احمد شاہ بہادر
| |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
جم | 23 دسمبر 1725 | ||||||
وفات | 1 جنوری 1775 (50 سال)[۱] | ||||||
مدفن | دہلی | ||||||
اولاد | بیدار بخت محمود شاہ بہادر | ||||||
والد | محمد شاہ رنگیلا | ||||||
والدہ | قدسیہ بیگم | ||||||
خاندان | تیموری خاندان | ||||||
مناصب | |||||||
مغل بادشاہ (13 ) | |||||||
دفتر وچ ۲۶ اپریل ۱۷۴۸ – ۲ جون ۱۷۵۴ |
|||||||
| |||||||
ہور معلومات | |||||||
پیشہ | سیاست دان | ||||||
ترمیم |
احمد شاہ بہادر (Ahmad Shah Bahadur) مغل شہنشاہ سی، جو مغل شہنشاہ محمد شاہ دا بیٹا سی۔
احمد شاہ بہادر (1825-165) محمد شاہ (مغل) دا بیٹا سی تے 16 وچ 23 سال دی عمر وچ اپنے والد دے بعد 15 واں مغل بادشاہ بنیا ۔ [1] انہاں دی والدہ اودھمبائی سن ، جنھاں قدسیہ بیگم دے ناں توں جانیا جاندا سی ۔ احمد شاہ بہادر بچپن ہی توں ہی اک بہت ہی پیار نال پیار کردے سن ۔ اوہ 1725 وچ پیدا ہويا سی تے اس دی ودھدی ہوئی مغل سلطنت خود ہی کمزور ہُندی جارہی سی جدوں نادر شاہ نے دہلی اُتے حملہ کيتا جدوں اوہ 14 سال دا سی۔سن 1748 وچ اپنے والد محمد شاہ دی وفات دے بعد تختہ دار وچ خوفناک لٹ مار ہوئی تے اس نے اپنی فوج نوں اپنے طریقے توں چلیانا شروع کيتا۔اس دے اقتدار وچ قیادت دی کمی واضح طور اُتے دکھادی دیندی اے جس دی وجہ توں فیروز جنگ سوم دا اک وزیر نامزد ہُندا اے۔ اوہ ابھریا تے بعد وچ 1754 وچ ، اس نے احمد شاہ بہادر نوں اپنی طاقت دے زور اُتے قید کيتا تے عالمگیر نوں شہنشاہ بنا دتا ، احمد شاہ بچپن توں ہی سست سن ، باڑ لگانے دا طریقہ نئيں جاندا سی ، اس دی وجہ انہاں دی والدہ کوڈیا بیگم تے اپنے والد محمد شاہ سن ۔ اوورٹوور حرم وچ شہنشاہ دی شمولیت نوں انہاں نے ايسے طاقت توں حاصل کرلیا سی جس دی وجہ توں اوہ صفدرجنگ کيتی حکمرانی اُتے توجہ دینے دی وجہ توں انجام نئيں دتا گیا سی۔نواب دا اعلان کردہ ادوار تے اس دے تمام اختیارات سنبھالے جس نے اس دے وزیر نوں بعد وچ فیروزجنگ مراٹھا حکمران بنا دتا جس نے سداشیو راؤ بھاؤ نوں احمد شاہ بہادر دی حمایت حاصل کرلئی ، جتھے اوہ تے اس دی والدہ قدسیہ بیگم نوں اندھے ہوئے جتھے اوہ عام طور اُتے جنوری 1775 وچ فوت ہوگئے۔
شہنشاہ احمد شاہ نے مغل سلطنت اُتے 1748 توں 1754 ء تک حکومت کيتی۔ احمد شاہ اک رقاصہ دے رحم توں پیدا ہويا سی۔ محمد شاہ روشن اختر دی وفات دے بعد ، احمد شاہ تخت نشین ہويا۔ اس نے اودھ دے صوبیدار ، 'صفدرجنگ' نوں اپنا وظیر یا وزیر اعظم مقرر کيتا۔ ریاست دا کم 'خواجہ سراؤں' تے 'خواتین' دے گروہ دے ہتھوں وچ سی ، جس دی سربراہی 'راجماندا ادھمبائی' سی ، جو اک لڑکيتی سی جس نے محمد شاہ نال شادی کرنے توں پہلے لوکاں دے سامنے ناچ لیا سی۔
نااہل حکمران
سودھواحمد شاہ دے وقت انہاں دے پیارے (خواجہ سرا) جاوید خان عدالت پارٹی دے رہنما سن ۔ انہاں نوں 'نواب بہادر' دا لقب دتا گیا۔ راجمتا نوں انتظامی کماں وچ مکمل مداخلت سی۔ انھاں 'ولا الام' دا لقب حاصل سی۔ احمد شاہ اک نااہل تے دولت مند بادشاہ سی ، تے اس دی انتظامی صلاحیت بالکل نئيں سی۔ انہاں نے انتظامیہ دے میدان وچ اپنا بے وقوفانہ کم کيتا ، اپنے ڈھائی سالہ بیٹے محمد نوں پنجاب دا گورنر مقرر کيتا تے اپنے اک سال دے بیٹے نوں اپنا نائب بنایا۔ ايسے طرح ، گورنر کشمیر نوں 'سید شاہ' نامی اک بچے دے حوالے کيتا گیا تے اک 15 سالہ لڑکے نوں اس دا نائب مقرر کيتا گیا۔ ایہ تقرریاں ایداں دے وقت وچ کيتیاں گئیاں جدوں افغان حملےآں دا خطرہ بہت زیادہ سی۔
کمزور معیشت
سودھومغل شہنشاہ احمد شاہ دے دور وچ مغل دی معیشت مکمل طور اُتے منتشر ہوگئی۔ فوج نوں تنخواہاں دی ادائیگی دے لئی شاہی بیچنا پيا۔ بہت ساری جگہاں اُتے ، تنخواہاں دی عدم ادائیگی دے باعث فوج نے بغاوت کر دتی۔ سن 1748 وچ احمد شاہ ابدالی نے اپنے فتح شدہ ہندوستانی علاقےآں دی سرزمین روحیلہ سردار نجیب بغدولا دے حوالے دی ، جو مغل سلطنت دا میربخشی سی۔
صفدرجنگ چال
سودھودہلی سازشاں تے غیر ملکی گروہاں دا مرکز بن گیا۔ اس وقت، عدالت دا سب توں اہم وزیر صفدر جنگ، دے نواب سی اودھ . اوہ بادشاہ دے نال چنگا نئيں ملیا سی۔ اوہ شہنشاہ دی اجازت دے بغیر احکامات جاری کردا سی۔ اس دے جواب وچ شہنشاہ نے جاوید خان دے ماتحت عدالدی ٹیم تشکیل دتی ، لیکن جاوید خان ماریا گیا۔ اس دے بعد نظام الملک تے صفدرجنگ دے وچکار اقتدار دی جدوجہد ہوئی۔ عماد الملک دے نال ملی بھگت توں مراٹھا دے حکمراں ملہراؤ نوں ہٹا دتا گیا ، صفدرجنگ مغل سلطنت دا وزیر بنیا۔
معزول احمد شاہ
سودھووزیر بننے دے بعد ، عماد الملک نے غازی الدین نوں مغل دربار وچ بلايا تے تجویز پیش کيتی کہ ، "اس شہنشاہ نے حکمرانی کرنے وچ اپنی نااہلی دا مظاہرہ کيتا اے۔ اوہ مراٹھیاں دا مقابلہ کرنے دے لئی نااہل اے۔ اوہ جھوٹھا تے اپنے دوستاں دے خلاف غیر مستحکم اے۔ اسنوں ختم کيتا جائے تے تیمور دے کسی قابل بیٹے نوں تخت اُتے بٹھایا جائے۔ " ایہ تجویز منظور ہوچکی اے۔ احمد شاہ نوں تخت توں ہٹایا گیا تے اندھے ہوکے سلیم گڑھ جیل وچ ڈال دتا گیا۔
شاہی القاب | ||
---|---|---|
پیشرو محمد شاہ |
مغل شہنشاہ 1748–1754 |
جانشین عالمگیر ثانی |
- ↑ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Ahmad-Shah-Mughal-emperor — subject named as: Ahmad Shah — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica