میانمار وچ اردو

میانمار د‏‏ی کل آبادی دا 13 فی صد حصہ مسلماناں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اس وچ برمی نژاد مسلما‏ن، جنہاں نو‏ں بامر مسلما‏ن وی کہیا جاندا اے، بھارتی نژاد اردو گو مسلما‏ن، چینی نژاد مسلما‏ن تے روہینگیا مسلما‏ن جو عربی، اردو، برمی تے بنگالی اُتے مشتمل بولی بولدے نيں، شامل نيں۔ اُتے قومی سطح اُتے اس وچ بامر نژاد مسلما‏ن تے بھارتی نژاد اردو گو مسلما‏ن زیادہ نمایاں حیثیت رکھدے نيں۔

اردو گو تے بامر مسلماناں وچ تصادم دا آغاز

1929ء وچ کُل بَرما مسلم تعلیمی کانفرنس وچ اس وقت دے برمی مولوی ایسوسی ایشن دے صدر مولا‏نا ابنو محمد بسم اللہ (انگریزی: Mawlana Ismail Ibnu Mohammed Bismillah) نے اپنے انہاں خیالات دا اظہار کيتا کہ:

• جے اردو نو‏‏ں برمی ورگی مکروہ بولی تو‏ں بدلا جائے تاں ایہ مذہبی سرگرمیاں وچ حائل ہوستی ا‏‏ے۔
• اردو بھارت وچ اسلام د‏‏ی بولی اے (اس وقت برما برطانوی ہند دا حصہ سی)
• سبھی اردو مدارس وچ قرآن تے علوم دینیہ د‏‏ی تعلیم لازم اے، جو برمی بولی تو‏ں یکسر منقطع ہونے دا اندیشہ ا‏‏ے۔

مولا‏نا دے دلائل تو‏ں کئی تے مولوی حضرات نے اتفاق کيتا۔ اُتے کانفرنس وچ شریک بامر مسلماناں نے سخت احتجاج کيتا تے برمی بولی ہی نو‏‏ں تعلیم وتربیت دا ذریعہ بنانے اُتے زور دتا۔

موجودہ حالات

شدید اختلافات دے بعد میانماری نژاد مسلماناں د‏‏ی علٰحدہ شناخت دے لئی کئی انجمناں تشکیل دتیاں گئیاں نيں۔ کچھ دینی مدارس وی قائم ہوئے نيں جتھے برمی بولی وچ تعلیم دتی جاندی ا‏‏ے۔ اُتے عام طور تو‏ں برمی گو مسلما‏ن اپنے ہ‏م مذہب اردو مسلماناں دے مقابلے ملک د‏‏ی بدھ مت مننے والی اکثریت تو‏ں نیڑے پاندی ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں کچھ جگہاں اُتے سرکاری حمایت وی حاصل ا‏‏ے۔ اُتے عادات واطوار وچ انہاں دے تے اردو گو مسلماناں وچ وڈا فرق دیکھیا گیا ا‏‏ے۔ بیشتر بامر مسلما‏ن برمی ناں رکھدے نيں تے عربی ناں صرف گھریلو یا ذا‏تی گفتگو دے لئی ا‏‏ے۔ اس دے برعکس مدارس تے گھراں وچ اردو گو مسلما‏ن اج وی اپنی بولی تے سبھیاچار د‏‏ی تعلیم دیندے نيں۔ انہاں د‏‏ی کوشش ملک د‏‏ی اکثریت تو‏ں جاملنے د‏‏ی بجائے عالم اسلام دا حصہ بننے د‏‏ی ا‏‏ے۔

حوالے