پروان دی لڑائی

Battle of Parwan
بسلسلہ the وسطی ایشیاء اُتے منگول حملہ
تاریخ 1221 مقام صوبہ پروان افغانستان نتیجہ خوارزم شاہی سلطنت victory
محارب
منگول سلطنت	خوارزم شاہی سلطنت
کمانڈر اور رہنما
Shikhikhutug	جلال الدین مینگوبردی
طاقت
30,000	60,000
ہلاکتیں اور نقصانات
~15,000	Unknown

پروان د‏‏ی جنگ خوارزمی سلطنت دے سلطان جلال الدین مینگوبردی تے منگولاں دے وچکار 1221 وچ لڑی گئی۔

جنگ

خوارزم اُتے منگولاں دے حملے دے بعد ، جلال الدین نو‏‏ں ہندوکش د‏‏ی طرف بھاگنے اُتے مجبور کيت‏‏ا گیا ، جتھ‏ے اس نے منگولاں دا مقابلہ کرنے دے لئی اضافی فوج جمع کرنا شروع کردتی۔ موجودہ افغانستان تو‏ں 30،000 تو‏ں زیادہ افغان جنگجوواں د‏‏ی آمد دے نال؛ مبینہ طور اُتے اس د‏ی طاقت ودھ ک‏ے 60،000 ہوئے گئی۔ چنگیز خان نے اپنے چیف جسٹس شیگی قطوگو نو‏‏ں جلال الدین دا شکار کرنے دے لئی بھیجیا ، لیکن دھوکےباز جنرل نو‏‏ں صرف 30،000 فوج دی۔ منگولاں د‏‏ی مسلسل کامیابیاں دے بعد شیگی قطوگو زیادہ اعتماد سی تے اس نے بہت زیادہ خوارزمی قوت دے مقابلہ وچ خود نو‏‏ں پچھلے پیر اُتے پایا۔ ایہ لڑائی تنگ وادی وچ ہوئی سی جو منگول گھڑسوار دے لئی مناسب نئيں سی۔ جلال الدین نے تیر اندازی کرنے والےآں نو‏‏ں سوار کيت‏‏ا سی ،جنہاں نو‏ں اس نے منگولاں نو‏‏ں پیادہ کرنے تے انہاں اُتے فائر کرنے دا حکم دتا۔ میدان جنگ دے تنگ خطے د‏‏ی وجہ تو‏ں منگول اپنے معمول دے حربے استعمال نئيں کرسک‏‏ے۔ خوارزمیاں نو‏‏ں دھوکھا دینے دے لئی ، قطوگو نے تنکے دے جنگجوواں نو‏‏ں چھوٹے چھوٹے نیزےآں اُتے چڑھا دتا تے اگرچہ اس تو‏ں اس د‏ی جان بچ گئی ، لیکن فیر وی اسنو‏ں شکست تو‏ں دوچار ہونا پيا۔ سانچہ:Campaignbox Mongol Invasion of the Khwarezmian Empire لیکن خوارزمی شہزادہ نے خود نو‏‏ں فتح وچ اِنّا اہل ثابت نئيں کيت‏‏ا جِنّا اسنو‏ں شکست دا سامنا کرنا پيا سی۔ منگولیا دا اک سفید گھوڑا - اس دے سسر تے اک افغان سردار دے بیچ مال غنیمت دے تنازع وچ ، اس نے اپنے سسر دا نال دتا۔ دن د‏‏ی لڑائی تو‏ں پوری طرح تھک جانے دے باوجود بہت سارے افغانی اپنے کیمپ نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے ايس‏ے رات چلے گئے۔ بہت سارے ہزاراں آدمیاں دے کھو جانے دے بعد ، جلال الدین اگلے دن مشرق د‏‏ی طرف پِچھے ہٹ گیا۔

بعد وچ

جب چنگیز خان نے شیگی قطوگو د‏‏ی شکست د‏‏ی خبر سنی تاں ، اس نے فورا ہی جلال الدین نو‏‏ں ہندوستان جانے تو‏ں پہلے پھڑنے دے لئی جبری مارچ کيت‏‏ا۔ چنگیز نے شیگی قطوگو دے نال مارچ کيت‏‏ا تے اسنو‏ں ہدایت د‏‏ی کہ اوہ میدان جنگ وچ کتھے غلط ہويا ا‏‏ے۔ شاہ نے پاکستان دے موجودہ شہر کالاباغ دے شمال وچ دریائے سندھ نو‏‏ں عبور کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ اُتے ، منگولاں نے اسنو‏ں سندھ دے کنارے اُتے جا پھڑیا تے اسنو‏ں شکست دے دتی جسنو‏ں ہن دریائے سندھ د‏‏ی جنگ کہیا جاندا ا‏‏ے۔

پروان د‏‏ی لڑائی نو‏‏ں افغانستان تے ایران وچ شدید رد عمل ملیا ، چونکہ منگولاں دے ناقابل تسخیر ہونے دا بھرم ٹُٹ گیا سی۔ جنہاں شہراں نے پرامن طور اُتے ہتھیار ڈالے سن انہاں نے ہتھیار اٹھا لئی سن ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں چنگیز تے اس دے بیٹے تولوئی نو‏‏ں بغاوتاں دا مقابلہ کرنے وچ ہور مہینے گزارنے اُتے مجبور ہونا پيا۔

حوالے