نیلی مسیت ، تبریز
نیلی مسیت (فارسی چ مسجد کبود) تبریز ایران چ مشہور تریخی مسجد اے ۔ ایہہ مسیت تے کجھ دوجیاں عمارتاں کارا قویونلو سلطنت دے راجہ جہان شاہ دے حکم تے 1465ء چ تبریز چ اساریاں گئیاں سن ۔
1779ء دے تباہ کن بھچال چ مسیت نوں شدید نقصان پہنچیا تے اسدا صرف داخلے دا بوہا سلامت بچیا ۔ 1973ء چ ایرانی وزرات ثقافت دی نگرانی چ مرحوم رضا معماران بےنام نے اس دی بحالی دا کم شروع کیتا ۔ حالے وی مسیت چ ٹائلاں دا کم نا مکمل اے ۔
تریخ
سودھو
تبریز دی نیلی مسیت قاراقویونلو سلطنت دے بادشاہ جہان شاہ دے حکم تے اساری گئی سی جس نے تبریز نوں اپنی بادشاہت دا [راجگھر]] بنایا سی ۔ اس دی سلطنت چ اج دے ایران ، ترکی تے آذربائیجان دے وڈے علاقے سن ۔ جہان شاہ آق قویونلو سلطنت دے حکمران اوزون حسن دے ہتھوں جنگ چ ماریا گئیا تے اس نوں نیلی مسیت دے دکھنی حصے چ دفن کیتا گئیا ۔ ایہہ منیا جاندا اے کہ مسیت دی اساری اسنے اپنیاں فتوحات دی یادگار دے طور تے کیتی سی ۔ ایسے لئی مسیت دے داخلی دروازے تے قرآن دی سورۃ فتح دی خطاطی کیتی گئی اے ۔
مسیت دی عمارت 1465ء چ عزیز الدین قاپوچی دی نگرانی چ مکمل ہوئی ۔ اصل عمارت چ کئی دوجیاں عمارتاں ۔ جداں سکول (مدرسہ) ، حمام تے کتب خانہ (لائبریری) وغیرہ وی سن ، جہڑیاں ساریاں 1779ء دے بھچال چ ڈھے گئیاں تے صرف مسجد دا اک حصہ ای سلامت بچیا ۔
جہان شاہ دا مزار مسیت دے دکصنی حصے چ بنایا گئیا اے ، جہڑا مکمل طور تے سنگ مرمر دیاں سلاں نال ڈھکیا (ٹعکیا) ہویا اے جنہاں تے خوبصورت نقاشی نال خط ثلث چ قرآنی آیات لکھیاں ہویاں نیں ۔ مزار دی چھت تے مسیت دا گنبد 1779ء دے زلزلے چ ڈگ پئے سن ۔ اینہاں دی مڑ اساری تے بحالی دا کم 1973ء چ تبریز دے مشہور آرکیٹیکٹ رضا معماران بےنام دیاں کوششاں نال ایران دی قدیم یادگاراں دے تحفظ دی قومی تنظیم دی نگرانی چ ہویا ۔
خطاطی
سودھونیلی مسیت چ مشہور خطاط نعمت اللہ بن محمد الباواب نے نقاشی دے خوبصورت پیٹرن تے خط کوفی تے خط ثلث چ [خطاطی]] دی کم کیتا اے ۔ مسجد دیاں اندرلیاں تے باہرلیاں کندھاں تے موزیک ٹائلاں لائیاں گئیاں نیں ۔