پشکر
پسکر | |
---|---|
قصبہ | |
پسکر جھیل دا کھلھا نظارہ | |
عرفیت: تیرتھراج پسکر | |
دیس | بھارت |
صوبہ | راجستھان |
ضلع | اجمیر |
بلندی | ۵۱۰ میٹر (۱,۶۷۰ فٹ) |
آبادی (2001) | |
• کل | ۱۴,۷۸۹ |
بولیاں | |
• دفتری | ہندی |
منطقۂ وقت | IST (UTC+5:30) |
پشکر راجستھان وچّ مشہور تیرتھ اے جتھے ہر ورھے مشہور پشکر میلہ لگدا اے۔ایہہ راجستھان دےاجمیر ضلعے وچّ اے۔اتھے برہما دا اک جگ مشہور مندر اے۔[۱][۲]پشکر اجمیر شہر نال اتر-پچھم وچ 14 کی.می.دوری تے ستھت اے۔
جان-پچھان
سودھوبھارت دے راجستھان راج وچّ اراولی شرینی دی گھاٹی وچّ اجمیر توں پنج میل اتر-پچھم وچ اجمیر ضلعے دا اک شہر تے مقامی منڈی اے۔
اسدے نزدیکی
کھیتر وچّ جوار، باجرہ، مکی، کنک تے گنے دی اپج ہندی اے۔ کلاپورن جھونپڑی - بستر - ادیوگ، لکڑ چترکلا، تے پشواں دے وپار لئی ایہہ مشہور اے۔ اتھے پاک پشکر جھیل اے تے نیڑے وچّ برھما جی دا پاک مندر اے، جسدے کرکے ہر سال ہنم حما تیرتھ یاتری اتھے آؤندے نے۔ اکتوبر، نومبر دے مہینیاں وچّ اتھے اک وشیش دھارمک تے وپارک اہمیت دا میلہ لگدا اے۔ اسدا دھارمک اہمیت زیادہ اے۔ ایہہ سمندر تل ولوں 2389 فٹّ دی اچائی اتے ستھت اے۔ اتھے کئی مشہور مندر نے، جو اورنگزیب دوارا ڈھہڈھیری کرن دے بعد مُ ڑ اسارے گئے نے۔
اتہاسک پچھوکڑ
سودھوپشکر دے مڈھ دا ورنن پدمپران وچّ ملدا اے۔ کیہا جاندا اے، برہما نے اتھے آکے یگّ کیتا سی۔ ہندواں دے پرمکھ تیرتھستھاناں وچوں پشکر ہی اک اجیہی جگہ اے جتھے برہما دا مندر ستھاپت اے۔ برہما دے مندر دے علاوہ اتھے ساوتری، بدرینارائن، واراہ تے شو آتمیشور دے مندر اے، پر اوہ آدھونک نے۔ اتھے دے پراچین مندراں نوں مغل بادشاہ اورنگزیب نے نشٹبھرشٹ کر دتا سی۔ پشکر جھیل دے کنڈھے اتے جگہ - جگہ پکے گھاٹ بنے نے،جو راجپوتانا دے دیشی راجاں دے امیر نلوکاں دوارا بنائے گئے نے۔ پشکر دی چرچہ رامائن وچّ وی ہوئی اے۔ سرگ 62 شلوک 28 وچّ وشوامتر دے اتھے تپ کرن دی گلّ کہی گئی اے۔ سرگ 63 شلوک 15 دے انوسار مینکا اتھوں دے پاون پانی وچّ اسنان لئی آئی سی۔ سانچی سکھر دانلیکھاں وچّ، جنہاں دا سماں ای . پو . دوجی شتابدی اے، کئی بودھی سنیاسیاں دے دان دا ورنن ملدا اے جو پشکر وچّ نواس کردے سن۔ پانڈلین گفا دے لیکھ وچّ، جو ای . سنّ 125 دا منیا
جاندا اے، اشمدوتّ دا نام آؤندا اے۔ ایہہ اجوکے مہاراشٹر دے مشہور راجا نہپان دا جوائی سی تے اسنے پشکر آکے 3000 گٔوآں تے اک پنڈ دا دان کیتا سیایہناں لیکھاں نال پتہ چلدا اے کہ ای . سنّ دے شروع توں جاں اسدے پہلاں توں ہی پشکر تیرتھستھان لئی مشہور سی۔ پشکر وچّ وی کئی پراچین لیکھ ملے اے جنہاں وچّ سبھ توں پراچین لگبھگّ 825 ای . سنّ دا منیا جاندا اے۔ ایہہ لیکھ وی پشکر توں پراپت ہویا سی تے اسدا سماں 1010 ای . سنّ دے آسپاس منیا جاندا اے۔
میلہ
سودھواتھے کارتک پورنماشی نوں پشکر میلہ لگدا اے، جس وچّ وڈی گنتی وچّ دیشی - ودیشی سیلانی وی آؤندے نے[۳]
ہزاراں ہندُ لوک اس میلے وچّ آؤندے نے تے اپنے نوں پاک کرن لئی پشکر جھیل وچّ اسنان کردے نے۔ شردھالو تے سیلانی شری رنگ جی تے ہور مندراں دے درشن کر آتمک لاہا پراپت کردے نے۔ راج پرشاسن وی اس میلے نوں وشیش
اہمیت دندا اے۔ مقامی پرشاسن اس میلے دی ووستھا کردا اے تے کلا سبھیاچار تے سیر وبھاگ اس موقعے اتے سبھیاچارک پروگراماں دا آیوجن کردے نے۔ اس سمیں اتھے پشو میلہ وی آجوجت کیتا جاندا اے، جس وچّ پشواں نال سبندھت وکھرا پروگرام وی کیتے جاندے نے، جس وچّ سریشٹ نسل دے پشواں نوں پرسکرت کیتا جاندا اے۔ اس پشُ میلے دا مکھ کھچّ ہندا اے۔ بھارت وچّ کسے پراچین تھاں اتے عامَ طور اتے جس گنتی وچّ سیلانی آؤندے نے، پشکر وچّ آؤن والے سیلانی دی گنتی استوں کتے زیادہ اے۔ ایہناں وچّ وڈی گنتی ودیشی سیلانیاں دی اے، جنہاں نوں پشکر خاص طور تے پسند اے۔ ہر سال کارتک مہینے وچّ لگن والے پشکر اٹھ میلے نے تاں اس جگہ نوں دنیا بھر وچّ وکھ ہی پہچان دے دتی اے۔ میلے دے سماں پشکر وچّ کئی سنسکرتیاں دا ملن جیہا دیکھن نوں ملدا اے۔ اک طرف تاں میلہ دیکھن لئی ودیشی سیلانی وڈی گنتی وچّ پجدے نے، تاں دوجے پاسے راجستھان تے آسپاس دے کھیتراں توں آدواسی تے پینڈو لوک اپنے - اپنے پشواں دے نال میلے وچّ شریک ہون آؤندے نے۔ میلہ ریتے دے وشال میدان وچّ لگایا جاندا اے۔ دوکاناں، کھان - پین دے سٹال، سرکس، جھولے تے نہیں جان کی - کی۔ اٹھ میلہ تے ریگستان دی نزدیکی اے اسلئی اٹھ تاں ہر پاسے دیکھن نوں ملدے ہی نے۔ لیکن ہور ویلا وچّ اسدا سوروپ وشال پشُ میلے دا ہو گیا اے۔
کیمل سفاری جاننی اٹھ دی سواری
سودھواٹھاں دی سواری سیلانیاں لئی دل کھچواں ایسا پروگرام ہندا اے،جہڑا نال لگویں تھار دے ریتے تے آیوجت ہندا اے|
دیش دا اکلوتا برہما مندر
سودھوپشکر نوں تیرتھاں دا منہ منیا جاندا اے۔ جس طرحاں پریاگ نوں تیرتھراج کیہا جاندا اے، اسی پرکار ولوں اس تیرتھ نوں پشکرراج کیہا جاندا اے۔ پشکر دی گنتی پنچتیرتھانئتے پنج سرووراں وچّ کیتی جاندی اے۔ پشکر سروور تنّ نے - جئیشٹھ ( پردھان ) پشکر وچکار ( بڈھا ) پشکر کنشک پشکر۔ جئیشٹھ پشکر دے دیوتے برہماجی، وچکار پشکر دے دیوتے بھگوان وشنوں تے کنشک پشکر دے دیوتے ردر نے۔ پشکر دا مکھ مندر برہماجی دا مندر اے۔ جو کہ پشکر سروور توں تھوڑھی ہی دوری اتے ستھت اے۔ مندر وچّ چترمکھ برہما جی دی سجی ولّ ساوتری تے کھبے پاسے گائتری دا مندر اے۔ کول وچّ ہی اک تے سنکادِ دی مورتیاں نے، تاں اک چھوٹے جہے مندر وچّ نارد جی دی مورتی۔ اک مندر وچّ ہاتھی اتے بیٹھے کبیر تے نارد دی مورتیاں نے۔ برہمویورت پران وچّ الکھت اے کہ اپنے مانس پتّ نارد دوارا چنگے کرم کرن توں نانہہ کیتے جان اتے برہما نے انھاننوں گسسے وچ سراپ دے دتا کہ—توں میری نافرمانی کیتی اے،اسلئی میرے سراپ نال تیرا گیان نشٹ ہو جاویگا تے توں گندھرو جنم نوں پراپت کرکے کامنیاں دے وشیبھوت ہو جاوینگا۔ تدّ نارد نے وی دکھی پتا برہما نوں سراپ دتا—تات ! تسیں بناں کسے کارن دے سوچے - وچارے مینوں سراپ دتا اے۔ تاں میں وی تہانوں سراپ دندا ہاں کہ تنّ کلپاں تکّ لوک وچّ تہاڈی پوجا نہیں ہوویگی تے تہاڈے منتر، شلوک کوچ آدی دا لوپ ہو جاویگا۔ ادوں توں برہما جی دی پوجا نہیں ہندی اے۔ صرف پشکر کھیتر وچّ ہی سال وچّ اک وار اوہناں دی پوجا–ارچنا ہندی اے۔ پورے بھارت وچّ کیول اک ایہی برہما دا مندر اے۔ اس مندر دا اساری گوالیئر دے مہاجن گوکل پہلے نے اجمیر وچّ کروایا سی۔ برہما مندر دی لاٹ لال رنگ کیتی اے تے اس وچّ برہما دے واہن ہنس دی آکرتییاں نے۔ چترمکھی برہما دیوی گائتری تے ساوتری اتھے مورتیروپ وچّ موجود نے۔ ہندواں لئی پشکر اک پاک تیرتھ تے مہان پاک تھاں اے۔ ورتمان وچ اسدی ویکھ–ریکھ دی ووستھا سرکار نے سنبھال رکھی اے اسے کارن تیرتھستھل دی صفائی بنائے رکھن وچّ وی کافی مدد ملی اے۔ مسافراں دی ٹھہرن دا وشیش دھیان رکھیا جاندا اے۔ ہر تیرتھیاتری، جو اتھے آؤندا اے، اتھے دی پوترتا تے سہپن دیاں من وچّ اک یاداں لے جاندا اے۔
پشکر گرودوارا
سودھوساوتری ماتا دا مندر
سودھوپشکر وچّ جھیل توں ڈھکھن-پچھم پاسے 2 کلومیٹر تے برہما دی پتنی سوتری دا مندر اے|ایہہ مندر ایہہ سادھارن اچی پہاڑی ،رتناگری پہاڑی تے اے|پہاڑی تے لنگوراں دی بھرمار اے|مندر نں روپوے بھاوَ رسی دے مارگ نال جوڑیا جا رہا اے،جو چڑھائی سکھالی کر دیویگا|
گائتری مندر
سودھواتھے گائتری دیوی دا مندر اے۔
شکتیپیٹھ
سودھواتھے دیوی ستی دیاں دو 'پہنچیاں ' ڈگیاں سن۔اس کارن اتھے شکتیپیٹھ اے۔
جھاتی
سودھو-
ساوتری ماتا مندر دی پہاڑی تے لنگور
-
ویکنٹھناتھ مندر،پشکر دکھنی بھارت دی اساریکلا دا مندر
حوالے
سودھو- ↑ Pilgrim Places of India. Prabhat Prakashan, 30. ISBN 8187100419، ISBN 978-81-87100-41-6.
- ↑ (1993) Social science probings،Volume 10. People's Pub. House, 49.
- ↑ "Pushkar". The Imperial Gazetteer of India. 1909. p. v. 21، 1. http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html؟objectid=DS405.1.I34_V21_007.gif.
باہری کڑیاں
سودھو٭ سانچہ:Cite EB1911 ٭ سانچہ:Wikivoyage-inline وکووئیج ٭ Pushkar map Archived 2019-12-03 at the وے بیک مشین پشکر دے خاص خاص تھاں
ہرمندر صاحب · تخت شری کیشگڑھ صاحب · بابا اٹل · بنگلہ صاحب · جنم استھان · دکھ نواراں صاحب · فتح گڑھ صاحب · مہدیانہ صاحب · پشکر · پنجا صاحب · منجی صاحب · سچا سودا