پیشوا

پیشوا पेशवे
1713–1818
جھنڈا
راجگڑھ	ہفتہ واڑا، پونا
حکومت	راجشاہی
پیشوا
• 1713–1720	بالاجی وشوناتھ (مراٹھا راج دا پہلا پیشوا) (پہلا)
• 1803–1818	باجی راؤ دوجا (آخری)
تاریخ
• قیام	1713
• خاتمہ	1818
مابعد بھارت وچ کمپنی راج

کیسری وچ مراٹھا راج (دکھنی ایشیا دا نقشہ 1758 عیسوی)

مراٹھا راج دے وزیر اعظماں نوں پیشوا (مراٹھی:: पेशवे) کیہا جاندا سی۔ ایہہ راجے دی صلاح کار کونسل اشٹپردھان دے سبھ توں پرمکھ مکھی سن۔ راجا توں اگلا تھاں ایہناں دا ہی ہندا سی۔ ایہہ عہدہ شیوا جی دے اشٹپردھان منڈل وچ پردھانمنتری جاں وزیر دے برابر ہندا سی۔ 'پیشوا' فارسی دا شبد اے، جسدا مطلب 'آگوُ' اے۔

شروع وچ پیشوا چھترپتی(مراٹھیاں دے راجا) دے ماتحت کم کردے سن۔ پر بعد وچ اوہ مراٹھیاں دے حقیقی اتے ان اعلانے مکھی بن گئے اتے چھترپتی محض اک ناں برابر آگوُ بن کے رہِ گیا سی۔ مراٹھا راج دے آخری سالاں وچ پیشوا خود وی ناں دے مکھی بن گئے سن جہڑے کہ ایسٹ انڈیا کمپنی اتے مراٹھا ر ئیساں دے ہیٹھاں کم کردے سن۔

چھترپتی شیواجی اتے چھترپتی سامبھا جی دے راج وچ سارے پیشوا دیشاستا براہمن پروار نال تعلق رکھدے سن۔سانچہ:Full citation needed پہلا پیشوا موروپنت پنگل سی، جسنوں شیواجی ولوں اشٹپردھان کونسل دا مکھی بنایا گیا سی۔ پہلے پیشوا منتری ہندے سن جہڑے راجے دے ہیٹھاں مکھ ایگزیکٹیو دے طور اُتے کم کردے سن۔ بعد والے پیشوا راج دے مکھ پربندھک ہندے سن اتے مراٹھا راج ایہناں دے حکم نال چلدا سی۔

چتپاون براہمن بھٹ پروار دے راج وچ پیشوا راج دے خاندانی(موروثی) پربندھک بن گئے۔ باجی راؤ I (1720–1740) دے ہیٹھاں پیشوا دا عہدہ سبھ توں طاقتور سی۔ پیشوا دی حکمرانی دے ہیٹھاں اتے کجھ اہم جرنیلاں اتے راجنیتکاں دے کارن مراٹھا راج اپنے سکھر اتے پہنچ گیا جسنے برصغیر دے وڈے حصے اُتے راج کیتا۔ اس توں رگھوناتھ راؤ نے انگریزاں نال معاہدہ کیتا اتے پیشوا دی طاقت ہولی-ہولی گھٹدی گئی۔ اس توں بعد والے پیشوا صرف نانماتر ہی رہِ گئے سن اتے ایہناں نوں ہی مراٹھا سامراج دی گراوٹ لئی ذمہ وار کیہا جاندا اے کیونکہ ایہہ پیشوا سامراج دا کارجبھار سنبھالن وچ نااہل سن۔ اس توں بعد دولت راؤ سندھیا جاں ایسٹ انڈیا کمپنی جہے سمجھدار آگوآں نے کافی صوبیاں اُتے راج کیتا اتے حکومت نوں سمبھالیا۔ اس عرصے دوران، مرہٹہ سلطنت دا انگریزی راج وچ رسمی طور اُتے شامل ہون توں بعد انت ہو گیا۔ چلاک دیشاستھ براہمن مراٹھیاں دی بربادی توں بہت خوش سن کہ اوہناں نے سوجھ وان چتپاوناں نوں لمے عرصے لئی دور رکھیا۔

حوالے