یونان دی تریخ
پرانے یونانی لوک 1500 قبل مسیح دے آسپاس اس جزیرے اتے آئے جتھے پہلاں توں آدم لوک رہا کردے سن۔ ایہہ لوک ہند-یوروپی نسل دے سمجھے جاندے ہن۔ 1100 ق م توں 800 ق م تکّ دے ویلے نوں ہنیرے یگ کہندے ہن۔ اسدے بعد یونانی شہری ریاستاں دا ظہور ہویا۔ ایتھنز ، سپارٹا، میسیڈونیا (مقدونیہ) انہاں ریاستاں وچّ پرمکھ سن۔ ایہناں وچّ آپسی جھگڑے ہندے رہندے سی۔ اس ویلے یونانی بولی وچّ گراں قدر رچنائے ہوئی۔ سائنس دی وی ترقی ہوئی۔ اس ویلے فارس وچّ ہخامنشی سلطنت(ایکیمینڈ) شروع ہو رہی سی۔ روم وی طاقتور ہندا جا رہا سی۔ سنّ 500 ق م توں لے کے 448 ق م تکّ فارسی سامراج نے یونان اتے چڑائی کیتی ۔ یوناں نوں اینہاں لڑائیاں وچّ جاں تاں ہار دا منہ ویکھنا پیا جاں پچھے ہٹنا پیا ۔ اتے چوتھی صدی قبل مسیح دے شروع وچّ ترکی دے ساحل اتے واقع یونانی نگراں نے فارسی راج دے خلاف بغاوت کرنی شروع کر دتی۔
قبل از تریخ رہتل
سودھویونان دی مکھ امتحان اتے اسدے جزیرے لگبھگّ 4000 سال قبل مسیح بس چکے سن ۔ دوجی صدی قبل مسیح تکّ ایجیائی رہتل سی جتھوں لوکاں دے مصر(پرانا مصر) اتے ایشیائے کوچک نال تعلقات سگم سن ۔ لگبھگّ 17ویاں صدی قبل مسیح وچّ بلقان ولوں یونان اتے پیلوپونسس اتے حملے ہوئے ۔ سارے حملہ آور قبیلے- ایکیائی ، آرکیڈی ، اپولئن ، اپولی اتے آیونی - یونانی بولیاں نال واقف سن ۔ 1500 ق م سال تکّ منوئی اثر وچّ ایکیائی قبیلے نے یونان ولوں رہتل دا ترقی کیتا ۔ مائسینی یگ ، ہیرو یگ اتے ہومر یگ وی اس ویلے دے نام ہن ۔ کیہا جاندا اے کہ ٹروجن دی لڑائی ، جسدی کتھا نوں لے کے ہومر نے اپنی جگ مشہور نظماں الئڈ اتے [اودیسی]] لکھیاں ، ایکیائی اتے ہور یونان واسیاں دے وچّ 12ویں صدی قبل مسیح وچّ لڑی گئی سی ۔ 1100 قبل مسیح وچّ ڈوریائی قبیلے نے یونان اتے حملہ کرکے پرانی رہتل تباہ کر دتی اتے اپنا مرکز پیلوپونیسس بنایا ۔ ایکیائی لوکاں وچوں کجھ اتلے لہندے یورپ دے ولّ بھجے ، کجھ نے داسورتی اپنا لئی ۔ آیونی اتے اپولی ، ایجیائی جزیرےآں اتے ایشیاۓ کوچک دے ولّ چلے گئے ۔ 1000 ق م تکّ سارے ایجیائی علاقے وچّ یونانی لوک بس چکے سن ۔
یونانی راج
سودھو1000 – 499 قبل مسیح وچّ مکھ روپ ولوں یونانی شہری - ریاستاں دی اساری ہوئی اتے جاتیبھید فکر دا جم ہویا ۔ شروعاتی یونانی ریاستاں دا راج راجےآں ولوں ہندا سی ۔ شنے : شنے : شاہی راج وچّ تبدیل ہویا ۔ اشرافیہ وچّ سیاسی برابری عامطور : نہیں سی ۔ لگبھگّ 650 ق م وچّ سماجی اتے سیاسی جدوجہداں نے اس کلین تنتر نوں اکھاڑ سٹیا اتے مطلق العنانی حکمرانی دا قیام ہوئیا ۔ صرف سپارٹی وچّ ہی کلین تنتر بنّ سکیا ۔ کجھ مطلق العنانی حکمراناں نے ضرور ہی کلا ، ساہت ، وپار اتے صنعت دی ترقی کیتی ، پر جدوں مطلق العنانیت لوک پیڑن دی حالت وچّ اپڑیا تاں اسدا وی وجود ق م 500 تکّ مٹ گیا ۔ ق م 750 – 500 تکّ وپاری اتے سیاسی کارناں ولوں اٹلی اتے سسلی دے کئی بھجیا وچّ گریکاں نے کالونی بسائے ۔ ایہناں دے کالونی وپار دے پرسار دی نظر ولوں سپین اتے فرانس تکّ وی پھیلے ۔ کجھ دن تکّ گریکاں دا پرسار مصر دے ولّ رکیا رہکے ، پر لگبھگّ 7ویاں صدی ق م وچّ وپار دی سمسء ولوں سگم ہو گیا ۔ اتھے یونانیاں نے ناکریتیس نگر بسایا ۔ اسدے بعد تھروس وغیرہ کئی تھانواں اتے کالونی بسے ۔ ایہہ کالونی اپنے مکھ راج ولوں صرف جذباتی تعلقات رکھدے ہوئے ، سیاسی روپ ولوں آزاد سن ۔ صرف کجھ ، جویں ایپڈانس ، پیلوپونیا ، امبراسء وغیرہ کورنتھ دی کالونی ، سیاسی روپ ولوں آزاد نہیں سن ۔ سراکیوج اتے بیجنٹئم بوہت زیادہ ہوگیاں کالونیاں وچّ سن ۔ اکوجہے مذہبی جذبات دے کارن اینہاں ساریاں کالویاں وچّ ایکتا قایم رہی ۔ ڈیلفی وچّ اپولو یونانیاں دا مکھ مذہبی مرکز سی ۔ واقعی : 7ویں اتے 6ویں صدی ق م دا دور رہتلی ترقی اتے انٹیکچوئل جگراتا دا دور سی ۔
500 ق م تکّ سپارٹا اتے ایتھینز یونان دے دو وڈے نگرراج بنے ۔ سپارٹا دا حکمرانی پرانے پرپاٹیوالے کلیناں دے ہتھ وچّ سی ۔ ایتھینس دے حاکم درمیانے اتے جمہوری سن ۔ 7ویں صدی قبل مسیح تکّ سپارٹا وچّ رہتل ، شاعری اتے کلا دی بوہت ترقی ہوئی ، پر اتھے دی حکومت بوہت زیادہ کٹھور سی ۔ بچے دے پیدے ہندے ہی ، راج اسنوں اپنے حفاظت وچّ لے لیندا سی اتے اسنوں لڑائی دی سکھیا دتی جاندی سی ۔ لائکرگس سپارٹا دا آئین بانی سی ۔ حکومت دے چلاون لئی دو ایوان ہندے سن ، جنہاں دے پردھان دو راجا ہندے سن ۔ آخری فیصلہ دا اختیار تھلویں ایوان نوں سی ۔ پنج ججاں ولوں کم کرنی کمیٹی ، نیاں اتے حکمرانی دا چلاون ہندا سی ۔ اوہ راجاواں دی سرگرمی اتے وی قابو رکھدے سن ۔ فوجی طاقت ولوں سپارٹا نے پیلیپونیسس دے مکمل نگر اپنے اختیار وچّ کر لئی اتے پیلوپونیشیائی اتحاد دے آگو دے روپ وچّ اس نگر نے بوہتےآں نگرراجاں نوں وی اشرافیہ حکومت قبول کرن نوں مجبور کیتا ۔
683 ق م وچّ ایتھینز ولوں راجتنتر دا سمولوچھیدن ہویا ۔ سولن پسسٹراٹس نے کجھ سیما تکّ جنمت دا اعزاز کیتا ، اسدے بعد اساگورس ( ابھجاتتنتروادی ) اتے کلیئستھینیج ( جنتنتروادی ) دے اگوائی وچّ سنگھرش دے بعد جنتانترک پدھتی دی فتح ہوئی ۔ سپارٹا نے ایتھینس دے پرجاتنتر نوں اکھاڑ سٹن دے کئی جتن کیتے ، پر ایتھینس جویں دا تویں رہا ۔ ( دے ۔ ایتھینس )
499 – 638 ق م وچّ فارس ولوں لڑائی اتے نگرراجوں وچّ آپس وچّ سنگھرش وغیرہ پرمکھ گھٹناواں ہوئی ۔ گریس دے کئی نگرراجوں نے اس حالت وچّ اپنا تھاں بہت بااثر بنا لیا ۔
فارس نال لڑائی
سودھوایشیاۓ کوچک اتے کجھ جزیرےآں دے نگر لیڈیا دے بادشاہ کرسس دے اثر وچّ آ گئے سن ۔ اوہ ]]یونانی رہتل[[ دا پالن والا اتے اک ساؤُ حاکم سی ۔ اسنے نگرواسیاں دی معاشی اتے انٹیکجوئل ترقی وچّ حصہ پایا ۔ 546 ق م وچّ فارس دے اوس ویلے دے شہنشاہ سائرس اعظم نے کرسس دی حکمرانی ماتحت سارے یونانی نگر کھوہ لئے ۔ 512 ق م وچّ اسدا وارث دارا اول ( Darius ) ایشیائے کوچک دے ہور نگراں نوں جتدا ہویا ]]یونان[[ دے نزدیک تکّ چڑھ آیا ۔ لیکن ایرٹریا اتے ایٹکا ( وڈی بھین ) نوں جتن دے بعد ایتھینس دی فوج ولوں مراتھن دے لڑائی وچّ ہار ہوئی ۔
لگبھگّ 480 ق م وچّ فارسی بادشاہ جرکسیج نے پنّ : گریس اتے حملہ کیتا ۔ ( ویکھیئے ، ایران دا اتہاس ) ایتھنس ، سپارٹا اتے پیلوپونیشیائی اتحاد دے متحد دفاع دے باوجود وی یونان ہار گیا ۔ پر یونان دی سمندری فوج ولوں فارس دیاں فوجاں نوں پچھے پرتن تے مجبور کیتا ۔ اک سال بعد 479 ق م وچّ یونانیاں نے حملہ آور فارس دی ساری فوجاں نوں پیچھے دھک دتا ۔ ایہہ لڑائی دیرگھدور تکّ چلدی رہی ۔ اسدی اخیر چوتھی صدی ق م وچّ سکندر دی فارس اتے فتح دے نال ہوئی ۔
ایتھینی راج
سودھواس ویلے تکّ ایتھینز نگر یونانی رہتل دا مرکز بنّ چکیا سی ۔ آیونی یونانیاں نے سپارٹا دے ادھیکار ولوں آزاد ہوکے ایتھینز دی اگوائی قبول کیتی ۔ 461 ق م وچّ پیرکلیج نے گنراج نوں بڑاوا دتا ۔ پر ایہہ گنراج وی مول یونانی جنتا لئی سیمت سی ۔ باقی لوک داساں دی کوٹِ وچّ رکھے جاندے سن ۔ پیرکلیج دے نیترتودور وچّ ایتھینس دی راجنتیک اتے معاشی حالت سدرڑ ہو گئی ۔
پیلوپونیشیائی لڑائی
سودھوسپارٹا اتے ایتھینز دے وچاراں وچّ بہت بھید سی ۔ ایتھینس مولت : وپاری شکتیسنچئے دی پرورتیوالا اپنویشوادی سامراجوادی راج سی اتے سپارٹا گریس دے سارے نگرراجوں دا سیاسی اگوائی چاہندا سی ۔ پھلت : اگوائی لئی ایہناں دوناں اتے ایہناں توں متعلق نگرراجوں وچّ لڑائی چھڑ گیا ۔ لڑائی 10 سال ولوں وی زیادہ سماں تکّ چلیا ۔ دوناں ولّ پیسہ انسان دی بے حدّ نقصان ہوئی ۔ 421 ق م وچّ کجھ دور لئی شانتیسندھِ ہوئی ، پر تنّ سال بعد دوناں پکھاں وچّ پنّ : لڑائی ہویا ۔ اس وار ایتھینس دی بھیانک ہار ہوئی ، اتھے تکّ کہ اسدا وجود وی مہتوہین ہو گیا ۔ کورنتھ اتے تھیبیج جویں نگرراج سپارٹا ولوں مل گئے ۔ کجھ سماں بعد سپارٹا دی پالیسی ولوں گھبرایا ہویا ہوکے کورنتھ ، تھیبیج ، اتے ارگسِ نے ایتھینس ولوں ملکے سپارٹا دے خلاف صلاح کیتی ۔ پر سپارٹا دے فارس ولوں صلاح کرن دے فلسروپ ایتھینس دی صلاح بھنگ ہو گئی اتے ایشیا مائنر دے گریک نگر فارس دے ادھیکار وچّ چلے گئے ۔ 371 ق م وچّ سپارٹا نے تھیبیج دے خلاف لڑائی چھیڑیا ، پر اس وچّ سپارٹا دی ہار ہوئی ، اتے اسدی اگوائی گریک اتہاس ولوں مٹ گیا ۔ ہن تھیبیج دی طاقت ودھن لگی سی ۔ اسنے وی ہور نگراں دے پرتی کٹھور پالیسی ولوں کم لیا ۔ اس وار سپارٹا اتے ایتھینس دے وچّ صلاح ہوئی ۔ 362 ق م دے بعد تھیبیج دا اہمیت ختم جیہا ہو گیا ۔
یونان دی سنسکرتی
سودھولڑائی اتے اشانتِ دے ماحول وچّ وی 5ویں صدی ق م وچّ ایتھینز دے اگوائی وچّ گریس وچّ کلا اتے ساہت دی تعریف یوگ انتی ہوئی ۔ پاتھیننان ، پرولیا اتے ہیپھسٹس دے مندر وغیرہ بختاور واستکلا دے اتم نمونے اسی یگ وچّ پیش ہوئے ۔ ( دے ۔ للت کلا ، یونانی واستکلا ) پھدئس ، مرن ، اتے پالیکٹسِ وغیرہ مشہور واستکلاکار سن ۔ چکتساجگت وچّ ہپاکرٹس دے انویشنوں نے کئی چکتساشاستریاں دا مارگفلسفہ کرایا ۔ ہریکلٹس ، ایمپڈاکلیج اتے ڈماکرٹس ( دموکرتس ) وغیرہ دارشنکوں نے تتوسوچ وچار وچّ اہم یوگ دتا ۔ صدی دے انت وچّ دنیا دے مہان دارشنک سقراط دا جم ہویا ۔ انقلاب وادی وچاراں دے کارن ایتھینسوالوں نے انھاننوں 399 ق م وچّ زہر دے دتے ( دے ۔ سقراط ) । ; ہروڈوٹس نوں اتہاس دا پیؤ کیہا جاندا اے ۔ تھیوسیدائدیج دوجا مہان اتیہاسکار سی ، اسنے پیلوپونیشئن لڑائی دا پھیلیا خبراں پرمانک روپ ولوں لکھیا ۔ ایکلج ، سوپھوکلیج ، یوریپدیج اتے ارستاپھینیج دے دُ : کھانت اتے سکھانت ڈرامہ اس ویلے لکھے گئے ( دے ۔ گریک بولی اتے ساہت ) । ; پنڈار اتے بکائلدیج نے راشٹرنائکوں دی پرشستی وچّ کاوئگرنتھ لکھے ۔ اس یگ وچّ ایتھینس نِ : شکّ گریس وچّ کلا اتے ساہت دا نیتا سی ۔
داسپرتھا
سودھوپراچین گریس دے اتہاس وچّ ، مکھت : ایتھینس دے اتہاس وچّ داسپرتھا الیکھنیی اے ۔ اس سندربھ وچّ پرجاتنتری پدھتی اتے دوجی شاسنپدھتییوں وچّ خاص بھید نہیں سی ۔ حال سیاسی اصول وچّ محنت دے اہمیت نوں مکھ تھاں حاصل ہن ۔ پراچین سدھانتوں وچّ محنت سیاسی ادھیکاراں دی ااہلیت دا پرچایک سی ۔ کرچھ دور تکّ تاں ہستکلاودوں دی وی داساں دی کوٹِ وچّ رکھیا گیا سی ۔ پھر وی انراجوں دی آشا ایتھینس وچّ داساں دی حالت چنگی سی ۔ ایتھینس وچّ ایہناں دے پرتی کجھ نیاں وی سی ( دے ۔ داس اتے داسپرتھا سی )
مکدونیا دا عروج
سودھواس ویلے شمالی یونان وچّ مکدونیا نام دا اک طاقتور راج ابھر رہا سی ۔ 359 ق م وچّ فلپ اتھے دا سمراٹ ہویا ( فلپ دوسرا ) । ۔ہور گریکی نگرراجاں ولوں مکدونیا جیتو ہویا ۔ کورنتھ اتے تھیبیز فوجی اڈے بنّ گئے ۔ فلپ دے قتل دے بعد اسدا پتّ سکندر اعظم مکدونیا دا سمراٹ ہویا ۔
سکندر اتے یونانی ریاستاں دا اتحاد( 338 – 145 ق م )
سودھوسکندر نے سارے بکھرے ہوئے یونان نوں اپنے جھنڈے دے ہیٹھاں اکٹھے کر لیا ۔ ایہہ ہور راجاں نوں جتدا ہویا پنجاب ( بھارت ) آکے پرط گیا ۔ 323 ق م وچّ بابل وچّ اسی موت ہوئی ۔ اوہ ساری دنیا وچّ اک راج اتے اک رہتل دیکھن دا خواہش مند سی ۔ اتے سکندر دی موت اتے اسدا پھیلیا سامراج چھنّ بھنّ ہو گیا ۔ سنگھرشو دی لمی شررکھنلا وچّ تنّ طاقت شالی ہیلینی راج - اینٹوگونس دے اگوائی وچّ مکدونیا ، سیلیوکدوں دے اگوائی وچّ ایشیا مائنر اتے سیریا اتے تولمیاں دے اگوائی وچّ مصر انت ہوئے ۔ ق م دوجی صدی عیسیٰ پوروَ وچّ ایپسر دے سمراٹ پائسر نے رومناں دے خلاف اٹلی اتے حملہ کیتا ۔ مکدونیا دے سمراٹ پھلپ نے اس لڑائی وچّ ہستککھیپ کیتا سی ۔ اس گھٹنا نوں پہلاں مکدونیائی لڑائی کیہا جاندا اے ۔ دوسرا مکدونیائی لڑائی ( 201 – 197 ق م ) وچّ پھلپ دی ہار ہوئی ۔ گریس دے ہور راج رومناں نے پھلپ دے ادھیکار ولوں آزاد کروا دتے ۔ ق م 192 ولوں 189 تکّ حالت بدل گئی ۔ اتالیاں اتے رومناں دے وچّ لڑائی وچّ پھلپ نے رومناں دا نال دتا ۔ پر پرستھتیاں اس پرکار پیدا ہندی گئیاں کہ مکدونیاں نے دو لڑائی اتے لڑے ۔ ق م 146 وچّ ایہہ روم ولوں وی ہار ہویا ۔ روم ولوں سارے گریس نوں کیندرت کر مکدونیا وچّ حاکم تعینات کیتا ۔
رومی ویلہ ( 146 ق م )
سودھورومی سلطنت نے یونان اتے مقدونیہاتے قابو دے نال سکندر ولوں جتے چڑھدے علاقےآں اتے وی قبضہ جما لیا ۔ ایتھینز وچّ کلا اتے سنسکرتی دی انتی رومناں دے دور وچّ جویں دی تویں رہی ۔ جستینئن نے ایتھینس دے بودھک اننئن وچّ ہستککھیپ کر سکندریا نوں دارشنکشکشاواندا مرکز بنایا ۔ استوں روم نے وی گریس کلا اتے سنسکرتی ولوں بہت کجھ لیا ۔ کستنتنیا راجدھانی بنی ۔ تھڈوسئس دی موت دے بعد پورا سامراج دو بھجیا وچّ بنٹا ۔ پچھم والا گریس دے پتن ( 176 ) دے بعد پورواردھ حصہ بیجنٹائن سامراج دے نام ولوں مشہور ہویا ۔ پر جدوں مسلماناں نے کستنتنیا اتے ادھیکار کیتا تاں ایہہ راج وی ختم ہو گیا ۔
ایہہ راج نوکرشاہی ولوں شروع ہویا ۔ اس سامراج دا پورا اتہاس ، اپنی رکھیا لئی بالکن ، دکھن اٹلی اتے ایشیا مائنر ولوں ہوئے یدھاں دا اتہاس اے ۔ وجیگوتھک ، گوتھک ( دے ۔ گوتھ ) اتے بلگورئن ذاتیاں دے وی حملہ ہوئے ۔ سمراٹ جستینئن نے اس امتحان نوں پنّ : حاصل کرن دا جتن کیتا ۔ اگے چلکے مذہبی متبھیداں دے کارن سنّ 800 وچّ ، جدوں کہ چارلمین روم دا سمراٹ ہویا ، کستنتنیا اتے روم وکھ وکھ ہو گئے ( دے ۔ روم دا اتہاس ) । ۔نویاں صدی دے انت وچّ سمراٹ نکیپھورس پھترقی دوسرا اتے زون جمسیس نے راج نوں کسے پرکار بچاؤن دی کوشش کیتی ( دے ۔ بیجنٹائن سامراج ) । ۔اسدے بعد سیلجک ترکاں دے آکرمناں نے راج نوں ادھکتا شکتیہین بنا دتا ۔ 13ویں صدی ولوں لے کے 15ویں صدیدے شروع تکّ اس سامراج وچّ وڈی اتھلّ پتھل ہوئی ۔ انت وچّ عثمانی ترکاں نے 1453 وچّ قسطنطنیہ اتے قبضہ کر لیا ۔ شنے : شنے : مکمل گریس اتے اوہناں دا قبضہ ہو گیا ۔
جدید یونان
سودھوفرانس دی انقلاب اتے ترک حکمرانی دے کرمک پتن وغیرہ دیاں گھٹناواں ولوں اتے ہور دیساں وچّ بسے گریکی لوکاں دی بختاوری ولوں گریس دے نیتاواں وچّ ترکاں ولوں اپنے دیس نوں آزاد کراؤن دی اچھا اٹھی ۔ روس ، بریٹین اتے فرانس دے مُتحرک کرن اتے اتھے دی جنتا نے ترکاں دے خلاف سنّ 1821 ولوں 1829 تکّ سنگھرش کر گریس نوں اک آزاد راشٹر بنا لیا ۔ بواریا دا راج کمار آتھو سنّ 1832 وچّ اوٹاں پہلاں دے نام ولوں سمراٹ بنایا گیا ۔ دو سال بعد ایتھینس نگر دیس دا راجگڑھ بنا ۔ سمراٹ اوٹاں دی انسان گت نیتیاں ولوں گھبرایا ہویا ہوکے اتھے دی جنتا نے سنّ 1843 وچّ اسدے خلاف تحریک کرکے پارلیمانی پرمپرا قایم کیتی ۔ 20 مارچ ، 1844 نوں جنتنتروادی گریس دا پہلا سنویدھان بنا ۔ اسوچّ سمراٹ پد دی پورا انت نہیں سی ۔ ڈینمارک دا راج کمار ولئم جارج 1863 وچّ اوٹاں دا وارث ہویا ۔ دوجی وار دے بنے سنویدھان وچّ ساری سیاسی طاقت سمراٹ دے ہتھ ولوں نکلکے انسان پرتیندھآں دے ہتھ وچّ کیندرت ہو گئی ۔ 1869 وچّ بریٹیش سرکار نے آیونی ٹاپوآں نوں وی گریس راج وچّ مان مان ۔ 1897 وچّ گریس ، کریٹ اتے آدھپتء جمان دے لوبھ وچّ ٹرکی ولوں ہار ہویا ۔ کجھ وڈی شکتیاں دے ہستککھیپ ولوں کریٹ نجی حکمرانی دی اکائی بنا اتے ٹرکی دا آدھپتء ختم ہو گیا ۔ کجھ فوجی ادھیکاریاں دے گریس دی سامراجوردھِ دی پالیسی دے خلاف بغاوت نوں اوس ویلے دے وزیراعظم ایلوتھیرتھس بینیجیلاس نے کشلتا ولوں دبیا دتا ۔
پہلی جنگ عظیم وچّ گریس تٹستھ رہا ۔ سمراٹ الیکجنڈر دی موت ( 1920 ) دے بعد پارلیمانی نرواچن وچّ بینیجیلاس دل دی ہار ہوئی ۔ 1922 وچّ سمراٹ کانسٹینٹن نے ایشیا مائنر دے الپ سنکھئک گریک نگراں نوں آزاد کراؤن لئی ٹرکی دے خلاف لڑائی کیتا ، پر ہار ہویا ۔ بعد وچّ آپس وچّ نگراں دی ادلیا بدلی ہو گئی ۔ بینیجیلاس دل دے تحریک نے 1924 ولوں 1935 تکّ گنراج قایم رکھیا پر 1935 وچّ پنّ : راجشاہی دی فتح ہوئی ۔ 1936 وچّ جنتانترک پدھتی دا سمولوچھیدن ہویا اتے واکسواتنترئے ، جنسبھاوانئتے سیاسی سنگٹھناں اتے روک لگا دتی ۔
دوسرا وشویودھّ دے ویلے اتھے وی قومی سماج وادی جرمنی دی طرحاں مطلق العنانیت سی ۔ دوناں وشویودھوں دے وچّ گریس بالکن راشٹروں وچّ سہیوگ لئی سرگرم سی ۔ 1930 وچّ پہلا بالکن سمیلن ایتھینس وچّ ہویا ۔ 1940 وچّ اٹلی نوں یدھسمبندھی سہولت نہیں حاصل کرن اتے اٹلی نے گریس اتے حملہ کر دتا ۔ ارمبھ دا اسپھلتاواں دے بعد گریس نے اٹالئن سیناواں نوں البانیا وچّ کھدیڑ دتا اتے لگبھگّ 20 ، 000 فوجی بندی بنا لئی ۔ گریٹ بریٹین نے اسنوں البانیا چھڈکے ہٹّ جان لئی بادھی کیتا ۔ جرمنی نے بریٹین اتے گریس دا تعلقات ویکھکے گریس نوں روند پایا اتے دو ہفتے وچّ کریٹ اتے وی جرمنی دا جھنڈا پھہراؤ گیا ۔
سنّ 1941 ولّ اسدے بعد گریس وچّ کئی چھوٹے وڈے سیاسی تنظیم ہوئے ۔ ایہناں وچّ بہتاں دے کول کوئی نشچا پروگرام نہیں سی بریٹیش پرتیندھآں دے نال 1943 وچّ سیاسی دلاں دے نیتاواں نے طے کیتا کہ تندرست جنمت تیار ہون دے پوروَ تکّ ستے دے ادھیکار لئی سمراٹ دی نیوکتی ہونی چاہیدی اے ۔ سیاسی سنگٹھناں نے سمراٹ نوں اپنا سہیوگ دتا ۔ پر اگے چلکے ایہناں دوناں وچّ ستا لئی سنگھرش ہویا ۔ سنگھرش دے لمبے دور وچّ بریٹیش سیناواں نوں ہستککھیپ کرنا پیا ۔ طاقت شالی دل نیشنل لبریشن فرنٹ دا وی اثر بہت کشین ہو گیا ۔ پھر وی سنگھرش گھٹّ نہیں ہوئے ۔ ایتھینس وچّ رکترنجت انقلاب ہوئی ۔ انتتوگتوا سوپھولس دے ڈریکشن وچّ سارے مرکزی گٹاں دی سملت سرکار بنی ۔ مارچ ، 1946 وچّ عامَ چون ہوئے ، سنسد وچّ اندار دل دا بہومت ہویا ۔ سمراٹ جارج دوسرا دی موت اتے اسدا بھائی پال پہلاں شاسنادھئکش ہویا ۔ اوہ بہت انشاں تکّ بااثر سدھ ہویا ، اتھے تکّ کہ کجھ اداردلیئے وی اسدے پکھ وچّ سملت ہو گئے ۔ اوس ویلے دے گریک سرکار دے خلاف 1947 وچّ گریہہ یدھ چھڑا ۔ باغی جنتا سرکار دا تنظیم جنرل مارکاس واپھیا دیس دی پردھانتا وچّ چاہندی سی ۔ اہیاں دی البانیا ، یونوسلاویا اتے بلگیریا ولوں مدد ملدی سی ۔ مارچ ، 1948 وچّ ایہہ بغاوت دبایا جا سکیا ، پر استوں پیسہ انسان دی بے حدّ نقصان ہوئی ۔
اس ویلے گریس وچّ صنعتی ترقی کجھ انشاں وچّ ہوئی ، پر سیاسی اتے سماجی حالت نراشاپورن رہی ۔ ستمبر ، 1947 ولوں نومبر ، 1949 تکّ دس سرکاراں بدلیاں ۔ پیپاگس دے اگوائی وچّ ریلی دل دے بہومت وچّ آؤن اتے کجھ انسان ادھیکاراں وچّ وادھا ہوئی اتے راجپالیسی وچّ ستھرتا آئی ۔ ستعینات راج امریکہ دی مدد وچّ نیونتا کیتی گئی ۔ پھر وی دیس دی چنگی ہوئی ۔ روسی گٹ ولوں نکلن دے بعد یوگوسلاویا ولوں اسدے تعلقات چنگے ہوئے ۔ 1952 وچّ ٹرکی دے نال گریس ناٹو ( نمطلب ایٹلانٹک ٹریٹی آرگینائجیشن ) دا میمبر ہویا ۔ فروری ، 1953 وچّ یوگوسلاویا ٹرکی اتے گریس وچّ آپس دا سہیوگ اتے سرکھیا دی صلاح ہوئی ۔ 1952 وچّ گریس اتے بلگیریا دے وچّ سیماوواد ہویا ، پر گریس نے اپنی آنترک راجپالیسی وچّ سامواد نوں کدے پنپن نہیں دتا ۔ 1954 وچّ ایتھینس اتے سائپرس وچّ بریٹیش ہستککھیپ دے خلاف بغاوت بھڑکیا ۔ انت وچّ ، بریٹیش ہستککھیپ دا معاملہ ستعینات راشٹرسنگھ وچّ وچار ماتحت پیش کیتا گیا ۔ 1959 وچّ لندن - جیورکھ سمجھوتے دے مطابق سائپرس سمسیا دے پرستاو ولوں ترکی اتے گریس دے سبندھاں وچّ ستھرتا آئی ۔ نومبر ، 1962 وچّ گریس یوروپیئے سملت بازار وچّ شامل ہویا ۔