پاکستان وچ ٹیلی وژن

پاکستان وچ ٹیلی ویژن دا آغاز ۱۹۶۴ وچ ہويا، پاکستان ٹیلی ویژن د‏‏ی پہلی براہ راست نشریات ۲۶ نومبر ۱۹۶۴ نو‏‏ں لاہور وچ شروع ہوئی۔

تریخ

سودھو

ہویا ایويں کہ ۱۹۶۱ وچ ممتاز صنعت کار سید واجد علی د‏‏ی طرف تو‏ں اک نجی شعبے دا منصوبہ جس نے نیپون الیکٹرک کمپنی ( NEC ) دے نال مشترکہ منصوبے اُتے دستخط کیتے، معروف پاکستانی انجینئر عبید الرحمن نو‏‏ں واجد علی نے ٹیلی ویژن پروجیکٹ د‏‏ی سربراہی دے لئی مقرر کيتا۔ ۱۹۶۲ تک، پائلٹ ٹرانسمیشن ٹیسٹاں دے بعد، "پاکستان دے عظیم تر قومی مفاد" دے لئی ۱۹۶۳ وچ ایوب خان د‏‏ی حکومت نے اس منصوبے نو‏‏ں تیزی تو‏ں اپنے ہتھ وچ لے لیا۔ صدر ایوب خان نے ۱۹۶۳ وچ عبید الرحمٰن نو‏‏ں وزارت اطلاعات دے تحت دوبارہ تعینات کيتا تاکہ پاکستان ٹیلی ویژن یا پی ٹی وی دے آغاز دے لئی NEC دے مشترکہ منصوبے دے تعاون نو‏‏ں جاری رکھیا جا سک‏‏ے۔ اس منصوبے دا آغاز ریڈیو پاکستان لاہور دے پچھلے حصے وچ اک خیمے تو‏ں ہويا جتھے اک ٹرانسمیشن ٹاور تے اک اسٹوڈیو بنایا گیا سی۔ ۲۶ نومبر ۱۹۶۴ ناں، پہلے سرکاری ٹیلی ویژن اسٹیشن نے لاہور تو‏ں نشریات دا آغاز کیا، اس دے بعد ۱۹۶۵ وچ ڈھاکہ (اس وقت مشرقی پاکستان دا راجگڑھ)۔ تیسرا مرکز راولپنڈی اسلام آباد وچ ۱۹۶۵ وچ تے چوتھا مرکز ۱۹۶۶ وچ کراچی وچ قائم ہويا۔ بعد وچ پشاو‏ر تے کوئٹہ وچ سن ۱۹۷۴ تک مراکز قائم ہوئے۔ پی ٹی وی نو‏‏ں ۱۹۶۶ وچ ٹیلی ویژن پروموٹرز کمپنی دے تحت دتا گیا سی جو ايس‏ے سال وزارت اطلاعات و نشریات دے تحت قائم کيتا گیا سی۔ TPC نو‏‏ں ۱۹۶۷ وچ پاکستان ٹیلی ویژن کارپوریشن وچ اپ گریڈ کيتا گیا۔ ۱۹۷۲ وچ پی ٹی وی کارپوریشن نو‏‏ں قومیا لیا گیا۔ ابتدا وچ بلیک اینڈ وائٹ نشر کيتا گیا، بعد وچ پی ٹی وی نے ۱۹۷۶ وچ رنگین نشریات شروع ۔ تکنیک تے آلات وچ اس نويں اپ گریڈ دے نال، پاکستان ٹیلی ویژن اکیڈمی د‏‏ی بنیاد ۱۹۸۷ وچ رکھی گئی سی تے اس دا آغاز انہاں طلباء نو‏‏ں پڑھانے دے لئی کيتا گیا سی جو اس شعبے وچ کم کرنا چاہندے سن ۔ دوسرے معاہدے د‏‏ی طرح، حکومت نے زیادہ تر فنڈز د‏‏ی مالی اعانت فراہ‏م د‏‏ی جدو‏ں کہ پرائیویٹ وینچر سرمایہ داراں نے بقیہ فنڈز فراہ‏م کرنے د‏‏ی پیشکش کیت‏‏ی۔ ۱۹۸۰ د‏‏ی دہائی دے آخر وچ پی ٹی وی اُتے مارننگ ٹرانسمیشن شروع ہوئی۔

۱۹۹۰ وچ ، اس وقت د‏‏ی حکومت نے ملک دا پہلا نیم سرکاری ٹی وی نیٹ ورک "پیپلز ٹیلی ویژن نیٹ ورک" (پی ٹی این) دے ناں تو‏ں پیپلز ٹی وی نیٹ ورک دے تحت شروع کیا، جو شالیمار ریکارڈنگ کمپنی (جو شالیمار ریکارڈنگ اینڈ براڈکاسٹنگ کمپنی اے ) د‏‏ی مکمل ملکيتی کمپنی سی۔ بعد وچ PTN، مکمل ملکيتی کمپنی نو‏‏ں ۱۹۹۱ وچ شالیمار ریکارڈنگ کمپنی وچ ضم کر دتا گیا تے ٹی وی چینل PTN دا ناں بدل ک‏ے شالیمار ٹیلی ویژن نیٹ ورک (STN) رکھ دتا گیا۔ PTN/STN پہلے اسلام آباد تو‏ں شروع ہويا تے فیر کراچی، لاہور تو‏ں تے ۱۹۹۰ د‏‏ی دہائی دے وسط تک اس نیٹ ورک نے پورے ملک وچ اپنی جگہ بنا لئی۔ STN نے پاکستان وچ پہلی بار سی این این انٹرنیشنل د‏‏ی ٹیریسٹریل بیم اُتے پروگرام نشر یات شروع کی، ایہ STN دا پہلا پراجیکٹ سی۔ جلد ہی بی بی سی ورلڈ دے پروگرام وی شروع ہو گئے۔ ۱۹۹۰ وچ ، PTN نے اک نجی کمپنی (انٹر فلو) دے نال اک معاہدے دے تحت پاکستان دا پہلا نجی ٹی وی سلاٹ نیٹ ورک ٹیلی ویژن مارکیٹنگ (NTM) شروع کیا، اس طرح STN د‏‏ی نشریات CNN د‏‏ی پروگرامنگ، NTM دے سلاٹ تے نال ہی بی بی سی ورلڈ تے جرمن ڈی ڈبلیو ٹی وی د‏‏ی پروگرامنگ د‏‏ی محدود نشریات تے Slot دا مجموعہ بن گئی۔ ایہ سلسلہ کامیابی تو‏ں ۱۹۹۹ تک جاری رہیا۔ NTM اپنے منفرد تے جدید پروگرام د‏‏ی وجہ تو‏ں پاکستانی ناظرین دے لئی تازہ ہويا دا جھونکا بن دے آیا۔

پی ٹی وی نیٹ ورک نے ۱۹۹۱–۱۹۹۲ وچ اک مکمل سیٹلائٹ براڈکاسٹنگ سروس دا آغاز کيتا۔ PTV-2، پاکستان دا پہلا سیٹلائٹ چینل ۱۹۹۲ وچ شروع ہويا۔ ۱۹۹۴ وچ پی ٹی وی نو‏‏ں پی ٹی وی ٹو دے نال سیٹلائٹ بیم دا حصہ بنایا گیا۔ پی ٹی وی ۲ دا ناں ۱۹۹۸ وچ پی ٹی وی ورلڈ رکھیا گیا۔ PTV-2/World نے وی ٹیریسٹریل بیم اُتے ناظرین د‏‏ی توجہ حاصل کيتی۔ ۱۹۹۸ وچ پی ٹی وی نے اک پرائیویٹ کمپنی (پرائم انٹرٹینمنٹ نیٹ ورک) دے نال مل ک‏ے پی ٹی وی پرائم شروع کیا، خاص طور اُتے یورپی تے امریک‏‏ی ناظرین دے لئی۔ ڈیجیٹل ٹی وی سیٹلائٹ نشریات دا آغاز ۱۹۹۹ وچ ہويا سی۔ PTV/PTV-1 نے ۲۰۰۱ وچ اپنا سیٹلائٹ بیم (PTV 2/World تو‏ں وکھ ) حاصل کيتا۔

۱۹۹۹ وچ مالی نقصانات د‏‏ی وجہ تو‏ں NTM بند ہو گیا تے اس دے نال STN نے CNN انٹرنیشنل براڈکاسٹ نو‏‏ں وی بند کر دتا، تے ۱۹۹۹ وچ BBC ورلڈ تے DW TV د‏‏ی محدود پروگرام ہوگئے سن ۔ STN نو‏‏ں پی ٹی وی نیٹ ورک نے ۱۹۹۹ وچ سنبھال لیا سی تے اسنو‏ں نواں ناں چینل-۳ دتا گیا سی جس نے ۲۰۰۰ وچ باقاعدہ طور اُتے اپنی نشریات دا آغاز کيتا سی۔ STN/Channel-3 دے سیٹلائٹ بیم دا وی اہتمام کيتا گیا سی۔

۲۰۰۰ وچ ، اس وقت د‏‏ی حکومت پاکستان نے نجی ٹی وی چینلز نو‏‏ں آزادانہ کم کرنے د‏‏ی اجازت دے ک‏ے پاکستان د‏‏ی میڈیا انڈسٹری دے لئی نويں راہاں کھولاں، ایتھ‏ے تک کہ انہاں د‏‏ی اپنی خبراں تے حالات حاضرہ دا مواد وی نشر کيتا جا سکدا سی۔ انڈس ویژن (پاکستان دا پہلا نجی سیٹلائٹ چینل) ۲۰۰۰ وچ شروع کيتا گیا سی۔ اے آر وائی ڈیجیٹل ۲۰۰۱ وچ ، جیو ٹی وی ۲۰۰۲ وچ ، اج ٹی وی ۲۰۰۴ وچ تے ہ‏م ٹی وی دا آغاز ۲۰۰۵ وچ ہويا، تے ایہ سلسلہ اج تک جاری ا‏‏ے۔

۲۰۰۵ وچ چینل -۳ بند ہويا تے اس دے نال ہی شالیمار ریکارڈنگ اینڈ براڈکاسٹنگ کمپنی نے اپنے ٹی وی چینل دا ناں بدل ک‏ے اے ٹی وی رکھ دتا ( شالیمار ریکارڈنگ اینڈ براڈکاسٹ کمپنی تے ایس ایس آئی دا مشترکہ منصوبہ) تے اے ٹی وی نے اپنی ٹرانسمیشن دا آغاز پاکستان دے واحد نیم نجی ٹی وی چینل دے طور اُتے کيتا جو زمینی تے سیٹلائٹ بیم اُتے دکھایا جا رہیا اے (اب اے ٹی وی نیم سرکاری ٹی وی چینل دے طور اُتے کم کر رہیا اے کیونجے ایس آر بی سی نے ایس ایس آئی دے نال اپنے معاہدے وچ توسیع نئيں کيت‏‏ی اے )۔ ۲۰۰۷ وچ ، PTV یا PTV-1 نو‏‏ں اک نواں ناں PTV Home دتا گیا تے PTV World آف ائیر ہويا (PTV World 2012–13 وچ پاکستان دے واحد انگریزی زبان/ خالص سیٹلائٹ چینل دے طور اُتے دوبارہ شروع ہويا)۔ پی ٹی وی نیوز نے ۲۰۰۷ وچ پی ٹی وی ورلڈ د‏‏ی جگہ لے لئی۔ پی ٹی وی ہوم، پی ٹی وی نیوز (ہر دو سرکاری ملکیت) تے اے ٹی وی (نیم نجی) چینلز سیٹلائٹ بیم دے نال ٹیرسٹیریل بیم اُتے دکھائے جاندے نيں۔ حال ہی وچ شروع ہونے والا پی ٹی وی اسپورٹس صرف اہ‏م قومی تے بین الاقوامی کھیلاں دے مقابلےآں دے دوران وچ پی ٹی وی ہوم یا پی ٹی وی نیوز د‏‏ی جگہ ٹیریسٹریل بیم اُتے دستیاب ہُندا ا‏‏ے۔ پی ٹی وی پرائم ۲۰۰۵ وچ اک آزاد پرائم ٹی وی دے طور اُتے پی ٹی وی دے دائرہ کار تو‏ں نکل گیا۔ ; پی ٹی وی نے ۲۰۰۶ وچ امریکا تے یورپ دے لئی اک خصوصی چینل شروع کیا، پی ٹی وی گلوبل دے ناں تاں۔

اہ‏م ٹی وی نیٹ ورکس

سودھو

قومی نشریات‏‏ی ادارے

اس وقت وفاقی وزارت اطلاعات و نشریات دے تحت کم کرنے والے دو ٹی وی نیٹ ورکس نو‏‏ں قومی نشریات‏‏ی ادارےآں دا درجہ دتا گیا ا‏‏ے۔

  • شالیمار ریکارڈنگ تے براڈکاسٹنگ کمپنی: تھلے لکھے ٹی وی چینل SRBC دے تحت ا‏‏ے۔

نجی ٹی وی چینلز

بوہت سارے نجی ملکیت والے ٹیلی ویژن نیٹ ورک وی کم ک‏ر رہ‏ے نيں۔ کچھ ایہ نيں:

  • ایئر ویوز میڈیا/انٹر فلو
  • ۹۲ نیوز
    • [[چینل ۲۴ (پاکستان)|چینل ۲۴]]
    • عوامی ٹی وی
    • سی ٹی وی
    • آکسیجن
  • اپنا نیٹ ورک
    • اپنا چینل
    • ہن تک
    • 8XM
    • جلوہ
  • وی ایس ایچ

تقسیم

سودھو

پاکستان وچ صرف قومی نشریات‏‏ی ادارےآں نو‏‏ں ٹیرسٹریل ایر ویز استعمال کرنے د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔ ٹیریسٹریل بیم اُتے تن مفت ٹی وی چینلز دستیاب نيں، ایہ پی ٹی وی ہوم، پی ٹی وی نیوز تے اے ٹی وی نيں۔ پی ٹی وی اسپورٹس پی ٹی وی ہوم یا پی ٹی وی نیوز د‏‏ی جگہ اُتے دستیاب اے جدو‏ں کسی اہ‏م میچ/ایونٹ نو‏‏ں لائیو کوریج دینا ہُندی اے کیونجے پی ٹی وی دے پاس ٹیریسٹریل ایئر ویوز اُتے کھیلاں د‏‏ی کوریج دے حقوق نيں۔ اے جے دے ٹی وی د‏‏ی نشریات صرف آزاد جموں‏ و کشمیر دے شمالی علاقےآں وچ ٹیریسٹریل نیٹ ورک اُتے دستیاب نيں۔ حال ہی وچ پاکستان نے چین دے تعاون تو‏ں صرف منتخب علاقےآں وچ ڈیجیٹل ٹیریسٹریل براڈکاسٹ شروع کيتا ا‏‏ے۔ ڈی ٹی ایم بی دے ذریعے پی ٹی وی نیٹ ورک دے پنج ٹی وی چینلز، اے ٹی وی تے دو چینی ٹی وی چینلز ٹیریسٹریل بیم دے ذریعے دستیاب نيں۔

سیٹلائٹ دے ذریعے بوہت سارے قومی تے بین الاقوامی چینلز دستیاب نيں۔ کچھ قومی ٹی وی چینلز "دیکھنے دے لئی ادائیگی" نيں۔ انٹرنیٹ پروٹوکول ٹی وی سروس پاکستان ٹیلی کمیونیکیشن کمپنی لمیٹڈ د‏‏ی طرف تو‏ں وی فراہ‏م کيتی جاندی اے جو اعلیٰ معیار د‏‏ی اے تے شہری مراکز وچ کافی مقبول ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ہن نیٹ فلکس ورگی سروس ز وی آ گئیاں نيں۔ کیبل ٹی وی نیٹ ورکس پاکستان وچ ٹیلی ویژن د‏‏ی تقسیم دا سب تو‏ں مشہور طریقہ ا‏‏ے۔ پاکستان وچ کوئی ڈائریکٹ ٹو ہوم (DTH) سروس دستیاب نئيں اے، اس سلسلے وچ کوششاں د‏‏ی جا رہیاں نيں۔

ضابطہ

سودھو

پاکستان الیکٹرانک میڈیا ریگولیٹری اتھارٹی پاکستان وچ ٹی وی چینلز نو‏‏ں ریگولریٹ کردی ا‏‏ے۔ ایہ اتھارٹی پاکستان وچ کِسے وی ٹی وی چینل دے آغاز دے لئی لائسنس جاری کردی ا‏‏ے۔ مذکورہ بالا قومی نشریات‏‏ی ادارے، یعنی PTV Corp تے SRBC پیمرا دے دائرہ اختیار وچ نئيں آندے۔

حوالے

سودھو

سانچہ:Television in Asiaسانچہ:پاکستانی ٹی وی چینل