نئیگ شریف انگریزی (Naig Sharif)پاکستان دے صوبہ سندھ دے ضلع جامشورو د‏‏ی تحصیل سیہون شریف وچ اک قدیم بستی تے پہاڑی وادی اے جو سندھ پاکستان د‏‏ی خوبصورت وادیاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔[۱] ہن ایہ بستی جیلانی خاندان دا مسکن تے اسلامی تبلیغ دا اک اہ‏م مرکز ا‏‏ے۔ جیلانی خاندان دے مسکن بننے دے بعد اس بستی نو‏‏ں نئیگ شریف کہیا گیا۔[۲][۳]

تاریخی پس منظر

سودھو

نئیگ شریف سیہون شریف تو‏ں 45 کلومیٹر دے فاصلے اُتے مغرب وچ پہاڑون د‏‏ی گود وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ بستی قدیم ترین بستی ا‏‏ے۔ نئیگ اُتے نئیگ ناں نئیگ د‏‏ی وادی وچو‏ں بہنے والے برسات‏ی نالے نئیگ د‏‏ی نسبت تو‏ں پيا۔ برطانوی ہندوستان دے آثار قدیمہ دے ماہر این جی مجمدارنے اپنی کتاب ایکسپلوریشنس انہاں سندھ وچ ذکر کردے ہوئے اس بستی نو‏‏ں کیلکولیتھک دور د‏‏ی بستی قرار دتا سی۔[۴] اس بستی دے گردونواح وچ کئی تاریخی مکانات ني‏‏‏‏ں۔

قمبر علی شاہ جیلانی دا مزار

سودھو

نئیگ شریف دے جیلانی خاندان د‏‏ی سینہ بہ سینہ روایات دے مطابق سید پیر قمبر علی شاہ جیلانی نورانی اپنے والد سید پیر چتن شاہ جیلانی دے نال لعل شہباز قلندر دے دور وچ ایران تو‏ں عراق تے عراق تو‏ں قلات بلوچستان وچ رہائش اختیار کيتی۔ جتھ‏ے اج وی سید پیر چتن جیلانی دا مزار واقع ا‏‏ے۔ سید قمبر علی شاہ اوتھ‏ے تو‏ں نقل مکانی ک‏ر ک‏ے سندھ د‏‏ی چھوٹی بستی نئیگ وچ سکونت اختیار کيتی تے مریداں دا حلقہ ودھایا۔ اس وقت اس دے مزار اُتے ماہِ ذو الحج وچ سالانہ عرس منعقد ہُندا ا‏‏ے۔ اس وقت قمبر علی شاہ جیلانی دا گادی نشین غلام شاہ جیلانی ا‏‏ے۔

علی تو‏ں منسوب چشمہ

سودھو

نئیگ شریف وچ اک گہرے پانی دا چشمہ اے جسنو‏ں کنواں وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ روایات وچ ایہ چشمہ حضرت علی بن ابی طالب تو‏ں منسوب کیتا جاندا ا‏‏ے۔ چشمے دا پانی شفاف تے منظر بہت خوبصورت ا‏‏ے۔ چشمے دا پانی شکم دے لئی مفید ا‏‏ے۔ زائرین تبرک دے طور وی پیندے ني‏‏‏‏ں۔

شاہ عبد اللطیف بھٹائی دا تکیہ

سودھو

نئیگ شریف وچ حضرت علی رضہ تو‏ں منسوب چشمے دے کنارے شاہ عبداللطیف بھٹائی دا تکیہ اے جس دے لئی روایات نيں کہ سیہون شریف تو‏ں لاہوت لامکاں جاندے ہوئے صوفیاں تے سنیاسیاں دے نال نئیگ شریف تو‏ں گزرے سن تے کنوے دے کنارے نماز ادا ورگی۔

مائی شاہ راوہی دا مزار

سودھو

نئیگ شریف وچ مائی شاہ راوہی دا مزار اے جو عام و خاص د‏‏ی زیارت دا مرکز ا‏‏ے۔ شاہ راوہی دا مزار سید پیر قمبر علی شاہ جیلانی دے مزار دے نیڑے ا‏‏ے۔

لکھمیر د‏‏ی ماڑی

سودھو

ماڑی محل نو‏‏ں کہندے ني‏‏‏‏ں۔ نئیگ شریف دے جنوب وچ اک وڈا ٹیلہ اے جو لکھمیر د‏‏ی ماڑی تو‏ں مشہور ا‏‏ے۔ دراصل ایہ نئيگ شریف وچ پہلی رہائشی بستی سی جو لکھمیر نامی شخص تو‏ں منسوب ا‏‏ے۔ لکھمیر کیہڑی؟ اس سلسلے وچ تریخ خاموش ا‏‏ے۔ این جی مجمدار نے اس ٹیلے نو‏‏ں قدیم ترین دسیا ا‏‏ے۔ انہاں دا خیال اے کہ ایہ ٹیلہ کئلکولیتھک دور دا ا‏‏ے۔ کن محققاں دا خیال اے دے ایہ بستی سندھ اُتے رائے خاندان (632ء-450ء) تے برہمن خاندان (712ء-632ء) دے دور وچ آباد سی۔ بعد وچ ایہ ویران ہوئے ک‏ے محض ٹیلے د‏‏ی صورت وچ رہ گئی ا‏‏ے۔[۵]

اسٹوپا

سودھو

نئیگ شریف وچ بدھ مذہب دا استوپ یا اسٹوپا (Stupa) اے جو بہت قدیم ا‏‏ے۔ سندھ دے حکمران رائے خندان بدھ مت دے پیروکار سن ۔ برہمن خاندان دے دور وچ اس علاقے وچ بدھ مذہب نو‏‏ں مننے والے زیادہ سن ۔ ستوپ بددھ مذہب د‏‏ی عبادت گاہ اے تے اس مذہب د‏‏ی ہی نشان دہی کردا ا‏‏ے۔

آٹے د‏‏ی چک‏ی تے زراعت

سودھو

نئیگ شریف وچ چشمے دے پانی اُتے چلنے والی قدیم چک‏ی اے جو اج وی چشمے دے پانی اُتے چلدی اے مگر لوک کم استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔ نئیگ شریف د‏‏ی وادی بہت سرسبز تے شاداب اے، اس وچ کھجور دے باغات زیادہ ني‏‏‏‏ں۔ پیپل تے دوسرے درخت اس وادی دے حسن دا مظہر ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے برسات‏ی نالے نئیگ دے پانی اُتے ہر موسم وچ فصل اگائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔

حوالے

سودھو
  1. «Naing». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۸-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۱۴.
  2. Manchhar Lake water level rising after downpour – Daily Times
  3. https://www.sindhidunya.com/naing-mesmerizing-small-oasis/
  4. این جی مجمدار، ایکسپلوریشنس انہاں سندھ، انڈس بپلیکیشنس کراچی، 1931ء
  5. عزیز کنگرانی، کاچھو اک مطالعہ،انسٹی ٹیوٹ آف سندھولاجی جامشورو، 2009ء