شمالی افریقا
| شمالی افریقا | |
|---|---|
.svg) | |
| ملک |
ہور علاقے (3)
غیرتسلیم شدہ ریاستاں (1)
|
| Time zones | متناسق عالمی وقت±00:00 متناسق عالمی وقت+01:00 متناسق عالمی وقت+02:00 |
رومی سمندر تے صحراۓ اعظم دے وچکار دے براعظم افریقہ دے علاقے نوں اتلا افریقہ دا ناں دتا گیا اے تے اج ایہہ علاقہ مسلمان اکثریت دا علاقہ اے تے افریقہ دے بوہتے مسلمان دیس اس علاقے چ واقع نیں ۔ ایہہ علاقہ بوہت پرانی تریخ تے رہتل دا حامل اے تے 6 ہزار سال پہلے ایتھے دریائے نیل دی وادی چ عظیم انسانی تہذیباں نے جنم لتا ۔ فیر ایہہ علاقہ رومی اثر تھلے چلا گیا تے اسلام دے اس علاقے چ پھیلن دے مگروں ایتھے پہلے عرب تے فیر ترک ٹقافت نے اپنے پیر جمائے ۔ 19ویں صدی عیسوی وچ سپین ، فرانس تے برطانیہ نے اس خطے چ اپنیاں نوآبادیاں قائم کر لیاں ، تے اس ایہہ علاقہ آزاد اے ۔
شمالی افریقہ (northern africa) یا (north africa) بحیرہ روم تے صحرائے اعظم دے درمیان وچ گھرا ہويا براعظم افریقا دا شمالی علاقہ قدیم ترین تریخ دا حامل اے۔ 6 ہزار سال پہلے ایتھے دریائے نیل دے پہلو وچ عظیم انسانی تہذیباں نے جنم لیا۔ بعد وچ رومی، عرب تے ترک اس علاقے وچ اپنی اپنی سبھیاچار لائے۔ 19 ويں صدی وچ اسپین، فرانس تے برطانیہ نے خطے وچ نوآبادیات قائم کر لین لیکن ہن تمام خطہ آزاد اے۔ اقوام متحدہ دی تعریف دے مطابق مندرجہ ذیل ملکاں شمالی افریقہ دا حصہ نيں:
جغرافیائی طور اُتے کدی کدائيں ماریطانیہ، مالی، نائجر، چاڈ، ایتھوپیا، ایریٹریا تے جبوتی نوں وی اس خطے وچ شامل سمجھیا جاندا اے۔ شمالی افریقہ نوں عام طور اُتے مشرق وسطٰی دے ملکاں وچ شامل کيتا جاندا اے کیونجے اس دے ملکاں جنوب مغربی ایشیا دے ملکاں توں زیادہ قریبی مذہبی و ثقافتی تعلق رکھدے نيں جدوں کہ صحرائے اعظم دے پار دے ملکاں توں انہاں دے روابط کم ہی رہے۔
مسلماناں نے 7 ويں صدی عیسوی وچ ایہ علاقہ فتح کيتا۔ المغرب تے صحرائے اعظم دے افراد بربر تے عربی زباناں بولدے نيں تے تقریباً پوری آبادی مسلماناں اُتے مشتمل اے۔ مصر قدیم تہذیباں دی سرزمین اے تے اسلام تاں پہلے تے بعد وچ اسلام دی عظیم سلطنتاں دا مسکن رہی اے۔
انہاں وچ بربراں دی عظیم سلطنت موحدین قابل ذکر اے جو 11 ويں صدی وچ اک مذہبی اصلاحی تحریک دے طور اُتے ابھری تے جلد ہی شمالی افریقہ دے مغربی علاقےآں توں نکل کے اسپین تک پھیل گئی۔ اس عظیم تحریک دا ہی نتیجہ اے کہ اسلام دے اثرات اج وی انہاں ملکاں اُتے بدستور گہرے نيں۔ قرون وسطٰی وچ تقریبً پورا علاقہ سلطنت عثمانیہ دے زیر نگین آگیا البتہ مراکش تک عثمانیاں دے قدم نہ پہنچ سکے۔ 19 ويں صدی وچ سلطنت عثمانیہ دی گرفت کمزور پڑدے ہی فرانس، برطانیہ، اسپین تے اٹلی شکاریاں دی طرح انہاں ملکاں اُتے جھپٹ پئے تے انہاں دے وسائل نوں نہ صرف بے دردی توں لُٹیا بلکہ انہاں دی اسلامی شناخت نوں وی مسخ کرنے دی کوشش کيتی جس دا اثر ایہ ہويا کہ اس وقت توں ہن تک ایتھے اسلام پسنداں تے جدت پسنداں دے درمیان وچ کشمکش جاری اے۔ 1950ء، 1960ء تے 1970ء دی دہائی وچ تمام ملکاں نے آزادی حاصل کرلئی-
شمالی افریقہ دے 90 فیصد رقبے اُتے دنیا دا سب توں وڈا صحرا صحرائے اعظم اے جدوں کہ مغرب دی جانب کوہ اطلس پھیلا ہويا اے۔
کوہ اطلس، دریائے نیل تے اس دی وادیاں تے بحیرہ روم دے ساحل کاشت دے لئی بہترین علاقے نيں تے انہاں علاقےآں وچ کئی قسماں دے اناج، چاول تے کپاس کاشت کيتی جاندی اے۔ اس دے علاوہ زیتون، کھجور، رسیلے پھل وی بحیرہ روم دے ساحلاں اُتے پیدا ہُندے نيں۔ دریائے نیل دی وادی بہت زرخیز اے تے مصر دی بیشتر آبادی اس دے کنارےآں دے نال رہندی اے۔
افریقہ دے خانہ بدوش بدو صحراواں وچ روايتی طرز توں زندگی گذاردے نيں تے گلہ بانی کر کے اپنی گزر بسر کردے نيں۔
تیل تے قدرتی گیس دی دریافت دے باعث الجزائر تے لیبیا دی معیشتاں بہت مضبوط نيں۔ مراکش فاسفیٹ تے زرعی مصنوعات دا وڈا برآمد کنندہ اے جدوں کہ مصر تے تیونس وچ سیاحت ملکی معیشت دے لئی اہم حیثیت رکھدی اے۔ مصر علاقے وچ سب توں وڈا صنعتی علاقہ رکھدا اے اپنی برقی تے مہندسی صنعت دے لئی ٹیکنالوجی برآمد کردا اے تے وڈے پیمانے اُتے کپاس دی کاشت دے باعث پارچہ بافی دی صنعت وچ معروف مقام رکھدا اے۔
لیبیا تے الجزائر وچ تیل تلاش کرنے دے لئی صحراواں وچ وڈی صنعتاں لگا رکھیاں نيں خصوصاً لیبیا دا تیل بہت مشہور اے کیونجے اس وچ سلفر بوہت گھٹ ہُندا اے جس توں اوہ ہور تیلاں دے مقابلے وچ کم آلودگی پیدا کردا اے۔
حوالے
سودھو- ↑ «Mauritania | People, Culture, & Facts». Encyclopedia Britannica.
- ↑ (جون 1, 2004) Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa. Macmillan Reference USA. ISBN 978-0-02-865769-1.
- ↑ درحقیقت government of parts of مغربی صحارا، claimant to the whole area)۔
سانچہ:شمالی افریقا دے ملک تے علاقہ جات
باہرلے جوڑ
سودھو- North of Africa Archived 2010-01-13 at the وے بیک مشین