کنتوری خاندان
کنتوری خاندان ایران دے شہر نیشاپور توں ہجرت کر کے ہندوستان وچ آکے آباد ہونے والے اک موسوی خاندان نوں کہیا جاندا اے ۔برصغیر پاک تے ہند وچ اس خاندان نے شیعیت دی ترویج دے لئی بہت زیادہ کوششاں کيتياں جنہاں دی بدولت ایتھے تشیع نوں پنپنے دا موقع ملا۔اس خاندان وچ بوہت سارے ایداں دے علما نے اکھاں کھولاں جنہاں دی مذہبی خدمات دی بنا اُتے اس خاندان دا شہرہ ایران ، عراق تے مصر وغیرہ تک پھیلا ہويا سی ۔
خاندانی پس منظر
سودھوحضرت امام موسی کاظم علیہ السلام دے فرزند حمزہ تے کنیت ابوالقاسم[۱] وڈے محترم تے جلیل القدر بزرگ سن ۔[۲] موسوی سادات دے اکثر گھرانے جو ہندوستان وچ پائے جاندے نيں ۔وہ مختلف زمانےآں وچ نیشا پور توں نکل کے ہندوستان پہنچے نيں۔وہ ايسے خاندان نال تعلق رکھدے نيں۔ مثلاً نواب سید محمد امین المعروف بہ نواب سعادت خاں برہان الملک بانی سلطنت اودھ کاخاندان، جواودھ اوربنگال وچ پھیلا ہويا اے . شمس آباد، برست وکرنال وغیرہ دے سادات تے اجمیر دے چشتی خاندان وی نیشاپوری خاندان دی اک شاخ اے۔
حمزہ دے دسويں طبقہ توں سید شرف الدین ابوطالب نامی بزرگ اٹھويں صدی ہجری وچ اہل تے عیال دے نال نیشاپور توں نکل کے ہندوستان وچ آباد ہوئے۔انہاں دے اک صاحبزادے سلطان محمد نے تغلق دی فوج وچ ملازمت کيتی تے جلد ہی اک ممتاز عہدہ حاصل کر ليا لیکن حسد دی بنا بادشاہ نے انہاں نوں قتل کروا دتا۔جلد ہی تغلق بادشاہ اپنی غلطی اُتے متوجہ ہويا تاں اس نے اپنے گناہ دے جبران وچ مقتول سید دے والد سید شرف الدین ابوطالب نوں دریا ئے گھاگھرا دے دونے کنارےآں اُتے واقع تقریباً نو سو۹۰۰ موضع اُتے مشتمل جاگیر توں نوازیا، جس دا صدر مقام سید صاحب موصوف نے کنتور قرار دتا۔[۳]
حمزہ بن امام موسی کاظم
سودھوحمزه دے والد دا ناں امام موسی بن جعفر الکاظم(ع) تے کتاب منتخب التواریخ دے بقول انہاں دی والدہ امّ احمد نيں۔اس بنا اُتے حمزه شاه چراغ دے لقب توں معروف حضرت احمد بن موسی (ع) دے بھائی نيں۔اک ہور قول دے مطابق انہاں دی والدہ ام ولد سن [۴]اور انہاں انہاں نوں ابوالقاسم کہیا جاندا سی۔اک قول دے مطابق مامون عباسی نوں حمایتیاں نے انہاں نوں قتل کيتا تے حمزہ دے ساتھیاں نے انہاں نوں ری(تہران) دے اک وچ باغ وچ دفن کيتا ۔محسن عاملی دے روایت دے مطابق امام رضا(ع) دے خدمتکاراں وچوں سن ۔مامون عباسی دے عمالاں نے انہاں نوں سوسمار(نا معلوم جگہ) وچ قتل کيتا۔[۵] تے امام نے اوتھے باغ وچ دفن کيتا۔
وجۂ تسمیہ تے شہرت
سودھوسید شرف الدین ابوطالب نے کنتور وچ آباد ہونے دے بعد عبادت تے زہد نوں اختیار کيتا ۔ ایتھے انہاں دے صاحبزادے سید عزالدین دے ہاں ابوالمظفر علاءالدین حسین دی پیدائش ہوئی اس دی پیدائش دے بعد ایہ خاندان کنتوری کہلانے لگا۔[۶] تے کنتوری دے ناں مشہور ہوئے گیا ۔
معروف شخصیتاں
سودھو- مفتی سید محمد علی قلی بن سید محمد حسین کنتوری لکھنوی:1260 ھ وچ فوت ہوئے۔صاحب اجتہاد، فارسی، اردو تے عربی ادب دے ماہر ،علوم عقلیہ دے بارع متکلم ،بہترین مؤلف،کثیر علوم دے حامل،مذہب تشیع دے دفاع وچ مشغول رہے۔مختلف علوم وچ 15 کتاباں تالیف کيتياں جنہاں وچوں معروف ترین تالیف تشیید المطاعن سی جو 1283ھ نوں ہند وچ چھپی۔ایہ تحفۂ اثنا عشریہ دے دسويں باب دا جواب اے۔[۷]
- سید حامد حسین موسوی بن مفتی سید محمد علی قلی کنتوری لکھنوی:18 صفر 1306ھ وچ فوت ہوئے۔ أكابر المتكلمين والباحثين ،كلام وجدل وچ بے نظیر، اخبار وآثار اُتے مطلع، واسع الأطلاع، دائم المطالعہ، ...تھے۔امامیہ وچ شیخ مفید تے سید مرتضی دے بعداس دتی نظیر نا ممکن اے۔[۸] انہاں دی تالیفات دی تعداد 200 دے نیڑے اے لیکن انہاں دی آفاقی شہرت دا سبب عبقات الانوار اے جو تحفۂ اثنا عشریہ دے باب امامت دا جواب اے۔
- سيد اعجاز حسين بن مفتى سيد محمد علي قلی كنتوری :یہ رجب دے ختم ہونے توں 9 دن پہلے 1240ھ نوں میرٹھ وچ پیدا ہوئے تے 17شوال 1286ھ نوں میرٹھ وچ فوت ہوئے۔[۹]صاحب بحث تے تحقیق بالخصوص اہل سنہ تے اہل شیعہ دے درمیان اختلافی مسائل وچ مہارت رکھدے سن ۔ انہاں دی معروف تالیفات وچ كشف الحجب والاستار عن احوال الكتب والأسفار [۱۰] استقصاء الافحام تے استیفاء الانتقام فی رد منتہی الکلام تے شذور العقبان فی تراجم الاعیان(چند جلداں وچ ) نيں۔
- سيد سراج حسين بن مفتي سيد محمد علی قلي :متوفی 1286ھ نيں۔ عالم كبير، وحكيم فاضل،اپنے زمانے دے حکیم تے فلسفی سن ۔تالیفات تے تصنیفات وی لکھياں لیکن اپنے خاندان دے ہور افراد دی مانند اوہ شہرت نہ حاصل کر سکن۔[۱۱]
- سيد ذاكر حسين بن سيد حامد حسين:یہ اک ادیب تے شاعر دی حیثیت توں جانے جاندے نيں۔انہاں دی تصنیفات وچوں الأدعية المأثورةفارسی تے عربی کلام دا مجموعہ اے ۔
- سید ناصر حسین موسوی بن سید حامد حسین:آپ دی ولادت ۱۹ جمادی الاخری ۱۲۸۴ ھ بروز جمعرات اول وقت نماز صبح بمقام لکھنؤ ہوئی۔[۱۲]اور وفات یکم رجب 1361ھ نوں لکھنؤ وچ ہوئی۔ناصر الملت دے ناں توں جانے جاندے نيں۔13 تالیفات لکھياں۔ناصریہ کتابخانہ دی اکثر کتاباں اُتے تعلیقے انہاں دی علمی صلاحیتاں دا منہ بولدا ثبوت نيں۔اپنے زمانے وچ شیعاں دی علمی مرجعیت دا محور ایہی ذات اعلیٰ سی۔
- سید محمد سعید بن ناصر حسین:سید ناصر حسین دے فرزند نيں۔ اپنے دور دے عالم، فاضل، محقق ،مجتہد تے متکلم منے جاندے سن ۔8محرم 1333ھ وچ ولادت تے وفات 12 جمادی الثانی 1378ھ نوں ہوئی تے شہید ثالث دے مزار وچ اپنے والد دے پاس انہاں نوں دفن کيتا گیا ۔الامام الثانی عشر نجف اشرف وچ سبائک الذہب فی معرفة انساب العرب للسویدی دے جواب وچ لکھی ۔الایمان الصحیح عقائد صحیحہ نوں آیات قرآن دی روشنی وچ بیان کيتا گیا وغیرہ۔[۱۳]
- مفتی محمد عباس کنتوری بن سید علی اکبر :آپ دی ولادت آخر ربیع الاول 1224 ھ ق نوں لکھنؤ وچ ہوئی ۔آپ اپنے زمانے دی اک نابغۂ روزگار شخصیت سن ۔ 300 دے نیڑے مختلف علوم وچ تالیفات چھڈن ۔ فارسی تے عربی دی شاعری وچ بے نظیر سن ۔ سید ناصر حسین موسوی معروف ناصر الملت دے استاد تے سید العلما سید حسین علیین دے شاگرد سن ۔ 25 رجب 1306ھ ق نوں لکھنؤ وچ فوت ہوئے تے انہاں نوں امام باڑہ غفران مآب وچ دفنایا گیا ۔
- ....
حوالے
سودھو- ↑ ابن عنبہ، عمدة الطالب 228
- ↑ مجلسی،بحار الانوار تعلیقہ 48/284
- ↑ مرزا احمد حسن کاظمینی، تذکرۂ ناصر الملت،5،نظامی پریس لکھنؤ
- ↑ انس الکتبی الحسنی،ص۱۱۲
- ↑ سید محسن امین عاملی،اعیان الشیعہ، ج۶ ص۲۵۱
- ↑ مرزا احمد حسن کاظمینی، تذکرۂ ناصر الملت،5،نظامی پریس لکھنؤ
- ↑ سید ناصر حسین،افحام الاعداء تے الخصوم،17۔ سید محسین امین عاملی، اعیان الشیعہ،9/401
- ↑ سید محسن امین،أعيان الشيعہ 18: 371۔سید ناصر حسین،افحام الاعداء تے الخصوم،10
- ↑ سید اعجاز حسین،کشف الحجب تے الستار،مقدمہ ص 2
- ↑ سید اعجاز حسین،کشف الحجب تے الاستار ص (ص: 1)
- ↑ سيد ناصر حسين ہندی، إفحام الأعداء والخصوم- 11
- ↑ سيد ناصر حسين ہندي تے إفحام الأعداء والخصوم-(ص: 8)
- ↑ سيد علی میلانی، خلاصہ عبقات الأنوار جلد : 1 وفات : 1306 ھ چاپ : سال چاپ : 1405 ناشر : مؤسسة البعثہ - قسم الدراست الإسلاميہ - طہران -
منابع
سودھو- ابن عنبہ، عمدۃ الطالب،چاپ : الثانيہ،سال چاپ : 1380–1961 م،چاپخانہ :ناشر : منشورات المطبعہ الحيدريہ - النجف الأشرف (سافٹ وئر مکتبۂ اہل البیت)
- سید محسن امین عاملی،اعیان الشیعہ،وفات : 1371،تحقيق : تحقيق وتخريج : حسن الأمين،ناشر : دار التعارف للمطبوعات - بيروت - لبنان (سافٹ وئر مکتبۂ اہل البیت)۔
- بزرگ تہرانی وفات : 1389،الذریعہ الی لکھتاں الشیعہ،چاپ : الثالثہ،سال چاپ : 1403–1983 م،ناشر : دار الأضواء - بيروت - لبنان (سافٹ وئر مکتبۂ اہل البیت)
- علامہ مجلسی ،بحار الانوار،چاپ:الثانيہ المصححہ،سال چاپ:1403-1983 م،ناشر:مؤسسۃ الوفاء-بيروت-لبنان۔(سافٹ وئر مکتبۂ اہل البیت)۔
- مرزا احمد حسن کاظمینی،حالات ناصر الملت،ناشر:مرکز احیاء آثار برصغیر،قم۔
- سید ناصر حسین ہندی، افحام الاعداءو الخصوم، تقديم : دكتور محمد ہادي الأمينی،ناشر : مكتبہ نينوى الحديثہ - طہران۔(سافٹ وئر مکتبۂ اہل البیت)
- سيد علی میلانی، خلاصہ عبقات الأنوار جلد : 1 وفات : 1306 ھ چاپ : سال چاپ : 1405 ناشر : مؤسسہ البعثہ - قسم الدراست الإسلاميہ - طہران -