احمد شاہ درانی دیاں ہندوستان اُتے لشکری مہماں
احمد شاہ درانی دی ہندوستان اُتے لشکری مہمات ہندوستان اُتے لشکری حملےآں دا اک اوہ سلسلہ اے جو درانی سلطنت دے بانی تے پہلے حکمران احمد شاہ درانی (جسنوں احمد شاہ اَبدالی وی کہیا جاندا اے ) نے ہندوستان اُتے 1748ء توں 1767ء دے درمیانی عرصے وچ 8 بار کیتے جو سلطنت مغلیہ دے عہد وچ خطۂ پنجاب تے مرکزِ حکومت دہلی اُتے مشہور حملے تصور کیتے جاندے نيں۔جون 1747ء وچ نادر شاہ دے قتل دے بعد احمد شاہ درانی تختِ افغانستان اُتے تخت نشاں ہويا تے درانی سلطنت دی بنیاد رکھی۔ ہندوستان اُتے حملےآں دی ابتدا 1748ء توں ہوئی تے اِنہاں دا اِختتام 1767ء وچ ہويا۔ اِنہاں حملےآں وچ احمد شاہ درانی نے مغلاں، جاٹ، راجپوت، مرہٹاں تے سکھاں نوں شکست دتی تے اپنی سلطنت دا دائرہ کار پنجاب تک وسیع کیتے رکھیا۔ اُس دے ہندوستان اُتے آخری حملے دے بعد پنجاب وچ سکھاں نے عروج پھڑیا تے تے خود ایتھے حکمران ہوئے گئے۔ احمد شاہ درانی دا ہندوستان اُتے سب توں زیادہ مشہور تے تاریخی حملہ پنجواں حملہ اے جس وچ 14جنوری 1761ء نوں پانی پت دی تیسری لڑائی لڑی گئی جس اک اندازے دے تحت مرہٹاں دے 30,000 سپاہی قتل ہوئے۔ احمد شاہ درانی دے اِنتقال دے بعد افغانستان دی طرف توں ہندوستان اُتے کوئی حملہ یا لشکرکشی نئيں کيتی گئی تے جلد ہی درانی سلطنت وی زوال پزیر ہوئے گئی۔اِنہاں حملےآں وچ ہندوستان دے شاہی خزانے وی احمد شاہ درانی دے ہتھ لگے جس توں سلطنت مغلیہ رُو بہ زوال ہوئی۔
ہندوستان اُتے احمد شاہ درانی دا پہلا حملہ 1748ء وچ ہويا جدوں لاہور دے مغل گورنر شاہ نواز خان دی درخواست اُتے احمد شاہ درانی ہندوستان اُتے حملہ آور ہويا۔ بعد وچ جدوں مغل شہنشاہ محمد شاہ نے اُسنوں لاہور دی نظامت اُتے بحال کر دتا تاں احمد شاہ درانی دے خلاف محاذ آرائی اُتے آگیا تے 1748ء وچ احمد شاہ درانی جدوں لاہور پہنچیا تاں شاہ نواز خان اُس دے خلاف لشکرکشی دے لئی تیار سی مگر بعد وچ خود احمد شاہ درانی توں جا ملا۔ شاہ نواز خان دی بے جا کوششاں دے باوجود لاہور وچ موجود درانی فوج تے لاہور وچ مغل فوج دے وچکار جنگ چھڑگئی جس وچ افغاناں نے زبردست حملے کیتے۔ شاہ نواز خان نے بے سُود کوشش کيتی کہ جنگ رک جائے مگر مغل فوج منتشر ہوچکی سی، جس نوں جمع کرنا آسان کم نہ سی ۔ جنوری 1748ء وچ چھڈنے والی اِس جنگ دا رخ تب بدل گیا جدوں شاہ نواز خان جنگ توں فرار ہوئے گیا تے تے لاہور دے اوہ تمام مشیر جنہاں نوں شاہ نواز خان نے نظربند کیہ ہویا سی، احمد شاہ درانی نال ملاقات نوں گئے تے استدعاء دی کہ تاوان دے بدلے لاہور توں درانی فوج باہر کڈی لی جائے۔ 30 لکھ روپئے تاوان اداء کیتا گیا تے احمد شاہ درانی دہلی نوں روانہ ہوئے گیا جتھے اُس دا مقابلہ مغل فوج توں ہويا تے 11 مارچ 1748ء نوں منوپور دی لڑائی وچ وزیر قمر الدین خان قتل ہوئے گیا تے مغل فوج نے ڈٹ کر مقابلہ کیتا جس توں اک ہزار دے نیڑے افغانی قتل ہوئے تے احمد شاہ درانی نے میدانِ جنگ چھڈ دتا تے واپسی دی راہ لئی۔ اِس حملے نوں احمد شاہ درانی دا ناکام حملہ وی تصور کیتا جاندا اے۔