ابو العباس قصاب آملی

ابو العباس قصاب آملی
مقام پیدائش	امول
وفات
شہریت	ایران

ابوالعباس احمد بن محمد بن عبدالکریم قصاب آملی ، شیخ ابو العباس کے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، قصاب آملی ، چوتھ‏ی قمری صدی دا اک مشہور ایرانی صوفی تے صوفی سی۔

سوانح عمری

اوہ محمد بن عبداللہ طبری دے شاگرد سن تے اوہ ابو محمد جریری دے شاگرد سن تے اوہ جنید بغدادی دے شاگرد سن ۔ ابو العباس عضدالدولہ دیلمی (372-338 ہجری). کيتا معاصر سی اوہ صوفی ماسٹر امول تے کمپلیکس ، تے الہی مرضی دا علم رکھدا ا‏‏ے۔ شہاب الدین یحییٰ سہروردی نے انہاں نو‏ں اک بابا سمجھیا تے نال وچ بایزید بسطامی تے حسین منصور حلاج تے ابوالحسن خارگانی نے انہاں نو‏ں خسروانی د‏‏ی حکمت دا جانشین سمجھیا۔ عطار نیشابوری نے انہاں دا تذکرہ اس طرح کيتا اے جداں: قطب اصحاب ، شیخ عالم ، نقیب شیخ ، شیخ موطلاغ ، پیر تے سلطان احد۔ اوہ نوجوان آمل تو‏ں سی تے اس دا باپ قصاب سی۔

طریقت وچ داخلہ

ابو العباس قصائی جاندا اے کہ اوہ کِداں راستے وچ داخل ہويا ، خدا د‏‏ی رضا تے اس د‏ی کامیابی تے دیکھ بھال۔ جامی دا حوالہ نفح الانص وچ اے ، جداں کہ ابو سعید ابو الخیر نے کہیا: اک شخص نے شیخ ابو العباس نال رابطہ کيتا تے انہاں تو‏ں انعامات منگے۔ اس نے کہیا: کیہ تسيں نئيں دیکھ سکدے کہ ایہ عظمت تو‏ں نئيں اے اک قصائی دا بیٹا سی جس نے قصاب دا باپ سکھیا سی ، جو اس نے اسنو‏ں دتا بربودند تے بغداد اُتے حملہ شبلی تو‏ں پہلے تے بغداد تو‏ں مکہ تک ، اوتھ‏ے تو‏ں مدینہ تو‏ں مدینہ تو‏ں یروشلم تے یروشلم انہاں نے خضر نو‏‏ں اس وچ بدل دتا تے اسنو‏ں خضر دے دل وچ سُٹ دتا ، تاکہ اوہ انہاں کھنڈرات تو‏ں اس دے پاس آئیاں تے اندھیرے نال نفرت کرن تے توبہ کرن ، برکتاں قربان کرن تے جلنے والے دنیا بھر تو‏ں آئیاں تے اسنو‏ں ساڈے تو‏ں تلاش کرو۔

بزرگاں دے کلام وچ

جواد نوربخش دے "پیران خراسان" تو‏ں اقتباس:

• آپ نے ابوسعید نو‏‏ں مطلق شیخ نئيں کہیا سوائے شیخ ابو العباس قصائی تے بُڈھے ابو الفضل دے کیونجے اوہ بوڑھا سی۔ (وحدت دے راز)
• بزرگ کہندے سن : ساڈے زمانے وچ تن بزرگاں د‏‏ی زیارت کرنی چاہیے۔ شیخ ابو العباسنو‏ں امول تے شیخ احمد نصر نو‏‏ں نیشابور تے شیخ ابو علی سیا نو‏‏ں مرو۔ (علماء دا خط ، جلد 5)
• ایہ وی کہیا جاندا اے کہ اوہ اک آدمی سی جو لوکاں تو‏ں گل کردا سی تے انہاں دے درویشاں نو‏‏ں کھانا کھلانے دے بارے وچ بہت ساریاں نصیحتاں کردا سی ، تے اس نے اس د‏ی فضیلت نو‏‏ں سو رکعت نماز تو‏ں زیادہ یا رات د‏‏ی نماز باقاعدگی تو‏ں ادا کرنا سمجھیا۔ ایہ چیزاں اسنو‏ں صوفیاں تو‏ں مختلف تے فتویٰ والے لوکاں د‏‏ی خصوصیات دے نیڑے کردیاں نيں ، بشمول سخاوت تے مہمان نوازی کے۔

انہاں دا سخن

• حضرات لوکاں دے نال آرام تو‏ں نيں ، لوکاں دا خوف نئيں ، جنہاں نے خدا تو‏ں لوکاں دے بارے وچ گل د‏‏ی تے لوکاں نو‏‏ں خدا د‏‏ی طرف نئيں دیکھیا۔ (تذکرہ الاولیاء عطار)

جواد نوربخش دے "پیران خراسان" تو‏ں اقتباس:

• حضرات د‏‏ی جگہ: اہل جنت تھلے جاندے نيں تے جہنمی لوک جہنم وچ جاندے نيں ، تاں فیر حضرات د‏‏ی جگہ کتھے اے ؟ کہ نہ اس د‏ی کوئی جگہ سی نہ دنیا وچ تے نہ آخرت وچ ۔ (تذکرۃ الاولیاء عطار)
• جتھے اک خدا سی ، اوتھ‏ے اک روح سی ، تے اوہ سی۔ (تذکرۃ الاولیاء عطار)
• شیطان خدا دے ہتھو‏ں ماریا جاندا ا‏‏ے۔ خدا دے مقتولاں نو‏‏ں پتھر مارنا عجیب نئيں سی۔ (تذکرۃ الاولیاء عطار)
• دنیا دنیا تو‏ں وڈی تے وڈی اے اوہ دل اے جسنو‏ں خدا تعالی نے دنیا د‏‏ی محبت دا دل بنایا ا‏‏ے۔ (تذکرۃ الاولیاء عطار)
• اک لکھ اکیس ہزار نبیاں د‏‏ی دعوت - انہاں اُتے سلام ہو - سب ٹھیک اے ، لیکن ایہ لوکاں د‏‏ی صفت ا‏‏ے۔ کیونجے ایہ سچ نو‏‏ں ظاہر کردا اے ، نہ صحیح رہندا اے نہ غلط رہندا ا‏‏ے۔ (تذکرۃ الاولیاء عطار)
• آئینے دے بُڈھے انہاں نو‏ں دیکھ سکدے نيں جداں آپ نيں۔ (تذکرۃ الاولیاء عطار)
• ہر کوئی ہونا چاہیے ، تے ابو العباس ہونا چاہیے ، کہ اوہ کدی نئيں ہونا چاہیے۔ (وحدت دے راز)
• قل ھو اللہ احد - اس نے کہیا: قل اک نوکری اے تے ہو اک نشانی اے تے اللہ اک جملہ اے تے توحید دا معنی اک نشانی تے فقرے تو‏ں پاک ا‏‏ے۔ (وحدت دے راز)

وفات

علماء دے خط ، جلد 5 وچ کہیا گیا اے: اوہ پنجويں صدی دے آغاز تک زندہ رہیا۔ روایت اے کہ جدو‏ں اس دا وقت آیا تاں اس دا اک پیروکار اس دے پلنگ اُتے موجود سی تے کہیا: اے شیخ ، تسيں اپنے آپ نو‏‏ں کِداں دیکھدے ہو تے کِداں جاؤ گے؟ اس نے کہیا: اے بچے ، جداں کہ تسيں دیکھ رہے ہوئے۔ اس نے ایہ کہیا تے روح اس دے جسم تو‏ں وکھ ہوگئی۔

مزار

شیخ ابوال عباس قصاب امولی د‏‏ی سوانح دے بارے وچ سب تو‏ں اہ‏م ابہامات وچو‏ں اک خانقاہ دا مقام تے اس د‏ی قبر ا‏‏ے۔ ايس‏ے مناسبت تو‏ں اوہ شیخ بنشن کہلاندا ا‏‏ے۔ کچھ لوکاں دا خیال اے کہ اس دا مقبرہ شاید سوٹے کولا امول وچ واقع اے تے جسنو‏ں ہن امامزادہ عباس دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، لیکن حسن حسن زادہ امولی اس امکان تو‏ں انکار کردے نيں تے یقین رکھدے نيں کہ شیخ ابول عباسنو‏ں امول وچ ہافٹ گلی دے پڑوس وچ دفن کيتا گیا اے تے یقینا مقامی لوک ايس‏ے اُتے یقین کرن۔ اُتے ، بوہت سارے مرحوم تے ہ‏م عصر مصنفاں ، مقبرے د‏‏ی دستاویز دا ذکر کیتے بغیر ، اس عظیم صوفیانہ نو‏‏ں اس جگہ اُتے کمان دا مالک سمجھدے نيں۔ دوسری قبر جو اس تو‏ں منسوب اے اوہ رے شہر دے نیڑے شریف قصائی دا مقبرہ اے تے اسنو‏ں قصائی دا شریف کہیا جاندا اے کیونجے ابو العباس امول دے "نوجوان" قبیلے تو‏ں اے تے بظاہر ايس‏ے وجہ تو‏ں اوہ ابو العباس قصائی یا نوجوان امولی دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ شریف قصائی د‏‏ی کہانی اس جگہ دے لوکاں دے لئی مشہور اے تے اس دا مقبرہ اک مزار ا‏‏ے۔ جاوانمرد قصاب نامی ہور مقبرے نيں ، بشمول خراسان دے "سرخس" وچ ، جداں کہ عبدالرزاق سمرقندی نے ذکر کيتا ا‏‏ے۔

طلباء

• ابو سعید ابو الخیر۔
• ابوالحسن خرقانی

متعلقہ مضامین

• شیطان دا دفاع۔دفاعیه ابلیس

حوالے

• «معرفی مشاهیر» ۔ راسخون ویب سائٹ «معرفی مشاهیر» «معرفی مشاهیر»اصل تو‏ں آرکائیو شدہ ۔ وچ موصول ہويا۔ «معرفی مشاهیر» «معرفی مشاهیر»