احمد شاہ ابدالی دا ہندستان اُتے ستواں حملہ
جدوں احمدشاہ ابدالی نوں معلوم ہویا کہ سکھاں نے پنجاب وچ درانیاں دا صفایا کر دتا اے اتے دلی وچ وی اوہناں دا بول بالا ہو گیا اے تاں اوہ آپے ولوں باہر ہو گیا۔ اسنوں اس گل دی چنتا ستا رہی سی کہ اسنوں بھاری کوشش دے بعد وی پنجاب نوں افغانستان دا انگ بناؤن وچ کوئی سفلتا نہیں ملی، سگوں سکھاں نے بیرونی حملہ آوراں اتے ضرب لگا کے اپنا اثر قائم کرکے افغانستان لئی خطرہ پیدا کر دتا اے۔
اسنے قلات دے بلوچ حاکم میر نصیر خان نوں لکھیا کہ اوہ حج لئی مکے دے ول پرتھاں کرن دا وچار تیاگ کے اپنی سمچی فوج دے نال پنجاب آکے اسدے نال شامل ہو جاوے تاکہ سکھاں دے خلاف جہاد (ھرم لڑائی) کیتا جا سکے۔ دوجے پاسے نصیر خان نوں وی سکھاں دیاں سرگرمیاں دیاں اہل اطلاعواں حاصل ہو چکیاں سن۔ اسنوں ہن اس گل دا ڈر ستا رہا سی کہ جیکر سکھ ہور زیادہ زور پھڑ گئے تاں اسدا حکمرانی خطرے وچ پے سکدا اے۔
اس سچائی نوں دھیان وچ رکھکے اسنے احمد شاہ ابدالی دی سکیم نوں منجوری حاصل کر دتی۔ اس پرکار احمدشاہ اتے میر خان بلوچ دی متحد فوج نے اکتوبر، 1764 عیسوی وچ سکھاں دے خلاف جہاد کرن دی اعلان کر دتی۔ اٹھاراں ہزار درانی اتے باراں ہزار بلوچاں دی فوج لاہور نگر دے ول ودھن لگی۔ رستے وچ اسدا سامنا کتے وی سکھاں دے نال نہیں ہویا۔ اوہ بناں کسے مناہی نومبر وچ لاہور پہنچ گیا۔ سکھاں ولوں مزاحمت نہیں ویکھکے اوہ بہت حیرانی وچ پے گیا۔
ات: اوہ اسدا کارن لبھن لئی آتر ہو گیا۔ ایہہ اچھا اسدی اگلی سویر ہندے ہی سٹّ لگاکے بیٹھے ہوئے سردار چڑھت سنگھ سکرچکیا نے پوری کر دتی۔ سکھاں نے درانیاں دے اگرگامی دستے اتے بھیشن حملہ کر دتا۔ اس حملے وچ احمد خان اتے اسدا پتّ جھڑپ وچ ہی مارے گئے۔ میر عبدل ننی رئیسانی اتے نصیر خان جدوں اپنے دستے دی مدد لئی پہنچے تاں انھاننوں وی وڈے جوکھم جھیلن پئے۔ میر نصیر خان دا گھوڑا دم توڑ گیا اتے اسدی جان وی بڑی مشکل ولوں بچی۔ رات ہون تک گھماسان لڑائی چلدی رہی۔ اندھکار ہون اتے لڑائی دی انت ہوئی۔
سردار چڑھت سنگھ اتے اسدے ساتھی ہنھیرے وچ لپت ہو گئے۔ اس وار احمدشاہ ابدالی دی فوج دے نال بلوچ سردار نصیر خان نے لڑائی دا ذکر لکھن لئی اک ودوان قاضی نور محمد نوں نال لیا سی۔ اوہ اس لڑائی نوں ساہمنے دیکھن والا سی، اسنے اصل وچ غازیاں دی وڈیائی لکھنی سی کہ اوہ کنی بہادری ولوں لڑے اتے کافراں نوں پچھاڑ دتا پر اوہ پکھپات کردا ہویا وی سچ نوں لکا نہیں سکیا۔
اسنے سکھاں نوں کافر اتے کتے لکھیا اے پر اوہ اوہناں دی بہادری دے درشیا نوں درشان ولوں رہِ نہیں سکیا کیونکہ اوہ اپنی ہار اتے خاموش سی پر اسدا کارن کی سی، اسنوں بربس لکھنا ہی پیا۔
قاضی نور محمد اپنی کتاب ‘جنگ نامہ پنجاب’ وچ لکھدا اے: کنی ترسجون گل اے کہ کافر لوک غازیاں نوں دوروں نشانہ بنا دندے ہن۔ جیکر آمنے ساہمنے لڑائی ہندی تاں تدّ دنیا کجھ بہادری دے مورت ویکھدی۔
خیر، اوہ اگے لکھدا اے: "سکھاں دی بہادری، ساہس، ججھاروپن نوں ویکھ کے غازی فوج نوں دن وچ تارے نظر آؤن لگے اتے اوہ دم دبا کے ادھر ادھر بھاجّ جاندے، جدھر ولوں وی سکھ وکھائی دندا، اسدی برخلاف سمت وچ بھجدے، پر دوجے پاسے سکھاں دا ہی شکار ہو جاندے۔ ایہہ سی سکھاں دی بہادری دی سچی کہانی۔"
ہن احمدشاہ نے سوچیا کہ سکھ امرتسر وچ ہونگے اتے اوہ امرتسر دے ول کوچ کر گیا۔ اس وار اسنوں امرتسر پہنچن وچ پورے تن دن اتے تن راتاں لگیاں۔
سکھاں دے دستے نے اسنوں رستے بھر بہت ویاکل کیتا، اوہ اس اتے اکسمات گورلا لڑائی تھوپ دندے۔ جلدی ہی لٹمار کرکے امورت ہو جاندے۔ جدوں اوہ چوتھی رات نوں دربار صاحب اپڑیا تاں اتھے اسنوں اک وی سکھ وکھائی نہیں پیا۔ جویں ہی ابدالی دربار صاحب دی پرکرما وچ اپڑیا، ادوں تیہہ سکھ بنگوں دھوست بھوناں ولوں باہر نکل آئے اتے جیکارے لگاؤندے ہوئے وڈے ساہس دے نال ابدالی دی تیہہ ہزار فوج اتے ہلاّ بول دتا۔
اوہ موت دے ڈر ولوں بلکل وی بھیبھیت نہیں سن۔ اوہ تاں ہرش اتے خوشی ولوں ویری نوں للکار کے انھاننوں چیردے ہوئے اوہناں دے اندر وڑ گئے۔ اس پرکار اوہ بہت ویگ ولوں تلوار چلاندے راے، اخیر وچ اوہ سارے سکھ شہید ہو گئے۔ تیہہ سکھاں دی شہیدی دے بعد احمدشاہ ابدالی لاہور واپس چلا گیا اتے پھر سبھتوں پہلاں بٹالا نگر اپڑیا پر اتھے اسنوں کوئی سکھ نہیں ملیا۔
اس اتے اسنے غازیاں نوں خوش کرن لئی سارے کھیتر نوں لٹن دا حکم دے دتا۔ اصل وچ پندرہ ہزار سکھ جوان سردار جسا سنگھ دی اگوائی وچ بھرتپر دے نریش جواہر سنگھ دی مدد لئی دلی گئے ہوئے سن۔ باقی دے سکھ جرنیلی سڑک چھڈکے لکھی جنگل وغیرہ تھانواں وچ کسے خاص موقعے دی اڈیک کر رہے سن۔
ایہ وی ویکھو
سودھواحمد شاہ ابدالی دا ہندستان اُتے پہلا حملہ
احمد شاہ ابدالی دا ہندستان اُتے دوجا حملہ
احمد شاہ ابدالی دا ہندستان اُتے تیجا حملہ
احمد شاہ ابدالی دا ہندستان اُتے چوتھا حملہ
احمد شاہ ابدالی دا ہندستان اُتے پنجواں حملہ
احمد شاہ ابدالی دا ہندستان اُتے چھیواں حملہ