کوریگاؤں دی لڑائی

کوریگاؤں دی لڑائی
	بسلسلہ تیجی اینگلو مرہٹہ لڑائی
	; بھیما کوریگاؤں فتح پلر
تاریخ	1 جنوری 1818
مقام	کریگاؤں بھیما (ہن مہاراشٹر، بھارت); 18°38′44″N 074°03′33″E / 18.64556°N 74.05917°Eمتناسقات: 18°38′44″N 074°03′33″E / 18.64556°N 74.05917°E
نتیجہ	ایسٹ انڈیا کمپنی دی فتح
محارب
ایسٹ انڈیا کمپنی	مرہٹہ سلطنت دا پیشوا جز
کمانڈر اور رہنما
کیپٹن فرانسس ایف۔ سٹاؤنٹن	پیشوا باجیراؤ II; باپو گوکھلے; آپا دیسائی; تریمباکجی دینگلے
شریک یونٹیں
2nd Battalion of the 1st Regiment of Bombay Native Infantry; Madras Artillery	Arabs، Gosains and Maratha
طاقت
834, including around 500 infantry, around 300 cavalry and 24 artillery; 2 6-pounder cannons	28000, including 20,000 cavalry and 8000 infantry; (around 2,000 participated in the battle supported by 2 cannons)
ہلاکتیں اور نقصانات
275 killed, wounded or missing	500–600 killed or wounded (British estimates)
	Koregaon Bhima Location of Koregaon Bhima in India

کوریگاں دی لڑائی 1 جنوری 1818 نوںبریٹیش ایسٹ انڈیا کمپنی اتے اتے مراٹھا سلطنت دے پیشوا جز دے وچ کوریگاؤں بھیما وچ لڑی گئی سی۔ باجیراؤ دوسرے دے اگوائی وچ 28 ہزار مراٹھا فوج نے پونے اتے حملہ کرنا سی ۔ رستے وچ اوہناں دا سامنا کمپنی دی فوجی طاقت نوں مضبوط کرن پونے جا رہی اک 800 فوجیاں دی ٹکڑی نال ہو گیا۔ پیشوا نے کوریگاں وچ تعینات اس کمپنی فوج اتے حملہ کرن لئی 2 ہزار فوجی بھیجے۔ کپتان فرانسس سٹونٹن دی اگوائی وچ کمپنی دے فوجی لگپگ 12 گھنٹے تک ڈٹے رہے۔ آخیر جنرل جوسیف سمتھ دی اگوائی وچ اک وڈی بریٹیش فوج دے آمد دے امکان دے کارن پیشوا دی فوج پچھے ہٹّ گئی۔

کمپنی دیاں بھارتی مول دیاں فوجاں وچ بمبئی نیٹو انفینٹری نال متعلق مہار دلت سپاہی شامل سن اتے اس لئی دلت کارکن اس لڑائی نوں دلت اتہاس وچ اک بہادری دی واقعے دے روپ وچ مندے ہن۔

پچھوکڑ

1800ویاں تک مراٹھے اک ڈھلے جہے اتحاد وچ متحد ہو گئے، جس وچ پرمکھ اتحادی پنے دے پیشوے، گوالیار دے سندھیا، اندور دے ہولکر، بڑودا دے گائیکواڑ اتے ناگپور دے بھوسلے سن۔ ^[۲] بریٹیش نے ایہناں گٹاں دے نال امن معاہدےآں اتے دستخط کیتے، اوہناں دی راجدھانیاں اتے ریزیڈینسیاں دا قیام کیتا۔ بریٹیش نے پیشوا اتے گائیکواڑ دے وچ معاملہ-ونڈنا دے اختلاف وچ دخل دتا، اتے 13 جون 1817 نوں، کمپنی نے پیشوا باجی راو دوسرا نوں گائیکواڑ دے مالیئے تے داہویاں نوں چھڈن اتے انگریزاں لئی وڈے علاقہ چھڈ دین لئی سمجھوتے اتے دستخط کرن لئی مجبور کیتا۔ پونے دے اس معاہدے نے رسمی طور تے ہور مراٹھا سرداراں اتے پیشوا دی حکومت ختم کر دتی، اس پرکار سرکاری طور اتے مراٹھا راج دا انت ہو گیا۔^[۳]^[۴] اسدے ترنت بعد، پیشوا نے پونے وچ بریٹیش ریزیڈینسی نوں ساڑ دتا، لیکن 5 نومبر 1817 نوں پونے دے کول کھڈکی دی لڑائی وچ ہار گیا سی۔^[۵]

پیشوا پھر ستارا توں بھجّ گیا، اتے کمپنی فوجاں نے پونے دا پورا کنٹرول حاصل کیتا۔ پونے نوں کرنل چارلس بارٹن بر دے تحت رکھیا گیا سی، جدوں کہ جنرل سمتھ نے اک بریٹیش فوج دے اگوائی وچ پیشوا نوں اپنایا سی۔ سمتھ نوں ڈر سی کہ پیشوا کونکن نوں بچ کے جا سکدا سی اتے اتھے چھوٹی بریٹیش ٹکڑی اتے قبضہ کر سکدا سی۔ اسلئی، اس نے کرنل بر نوں ڈاریکٹ کیتا کہ اوہ کونکن نوں ہور فوج بھیج دیوے، اتے بدلے وچ، لوڑ پین تے شرور توں فوجی بلا لوے۔ اس دوران، پیشوا سمتھ دے پچھا کرن توں بچ کے بھجن وچ کامیاب رہا، لیکن اسدے دکھن ول سفر نوں جنرل تھیوفلس پرٹزر دی اگوائی وچ کمپنی دی فوج دی روک پے گئی۔ اسدے بعد اس نے اپنے رستہ بدل لیا، مشرق ول مڑ گیا اتے پھر اتلے لہندے ول ناسک دے ول ہو گیا۔ ایہہ سوچ کے کہ جنرل سمتھ اسنوں روکن دی حالت وچ سی، اوہ اچانک پونے دی طرف دکھن دے ول چلا گیا۔^[۶] دسمبر دے اخیر وچ، کرنل بر نوں خبراں ملیاں کہ پیشوا دا پونے اتے حملہ کرن دا ارادہ اے ، اتے اسنے شرور وچ مدد لئی تعینات کمپنی دے فوجیاں نوں بلاوہ بھیج دتا۔ شرور توں بھیجے گئے فوجی پیشوا دی فوج نوں راہ وچ ٹکر گئے، جسدے نتیجے وجوں کوریگاؤں دی لڑائی ہوئی۔^[۷]

ہور ویکھو

حوالے

↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Gazetteer1885 لئی۔
↑ Surjit Mansingh (2006). Historical Dictionary of India. Scarecrow Press, 388. ISBN 978-0-8108-6502-0.
↑ Mohammad Tarique (2008). Modern Indian History. Tata McGraw-Hill, 1.15–1.16. ISBN 978-0-07-066030-4.
↑ Gurcharn Singh Sandhu (1987). The Indian Cavalry: History of the Indian Armoured Corps. Vision Books, 211. ISBN 978-81-7094-013-5.
↑ John F. Riddick (2006). The History of British India: A Chronology. Greenwood Publishing Group, 34. ISBN 978-0-313-32280-8.
↑ Peter Auber (1837). Rise and progress of the British power in India 2. W. H. Allen & Co., 542–550.
↑ Charles Augustus Kincaid (1918). A history of the Maratha people. Oxford University Press, 212–216.

حوالے

باہری کڑیاں

[Gazetteer1885-1] سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Gazetteer1885 لئی۔

[2] Surjit Mansingh (2006). Historical Dictionary of India. Scarecrow Press, 388. ISBN 978-0-8108-6502-0.

[MT_2008-3] Mohammad Tarique (2008). Modern Indian History. Tata McGraw-Hill, 1.15–1.16. ISBN 978-0-07-066030-4.

[4] Gurcharn Singh Sandhu (1987). The Indian Cavalry: History of the Indian Armoured Corps. Vision Books, 211. ISBN 978-81-7094-013-5.

[JFR_2006-5] John F. Riddick (2006). The History of British India: A Chronology. Greenwood Publishing Group, 34. ISBN 978-0-313-32280-8.

[Peter_1837-6] Peter Auber (1837). Rise and progress of the British power in India 2. W. H. Allen & Co., 542–550.

[CharlesDatta1918-7] Charles Augustus Kincaid (1918). A history of the Maratha people. Oxford University Press, 212–216.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]