احمد بن حسین بن عبیداللّه غضائری
| کوائف | |
|---|---|
| مکمل نام | احمد بن حسين بن عبيدالله بن ابراہيم بن عبدالله غضائری |
| آبائی شہر | واسط |
| نامور اقرباء | حسین بن عبید اللہ غضائری (والد) |
| علمی معلومات | |
| شاگرد | نجاشی و شیخ طوسی |
| تالیفات | رجال بن غضائری • فی الجرح • فی الموثقین • فی ذکر المصنفات • فی ذکرالاصول • کتاب التاریخ۔ |
| خدمات | |
احمد بن حسین بن عبیداللّه غضائری واسطی بغدادی، ابن غضائری دے ناں توں مشہور چوتھی و پنجويں صدی ہجری دے شیعہ امامیہ محدث و رجالی تے نجاشی و شیخ طوسی دے معاصر نيں۔ الضعفاء نامی کتاب دے مصنف نيں جو رجال بن غضائری دے ناں توں مشہور اے۔
جیون
سودھوابن غضائری دی جم تریخ معلوم نئيں اے۔ لفظ غضائری دے بارے وچ نقل ہويا اے کہ ایہ کلمہ غضائر توں منسوب اے (بعض اسنوں غضیرہ دی جمع مندے نيں) ايسے توں غضائریان منسوب نيں۔[۱] انہاں دے والد حسین بن عبید الله غضائری اپنے زمانے دے فقہا تے ماہرین علم رجال وچ شمار ہُندے سن ہور بہت ساریاں تالیفات دے مالک سن ۔ تراجم تے رجالی کتاباں دے مطابق احمد (ابن غضائری) نجاشی دے استاد سن ۔[۲] انہاں دی کنیت ابو الحسن تے ابو الحسین دو طرح توں ذکر ہوئی اے۔
وفات
سودھونجاشی دے کلام توں ظاہر ہُندا اے کہ ابن غضائری دی وفات انہاں توں پہلے ہوئی اے۔ نجاشی دی وفات سنہ 450 ہجری وچ واقع ہوئی اے۔ شیخ طوسی نے اللسٹ وچ ذکر کيتا اے کہ ابن غضائری دی وفات 40 سال دے سن توں پہلے جوانی دے عالم وچ ہوئی اے۔
اقوال علما
سودھو- مدرس تبریزی: ابن غضائری انہاں مشائخ امامیہ دے ثقات تے اکابرین وچوں نيں جو توثیق تے تعدیل دے محتاج نئيں نيں۔[۳]
- شیخ حر عاملی: ابن غضائری نوں شیخ طوسی دے معاصرین تے علامہ حلی دے موثق افراد وچ شمار کردے نيں۔[۴]
- سید محمد باقر خوانساری: بہت زیادہ اوصاف و کمالات دے مالک ورگی تعبیر توں انہاں دی مدح کردے نيں۔[۵]
- محمد تقی شوشتری: ابن غضائری نوں ناقدینِ رجال تے روایات دا محقق سمجھدے نيں جو علم رجال وچ وسیع معلومات دا احاطہ رکھنے والی شخصیت نيں۔[۶]
- یاقوت حموی: ایہ بزرگ اہل سنت عالم انہاں نوں ادبا تے فضلا وچ شمار کردے نيں تے کہندے نيں: انہاں دی تحریر اس قدر خوبصورت سی کہ اوہ ابن مقلہ توں رقابت کردی سی۔[۷]
اساتید تے شاگرد
سودھواساتید :
- ابو محمد طلحہ بن علی بن عبداللہ بن علالہ
- ابو الحسین النصیبی
- حسین بن عبیدالله بن غضائری (والد)
- حسن بن محمد بن بندار قمی
- احمد بن عبدالواحد[۸]
شاگرد
نجاشی ابن غضائری دے شاگرداں وچوں سن ۔[۹]
آثار تے تألیفات
سودھوان دی معروف ترین کتاب الرجال اے جو الضعفاء و کتاب فی الجرح دے ناواں توں جانی جاندی اے لیکن رجال بن غضائری دے ناں توں مشہور اے۔ بھانويں شیعہ علما اس کتاب دے ابن غضائری یا انہاں دے والد دی طرف منسوب ہونے وچ اختلاف نظر رکھدے نيں۔
شیخ طوسی نے انہاں دی طرف دو کتاباں دی نسبت دتی اے۔[۱۰] سید محسن امین عاملی فی الجرح، فی المؤثقین، فی ذکر المصنفات، فی ذکرالاصول تے کتاب التاریخ نامی کتاباں نوں ابن غضائری دی تالیفات وچ شمار کردے نيں۔[۱۱] سید حسن صدر نے پنج کتاباں نوں انہاں دی تالیفات کہیا اے۔[۱۲]
حوالے
سودھو- ↑ امین، اعیان الشیعہ، ج٦، ص۸۴.
- ↑ رجال نجاشی، ص۲٦۹؛ طوسی، اللسٹ، ص۳۲.
- ↑ خوانساری، روضات الجنات، ج۸، ص۱۳۳.
- ↑ حر عاملی، امل الآمل، ج۲، ص۱۲.
- ↑ خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۴٧.
- ↑ شوشتری، الاخبار الداخلیہ، ص۹٦.
- ↑ حموی، معجم الادباء، ج۲، ص۲۵۳.
- ↑ ابن غضائری، رجال ابن غضائری، ص۱۵.
- ↑ ابن غضائری، رجال ابن غضائری، ص۱۵.
- ↑ طوسی، اللسٹ، ص۳۲.
- ↑ امین، اعیان الشیعہ، ج۲، ص۵٦۵.
- ↑ صدر، تأسیس الشیعہ، ص۲٦۹.
منابع
سودھو- ابن غضائری، احمد بن حسین، رجال ابن غضائری، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۲ هـ ق.
- امین، سید محسن، اعیان الشیعہ، بیروت، دار التعارف.
- شوشتری، محمد تقی، الاخبار الداخلیہ، تہران، ۱۳۹۰ هـ ق.
- حموی، یاقوت بن عبداللہ، معجم الادباء، بیروت، دار الغرب الاسلامی، بیتا.
- صدر، سید حسن، تاسیس الشیعہ لعلوم الاسلام، تہران، اعلمی، ۱۳٧۵ ش.
- عاملی، شیخ حر، امل الآمل، بغداد، مکتبہ الاندلس.
- طوسی، محمد بن حسن، اللسٹ، نشر الفقاہہ، ۱۴۱٧ هـ ق.
- نجاشی، احمد بن علی، اسماء مصنفی الشیعہ، قم، جامعہ مدرسین، ۱۴۱٦ هـ ق.
- مدرس تبریزی، محمد علی، ریحانۃ الادب فی تراجم المعروفین بالکنیہ او اللقب، تہران، خیام، ۱۳٦۹ش.