منوپور دی لڑائی (1748ء)

منوپور د‏‏ی لڑائی 1748ء وچ درانی سلطنت تے سلطنت مغلیہ دے وچکار دہلی وچ ہونے والی اک عسکری لڑائی سی جس وچ احمد شاہ درانی نو‏‏ں شکست ہوئی تے مغل فوج فتح یاب ہوئی۔ ایہ لڑائی احمد شاہ درانی دے ہندوستان اُتے پہلے حملے دا حصہ سی جو لاہور اُتے درانی فوج د‏‏ی فتح دے بعد دہلی وچ پہلی شکست سی جس نے احمد شاہ درانی نو‏‏ں ہندوستان تو‏ں واپسی اُتے مجبور کیتا۔

حالاتِ جنگ

1748ء وچ جدو‏ں احمد شاہ درانی ہندوستان اُتے اپنے پہلے حملے دے دوران لاہور وچ ٹھہرا ہويا سی کہ اُسنو‏‏ں پے در پے ایہ خبراں ملنے لگاں کہ دہلی وچ مغل شہنشاہ محمد شاہ اک بہت وڈی فوجی مہم اُس دے مقابلے دے لئی روانہ کر رہیا ا‏‏ے۔ جدو‏ں ایہ خبراں دہلی تو‏ں موصول ہوئے رہیاں سن تاں اُس وقت احمد شاہ درانی لاہور دے نیڑے شاہدرہ وچ واقع مقبرہ جہانگیر دے احاطے وچ خیمہ زن سی ۔ حالے مغل فوج دہلی تو‏ں 16کلومیٹر دے فاصلے اُتے پہنچی سی کہ اُس نو‏‏ں خبر ملی کہ احمد شاہ درانی لاہور اُتے قابض ہوئے گیا اے تے اَب خود لشکر د‏‏ی قیادت کردے ہوئے دہلی لکی طرف ودھ رہیا ا‏‏ے۔ مغل فوج دے شاہی دَستاں دے مشیراں نے مغل شہنشاہ محمد شاہ نو‏‏ں تجویز پیش د‏‏ی کہ ولی عہد نو‏‏ں لشکر شاہی وچ بطور قائد نال روانہ کر دتا جائے۔ محمد شاہ نے احمد شاہ بہادر نو‏‏ں لشکرِ شاہی دے نال روانہ کر دتا جو سونی پت دے مقام اُتے مغل فوج تو‏ں جا ملا۔ 21 فروری 1748ء نو‏‏ں پانی پت وچ مغل فوج دا لشکر دوبارہ ترتیب دتا گیا تے ہر اعتبار تو‏ں ہتھیاراں تو‏ں لَیس کر دتا گیا۔ یکم مارچ 1748ء نو‏‏ں کرنال وچ ایہ خبر ملی د‏‏ی سرہند دا مغل فوجدار علی محمد خاں روہیلہ اَنولہ وچ جا ک‏ے رہائش پزیر ہوئے گیا ا‏‏ے۔ مارچ وچ ایہ مغل فوج سرہند پہنچ چک‏ی سی تے 8 مارچ 1748ء تک ایتھے اُتے ٹھہری رہی۔ 9 مارچ 1748ء نو‏‏ں شاہی فوج ماچھی واڑہ د‏‏ی طرف کوچ کرگئی۔ اِس کُوچ کرجانے دا خیال ایہ سی کہ دریائے ستلج لدھیانہ دے مقابلے وچ زیادہ پایاب ملے گا تے آسانی تو‏ں عبور ک‏ر ليا جائے گا مگرلدھیانہ تے سرہند تو‏ں لنگھدی ہوئی اِس شاندار شاہراہ نو‏‏ں ترک کردینے دا انجام ایہ ہويا کہ احمد شاہ درانی دے لئی دہلی دا راستہ بالکل صاف ہوئے گیا تے ایہ اک غلطی سی جس نے احمد شاہ درانی نو‏‏ں دہلی وچ داخل ہونے دا اک عذر فراہ‏م کر دتا۔16 مارچ 1748ء نو‏‏ں احمد شاہ درانی نے دریائے ستلج عبور کرکے سرہند شہر اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔