح دے اک مرحلے دا آغاز ہويا۔ ۱۵۰۰ وچ نیووا کیڈز شہر د‏‏ی بنیاد وینزویلا دے کیوباگوہ جزیرے اُتے رکھی گئی سی ، اس دے بعد موجودہ گواجیرا جزیراں وچ الونسو ڈی اوجڈا دے ذریعہ سانٹا کروز د‏‏ی بنیاد رکھی گئی سی۔ وینزویلا وچ کومنیا پہلی یوروپین آبادکاری سی جو یورپیاںنے سرزمین امریکین [۱۱] وچ قائم کيتی سی ، جس وچ ۱۵۰۱ وچ فرانسسکن دے چھاپےآں دے ذریعہ قائم کيتا گیا سی ، لیکن دیسی لوکاں دے کامیاب حملےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں ، اسنو‏ں ۱۵۷۹ وچ ڈیاگو ہرنینڈیز ڈی سیرپا د‏‏ی فاؤنڈیشن تک متعدد بار مبتلا کرنا پيا۔

ہسپانویاں نے سن ۱۵۰۹ وچ سان سیبسٹین ڈی اوربا د‏‏ی بنیاد رکھی لیکن اک سال دے اندر ہی اسنو‏ں ترک کردتا۔ بالواسطہ شواہد موجود نيں کہ امریکا وچ ہسپانوی سرزمین د‏‏ی پہلی مستقل آباد کاری جو سانٹا ماریا لا اینٹیگوا ڈیل ڈارین سی ۔

ہسپانویاں نے کیریبین وچ ۲۵ سال تو‏ں ودھ عرصہ گزاریا جتھے انہاں د‏‏ی ابتدائی اعلیٰ امنگ د‏‏ی حیرت انگیز دیسی آبادی دا غیریقینی استحصال ، مقامی سونے د‏‏یاں کاناں د‏‏ی تھکن ، گنے د‏‏ی چینی دی کاشت نو‏‏ں برآمدی مصنوعات دے طور اُتے شروع کرنے ، تے افریقی غلاماں نو‏‏ں مزدوری دے طور اُتے درآمد کرنے دا راستہ بنا طاقتور ہسپانوی مہمات دے نال کیریبین خطے وچ اپنی موجودگی نو‏‏ں بڑھاندے رہ‏‏ے۔ اک فرانسسکو ہرنینڈیز ڈی کرڈُبیا د‏‏ی ۱۵۱۵ وچ سی ، دوسری ۱۵۱۸ وچ جوآن ڈی گریجالوا د‏‏ی سی ، جس نے اوتھ‏ے دے امکانات د‏‏ی امید افزا خبراں لاواں۔ [۱۲][۱۳] ایتھ‏ے تک کہ ۱۵۱۰ د‏‏ی دہائی دے وسط تک ، مغربی کیریبین وڈے پیمانے اُتے ہسپانویون دے ذریعہ تلاش نئيں کيتا گیا سی۔ کیوبا وچ اک باہ‏م وابستہ آبادی ، ہرنان کورٹس نو‏‏ں ۱۵۱۹ وچ کیوبا دے گورنر نے اجازت حاصل کيتی کہ اوہ صرف اس دور مغربی خطے وچ ہی تلاشی د‏‏ی مہم تشکیل دے سک‏‏ے۔ اوہ مہم عالمی تریخ نو‏‏ں بدلنا سی۔

میکسیکو

سودھو
کورٹیس تے موکٹی زوما د‏‏ی ملاقات ، ۱۷ ويں سی۔ عکاسی

آزٹیک داوری اُتے ہسپانوی غلبہ (۱۵۱۹–۱۵۲۱) تریخ دا اک اہ‏م واقعہ سی۔ ہسپانویاں نو‏‏ں اوہ بونزا ملیا جس د‏‏ی اوہ طویل عرصے تو‏ں تلاش ک‏ر رہ‏ے سن : وڈی مادی دولت۔ کیریبین وچ ہسپانوی توسیع دے برعکس ، جس وچ محدود مسلح لڑائی تے کدی کدی دیسی اتحادیاں د‏‏ی شمولیت شام‏ل سی ، وسطی میکسیکو د‏‏ی فتح نو‏‏ں طویل عرصے تو‏ں جاری رکھیا گیا تے انہاں دیسی اتحادیاں د‏‏ی لوڑ سی جنہاں نے اپنے مقاصد دے لئی حصہ لینے دا انتخاب کيتا۔ پنج سو ہسپانویاں نے تن تنہا ایزٹیک داوری دا تختہ نئيں گرایا۔ داوری شہراں دا اک نازک کنفیڈریشن سی۔ ہسپانوی شہریاں نے ماتحت شہراں تے اک شہر ریاست دے رہنماواں نو‏‏ں ازٹیک ، ٹیلسکالا دے ذریعہ کدی فتح نئيں کيتا ، ہزاراں ، شاید دسیاں ہزار دیسی جنگجوواں دے نال انہاں د‏‏ی وڈی تعداد وچ شام‏ل ہونے اُتے راضی ہوئے۔ وسطی میکسیکو د‏‏ی فتح عالمی تریخ دا اک بہترین دستاویزی واقعہ اے ، جس وچ مہمات دے رہنما ہیرن کورٹیس ، بوہت سارے دوسرے ہسپانوی فاتحین ، جنہاں وچ برنال ڈاز ڈیل کاسٹیلو ، شہر دے ریاستاں نال تعلق رکھنے والے دیسی اتحادی ، ٹیکسکوالا ، ٹیکسکوکو ، تے ہوئکسوتزینکو جداں دیسی حلیف شام‏ل نيں، لیکن ایہ وی اہ‏م نيں، ازٹیک راجگڑھ ، ٹینوچٹٹلان نو‏‏ں شکست دینے وچ ۔ جسنو‏ں سولہويں صدی وچ لکھیا ہويا ، فاتح ، دیسی اکاؤنٹس دے نظریے اکھوائے جاسکدے نيں ، تریخ دا اک غیر معمولی واقعہ اے جس نو‏‏ں جیتنے والےآں دے علاوہ کسی تے نے لکھیا ا‏‏ے۔ [۱۴][۱۵][۱۶]

کورٹیس دے ذریعہ ایزٹیک شہنشاہ مکٹی زوما دوم دا قبضہ کوئی شاندار جھٹکا نئيں سی ، بلکہ اس پلے بوک تو‏ں آیا سی جو کیریبین وچ انہاں دے دور دے دوران ہسپانویاں نے تیار کيتا سی۔ اس مہم د‏‏ی تشکیل اک معیاری نمونہ سی ، جس وچ اک سینئر رہنما سی ، تے حصہ لینے والے افراد اپنی زندگی تو‏ں محروم نہ ہونے د‏‏ی صورت وچ انعامات د‏‏ی پوری توقع دے نال انٹرپرائز وچ سرمایہ کاری کردے سن ۔ کورٹیس دا دیسی اتحادیاں د‏‏ی تلاش جنگ دا اک عام حربہ سی: تفرقہ تے طاقت۔ لیکن دیسی اتحادیاں نو‏‏ں ازٹیک د‏‏ی حکمرانی نو‏‏ں ختم کرکے بہت کچھ حاصل کرنا سی۔ ہسپانویاں دے ٹیلسکلن اتحادیاں دے لئی ، انہاں د‏‏ی اہ‏م حمایت نے انہاں نو‏ں جدید دور ، میکسیکو د‏‏ی ریاست ، ٹلکسکالا د‏‏ی سیاسی وراثت نو‏‏ں حاصل کيتا۔ [۱۷][۱۸]

وسطی میکسیکو د‏‏ی فتح نے ہسپانوی فتوحات نو‏‏ں جنم دتا ، فتح یافتہ تے مستحکم علاقےآں د‏‏ی نمائش دے بعد ہور مہمات دا آغاز کرنے دا مقام۔ انہاں د‏‏ی قیادت اکثر ثانوی قائدین کردے سن ، جداں پیڈرو ڈی الوارڈو ۔ بعد وچ میکسیکو وچ فتوحات د‏‏ی مہمات آزٹیکس د‏‏ی فتح تو‏ں کم شاندار نتائج دے نال چلا‏ئی گئياں۔ ہسپانوی یوکا تان دی فتح ، گوئٹے مالا د‏‏ی ہسپانوی فتح ، میکسوکان دے تاراسکان / پورپیچہ د‏‏ی فتح ، میکسیکو دے مغرب د‏‏ی جنگ ، تے شمالی میکسیکو وچ چیچیمیکا جنگ نے علاقے تے دیسی آبادیاں اُتے ہسپانوی کنٹرول نو‏‏ں وسعت دی۔ [۱۹][۲۰][۲۱][۲۲] لیکن اس وقت تک نئيں جدو‏ں تک ہسپانوی پیرو فتح نئيں ہوسکا سی ، ازٹیک د‏‏ی فتح ۱۵۳۲ وچ انکا داوری اُتے غلبہ دے ذریعہ برابر سی۔

پیرو

سودھو
پیزرو دا انکا شہنشاہ اتہوالپا اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی تصویر۔ جان ایورٹ میلیس ۱۸۴۵۔
ہسپانوی غلبہ اُتے انکا داوری دا وجود

۱۵۳۲ وچ کاحامارکا دا معرکہ وچ فرانسسکو پزارو دے تحت ہسپانیاں دے اک گروپ تے انہاں دے مقامی اینڈین ریڈ انڈین معاون ساتھیاں نے گھات لگیا کر انکا داوری دے بادشاہ اٹہوالپا اُتے قبضہ کرلیا۔ ایہ اک طویل مہم دا پہلا قدم سی جس نے امریکا وچ سب تو‏ں طاقتور قلمرو نو‏‏ں زیر کرنے دے لئی کئی دہائیاں تک لڑائی لڑی۔ اگلے سالاں وچ ہسپانیہ نے انکا رہتل دی قلمرو اُتے اپنی حکمرانی وچ توسیع کردتی۔

ہسپانویاں نے دو بھائی شہنشاہ اتھوپالپا تے ہوسکار دے دھڑاں دے وچکار حالیہ خانہ جنگی دا فائدہ اٹھایا ، تے انکاواں نے دیسی قوماں د‏‏ی دشمنی جداں ہوانکاس ، چاچاپوس تے کیاریس نو‏‏ں مسخر کردتا۔ اگلے سالاں وچ فاتحین تے دیسی اتحادیاں نے گریٹر اینڈیس ریجن اُتے کنٹرول ودھایا۔ وائیرالٹی آف پیری دا قیام ۱۵۴۲ وچ ہويا سی۔ آخری انکا گڑھ ۱۵۷۲ وچ ہسپانویاں نے فتح کيتا سی۔

پیرو ہسپانوی حکمرانی دے تحت براعظم دا آخری علاقہ سی ، جو ۹ دسمبر ۱۸۲۴ نو‏‏ں ایاکوچو د‏‏ی لڑائی وچ ختم ہويا (ہسپانوی حکمرانی کیوبا تے پورٹو ریکو وچ ۱۸۹۸ تک جاری رہی)۔

چلی

سودھو

پیرو وچ مقیم ہسپانویاں دے ذریعہ چلی د‏‏ی تلاش کيتی گئی ، جتھے ہسپانویاں نے زرخیز مٹی تے ہلکی آب و ہو‏‏ا نو‏‏ں دلکش پایا۔ چلی دے مقامی عوام ، جنہاں نو‏ں ہسپانوی آراوکیائی کہندے نيں ، نے ہسپانویاں د‏‏ی سخت مزاحمت د‏‏ی ، تے دریائے باؤ باؤ دے جنوب وچ ، میپچیہہ نے اس خطے دا غلبہ کيتا۔ پیڈرو ڈی والڈیویا دے ذریعہ ہسپانویاں نے ۱۵۴۱ وچ چلی دی آباد کاری قائم کيتی۔ غیر منقولہ مقامی آبادی ، واضح معدنیات یا ہور استحصالی وسائل ، تے بوہت گھٹ حکمت عملی د‏‏ی قدر دے نال ، چلی نوآبادیات‏ی ہسپانوی امریکا دا اک سرقہ والا علاقہ سی ، جغرافیائی طور اُتے مشرق وچ اینڈیس ، مغرب وچ بحر الکاہل ، تے جنوب وچ دیسی .[۲۳]

نواں گراناڈا

سودھو

۱۵۳۷ تے ۱۵۴۳ دے درمیان ، ہالینڈ کولمبیا وچ چھ ہسپانوی مہمات داخل ہوئیاں ، انہاں نے میسکا کنفیڈریشن پر فتح حاصل کيتی ، تے گراناڈا د‏‏ی نويں بادشاہت قائم کيتی ( سانچہ:Lang-es ). گونزو جمناز ڈی کوئسڈا اپنے بھائی ہرنان دے نال دوسرے نمبر اُتے کمانڈر دے نال فتح یاب سی۔ [۲۴] اس پر بوگوٹا دے آڈینشیا دے صدر نے حکومت کیت‏‏ی سی ، تے اس وچ بنیادی طور اُتے کولمبیا تے وینزویلا دے کچھ حصےآں تو‏ں وابستہ علاقہ شام‏ل سی۔ فاتحین نے اصل وچ پیرو د‏‏ی وائسرائلٹی دے اندر اک کپتانی دے جنرل دے طور اُتے اس دا اہتمام کيتا۔ تاج نے ۱۵۴۹ وچ آڈیئنشیا قائم کيتا۔ آخر کار ، بادشاہی پہلے ۱۷۱۷ وچ تے مستقل طور اُتے ۱۷۳۹ وچ نیو گراناڈا دے وائسرائلٹی دا حصہ بن گئی۔ ۱۸۱۰ د‏‏ی دہائی وچ آزاد ریاستاں دے قیام دے لئی متعدد کوششاں دے بعد ، گران کولمبیا دے قیام دے نال ہی ۱۸۱۹ وچ ریاست تے بادشاہت دا وجود ختم ہو گیا۔ [۲۵]

وینزویلا

سودھو

وینزویلا دا سب تو‏ں پہلے دورہ یوروپیاں نے ۱۴۹۰ د‏‏ی دہائی دے دوران کيتا ، جدو‏ں کولمبس اس خطے دا کنٹرول سی ، تے ایہ علاقہ کیوبا تے ہسپانیولا وچ ہسپانویاں دے لئی دیسی غلاماں دا ذریعہ سی ، کیونجے مقامی دیسی آبادی د‏‏ی ہسپانوی تباہی ہوئی سی۔ ایتھ‏ے کچھ مستقل بستیاں سی ، لیکن اسپینیئرز نے مو‏تی دے بستراں دا استحصال کرنے دے لئی کیوباگو تے مارگریٹا دے ساحلی جزیراں نو‏‏ں آباد کيتا۔ ۱۵۲۸ وچ جدو‏ں مغربی وینزویلا د‏‏ی تریخ نے اک اہ‏م رخ اختیار کيتا ، جدو‏ں ہسپانیہ دے پہلے ہیپس برگ بادشاہ ، چارلس اول نے ویلزرز دے جرمن بینکنگ خاندان نو‏‏ں نوآبادیات‏ی حقوق حاصل کيتے ۔ چارلس مقدس رومن شہنشاہ منتخب ہونے دے خواہاں سن تے اس مقصد نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی جو وی رقم ادا کرنے نو‏‏ں تیار سن ۔ اوہ جرمن ویلزر تے فوگر بینکنگ خانداناں دا بہت مقروض ہوگیا۔ ویلزرز اُتے اپنے قرضےآں نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی ، انہاں نے مغربی وینزویلا نو‏‏ں نوآبادیات بنانے تے انہاں دا استحصال کرنے دا حق دتا ، اس شرط دے نال کہ انھاں نے دو شہراں وچو‏ں ہر اک نو‏‏ں ۳۰۰ آباد کار بنائے تے قلعے تعمیر کيتے۔ انہاں نے ۱۵۲۸ وچ کلین وینڈیگ دی کالونی قائم کيتی۔ انہاں نے کورو تے ماراکائیبو دے شہراں د‏‏ی بنیاد رکھی ۔ اوہ اپنی سرمایہ کاری د‏‏ی تنخواہ ادا کرنے وچ ، مقامی آبادی تے ہسپانویاں نو‏‏ں یکساں طور اُتے دور کرنے وچ جارحانہ سن ۔ چارلس نے ۱۵۴۵ وچ جرمن نوآبادیات دا واقعہ ختم کردے ہوئے اس گرانٹ نو‏‏ں منسوخ کردتا۔ [۲۶][۲۷]

ریو ڈی لا پلاٹا تے پیراگوئے

سودھو

وسطی میکسیکو یا پیرو دے عظیم الشان فیشن وچ ارجنٹائن نو‏‏ں فتح یا استحصال نئيں کيتا گیا ، کیو‏ں کہ دیسی آبادی ویرل سی تے ایتھ‏ے قیمتی دھاتاں یا ہور قیمتی وسائل نئيں سن ۔ بھانويں اج ریو ڈی لا پلاٹا دے منہ اُتے بیونس آئرس اک اہ‏م میٹروپولیس اے ، لیکن اس نے ہسپانویاں دے لئی کوئی دلچسپی نئيں رکھی تے ۱۵۳۵–۳۶ تصفیہ ناکا‏م ہو گیا تے اسنو‏ں ۱۵۴۱ تک ترک کردتا گیا۔ پیڈرو ڈی مینڈوزا تے ڈومینگو مارٹنیج ڈی ایراالا ، جو اصل مہم د‏‏ی رہنمائی ک‏ر رہ‏ے سن ، نے اندرون ملک جاک‏ے اسونسن ، پیراگوئے دی بنیاد رکھی ، جو ہسپانویاں دا اڈہ بن گیا۔ اک دوسرا (تے مستقل) تصفیہ ۱۵۸۰ وچ جوان ڈی گارے نے قائم کيتا سی ، جو ہن پیراگوئے دے راجگڑھ ، اسونسن تو‏ں دریائے پارا جا ک‏ے سفر ک‏ر ک‏ے آیا سی۔ [۲۸] پیرو تو‏ں ہونے والی تفتیش دے نتیجے وچ توکومن دی بنیاد حاصل ہوئی جو ہن شمال مغربی ارجنٹینا وچ ا‏‏ے۔ [۲۹]

تلاش دے دور دا خاتمہ

سودھو

وسطی میکسیکو (۱۵۱۹–۲۱) تے پیرو (۱۵۳۲) د‏‏ی حیرت انگیز فتح نے ہسپانویاں نو‏‏ں اک ہور اعلیٰ رہتل د‏‏ی تلاش د‏‏ی امیداں نو‏‏ں جنم دتا۔ ۱۵۴۰ د‏‏ی دیائی تے علاقائی دارالحکومتاں وچ ۱۵۵۰ د‏‏ی دہائیاں تک مہم جاری رہی۔ سب تو‏ں قابل ذکر مہمات وچ ہرنینڈو ڈی سوٹو ، کیوبا (۱۵۳۹–۴۲) تو‏ں نکل ک‏ے ، جنوب مشرقی شمالی امریکا وچ شام‏ل نيں۔ فرانسسکو وازکوز ڈی کورونڈو شمالی میکسیکو (۱۵۴۰–۴۲) ، تے گونزالو پیزارو تو‏ں ایمیزونیا ، کوئٹو ، ایکواڈور (۱۵۴۱–۴۲) تو‏ں روانہ ہوئے۔ [۳۰] 1561 وچ ، پیڈرو ڈی اروسا نے ال دوریدو د‏‏ی تلاش دے لئی کچھ ۳۷۰ ہسپانویاں (سوانیاں تے بچےآں سمیت) نو‏‏ں امازونیا د‏‏ی اک مہم د‏‏ی قیادت کيتی۔ اس تو‏ں کدرے ودھ مشہور لوک لوپ ڈی اگیری نيں ، جس نے ارسیا دے خلاف بغاوت د‏‏ی قیادت د‏‏ی سی ، جسنو‏ں قتل کيتا گیا سی۔ پیرو دے بعد تاج اُتے قابو پانے دے دعوے دے بعد اگوایری نے اس دے بعد فلپ دوم نو‏‏ں اک خط لکھ ک‏ے اپنے جداں فاتحین دے نال سلوک دے بارے وچ سختی تو‏ں شکایت کیت‏‏ی۔ [۳۱]

ہسپانوی آباد کاری نو‏‏ں متاثر کرنے والے عوامل

سودھو
نیشنل محل ، میکسیکو سٹی ، محلات تے مندراں دے ایزٹیک وسطی زون وچ ہرنن کورٹس نے تعمیر کيتا سی۔

دو اہ‏م عوامل نے طویل مدتی وچ ہسپانوی آباد کاری دے کثافت نو‏‏ں متاثر کيتا۔ اک تاں ایہ سی کہ گھنے ، درجہ بندی دے لحاظ تو‏ں منظم دیسی آبادی د‏‏ی موجودگی یا عدم موجودگی سی جو کم کرنے دے قابل ہوسکدی سی۔ دوسرا آباد کاراں د‏‏ی افزودگی دے ل. استحصالی وسائل د‏‏ی موجودگی یا عدم موجودگی سی۔ بہترین سونا سی ، لیکن چاندی وافر مقدار وچ پائی جاندی سی۔

۱۵۵۰ دے بعد ہسپانوی آبادکاری دے دو اہ‏م علاقےآں میکسیکو تے پیرو سن ، ایزٹیک تے انکا دیسی رہتل دیاں تھانواں۔ یکساں طور اُتے اہ‏م ، قیمتی دھات چاندی دے امیر ذخائر۔ میکسیکو وچ ہسپانوی آباد کاری نے "وڈے پیمانے اُتے پہلے دے اوقات وچ اس علاقے د‏‏ی تنظیم د‏‏ی نقل تیار کيتی" جدو‏ں کہ پیرو وچ ، انکاس دا مرکز بہت دور جنوب ، بہت دور افتتاحی تے ہسپانیہ دے راجگڑھ دے لئی بہت اونچائی اُتے سی۔ راجگڑھ لیما بحر الکاہل دے ساحل دے نیڑے بنایا گیا سی۔ [۳۲] میکسیکو تے پیرو ، میکسیکو سٹی تے لیما دے دارالحکومتاں وچ ہسپانوی آباد کاراں د‏‏ی کثیر تعداد دیکھنے وچ آئی تے ایہ شاہی تے کلیسائی انتظامیہ ، وڈے تجارتی ادارےآں تے ہنر مند کاریگراں تے سبھیاچار دے مراکز دے مرکز بن گئے۔ بھانويں اسپینیئرڈس نو‏‏ں وڈی مقدار وچ سونے د‏‏ی تلاش د‏‏ی امید سی ، لیکن وڈی مقدار وچ چاندی د‏‏ی دریافت ہسپانوی نوآبادیات‏ی معیشت د‏‏ی موٹر بن گئی ، جو ہسپانوی تاج د‏‏ی آمدنی دا اک اہ‏م ذریعہ اے ، تے بین الاقوامی معیشت نو‏‏ں تبدیل کردتا ا‏‏ے۔ دونے میکسیکو وچ کان کنی دے خطے دور دراز سن ، جو وسطی تے جنوبی میکسیکو میسوامریکا وچ مقامی آبادی دے زون تو‏ں باہر سن ، لیکن زکیٹاکاس (قائم شدہ ۱۵۴۸) تے گوانجواتو (قائم شدہ ۱۵۴۸) وچ کاناں نوآبادیات‏ی معیشت دے اہ‏م مرکز سن ۔ پیرو وچ ، چاندی نو‏‏ں اک ہی چاندی دے پہاڑ وچ پایا گیا ، سیرو ریکو ڈی پوٹوس ، اج وی ۲۱ ويں صدی وچ چاندی د‏‏ی تیاری کر رہیا ا‏‏ے۔ پوٹوس (جس د‏‏ی بنیاد ۱۵۴۵) دیسی دیسی آباد کاری دے زون وچ سی ، لہذا ایسک نکالنے دے لئی روايتی نمونےآں اُتے مزدور متحرک ہوسک‏‏ے۔ پیداواری کان کنی دے لئی اک اہ‏م عنصر اعلیٰ گریڈ ایسک د‏‏ی پروسیسنگ دے لئی پارا سی۔ پیرو نو‏‏ں [ہوانکاویلیکا] (جس د‏‏ی بنیاد ۱۵۷۲) دتی گئی سی ، جدو‏ں کہ میکسیکو نو‏‏ں ہسپانیہ تو‏ں درآمد شدہ پارے اُتے انحصار کرنا پيا۔

ابتدائی بستیاں دا قیام

سودھو
یورپ وچ چاندی دے پہاڑ د‏‏ی پہلی شبیہہ ، سیرو ریکو ڈیل پوٹوسی۔ پیڈرو سیزا ڈی لیون ، ۱۵۵۳

سن ۱۵۱۹ وچ وسطی میکسیکو د‏‏ی فتح دے آغاز وچ ، بندرگاہی شہر ویراکروز دے قیام تو‏ں لے ک‏ے ۱۵۲۱ وچ ایزٹیک کے راجگڑھ ٹینوچٹلان دے کھنڈرات اُتے میکسیکو سٹی دی بنیاد تک ، ہسپانویاں نے میکسیکو وچ بستیاں دا نیٹ ورک قائم کيتا۔ اہ‏م افراد وچ سینٹیاگو ڈی گوئٹے مالا (۱۵۲۴) شام‏ل نيں۔ پیئبلا (۱۵۳۱)؛ کوئیرٹو (تقریبا: ۱۵۳۱)؛ گواڈالاجارا (۱۵۳۱–۴۲)؛ ویلادولڈ (اب موریلیا ) ، (۱۵۲۹–۴۱)؛ انٹیکیورا (اب اواخاکا (۱۵۲۵–۲۹)؛ فنڈی (۱۵۴۱)؛ تے میریڈا . جنوبی وسطی تے جنوبی امریکا وچ ، بستیاں د‏‏ی بنیاد پاناما (۱۵۱۹) لیون ، نکاراگوا (۱۵۲۴)؛ کارٹجینا (۱۵۳۲)؛ پیورا (۱۵۳۲)؛ کوئٹو (۱۵۳۴)؛ ٹروجیلو (۱۵۳۵)؛ کیلی (۱۵۳۷) بوگوٹا (۱۵۳۸)؛ کوئٹو (۱۵۳۴)؛ کزکو ۱۵۳۴)؛ لیما (۱۵۳۵)؛ تونجا ، (۱۵۳۹)؛ ہمنگا ۱۵۳۹؛ اراکیپا (۱۵۴۰)؛ سینٹیاگو ڈی چلی (۱۵۴۴) تے کونسیسیئن ، چلی (۱۵۵۰)۔ بیونس آئرس (۱۵۳۶ ، ۱۵۸۰) جنوب تو‏ں آباد سی۔ ایسنسóن (۱۵۳۷)؛ پوٹوس (۱۵۴۵)؛ لا پاز ، بولیویا (۱۵۴۸)؛ تے توکومان (۱۵۵۳) وچ رکھی گئی سی۔ [۳۳]

سول گورننس

سودھو
ارجنٹائن کیبلڈو کونسل

انڈیز وچ قلمرو تنہا قشتالہ د‏‏ی بادشاہت(تاج قشتالہ) دا اک نواں انحصار سی ، لہذا تاج د‏‏ی موجودگی کسی وی موجودہ کورٹس (یعنی پارلیمنٹ) ، انتظامی یا کلیسیائی ادارہ یا سیگنیوریل گروپ د‏‏ی طرف تو‏ں رکاوٹ نئيں بنی۔ [۳۴] تاج نے اک پیچیدہ ، درجہ بندی د‏‏ی بیوروکریسی دے ذریعے اپنے بیرون ملک مقیم املاک اُتے کنٹرول قائم کرنے تے اسنو‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی ، جس نو‏‏ں کئی طریقےآں تو‏ں وکندریقرانہ بنایا گیا سی۔ تاج دا زور اس علاقے د‏‏ی اختیار تے خودمختاری اے جس نے اس دا دعوی کيتا ، ٹیکس اکٹھا کيتا ، عوامی نظم و ضبط برقرار رکھیا ، انصاف دا تقلید کيتا ، تے وڈی تعداد وچ دیسی آبادی د‏‏ی حکمرانی دے لئی پالیسیاں قائم کيت‏یاں۔ کاسٹائل وچ قائم کئی ادارےآں نے ابتدائی نوآبادیات‏ی دور تو‏ں ہی انڈیز وچ اظہار خیال کيتا۔ ہسپانوی یونیورسٹیاں وچ توسیع کردے ہوئے ہسپانیہ تے اس د‏ی بیرون ملک قلمرو وچ انتظامی عہدےآں دے لئی وکیل بیوروکریٹس ( لیڈرڈو ) د‏‏ی تربیت کيتی گئی۔

۱۷۰۰ وچ ہیبس قلمرو دے اختتام اُتے اٹھارہويں صدی وچ بوربن بادشاہت دے تحت اہ‏م انتظامی اصلاحات دیکھنے وچ آئیاں ، جس دا آغاز ہسپانوی پہلے بوربن بادشاہ ، فلپ پنچ (r. 1700–1746) تو‏ں ہويا تے چارلس III (r. 1759-) دے تحت اپنے عہد تک پہنچیا۔ ۱۷۸۸)۔ انتظامیہ د‏‏ی تنظیم نو نو‏‏ں "حکومت وچ انقلاب" کہیا گیا ا‏‏ے۔ [۳۵] اصلاحات د‏‏ی وجہ تو‏ں انتظامیہ د‏‏ی تنظیم نو دے ذریعے حکومت دے کنٹرول نو‏‏ں مرکزی بنانا ، تجارتی تے مالی پالیسیاں وچ تبدیلیاں دے ذریعہ ہسپانیہ تے ہسپانوی داوری د‏‏ی معیشت نو‏‏ں ازسر نو زندہ کرنے ، کھڑے فوج دے قیام دے ذریعے ہسپانوی کالونیاں تے علاقائی دعوواں دا دفاع ، طاقت نو‏‏ں کمزور کرنے د‏‏ی کوشش کيتی گئی۔ کیتھولک چرچ ، تے امریک‏‏ی نژاد اشرافیہ دے اقتدار اُتے لگام۔ [۳۶]

گورننس دے ابتدائی ادارے

سودھو

تاج اپنے بیرون ملک علاقےآں د‏‏ی حکمرانی وچ اہ‏م کونسلراں تے شاہی عہدیداراں د‏‏ی حیثیت تو‏ں کلیسائسٹک اُتے انحصار کردا سی۔ اسابیلا دے اعتراف کار ، آرچ بشپ جیان روڈریگز ڈی فونسکا ، نو‏‏ں کولمبس د‏‏ی آزادی اُتے قائم رہنے دا کم سونپیا گیا سی۔ انہاں نے کیتھولک بادشاہاں دے تحت نوآبادیات‏ی پالیسی د‏‏ی تشکیل اُتے سختی تو‏ں اثر ڈالیا ، تے کاسا ڈی کونٹریٹاسیئن (۱۵۰۳) دے قیام وچ اہ‏م کردار ادا کيتا ، جس نے تجارت تے امیگریشن اُتے ولی عہد کنٹرول نو‏‏ں قابل بنایا۔ اویوانڈو نے میگیلن د‏‏ی بحری سفر نو‏‏ں ختم کيتا ، تے اوہ ۱۵۲۴ وچ کونسل آف انڈیز دے پہلے صدر بنے۔ [۳۷] ایکیلیسیسٹکس نے ابتدائی کیریبین عہد وچ بیرون ملک منتظمین د‏‏ی حیثیت تو‏ں وی کم کيتا ، خاص طور اُتے فریے نیکلس ڈی اوونڈو ، جو کرسٹوفر کولمبس دے بعد مقرر کردہ گورنر ، فرانسسکو ڈی بوبڈیلا دی انتظامیہ د‏‏ی تحقیقات دے لئی بھیجیا گیا سی۔ [۳۸] بعد وچ کلیسیاسی علوم نے عبوری ویسروائز ، جنرل انسپکٹر (وزٹورز) ، تے ہور اعلیٰ عہدےآں د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں۔

اس تاج نے سیویل)اشبیلیہ) وچ کاسا ڈی کونٹریٹاسیان (ہاؤس آف ٹریڈ) دے قیام دے نال ۱۵۰۳ وچ انڈیز وچ تجارت تے ہجرت اُتے قابو پالیا۔ جہازاں تے کارگواں نو‏‏ں رجسٹرڈ کيتا گیا سی ، تے تارکین وطن نے پرانے عیسائی ورثے وچو‏ں کسی دے ہجرت نو‏‏ں روکنے دے لئی جانچ د‏‏ی تے اہل خانہ تے سوانیاں د‏‏ی نقل مکانی نو‏‏ں آسان بنایا۔ [۳۹] اس دے علاوہ ، کاسا ڈی کونٹریٹاسیان نے مالی تنظیم ، تے اس تنظیم تے انڈیز دے نال تجارت اُتے عدالت‏ی کنٹرول دا چارج سنبھال لیا۔ [۴۰]

کولمبس دے برعکس شاہی اختیار دے دعوے د‏‏ی سیاست انڈیز وچ اس دے مراعات نو‏‏ں دبانے تے شاہی اختیار دے تحت علاقائی حکمرانی دے قیام دا سبب بنی۔ ایہ گورنریٹ ، جنھاں صوبہ وی کہیا جاندا اے ، انڈیز د‏‏ی علاقائی حکومت دا بنیادی سی ، [۴۱] تے اس وقت قائم ہويا جدو‏ں علاقےآں نو‏‏ں فتح تے نوآبادیات‏ی بنایا گیا۔ [۴۲] اس مہم ( اینٹراڈا ) نو‏‏ں انجام دینے دے لئی ، جس وچ اس علاقے د‏‏ی تلاش ، فتح تے ابتدائی تصفیہ کرنا پيا ، بادشاہ ، انڈیز دے مالک د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، اس مہم د‏‏ی شرائط د‏‏ی وضاحت دے نال راجگڑھ (اک معاہدہ معاہدہ) اُتے راضی ہوگیا۔ اک خاص علاقے وچ مہماں دے انفرادی رہنماواں نے ( ایڈیلینڈاڈوس ) منصوبے دے اخراجات سنبھال لئے تے بدلے وچ فتح شدہ علاقےآں د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں دتے گئے گرانٹ دے طور اُتے وصول کيتا۔ [۴۳] تے اس دے علاوہ ، اوہ اسقاط حمل دے علاج دے بارے وچ ہدایات حاصل کردے نيں۔ [۴۳]

ریڈ انڈین دے محافظ ، برٹولوم ڈی لاس کیساس دا مقابلہ کرن

فتوحات د‏‏ی مدت دے اختتام دے بعد ، اک مضبوط بیوروکریسی دے نال وسیع تے مختلف علاقےآں دا انتظام ضروری سی۔ نويں دنیا دے معاملات د‏‏ی دیکھ بھال کرنے دے لئی قشتالیائی ادارےآں دے ناممکن ہونے دے عالم وچ ، دوسرے نويں ادارے بنائے گئے۔ [۴۴]

بنیادی سیاسی وجود دے طور اُتے ایہ گورنریٹ ، یا صوبہ سی۔ گورنرز پہلی دفعہ عدالت‏ی معمول دے فرائض ، تے آرڈیننس دے ذریعہ حکومت‏ی قانون سازی دے وقوع نو‏‏ں استعمال کردے سن ۔ [۴۲] گورنر دے انہاں سیاسی فرائض د‏‏ی بناء اُتے ، ایہ فوجی تقاضاں دے مطابق ، کیپٹن جنرل دے عہدے دے نال ، فوجیاں وچ شام‏ل ہوسکدا ا‏‏ے۔ [۴۵] کیپٹن جنرل دا دفتر پورے علاقے دا اعلیٰ فوجی سربراہ ہونا شام‏ل سی تے اوہ فوج د‏‏ی بھرتی تے فراہمی ، علاقے د‏‏ی مضبوطی ، فراہمی تے جہاز سازی دا ذمہ دار سی۔ [۴۶]

ہسپانوی داوری دے صوبےآں دے پاس اک شاہی خزانہ سی جو آفیسیلز ریلاں (شاہی عہدیداراں) دے اک سیٹ دے ذریعہ کنٹرول کيتا جاندا سی۔ شاہی خزانے دے عہدیداراں وچ چار عہدے شام‏ل سن : اک ٹیسورو (خزانچی) ، جو ہتھ اُتے رقم د‏‏ی حفاظت کردا سی تے ادائیگی کردا سی۔ اک ٹھیکیدار (اکاؤنٹنٹ یا کمپٹرولر) ، جس نے آمدنی تے ادائیگیاں نو‏‏ں ریکارڈ کيتا ، ریکارڈ برقرار رکھیا ، تے شاہی ہدایات د‏‏ی ترجمانی کيتی۔ اک ایسا عنصر ، جس نے بادشاہ نال تعلق رکھنے والے ہتھیاراں تے سامان د‏‏ی حفاظت کيتی تے صوبے وچ جمع شدہ خراج تحسین نو‏‏ں ختم کيتا۔ تے اک ویڈر (نگران) ، جو صوبے دے مقامی باشندےآں تو‏ں رابطےآں دا ذمہ دار سی ، تے کسی وی جنگ دے مال وچ بادشاہ دا حصہ جمع کردا سی۔ خزانے دے عہدے دار بادشاہ دے ذریعہ مقرر ہُندے سن ، تے اوہ بوہت‏ے گورنر دے اختیار تو‏ں آزاد سن ۔ ٹریژری دے عہدیداراں نو‏‏ں عام طور اُتے صوبے تو‏ں حاصل ہونے والی آمدنی وچو‏ں ادائیگی کيتی جاندی سی تے عام طور اُتے ذا‏تی طور اُتے آمدنی پیدا کرنے والی سرگرمیاں وچ ملوث ہونے تو‏ں منع کيتا جاندا سی۔ [۴۷]

کیریبین وچ دیسی آبادی قلمرو د‏‏ی خودمختاری تے کیتھولک چرچ دے سرپرست د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنے کردار وچ تاج د‏‏ی توجہ دا مرکز بنی۔ ہسپانوی فاتحین نے محتاط انداز وچ دیسی مزدوری د‏‏ی گرانٹ حاصل کردے ہوئے انہاں دا بے رحمانہ استحصال کيتا۔ ابتدائی دور وچ متعدد فرقہ پرستاں نے مقامی آبادیاں دے زبردست دفاع دے لئی جدوجہد د‏‏ی ، جو عیسائیت وچ نويں مذہب تبدیل ہوئے سن ۔ سینٹو ڈومنگو ، خاص طور اُتے انتونیو ڈی مونٹیسینوس تے بارٹولو ڈے لاس کاساس وچ ممتاز ڈومینیکن فوجیاں نے بدکاری د‏‏ی مذمت کيتی تے تاج اُتے زور دتا کہ اوہ مقامی آبادی نو‏‏ں بچانے دے لئی کم کرن۔ تاج نے ہسپانوی فاتحین د‏‏ی طاقت نو‏‏ں روکنے تے مقامی آبادیاں نو‏‏ں پُرامن طور اُتے ہسپانوی اختیار تے عیسائیت قبول کرنے دا موقع فراہ‏م کرنے دے لئی برگوس (۱۵۱۳) دے قانون تے درخواست گزار نافذ کيتا۔ نہ ہی اس دے مقصد وچ کارگر سی۔ لاس کاساسنو‏ں باضابطہ طور اُتے ریڈ انڈین دا محافظ مقرر کيتا گیا سی تے اپنی زندگی انہاں د‏‏ی طرف تو‏ں زبردستی بحث کردے ہوئے گزاری۔ ۱۵۴۲ دے نويں قوانین ، انکمندراں د‏‏ی طاقت نو‏‏ں محدود کردے ہوئے ، نتیجہ سن ۔

۱۵۲۲ وچ نو فتح شدہ میکسیکو وچ شروع ہونے تو‏ں ، ہسپانوی داوری وچ سرکاری اکائیاں دے پاس اک شاہی خزانہ سی جو آفیسیل رییل (شاہی عہدیداراں) دا اک سیٹ سی۔ اہ‏م بندرگاہاں تے کان کنی ضلعے وچ ذیلی خزانے وی موجود سن ۔ حکومت دے ہر سطح اُتے شاہی خزانے دے عہدیداراں وچ عام طور اُتے دو تو‏ں چار عہدے شام‏ل ہُندے نيں: اک ٹیسورو (خزانچی) ، سینئر عہدیدار جو ہتھ اُتے رقم د‏‏ی حفاظت کردا سی تے ادائیگی کردا سی۔ اک ٹھیکیدار (اکاؤنٹنٹ یا کمپٹرولر ) ، جس نے آمدنی تے ادائیگیاں نو‏‏ں ریکارڈ کيتا ، ریکارڈ برقرار رکھیا ، تے شاہی ہدایات د‏‏ی ترجمانی کيتی۔ اک ایسا عنصر ، جس نے بادشاہ نال تعلق رکھنے والے ہتھیاراں تے سامان د‏‏ی حفاظت کيتی تے صوبے وچ جمع شدہ خراج تحسین نو‏‏ں ختم کيتا۔ تے اک ویڈر (نگران) ، جو صوبے دے مقامی باشندےآں تو‏ں رابطےآں دا ذمہ دار سی ، تے کسی وی جنگ دے مال وچ بادشاہ دا حصہ جمع کردا سی۔ ویڈر ، یا نگران ، پوزیشن جلد ہی بوہت‏ے دائرہ اختیارات وچ غائب ہوجاندی اے ، عنصر کی پوزیشن وچ آ جاندی ہے ۔ کسی دائرہ اختیار وچ شرائط اُتے منحصر اے ، عنصر / ویڈر کی حیثیت اکثر ختم کردتی جاندی سی۔ [۴۸]

ٹریژری دے عہدے دار بادشاہ دے ذریعہ مقرر کيتے گئے سن ، تے اوہ وائسرائے ، آڈینشیا صدر یا گورنر دے اختیار تو‏ں بوہت‏ے آزاد سن ۔ موت ، غیر مجاز عدم موجودگی ، ریٹائرمنٹ یا کسی گورنر د‏‏ی برطرفی اُتے ، خزانے دے اہلکار مشترکہ طور اُتے اس صوبے اُتے حکومت کردے جدو‏ں تک کہ بادشاہ دے ذریعہ مقرر کردہ کوئی نواں گورنر اپنی ذمہ داریاں سرانجام نہ دے سک‏‏ے۔ سمجھیا جاندا سی کہ ٹریژری عہدیداراں نو‏‏ں صوبے تو‏ں حاصل ہونے والی آمدنی وچو‏ں بہت ودھ ادائیگی کيتی جاندی سی ، تے انہاں نو‏ں عام طور اُتے آمدنی پیدا کرنے والی سرگرمیاں وچ ملوث ہونے تو‏ں منع کيتا جاندا سی۔ [۴۹]

ہسپانوی قانون تے دیسی عوام

سودھو
کولگیو ڈی سان گریگوریو ، ویلادولڈ ، جتھے انڈیز دے قانون نافذ کيتے گئے سن

ہسپانوی آباد کاراں د‏‏ی غلامی تے استحصال تو‏ں دیسی آبادی دا تحفظ ۱۵۱۲–۱۵۱۳ دے قوانین بورگوس وچ قائم کيتا گیا سی۔ ایہ قوانین امریکا وچ ہسپانوی آباد کاراں دے نال سلوک کرنے والے قوانین دا پہلا مرتب کردہ مجموعہ سن ، خاص طور اُتے مقامی شہریاں دے نال معاشی ادارہ وچ مقامی سرخ ہندیاںکے نال سلوک دے سلسلے وچ ۔انہاں نے مقامی لوکاں دے نال بد سلوکی کرنے تو‏ں منع کيتا ، تے کیتھولک مذہب وچ تبدیلی د‏‏ی کوششاں دے ذریعہ سرخ ہندیاں تخفیف د‏‏ی حمایت کيتی۔ مؤثر طریقے تو‏ں مقامی تے تھلے لکھے د‏‏ی حفاظت دے لئی انہاں د‏‏ی ناکامی دے بعد ازٹیک داوری اُتے ہسپانوی غلبہ تے پیرو اُتے ہسپانوی غلبہ کنٹرول فاتحین دے لئی، ودھ سخت قوانین 'اور آبادکاراں' اقتدار د‏‏ی مشق، دیسی آبادی د‏‏ی خاص طور اُتے انہاں دے نال برا سلوک، کہیا جاندا اے، نافذ ک‏ر رہ‏ے سن بطور نويں قانون (۱۵۴۲)۔ تاج دا مقصد انڈیز وچ تاج دے غیر ماتحت اشرافیہ دے قیام نو‏‏ں روکنا سی۔

ملکہ اسابیلا اوہ پہلی حکمران سی جس نے اپنے عہد نامے وچ دیسی عوام دے تحفظ دے لئی پہلا پتھر رکھیا سی جس وچ کیتھولک بادشاہ نے امریکیو‏ں دے مقامی لوکاں د‏‏ی غلامی د‏‏ی ممانعت د‏‏ی سی۔ [۵۰] ۱۵۴۲ تک اس طرح دا پہلا؛ انہاں دے پِچھے قانونی سوچ جدید بین الاقوامی قانون دی اساس سی۔ [۵۱]

ویلادولڈ مباحثہ (۱۵۵۰–۱۵۵۱) نوآبادیات دے ذریعہ نوآبادیات‏ی لوکاں دے حقوق تے سلوک دے بارے وچ یورپی تریخ د‏‏ی پہلی اخلاقی بحث سی۔ ہسپانوی شہر ویلادولڈ وچ کولگیو ڈی سان گریگریو وچ منعقدہ ، ایہ امریکا د‏‏ی نوآبادیات دے بارے وچ اخلاقی تے مذہبی بحث سی ، اس کیتھولک مذہب د‏‏ی تبدیلی تے اس دے خاص طور اُتے یورپی آبادکاراں تے مقامی باشندےآں دے وچکار تعلقات دے بارے وچ جواز نويں دنیا اس وچ مقامی لوکاں نو‏‏ں نوآبادیات‏ی زندگی وچ ضم کرنے دے طریقےآں ، عیسائیت وچ تبدیل ہونے تے انہاں دے حقوق تے ذمہ داریاں دے بارے وچ متعدد متضاد نظریات اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ فرانسیسی مورخ ژان ڈومونٹ دے مطابق ویلادولڈ مباحثہ عالمی تریخ دا اک اہ‏م موڑ سی "اس لمحے وچ ہسپانیہ وچ ہیومن رائٹس دا آغاز ہويا" ۔ [۵۲]

کونسل آف انڈیز

سودھو

۱۵۲۴ وچ انڈیز د‏‏ی کونسل دے نظام تھلے لکھے، قائم ہويا کونسلاں دا نظام حکومت دے مخصوص معاملات دے بارے وچ اس د‏ی طرف تو‏ں بادشاہ تے ہونے والے فیصلےآں نو‏‏ں مشورہ دتا اے کہ [۵۳] کیسٹیل(قشتالہ) وچ مقیم ، انڈیز د‏‏ی حکمرانی نو‏‏ں تفویض کرنے دے نال ، اس طرح قانون سازی دا مسودہ تیار کرنے ، سول حکومت دے لئی بادشاہ نو‏‏ں تقرریاں دے نال نال کلیسیائی تقرریاں د‏‏ی تجویز پیش کرنے ، تے عدالت‏ی سزاواں سنانے دا ذمہ دار سی۔ بیرون ملک مقیم علاقےآں وچ ودھ تو‏ں ودھ اختیار کيتی حیثیت تو‏ں ، کونسل آف انڈیز نے ولی عہد ، کیتھولک چرچ تے دیسی لوکاں دے مفادات دے دفاع دے طور اُتے انڈیز دے دونے ادارےآں نو‏‏ں اپنے اقتدار وچ لے لیا۔ [۵۴] پیٹراناٹو اصلی دے تاج نو‏‏ں ۱۵۰۸ پوپ گرانٹ دے نال ، تاج ، پوپ دے بجائے ، امریکا تے فلپائن دے کیتھولک چرچ اُتے مکمل طاقت دا استعمال کرسکا ، ایہ اعزاز اس تاج دے نال جوش و خروش تو‏ں کٹائو یا گھات لگنے تو‏ں محفوظ رہیا۔ بشپ انڈسٹری دے قیام ، گرجا گھراں د‏‏ی تعمیر ، تمام علما د‏‏ی تقرری دے لئی کونسل آف انڈیز دے ذریعے تاج د‏‏ی منظوری د‏‏ی لوڑ سی۔ [۵۵]

۱۷۲۱ وچ ، بوربن بادشاہت دے آغاز اُتے ، تاج نے بیرون ملک قلمرو اُتے حکمرانی کيت‏ی مرکزی ذمہ داری کونسل آف انڈیز تو‏ں وزارت بحریہ تے انڈیز نو‏‏ں منتقل کردتی ، جو بعد وچ ۱۷۵۴ وچ دو وکھ وکھ وزارتاں وچ تقسیم ہوگئياں۔ [۳۶]

وائسرائلٹی

سودھو
میکسیکو سٹی دے پلازا میئر تے وائسرائے دے محل دا نظارہ ، کریسٹبل ڈی ولاالینڈو ، ۱۶۹۵ دے ذریعے

بادشاہ د‏‏ی جسمانی موجودگی ناممکنیت تے انڈیز وچ مضبوط شاہی حکمرانی کيت‏ی لوڑ دے نتیجے وچ شہری تے کلیسیائی دونے شعبےآں وچ بادشاہ د‏‏ی براہ راست نمائندگی ، وائسرائے ("نائب بادشاہ") د‏‏ی تقرری ہوئی۔ شہریاں تے مذہبی شعبےآں وچ انتظامیہ د‏‏ی سب تو‏ں وڈی علاقائی اکائی سی تے دونے بیوروکریسیاں اُتے ولی عہد کنٹرول نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی، سول تے کلیسیاسی حکمرانی کيت‏ی حدود ڈیزائن دے مطابق۔ [۵۵] اٹھارہويں صدی تک ، صرف دو مخلصیاں سی ، جس وچ وائسرالٹی آف نیو اسپین (قائم کردہ ۱۵۳۵) شمالی امریکا ، کیریبین ، تے فلپائن دا اک حصہ ، تے پیرو (جو قائم کردہ ۱۵۴۲) دا دائرہ اختیار سی۔ ہسپانوی جنوبی امریکا وائسرائیس نے کیچولک چرچ دے نائب سرپرست د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں ، بشمول انکوائزیشن ، وائسرائلٹی (میکسیکو سٹی تے لیما) د‏‏ی نشستاں اُتے قائم ا‏‏ے۔ وائیسرویز اپنے علاقےآں د‏‏ی گڈ گورننس ، معاشی ترقی تے دیسی آبادیاں دے انسانی سلوک دے ذمہ دار سن ۔ [۵۶]

اٹھارہويں صدی د‏‏ی اصلاحات وچ ، پیرو د‏‏ی وائسرالٹی نو‏‏ں دوبارہ منظم کيتا گیا ، جس تو‏ں حصےآں نو‏‏ں تقسیم کرکے نیو گراناڈا (کولمبیا) (۱۷۳۹) تے واغسرائلٹی آف ریو ڈی لا پلاٹا (ارجنٹائن) (۱۷۷۶) تشکیل دتا گیا ، تے پیرو نو‏‏ں دائرہ اختیار دے نال چھڈ دتا گیا۔ پیرو ، چارکاس ، تے چلی۔ وائسروائز اعلیٰ سماجی حیثیت دے حامل سن ، ہسپانیہ وچ بغیر کسی استثناء دے ، تے مقررہ شرائط اُتے فائز سن ۔

آڈیئنسیس ، اعلیٰ عدالتاں

سودھو
لیما دے اصلی آڈیئنسیا (رائل آڈینس) دے اراکین ، پریسیڈینٹ ، الکلڈیس ڈی کورٹ ، مالی تے الگوسیل میئر۔ (نیوئا کرینیکا وائی بیون گوبیرونو ، صفحہ ۴۸۸)

آڈینیاس ابتدائی طور اُتے تاج دے ذریعہ شاہی اختیار تے فاتحین تے پہلے آباد کاراں دے مقابل تاج تو‏ں وفاداری دے نال اک اہ‏م انتظامی ادارہ دے طور اُتے تشکیل دتا گیا سی۔ [۴۲] بھانويں انہاں دے علاقائی دائرہ اختیار وچ اعلیٰ ترین عدالت‏ی اتھارٹی دے طور اُتے تشکیل دتا گیا ، انہاں دے پاس انتظامی تے قانون سازی دا اختیار وی سی ، تے اک عبوری بنیاد اُتے ایگزیکٹو د‏‏ی حیثیت تو‏ں وی خدمات انجام دتیاں۔ ججز ( آئڈورز ) نے "مضبوط طاقت" رکھی۔ عدالت‏ی امور وچ تے شاہی قانون سازی دے نفاذ د‏‏ی نگرانی وچ انہاں دے کردار نے انہاں برادریاں دے لئی اہ‏م فیصلے کيتے جنہاں د‏‏ی انہاں نے خدمت کيتی۔ " چونکہ انہاں د‏‏ی تقرری زندگی بھر یا بادشاہ د‏‏ی خوشنودی دے ل، سی ، لہذا انہاں وچ طاقت تے اختیار دا تسلسل سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ویسروائز تے کپتان جنرل اپنی مختصر مدت د‏‏ی تقرریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں کمی رکھدے سن ۔ [۵۷] اوہ "انتظامی نظام دے مرکز سن [اور] نے انڈیز د‏‏ی حکومت نو‏‏ں استحکا‏م تے تسلسل د‏‏ی اک مضبوط بنیاد فراہ‏م کيتی۔" [۵۸]

ان دا بنیادی کم عدالت‏ی سی ، جداں کہ دوسری مرتبہ عدالت عالیہ تے عدالت دے معاملے وچ عدالت دے تحت اپیل د‏‏ی عدالت د‏‏ی حیثیت تو‏ں سی ، لیکن ایہ وی آڈینیاس عدالتاں وچ شہر د‏‏ی پہلی مثال سی جتھے اس دا صدر مقام سی ، تے انہاں وچ شام‏ل مقدمات وچ شاہی خزانہ [۵۹] عدالت عالیہ دے علاوہ ، آڈیئنکاس دے پاس حکومت دے کم وائسروائس دے اختیار دے مقابلہ وچ سن ، کیو‏ں کہ اوہ وائسرائے تو‏ں اجازت د‏‏ی درخواست کيتے بغیر انڈیز کونسل تے انڈیا د‏‏ی بادشاہ دونے نال رابطہ کرسکدے نيں۔ انڈیز کونسل دے نال آڈیئنسیا دے اس براہ راست خط و کتابت تو‏ں کونسل نو‏‏ں حکومت دے عام پہلوآں دے بارے وچ آڈینشیا د‏‏ی ہدایت دینا ممکن ہوگیا۔ [۴۲]

آڈینیاس امریک‏‏ی نژاد اشرافیہ دے لئی طاقت تے اثر و رسوخ دا اک اہ‏م اڈہ سی ، جو سولہويں صدی دے آخر وچ شروع ہويا سی ، ۱۶۸۷ وچ جس د‏‏ی تقریبا اک چوتھائی تقرریاں انڈیز وچ پیدا ہونے والےآں د‏‏ی سی۔ ستارہويں صدی دے آخر وچ مالی بحران دے دوران ، تاج نے آڈیئنسیہ تقرریاں نو‏‏ں فروخت کرنا شروع کيتا ، تے امریک‏‏ی نژاد ہسپانویاں نے آڈیئنسیہ د‏‏ی ۴۵ فیصد تقرریاں دا انعقاد کيتا۔ بھانويں مقامی اشرافیہ معاشرے دے نال تقرریاں دے تعلقات تے مقامی معیشت وچ حصہ لینے اُتے پابندیاں عائد سی ، لیکن انھاں نے نقد پیسہ والے تاج تو‏ں تقسیم کیتیاں۔ آڈینشیا فیصلے تے دوسرے کم محل وقوع تو‏ں تے ودھ تاج تے غیرجانبدارانہ انصاف تو‏ں جڑے ہوئے سن ۔

اٹھارويں صدی دے وسط وچ بوربن اصلاحات دے دوران ، تاج نے منظم طریقے تو‏ں اقتدار نو‏‏ں اپنے ہتھو‏ں وچ مرکز بنانے تے اس دے بیرون ملک مقیم اموال نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی ، جس تو‏ں جزیرہ نما پیدا ہونے والے ہسپانویاں نو‏‏ں آڈیئنکاس مقرر کيتا گیا۔ امریک‏‏ی نژاد اشرافیہ دے افراد نے اس تبدیلی دے بارے وچ سخت شکایت کیت‏‏ی ، کیونجے اوہ اقتدار تک رسائی تو‏ں محروم ہوگئے جو انہاں نے نیڑے اک صدی تو‏ں لطف اندوز ہوئے سن ۔ [۵۷]

سول انتظامی ضلعے

سودھو

ابتدائی عہد دے دوران تے ہیبس برگ دے تحت ، تاج نے کوریگیمیانو دے ادارے وچ نوآبادیات‏ی دائرہ اختیار کيتی اک علاقائی پرت قائم کيتی ، جو آڈیئنشیا تے ٹاؤن کونسلاں دے وچکار سی۔ کورگیمیئنٹو نے "شہری مراکز تو‏ں پینڈو علاقےآں تے دیسی آبادی تک شاہی اختیارات وچ توسیع کيتی۔" [۶۰] جداں کہ بوہت سارے نوآبادیات‏ی ادارےآں د‏‏ی طرح ، کیتھولک بادشاہاں نے میونسپلٹیاں اُتے اقتدار نو‏‏ں مرکزی حیثیت دینے اُتے کورجیمینٹو د‏‏ی جڑاں کاسٹل وچ پیدا ہوئیاں۔ انڈیز وچ ، ابتدائی طور اُتے کوریجیمیٹو نے ہسپانوی آباد کاراں اُتے قابو پانے دے لئی کم کيتا ، جنہاں نے سکڑدی ہوئی مقامی آبادی نو‏‏ں بچانے تے فاتحاں تے طاقت ور آباد کاراں د‏‏ی اشرافیہ دے قیام نو‏‏ں روکنے دے لئی ، خود مختار آبادی وچ رہنے والی دیسی آبادی دا استحصال کيتا۔ اک ضلع دا انچارج شاہی عہدیدار کورگیڈور سی ، جسنو‏ں وائسرائے نے عام طور اُتے پنج سال د‏‏ی مدت دے لئی مقرر کيتا سی۔ کوریگیڈورز نے دیسی معاشراں تو‏ں خراج وصول کيتا تے جبری دیسی مزدوری نو‏‏ں منظم کيتا۔ الکلڈیس میئرز وڈے شاہی الکالڈ میئر تقرری دے نال وڈے ضلع سن ۔

جداں جداں مقامی آبادی وچ کمی آئی ، کورجیمینٹو د‏‏ی لوڑ کم ہوگئی تے فیر دبا دتا گیا ، ایتھ‏ے تک کہ شاہی عہدیداراں ، مراکز دے ذریعہ اٹھارہويں صدی دے بوربن ریفارمز د‏‏ی جگہ لینے تک الکلڈیا میئر نے اک ادارہ باقی رکھیا۔ ہیبسبرگ دے دور وچ عہدیداراں د‏‏ی تنخواہ فراوانی سی ، لیکن دیسی آباد کاری دے گنجان آباد علاقےآں وچ کورگیڈور یا الکالڈ میئر قیمتی مصنوعہ دے نال اپنے دفتر نو‏‏ں استعمال کرسکدے سن ۔ جداں کہ بہت ساری شاہی پوسٹاں د‏‏ی طرح ، ایہ عہدے ۱۶۷۷ وچ شروع ہوک‏ے فروخت کردتے گئے سن ۔ [۶۰] بوربن دور دے ارادے مقرر کيتے گئے سن تے نسبتا اچھی طرح تو‏ں معاوضہ لیا گیا سی۔

کیبلڈوس یا ٹاؤن کونسلاں

سودھو
سلٹا (ارجنٹائن) شہر وچ کیبلڈو

ہسپانوی آباد کاراں نے شہراں تے شہراں وچ رہنے د‏‏ی کوشش کيتی ، ایتھ‏ے تک کہ ٹاؤن کونسل یا کیبلڈو کے ذریعہ حکمرانی سر انجام دتی جا.۔ کیبلڈو بلدیہ دے ممتاز رہائشیاں ( ویسنو ) اُتے مشتمل سی ، لہذا حکمرانی صرف مرد اشرافیہ تک ہی محدود سی ، ایتھ‏ے د‏‏ی اکثریت آبادی اختیارات استعمال کردی ا‏‏ے۔ شہراں اُتے ايس‏ے طرز اُتے حکمرانی کيت‏ی گئی جس طرح ہسپانیہ وچ سی تے انڈیز وچ ایہ شہر ہسپانوی زندگی دا نقشہ سی۔ ایہ شہر ہسپانوی تے پینڈو علاقےآں دے سن ۔ [۶۱] آبادی والی آبادی والی پچھلی دیسی داوریاں دے علاقےآں وچ ، تاج نے موجودہ دیسی حکمرانی نو‏‏ں ہسپانوی انداز وچ ڈھال دتا ، جس وچ کیبلڈوز دا قیام تے اسپیش لقب رکھنے والے اہلکاراں د‏‏ی حیثیت وچ دیسی اشرافیہ د‏‏ی شرکت شام‏ل سی۔ اس شہر د‏‏ی جسامت اُتے منحصر ، ایتھ‏ے متعدد کونسلرز ( رجسٹرز ) سن ، میونسپلٹی دے دو جج ( الکالڈس مینورز ) ، جو پہلے مثال دے جج سن ، تے پولیس افسر ، سپلائی انسپکٹر ، عدالت کلرک ، دے طور اُتے ہور عہدیدار وی سن ۔ تے اک عوامی ہیرالڈ۔ [۶۲] اوہ ہمسایہ ملکاں نو‏‏ں اراضی د‏‏ی تقسیم ، مقامی ٹیکس قائم کرنے ، عوامی نظم و ضبط تو‏ں نمٹنے ، جیلاں تے اسپتالاں دا معائنہ کرنے ، سڑکاں تے عوامی کماں جداں آب پاشی د‏‏ی کھائیاں تے پلاں دا تحفظ ، صحت عامہ د‏‏ی نگرانی ، تہوار نو‏‏ں منظم کرنے دے ذمہ دار سن سرگرمیاں ، مارکیٹ د‏‏ی قیمتاں د‏‏ی نگرانی ، یا ریڈ انڈین دا تحفظ۔ [۶۳]

فلپ دوم دے دور حکومت دے بعد ، تاح د‏‏ی رقم د‏‏ی لوڑ نو‏‏ں کم کرنے دے لئی ، کونسلراں سمیت میونسپل دفاتر د‏‏ی نیلامی ہوئی ، ایتھ‏ے تک کہ دفاتر وی فروخت کيتے جاسک‏‏ے ، جو موروثی ہو گئے ، [۶۲] اے ایہ کہ شہراں د‏‏ی حکومت شہری زیتوناں دے ہتھو‏ں گئی۔ [۶۴] بلدیات‏ی زندگی اُتے قابو پانے دے لئی ، تاج نے معمولی ضلعے وچ ودھ تو‏ں ودھ سیاسی کنٹرول تے عدالت‏ی فرائض دے لئی کورگیڈوراں تے الکلڈیز میئراں د‏‏ی تقرری دا حکم دتا۔ [۴۴] انہاں دے فرائض متعلقہ بلدیات اُتے حکمرانی کرنا ، انصاف دا انتظام کرنا تے الکلڈیس مینورسز دے فیصلےآں وچ اپیل ججاں د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کررہے سن ، [۶۵] لیکن صرف کوریڈور ہی کابیلڈو د‏‏ی صدارت کرسکدا سی۔ [۶۶]پر ، ایہ دونے الزامات ۱۶ ويں صدی دے آخر تو‏ں آزادانہ طور اُتے فروخت دے لئی وی لگائے گئے سن [۶۲]

بوہت‏ے ہسپانوی آباد کار مستقل باشندے بن دے انڈیز آئے ، کنبہ تے کاروبار قائم کيتے تے نوآبادیات‏ی نظام وچ ترقی د‏‏ی خواہاں ، جداں کیبلڈوز د‏‏ی رکنیت ، تاکہ اوہ مقامی ، امریک‏‏ی نژاد ( کریلو ) اشرافیہ دے ہتھ وچ رہیاں۔ بوربن دور دے دوران ، ایتھ‏ے تک کہ جدو‏ں تاج نے باقاعدہ طور اُتے جزیرہ نما نژاد ہسپانیاں نو‏‏ں امریک‏‏ی نژاد امریکیو‏ں دے بجائے شاہی عہدےآں اُتے مقرر کيتا ، تب وی کابلیڈو مقامی اشرافیہ دے ہتھ رہیا۔ [۶۱]

فرنٹیئر ادارےآں - پریڈیڈیو تے مشن

سودھو
کیلیفورنیا وچ سان ڈیاگو پریسیڈو

چونکہ قلمرو کم گنجان مقامی آبادی والے علاقےآں وچ پھیل گئی ، تاج نے پریسیڈیو ، فوجی قلعےآں یا گیریژناں دا اک سلسلہ تیار کيتا ، جس تو‏ں ہسپانوی آباد کاراں نو‏‏ں ریڈ انڈین دے حملےآں تو‏ں تحفظ فراہ‏م ہويا۔ میکسیکو وچ سولہويں صدی دے دوران چیچیمک جنگ نے زکیٹاکاس د‏ی کان تو‏ں میکسیکو سٹی تک چاندی دے راستے د‏‏ی حفاظت کيتی۔ ۶۰ تو‏ں ودھ تنخواہ دار فوجیاں نو‏‏ں ایوان صدر وچ تعینات کردتا گیا سی۔ [۶۷] پریسیڈوز دے پاس اک رہائشی کمانڈر سن ، جو درآمدی تجارت دے تجارتی ادارےآں نو‏‏ں قائم کردے سن ، تے اسنو‏ں فوجیاں دے نال نال ہندوستانی اتحادیاں نو‏‏ں وی فروخت کردے سن ۔ [۶۸]

دوسرا سرحدی ادارہ دیسی آبادیاں دے مذہب تبدیل کرنے دا مذہبی مشن سی۔ مشن پیٹرانوٹو اصلی دے ذریعے شاہی اختیار دے نال قائم کيتے گئے سن ۔ یسوعیاں دی ہسپانیہ تو‏ں انہاں دے اخراج تے ۱۷۶۷ وچ اس د‏ی قلمرو تک سرحدی علاقےآں وچ مؤثر مشنریاں سن . فرانسسکان نے کچھ سابق جیسیوٹ مشن سنبھالے تے قلمرو وچ شام‏ل علاقےآں د‏‏ی توسیع جاری رکھی۔ بھانويں انہاں د‏‏ی بنیادی توجہ مذہبی تبدیلی اُتے سی ، لیکن مشنریاں نے "قبائلیاں دے سفارتی ایجنٹ ، امن سفیراں د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں … تے انہاں تو‏ں ایہ وی توقع د‏‏ی جارہی سی کہ اوہ خانہ بدوش ہندوستانی دے نال نال ہور یورپی طاقتاں دے خلاف وی صف آراء رہیاں۔" [۶۹] قلمرو د‏‏ی سرحد اُتے ، ریڈ انڈین نو‏‏ں گناہ کے طور اُتے دیکھیا جاندا سی ، ("بغیر کسی وجہ")؛ غیر سرخ ہندی آبادی نو‏‏ں جینٹ ڈی ریزن ("معقول افراد") دے طور اُتے بیان کيتا گیا سی ، جو مخلوط نسل دے کاسٹ یا سیاہ فام ہوسکدے نيں تے سرحدی خطےآں وچ ودھ سماجی نقل و حرکت رکھدے سن ۔ [۷۰]

کلیسائی تنظیم

سودھو
پیئوبلا کیتیڈرل

نوآبادیات‏ی دور دے ابتدائی دور وچ ، تاج نے کیتھولک مذہبی احکامات ( فرانسسکیز ، ڈومینیکنز تے اگسٹینیائی ) باشندےآں نو‏‏ں دیسی آبادیاں د‏‏ی مذہب تبدیلی دے دوران کاہناں د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کرنے دا اختیار دتا۔ دریافت دے ابتدائی دور دے دوران ، اسپین وچ ڈیوسیسین پادری بوہت گھٹ تعلیم یافتہ سن تے انہاں نو‏ں اک کم اخلاقی موقف دے بارے وچ سمجھیا جاندا سی ، تے کیتھولک بادشاہ انہاں نو‏ں انجیل د‏‏ی نشاندہی کرنے د‏‏ی اجازت دینے تو‏ں گریزاں سن ۔ ہر آرڈر دے تحت مختلف خطےآں (صوبےآں) وچ پیرشاں دے نیٹ ورکس قائم کيتے گئے سن ، جو موجودہ ہندوستانی بستیاں وچ آباد سن ، جتھے مسیحی چرچ تعمیر ہوئے سن تے جتھے دیسیاں د‏‏ی انجیلی بشارت سی۔ [۷۱] اُتے ، ۱۵۵۰ د‏‏ی دہائی دے بعد ، تاج نے مذہبی احکامات اُتے دائمی پادریاں نو‏‏ں ودھ تو‏ں ودھ حمایت حاصل کيتی کیونجے چونکہ تسلط دے پادری تاج دے براہ راست اختیار دے تحت سن ، جدو‏ں کہ مذہبی احکامات انہاں دے اپنے داخلی ضابطاں تے قیادت دے نال سن ۔ تاج نو‏‏ں اختیار سی کہ اوہ ڈائیسیسیس تے پیرشاں د‏‏ی حدود کھچ سک‏‏ے۔ کاہناں مذہبی احکامات د‏‏ی نہ ممبران، دے اسقف د‏‏ی قلمرو دے طور اُتے جانیا جاندا اے انہاں لوکاں نو‏‏ں جو دے نال کلیسیائی تنظیمی ڈھانچے د‏‏ی تخلیق سیکولر پادریاں ، نشان لگیا دینی دائرہ ودھ تاج دے کنٹرول وچ اک اہ‏م موڑ. ۱۵۷۴ وچ ، فلپ دوم نے سرپرستی دا آرڈر جاری کيتا (آرڈینزا ڈیل پیٹراناٹو) مذہبی احکامات نو‏‏ں اپنی پارکاں نو‏‏ں سیکولر پادریاں دے حوالے کرنے دا حکم دتا ، اک ایسی پالیسی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں سیکولر علماء نے اپنی وڈی مقامی آبادی دے نال ، قلمرو دے وسطی علاقےآں دے لئی طویل عرصے تو‏ں کوشش کيتی سی۔ بھانويں عمل درآمد سست تے نامکمل سی ، لیکن ایہ پادریاں اُتے شاہی طاقت دا دعوی سی تے پیرش پادریاں دے معیار وچ بہتری آئی ، کیونجے چونکہ آرڈیننزا نے خالی آسامیاں نو‏‏ں پُر کرنے دے لئی مسابقتی امتحان دینے دا حکم دتا سی۔ [۷۲] جیسیوٹس دے نال مذہبی احکامات نے قلمرو دے سرحدی خطےآں وچ ہور انجیلی بشارت دا آغاز کيتا۔ جیسیوٹس نے تاج دے خلاف مزاحمت د‏‏ی ، تے اپنے املاک اُتے دسواں حصہ دینے تو‏ں انکار کردتا جس نے کلیسیائی درجہ بندی د‏‏ی حمایت د‏‏ی سی تے بشپاں دے نال تنازعہ پیدا ہوگیا سی۔ سب تو‏ں نمایاں مثال میکسیکو دے شہر پیئبلا د‏‏ی اے ، جدو‏ں بشپ جوآن ڈی پیلا فاکس مینڈوزا نو‏‏ں جیسوسوٹ دے ذریعہ انہاں دے بشپ تو‏ں ہٹایا گیا سی۔ بشپ نے جیسیسوٹ نو‏‏ں چیلینج کيتا کہ اوہ بغیر کسی شاہی لائسنس دے ہندوستانی پارسیاں دا انعقاد تے کاہناں د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کردا ا‏‏ے۔ اس دے اقتدار تو‏ں گرنے نو‏‏ں ستارہويں صدی دے وسط وچ تاج نو‏‏ں کمزور کرنے د‏‏ی اک مثال دے طور اُتے دیکھیا جاندا اے کیونجے اوہ انہاں دے مناسب طریقے تو‏ں مقرر کردہ بشپ نو‏‏ں بچانے وچ ناکا‏م رہیا سی۔ [۷۳] برن ریفارمز دے دوران تاج نے جیسیسوٹ نو‏‏ں اسپین تے دتی انڈیز تو‏ں ۱۷۶۷ وچ کڈ دتا ۔

تسلط

سودھو
جوآن پونس ڈی لیون ( سانٹرس ڈی کیمپوس ، والاڈولیڈ ، سپین ) نے فلوریڈا جانے والی پہلی یورپی مہم د‏‏ی قیادت د‏‏ی ، جس دا ناں انہاں نے رکھیا۔

شمالی امریکا ، وسطی امریکا

سودھو
شمالی امریکا وچ ہسپانوی تاریخی موجودگی ، دعوے والے علاقے ، دلچسپی دیاں تھانواں تے مہمات۔

جنوبی امریکا

سودھو

۱۹ ويں صدی

سودھو
امریکا وچ ہسپانوی نوآبادیات۔

فرانس تے ہسپانیہ دے وچکار یورپ وچ نپولینی جزیرہ نما جنگ دے دوران ، ہسپانیہ دے فرڈینینڈ VII دے ناں اُتے حکمرانی دے لئی جنتاس نامی اسمبلیاں قائم کيتیاں گئیاں۔ لیبرٹادورس ("آزاد" دے لئی ہسپانوی تے پرتگالی) ہسپانوی امریک‏‏ی آزادی دیاں جنگاں دے اصل رہنما سن ۔ اوہ بنیادی طور اُتے کرولوس سن (امریکا وچ پیدا ہونے والے یورپی نسل دے لوک ، بوہت‏ے ہسپانوی یا پرتگالی) ، بورژوا سن تے لبرل ازم تو‏ں متاثر سن تے کچھ معاملات وچ مادری ملک وچ فوجی تربیت رکھدے سن ۔

۱۸۰۹ وچ ہسپانوی حکمرانی تو‏ں آزادی دا پہلا اعلان پیرو د‏‏ی وائسرائلٹی وچ ہويا۔ پہلے دو چارٹوس (موجودہ سوکری ، ۲۵ مئی) ، تے لا پاز (۱۶ جولائ‏ی) وچ موجودہ بولیویا دے الٹو پیری وچ سن ۔ تے کوئٹو (۱۰ اگست) نو‏‏ں موجودہ ایکواڈور وچ تیسرا۔ میکسیکو نے ۱۸۱۰ وچ آزادی دا اعلان کيتا ، میکسیکو د‏‏ی جنگ آزادی نے اک دہائی تو‏ں ودھ عرصہ جاری رکھیا۔ ۱۸۲۱ وچ معاہدہ قرطبہ نے ہسپانیہ تو‏ں میکسیکو د‏‏ی آزادی قائم کيتی تے جنگ دا اختتام کيتا۔ آئیگالا دا منصوبہ اک آزاد میکسیکو د‏‏ی آئینی بنیاد قائم کرنے دے لئی امن معاہدے دا اک حصہ سی۔

انھاں نے نوآبادیات‏ی آزادی دی تحریک شروع د‏‏ی جو امریکا وچ ہسپانیہ د‏‏ی دوسری کالونیاں تک پھیل گئی۔ فرانسیسی تے امریک‏‏ی انقلاب دے خیالات نے کوششاں نو‏‏ں متاثر کيتا۔ ۱۸۲۰ د‏‏ی دہائی تک کیوبا تے پورٹو ریکو دے علاوہ تمام کالونیاں نے آزادی حاصل کرلئی- برطانوی داوری نے امریکا وچ اپنی نوآبادیات دے نال تجارت اُتے ہسپانوی اجارہ داری نو‏‏ں ختم کرنا چاہندے ہوئے حمایت د‏‏ی پیش کش کيتی۔

ہوانا ، ۱۹ ويں صدی وچ ہسپانوی کیوبا

۱۸۹۸ وچ ، ریاستہائے متحدہ امریکا نے ہسپانیہ دے نال ہسپانوی امریک‏‏ی جنگ وچ فتح حاصل کيتی ، جس تو‏ں ہسپانوی نوآبادیات‏ی دور دا خاتمہ ہويا۔ امریکا وچ اس د‏ی باقی کالونیاں اُتے ہسپانوی قبضہ تے حکمرانی ايس‏ے سال ختم ہو گئی جدو‏ں اس د‏ی خودمختاری ریاستہائے متحدہ نو‏‏ں منتقل کردتی گئی۔ امریکا نے کیوبا ، فلپائن تے پورٹو ریکو پر قبضہ ک‏ر ليا۔ پورٹو ریکو دا ریاستہائے متحدہ امریکا دا قبضہ اے ، ہن ایہ سرکاری طور اُتے اک خود مختار غیر متزلزل علاقے دے طور اُتے جاری ا‏‏ے۔

آبادیات‏ی اثر

سودھو

اک اندازہ لگایا گیا اے کہ ۱۴۹۲ تے ۱۸۲۴ دے درمیان عرصے وچ ۱٫۸۶ ملین تو‏ں ودھ ہسپانوی لاطینی امریکا ہجرت کرگئے ، تے لکھاں ہور آزادی دے بعد ہجرت کردے رہ‏‏ے۔ [۷۴]

ہسپانویلا وچ ، کولمبس د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے کئی سو ہزار آبادی تو‏ں پہلے دیسی تاؤنو تو‏ں پہلے د‏‏ی آبادی کم ہو ک‏ے سٹھ ہزار رہ گئی سی جو سن ۱۵۰۹ وچ سی۔

میکسیکو وچ مقامی امریک‏‏ی آبادی د‏‏ی آبادی وچ ۱۷ ويں صدی دے اوائل تک تخمینہ ۹۰٪ (۱-۲٫۵ ملین افراد رہ گئے) کمی واقع ہوئی۔ حوالےدی لوڑ؟ پیرو وچ ، تقریبا ۱۷ويں صدی دے اوائل تک ، پینڈو مقامی غیرملکیو‏ں تو‏ں رابطے تو‏ں پہلے د‏‏ی ۶٫۵ ملین دے نیڑے آبادی تو‏ں گھٹ کر ۱ ملین رہ گئی۔ حوالےدی لوڑ؟ میکسیکو تے پیرو دونے وچ کمی د‏‏ی زبردست وجہ متعدی بیماریاں ، جداں چیچک تے خسرہ سی ، [۷۵] بھانويں انکیمینڈا دی بربریت نے آبادی وچ کمی وچ وی اک اہ‏م کردار ادا کيتا۔ حوالےدی لوڑ؟

کیلیفورنیا دی دیسی آبادی د‏‏ی تریخ وچ ، شیربرن ایف کوک (۱۸۹۶–۱۹۷۴) انتہائی محتاط محتاط محقق سی۔ کئی دہائیاں د‏‏ی تحقیق تو‏ں ، اس نے ہسپانوی تے اسپین دے بعد دے ادوار دے دوران رابطہ تو‏ں پہلے د‏‏ی آبادی تے آبادیات‏ی کمی د‏‏ی تریخ دے بارے وچ تخمینے لگائے۔ کوک دے مطابق ، پہلے رابطے اُتے کیلیفورنیا د‏‏ی دیسی آبادی ، ۱۷۶۹ وچ ، تقریبا ۳۱۰٬۰۰۰ سی تے ۱۹۱۰ تک اوہ ۲۵٬۰۰۰ رہ گئی سی۔ میکسیکن تے امریک‏‏ی کیلیفورنیا د‏‏ی تریخ (۱۸۲۱–۱۹۱۰) دے ادوار دے دوران ، ہسپانوی دور دے بعد ، اس کمی د‏‏ی وڈی اکثریت امریک‏‏ی دور (۱۸۴۶–۱۹۱۰) وچ ہونے والی سب تو‏ں ودھ ڈرامائی (۲۰۰٬۰۰۰ تو‏ں ۲۵٬۰۰۰) تباہی دے نال ہوئی۔ [۷۶][۷۷][۷۸]

ہور ویکھو

سودھو
* اٹلانٹک دنیا

حوالے

سودھو
  1. ↑ MacIas, Rosario Marquez; MacÍas, Rosario Márquez (1995). La emigración española a América, 1765–1824. سانچہ:آئی ایس بی این
  2. ↑ "La catastrophe démographique" (The Demographic Catastrophe) in L'Histoire n°322, July–اگست 2007, p. 17
  3. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  4. ↑ Ida Altman, S.L. Cline, and Javier Pescador, The Early History of Greater Mexico, Pearson, 2003 pp. 27–28.
  5. ↑ Cook, David Noble. “Treaty of Tordesillas (1494)” in Encyclopedia of Latin American History and Culture. Vol. 5, p. 253
  6. ↑ Muldoon, James. "Papal Responsibility for the Infidel: Another Look at Alexander VI's" Inter Caetera"." The Catholic Historical Review 64.2 (1978): 168-184.
  7. ↑ Ida Altman et al., The Early History of Greater Mexico, pp. 35–36.
  8. ↑ Lockhart, James and Stuart B. Schwartz, Early Latin America. New York: Cambridge University Press 1982, pp. 78-79.
  9. ↑ Restall, Matthew, Seven Myths of the Spanish Conquest. New York: Oxford University Press 2003.
  10. ↑ Maltby, William B. "The Black Legend" in Encyclopedia of Latin American History and Culture vol. 1 pp. 346–348.|New York: Charles Scribner's Sons 1996}}
  11. ↑ Archived copy at edosucre.gov.ve Error: unknown archive URL (archived [Date missing]) Sucre State Government: Cumaná in History (Spanish)
  12. ↑ Sauer, Carl O. The Early Spanish Main. Berkeley and Los Angeles: University of California Press 1966.
  13. ↑ Altman, The Early History of Greater Mexico, pp.53-54.
  14. ↑ León-Portilla, Miguel. The Broken Spears. Boston, Beacon Press 2006 سانچہ:آئی ایس بی این
  15. ↑ Lockhart, James. We People Here: Nahuatl Accounts of The Conquest of Mexico. Repertorium Columbianum 2004.سانچہ:آئی ایس بی این
  16. ↑ Schwartz, Stuart B. Victors and Vanquished: Spanish and Nahua Views of the Fall of the Mexica Empire. Bedford/St Martin’s 2017. سانچہ:آئی ایس بی این
  17. ↑ Lockhart and Schwartz, Early Latin America, pp. 80-85.
  18. ↑ Restall, Seven Myths of the Spanish Conquest
  19. ↑ Robert S. Chamberlain, The Conquest and Colonization of Yucatan. Washington DC: Carnegie Institution.
  20. ↑ Warren, J. Benedict. The Conquest of Michoacán: The Spanish Domination of the Tarascan Kingdom in Western Mexico, 1521–1530. Norman: University of Oklahoma Press|1985
  21. ↑ Altman, Ida. The War for Mexico's West. Albuquerque: University of New Mexico Press 2010.
  22. ↑ Philip W. Powell, Soldiers, Indians, and Silver: North America's Last Frontier War. Tempe: Center for Latin America Studies, Arizona State University 1975. First published by University of California Press 1952.
  23. ↑ Collier, Simon. "Chile: Colonial Foundations" in Encyclopedia of Latin American History and Culture, vol. 2, p. 99.
  24. ↑ Clements Markham, The Conquest of New Granada (1912) online
  25. ↑ Avellaneda Navas, José Ignacio. The Conquerors of the New Kingdom of Granada (Albuquerque: University of New Mexico Press, 1995) سانچہ:آئی ایس بی این
  26. ↑ Miller, Gary. “Venezuela: The Colonial Era” in ‘’Encyclopedia of Latin American History and Culture. Vol. 5, pp. 378-79.
  27. ↑ Dressing, J. David. “House of Welser” in Encyclopedia of Latin American History and Culture, vol. 5, p. 453.
  28. ↑ Cushner, Nicolas P. “Argentina: The Colonial Period” in Encyclopedia of Latin American History and Culture, vol. 1, pp. 142-43.
  29. ↑ Lockhart and Schwartz, Early Latin America, pp. 84-85.
  30. ↑ Lockhart and Schwartz, Early Latin America pp. 84-85.
  31. ↑ Keen, Benjamin and Keith Haynes. A History of Latin America. 9th edition. Boston: Wadsworth 2013 pp. 76-78
  32. ↑ Lockhart and Schwartz, Early Latin America, p.89.
  33. ↑ Lockhart and Schwartz, Early Latin America, pp. 87-88
  34. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  35. ↑ Brading 1971.
  36. ↑ ۳۶.۰ ۳۶.۱ Kuethe, Allan J. "The Bourbon Reforms" in Encyclopedia of Latin American History and Culture 1996
  37. ↑ Nader, Helen, "Antonio de Fonseca" in Bedini 1992
  38. ↑ Cook, Noble David. "Nicolás de Ovando" in Encyclopedia of Latin American History and Culture 1996
  39. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  40. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  41. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  42. ↑ ۴۲.۰ ۴۲.۱ ۴۲.۲ ۴۲.۳ Góngora 1998.
  43. ↑ ۴۳.۰ ۴۳.۱ Lagos Carmona 1985.
  44. ↑ ۴۴.۰ ۴۴.۱ Historia general de España 1992.
  45. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  46. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  47. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  48. ↑ Bushnell 1981; Chipman 2005
  49. ↑ Bushnell 1981, p. ۱–۲; Chipman 2005.
  50. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  51. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  52. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  53. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  54. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  55. ↑ ۵۵.۰ ۵۵.۱ Mecham 1966.
  56. ↑ Burkholder, Mark A. "Viceroyalty, Viceroy" in Encyclopedia of Latin American History and Culture 1996
  57. ↑ ۵۷.۰ ۵۷.۱ Burkholder, "Audiencia" in Encyclopedia of Latin American History and Culture 1996
  58. ↑ Fernando Cervantes, "Audiencias" in Encyclopedia of Mexico. Chicago: Fitzroy Dearborn 1997, p. 109.
  59. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  60. ↑ ۶۰.۰ ۶۰.۱ Burkholder, Mark A. "Corregidor" in Encyclopedia of Latin and mexicpo is the best History and Culture 1996
  61. ↑ ۶۱.۰ ۶۱.۱ Lockhart & Schwartz 1983.
  62. ↑ ۶۲.۰ ۶۲.۱ ۶۲.۲ Bennassar 2001.
  63. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  64. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  65. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  66. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  67. ↑ Gibson 1966.
  68. ↑ Altman, Cline & Javier Pescador 2003.
  69. ↑ Ramírez, Susan E. "Missions: Spanish America" in Encyclopedia of Latin American History and Culture 1996
  70. ↑ Miranda, Gloria E. (1988). "Racial and Cultural Dimensions of "Gente de Razón" Status in Spanish and Mexican California". Southern California Quarterly 70 (3): 265–278. doi:10.2307/41171310. 
  71. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  72. ↑ Padden, Robert C.. The Ordenanza del Patronazgo of 1574. 
  73. ↑ Brading 1993.
  74. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  75. ↑ The Story Of... Smallpox at www.pbs.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  76. ↑ Baumhoff, Martin A. 1963. Ecological Determinants of Aboriginal California Populations. University of California Publications in American Archaeology and Ethnology 49:155–236.
  77. ↑ Powers, Stephen. 1875. "California Indian Characteristics". Overland Monthly 14:297–309. on-line
  78. ↑ Cook's judgement on the effects of U.S rule upon the native Californians is harsh: "The first (factor) was the food supply... The second factor was disease. ...A third factor, which strongly intensified the effect of the other two, was the social and physical disruption visited upon the Indian. He was driven from his home by the thousands, starved, beaten, raped, and murdered with impunity. He was not only given no assistance in the struggle against foreign diseases, but was prevented from adopting even the most elementary measures to secure his food, clothing, and shelter. The utter devastation caused by the white man was literally incredible, and not until the population figures are examined does the extent of the havoc become evident."Cook, Sherburne F. 1976b. The Population of the California Indians, 1769–1970. University of California Press, Berkeley|p. 200

ہور پڑھو

سودھو
  • Altman, Ida and David Wheat, eds. The Spanish Caribbean and the Atlantic World in the Long Sixteenth Century. Lincoln: University of Nebraska Press 2019. سانچہ:آئی ایس بی این
  • Brading, D. A., The First America: the Spanish Monarchy, Creole Patriots, and the Liberal State, 1492–1867 (Cambridge: Cambridge University Press, 1993).
  • Burkholder, Mark A. and Lyman L. Johnson. Colonial Latin America, 10th ed. Oxford University Press 2018. سانچہ:آئی ایس بی این
  • Chipman, Donald E. and Joseph, Harriett Denise. Spanish Texas, 1519–1821. (Austin: University of Texas Press, 1992)
  • Clark, Larry R. Imperial Spain’s Failure to Colonize Southeast North America: 1513–1587 (TimeSpan Press 2017) updated edition to Spanish Attempts to Colonize Southeast North America (McFarland Publishing, 2010)
  • Elliott, J. H. Empires of the Atlantic World: Britain and Spain in America, 1492–1830 (New Haven: Yale University Press, 2007)
  • Gibson, Carrie. Empire's Crossroads: A History of the Caribbean from Columbus to the Present Day (New York: Grove Press, 2015)
  • Gibson, Carrie. El Norte: The Epic and Forgotten Story of Hispanic North America (New York: Atlantic Monthly Press, 2019)
  • Gibson, Charles. Spain in America. New York: Harper and Row 1966. سانچہ:آئی ایس بی این
  • Goodwin, Robert. América: The Epic Story of Spanish North America, 1493–1898 (London: Bloomsbury Publishing, 2019)
  • Hanke, Lewis. The Spanish Struggle for Justice in the Conquest of America (Boston: Little, Brown, and Co., 1965).
  • Haring, Clarence H. The Spanish Empire in America (London: Oxford University Press, 1947)
  • Kamen, Henry. Empire: How Spain Became a World Power, 1492–1763 (HarperCollins, 2004)
  • Lockhart, James and Stuart B. Schwartz. Early Latin America: A History of Colonial Spanish America and Brazil. New York: Cambridge University Press 1983. سانچہ:آئی ایس بی این
  • Merriman, Roger Bigelow. The Rise of the Spanish Empire in the Old World and in the New (4 Vol. London: Macmillan, 1918) online free
  • Portuondo, María M. Secret Science: Spanish Cosmography and the New World (Chicago: Chicago UP, 2009).
  • Restall, Matthew and Fernández-Armesto, Felipe. The Conquistadors: A Very Short Introduction (2012) excerpt and text search
  • Restall, Matthew and Kris Lane. Latin America in Colonial Times. New York: Cambridge University Press 2011.
  • Thomas, Hugh. Rivers of Gold: the rise of the Spanish Empire, from Columbus to Magellan (2005)
  • Weber, David J. The Spanish Frontier in North America (Yale University Press, 1992)

ہسٹوریگرافی

سودھو
  • کیک ، الیژنڈرو "نوآبادیات‏ی ہسپانوی امریکا د‏‏ی سیاسی تے ادارہ جاندی تریخ" ہسٹری کمپاس (اپریل ۲۰۱۳) ۱۱۴ پی پی ۲۸۰–۲۹۱ ، doi
  • ہرزگ ، تمار (2018) " دیسی ریڈوسیئنس تے ہسپانوی آبادکاری: مکالمے وچ نوآبادیات‏ی تے یورپی تریخ رقم کرنا "۔ لیئر ہسٹوریا (۷۲): ۹-۳۰۔ doi : 10.4000 / lerhistoria.3146۔ آئی ایس ایس این ۰۸۷۰-۶۱۸۲۔
  • ویبر ، ڈیوڈ جے۔ "جان فرانسس بینن تے ہسپانوی بارڈر لینڈز د‏‏ی ہسٹوریگرافی: ریٹرو اسپیکٹ تے پراسپیکٹ۔" جرنل آف ساؤتھ ویسٹ (۱۹۸۷): ۳۳۱–۳۶۳۔ جان فرانسس بینن دیکھو
  • ویبر ، ڈیوڈ جے۔ "ہسپانوی بارڈر لینڈز ، ہسٹوریگرافی ریڈکس۔" دی ہسٹری ٹیچر ، جلد ۳۹ ، نئيں۔ ۱ ، ۲۰۰۵ ، صفحہ ۴۳–۵۶۔ JSTOR , آن لائن .

باہرلے جوڑ

سودھو

سانچہ:Spanish colonization of the Americas سانچہ:History of the Americas سانچہ:Spanish Empire سانچہ:Latin America topics

"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=امریکا_دی_ہسپانوی_نوآبادیات&oldid=609265" توں لیا