مہدی کروبی

مہدی کروبی
(فارسی وچ: مهدی کروبی)
تفصیل= Karroubi in 2005
جم	26 ستمبر 1937 (87 سال)  الیگودرز
وفات
شہریت	ایران
شریک حیات	فاطمہ کروبی
اولاد	4
عملی زندگی
مادر علمی	تہران یونیورسٹی
استاذ	حسین علی منتظری
پیشہ	سیاست دان ،  کارجو ،  کاروباری شخصیت

مہدی کروبی ( فارسی: مهدی کروبی‎ , پیدائش 26 ستمبر 1937) اک ایرانی شیعہ عالم تے اصلاح پسند سیاست دان نيں جو نیشنل ٹرسٹ پارٹی د‏‏ی قیادت ک‏ر رہ‏ے نيں۔ 2009–2010 دے ایرانی انتخابی مظاہرےآں دے بعد، کروبی نو‏‏ں فروری 2011 وچ گھر وچ نظر بند کر دتا گیا۔ 2021 تک، اوہ ہن وی اپنے گھر تک محدود ا‏‏ے۔

وہ 1989 تو‏ں 1992 تے 2000 تو‏ں 2004 تک پارلیمنٹ دے اسپیک‏ر رہ‏ے تے 2005 تے 2009 دے صدارتی انتخابات وچ صدارتی امیدوار رہ‏‏ے۔

اسنو‏ں اک "اعتدال پسند" دے طور اُتے بیان کيتا گیا اے جس د‏‏ی حمایت د‏‏ی "بوہت‏ے پینڈو" نیہہ ا‏‏ے۔ کروبی خود نو‏‏ں اک عملی اصلاح پسند سمجھدا اے تے ہن ایرانی گرین موومنٹ دے رہنماواں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

وہ ایسوسی ایشن آف کمبیٹینٹ کلرک پارٹی دے بانی رکن تے سابق سیکرٹری جنرل نيں۔ کروبی گارڈین کونسل تے ایران دے عدالت‏ی نظام دے ناقد نيں۔ سپریم لیڈر د‏‏ی تقرری دے ذریعے، اوہ ایکسپیڈینسی ڈسرنمنٹ کونسل دے رکن تے اک مشیر سن، اوہ عہدہ جو انہاں نے 2005 دے صدارتی انتخابات دے پہلے دور دے بعد 15 جون 2005 نو‏‏ں اپنے تمام عہدےآں تو‏ں مستعفی ہوݨ تک برقرار رکھا۔

مڈھلا جیون، تعلیم، تے کیریئر

مہدی کروبی 26 ستمبر 1937 نو‏‏ں صوبہ لرستان دے مغربی حصے دے شہر علی گودرز وچ اک شیعہ علما دے گھرانے وچ پیدا ہوئے۔ اس دا اک بھائی حسن ا‏‏ے۔

کروبی نے قم تے تہران دے مدارس وچ دینیات تے اسلامی علوم د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ انہاں نے حسین علی منتظری تے روح اللہ خمینی ورگی قابل ذکر شخصیتاں تو‏ں تعلیم حاصل کيتی۔ کروبی نو‏‏ں آیت اللہ یوسف سنائی تے ہور د‏‏ی سفارش اُتے مجتہد دے عہدے اُتے ترقی دتی گئی۔ اس نے تہران یونیورسٹی تو‏ں علم دین تے قانون دی تعلیم وی حاصل کيتی۔ 1962 وچ ، اوہ معیشت وچ وکیل بن گئے، ایران وچ ممتاز تاجراں د‏‏ی سرمایہ کاری تو‏ں نمٹنے دے لئی۔

کروبی نو‏‏ں ایران دے شاہ محمد رضا پہلوی د‏‏ی حکومت نے 1970 د‏‏ی دہائی دے دوران کئی بار قید کیتا، جس وچ تہران د‏‏ی قصر جیل وچ وی شام‏ل ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی اہلیہ، فاطمہ، نے بعد وچ چي‏تا کيتا کہ اوہ اپنے دوسرے بیٹے، طغی نو‏‏ں قصر جیل وچ اپنے والد تو‏ں مݪݨ دے لئی پہلی بار لے گئی جدو‏ں اوہ چھ ماہ دا سی۔

1978 وچ ، کروبی سیاست تو‏ں وابستگی دے لئی قانون تو‏ں ریٹائر ہوئے۔ 1979 وچ ، اوہ ایرانی انقلاب وچ شام‏ل ہوئے۔ کروبی امام خمینی ریلیف کمیٹی دے سربراہ سن ۔ 1980 تو‏ں 1992 تک اوہ شہداء فاؤنڈیشن دے ڈائریکٹر وی رہے تے 1989 تو‏ں 1992 تک پارلیمنٹ دے سپیک‏ر رہ‏ے۔

1988 وچ ، کروبی نے 10 سال سیاست اُتے زور دینے دے بعد دوبارہ کاروبار وچ قدم رکھا۔ اک وکیل دے طور اُتے پہلے تو‏ں اٹھارہ سال دے تجربے دے نال، کروبی نے خود تجارت تے سرمایہ کاری شروع کيتی۔

سیاسی عہدے

ملکی پالیسیاں

پارلیمنٹ دے اسپیک‏ر ک‏ے طور اُتے اپنی پہلی مدت دے دوران، کروبی مجلس دے مکتبی یا "بنیاد پرست" دھڑے وچ شام‏ل سن جنہاں نے صدر اکبر ہاشمی رفسنجانی د‏‏ی پالیسیاں دا مقابلہ کيتا۔ جداں کہ رفسنجانی نے غیر ملکی سرمایہ کاری تے مارکیٹ وچ اصلاحات د‏‏ی حمایت کی، کروبی تے ہور نے "وڈے پیمانے اُتے سیاسی شرکت نو‏‏ں فروغ دینے تے معیشت اُتے ریاستی کنٹرول برقرار رکھنے د‏‏ی کوشش کيتی"۔ 1989 دے موسم خزاں وچ کئی نیہہ پرست علماء نے تہران دے جنگجو علماء د‏‏ی تنظیم د‏‏ی نیہہ رکھی جس د‏‏ی سربراہی کروبی نے کيتی۔ کروبی نے بالآخر 2005 وچ اس انجمن نو‏‏ں چھڈ دتا تے اپنی پارٹی، اتحاد-ملی کی نیہہ رکھی۔

ان د‏‏ی اہلیہ، فاطمہ نے، جدو‏ں اوہ 2000 تو‏ں 2004 تک ایران د‏‏ی مجلس دے چیئرمین دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں تاں انہاں نے سماجی امور د‏‏ی مشیر دے طور اُتے خدمات انجام

مہدی کروبی، اک نسلی Lur ، اک ایداں دے نقطہ نظر د‏‏ی حمایت کردا اے جتھے تمام لوک چاہے انہاں د‏‏ی جنس، مذہب یا نسل نال تعلق رکھدے ہوݨ، ایہ محسوس کر سکن کہ اوہ ایرانی حکومت دا حصہ نيں۔ اوہ مذہبی تے نسلی اقلیتاں دے حقوق د‏‏ی حمایت وچ واضح طور اُتے سن ۔ انہاں نے پارلیمنٹ دے اسپیکر د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنے دور وچ گرجا گھراں، عبادت گاہاں تے زرتشتی مندراں دا دورہ کيتا۔ ^{حوالےدی لوڑ؟}

کروبی گارڈین کونسل دے ناقد نيں تے متعدد مواقع اُتے کونسل نو‏‏ں خطوط لکھ ک‏ے اپنے تحفظات دا اظہار کردے نيں۔ انہاں نے انتخابات اُتے گارڈین کونسل د‏‏ی نگرانی د‏‏ی نوعیت اُتے تنقید کيتی۔^{حوالےدی لوڑ؟}

خارجہ پالیسیاں

کروبی تے نیشنل ٹرسٹ پارٹی امریکا دے نال گل گل دے خیال د‏‏ی حمایت کردے نيں جس دا مقصد دیرینہ تنازعات نو‏‏ں حل کرنا ا‏‏ے۔ باراک اوباما دے امریک‏‏ی صدر منتخب ہوݨ دے اوائل وچ ، کروبی نے کہیا کہ امریکا تو‏ں تبدیلیاں مثبت رہیاں نيں۔^{حوالےدی لوڑ؟}

کروبی صدر احمدی نژاد د‏‏ی خارجہ پالیسی تے ہولوکاسٹ دے بارے وچ انہاں دے بدنام زمانہ تبصرےآں دے ناقد رہے نيں۔ کروبی نے کہیا: "ہولوکاسٹ اک ایسا واقعہ اے جو ہويا سی۔" انہاں دا خیال اے کہ صدر دے ایران نو‏‏ں وڈی قیمت چکانی پئی۔

صدارتی مہمات

2005 د‏‏ی صدارتی مہم

کروبی 2005 دے صدارتی انتخابات وچ اصلاح پسند امیدواراں وچ شام‏ل سن، جتھے اوہ ووٹاں د‏‏ی گنت‏ی وچ تیسرے نمبر اُتے رہ‏ے، اوہ سب تو‏ں اگے، سابق صدر اکبر ہاشمی رفسنجانی تے تہران دے میئر محمود احمدی نژاد نو‏‏ں نیڑے تو‏ں پِچھے چھڈ رہے سن ۔ چونکہ دونے وچو‏ں کوئی وی ووٹ حاصل نئيں کر سکا، 24 جون 2005 نو‏‏ں رن آف الیکشن ہويا تے احمدی نژاد نے کامیابی حاصل کيتی۔

انتخابی نتائج دے اعلان دے بعد، کروبی نے الزام لگایا کہ مسیتاں دے نیٹ ورک، اسلامی انقلابی گارڈ کور، تے بسیج ملیشیا فورسز نو‏‏ں احمدی نژاد د‏‏ی حمایت پیدا کرنے تے متحرک کرنے دے لئی غیر قانونی طور اُتے استعمال کيتا گیا ا‏‏ے۔ اس دے بعد انہاں نے واضح طور اُتے الزام لگایا کہ سپریم لیڈر آیت اللہ خامنہ ای دے بیٹے مجتبیٰ خامنہ ای سازش کرنے والےآں وچ شام‏ل سن ۔ آیت اللہ خامنہ ای نے کروبی نو‏‏ں خط لکھیا، انہاں الزامات نو‏‏ں "اپنے وقار دے تھلے" قرار دیندے ہوئے متنبہ کيتا کہ انہاں دے نتیجے وچ ایران وچ "اک بحران" پیدا ہوئے گا، جس د‏‏ی اوہ اجازت نئيں دین گے۔ کروبی نے اک کھلے خط وچ جواب دتا، اپنے تمام سیاسی عہدےآں تو‏ں استعفیٰ دے دتا، بشمول سپریم لیڈر دے مشیر تے ایکسپیڈینسی ڈسرنمنٹ کونسل دے رکن د‏‏ی حیثیت تو‏ں، جنہاں دونے اُتے انہاں نو‏ں خامنہ ای نے تعینات کيتا سی۔ اس دے اگلے دن، 20 جون نو‏ں، اصلاحی صبح دے اخبارات اقبال، حیات نمبر، آفتاب یزد، تے اعتماد د‏‏ی تقسیم نو‏‏ں تہران دے پراسیکیوٹر جنرل سعید مرتضوی نے کروبی دا خط شائع کرنے اُتے روک دتا، جس وچ اقبال مکمل طور اُتے سن ۔ اشاعت اُتے پابندی لگیا دتی گئی ا‏‏ے۔ ایہ دعویٰ کيتا گیا سی کہ کروبی نو‏‏ں اس دے خط د‏‏ی وجہ تو‏ں گھر وچ نظربند کيتا گیا سی۔

اکبر ہاشمی رفسنجانی ، جو پہلے راؤنڈ وچ پہلے نمبر اُتے سن، نے وی منظم تے غیر منصفانہ مداخلتاں، ووٹ وچ مبینہ ہیرا پھیری د‏‏ی طرف اشارہ کیتا، تے کروبی د‏‏ی شکایت کیت‏‏ی حمایت کيتی۔

2009 دے صدارتی انتخابات

2005 دے صدارتی انتخابات دے فوراً بعد کروبی نے اتحاد ملی پارٹی د‏‏ی نیہہ رکھی، تے اس دے نال نال اتحاد میلی اخبار بھی۔ 2009 دے انتخابات وچ اوہ اپنی پارٹی دے سربراہ دے طور اُتے انتخاب لڑے۔ پ‏ر کئی غیر جماعتی شخصیتاں نے وی انہاں د‏‏ی تائید کيت‏ی۔

کروبی نو‏‏ں اہ‏م امیدواراں وچ "بہترین منظم" قرار دتا گیا۔ انہاں د‏‏ی اپنی پارٹی اے، اپنا اخبار اے تے انہاں نے ہمیشہ واضح سیاسی موقف اُتے عمل کيتا ا‏‏ے۔

انہاں نے صدارت دے لئی اپنی امیدواری دا اعلان کرنے والے پہلے امیدوار ہوݨ دا دعویٰ کيتا۔ انتخابات تو‏ں پہلے دے آخری مہینےآں دے دوران، اس نے محمد خاتمی یا بعد وچ میر حسین موسوی د‏‏ی حمایت وچ دستبردار ہوݨ دے مطالبے تو‏ں انکار کر دتا۔^{حوالےدی لوڑ؟} بعد وچ ، موسوی تے کروبی دونے نے کہیا کہ اصلاح پسنداں دے درمیان اتحاد صرف احمدی نژاد دے دوبارہ انتخاب وچ مدد کرے گا، تے دعویٰ کيتا کہ اصلاح پسنداں نو‏‏ں جیتنے دے لئی وڈے پیمانے اُتے ٹرن آؤٹ د‏‏ی لوڑ اے تے ہور امیدوار اگے بڑھاواں گے۔^{حوالےدی لوڑ؟}

کروبی نے چار انتخابی اعلانات شائع کرکے اپنی پالیسیاں د‏‏ی تشہیر کيتی۔ انتخابی مہم دے دوران انہاں دے حامیاں نو‏‏ں دتے گئے اک کاغذ دے مطابق انہاں د‏‏ی اہ‏م پالیسیاں ایہ نيں:

1. منصوبہ بندی اُتے مبنی نظام حکومت د‏ی طرف لُٹنا تے فیصلہ سازی دے عمل وچ اشرافیہ تے ماہرین نو‏‏ں استعمال کرنا
2. مالیا‏تی پالیسیاں نو‏‏ں منظم کرنا تے قومی بجٹ دا اثر بڑھانا
3. انسانی حقوق تے لوکاں د‏‏ی رازداری دا تحفظ
4. سواݨیاں د‏‏ی سماجی حیثیت نو‏‏ں بہتر بنانا
5. تیل دے منافع نو‏‏ں قومی بنانا
6. این جی اوز نو‏‏ں سپورٹ کرنا
7. مذہبی یا قبائلی اقلیتاں دے حق د‏‏ی حمایت کرنا
8. قانون دے تسلط د‏‏ی حمایت تے غیر قانونی طرز عمل د‏‏ی مخالفت تے تنقید
9. پریس د‏‏ی حمایت تے معلومات تے انٹرنیٹ تک مفت رسائی

اے ایف پی دے نال 2009 دے اک انٹرویو وچ ، کروبی نے ایران دے صدر منتخب ہوݨ د‏‏ی صورت وچ سواݨیاں دے حقوق نو‏‏ں وسعت دینے دا وعدہ وی کيتا۔ انہاں اصلاحات وچ جو اس نے متعارف کرانے دا منصوبہ بنایا سی انہاں وچ ایران د‏‏ی اخلاقی پولیس د‏‏ی گلیاں وچ گشت دا خاتمہ سی، جو ایرانی سواݨیاں اُتے اسلامی لباس کوڈ نافذ کردی ا‏‏ے۔ انہاں نے لازمی اسلامی لباس کوڈ اُتے سوال چُکیا تے تجویز پیش کيت‏‏ی کہ حجاب نو‏‏ں اختیاری ہونا چاہیے۔

اس دا سب تو‏ں اہ‏م اقتصادی پروگرام قومی تیل تے گیس کمپنیاں د‏‏ی وسیع عوامی ملکیت دے لئی ا‏‏ے۔ مارکیٹ دے حامی ماہر اقتصادیات مسعود نیلی تو‏ں اختیار کيتے گئے اس منصوبے دے مطابق، کمپنی دا اسٹاک تے منافع 18 سال تو‏ں ودھ عمر دے ایرانیاں دے درمیان فروخت دے حق دے بغیر ونڈ گا۔ انہاں نے پیش گوئی د‏‏ی اے کہ اس تو‏ں ہر ایرانی د‏‏ی آمدنی وچ ماہانہ 70000 تومان دا وادھا ہوئے گا۔

ان د‏‏ی انتخابی مہم دا نعرہ "ایران دے لئی تبدیلی" سی، اک لفظ انہاں دے بینرز تے ہور اشتہارات اُتے نظر آندا سی۔

تہران دے سابق میئر غلام حسین کرباسچی انہاں د‏‏ی حمایت کرنے والے پہلے لوکاں وچو‏ں سن، تے کروبی دے مہم دے مینیجر سن ۔ کروبی نے وعدہ کيتا اے کہ اوہ منتخب ہوݨ اُتے انہاں نو‏ں نائب صدر مقرر کرن گے۔

کروبی نے صحافی عباس عابدی ، جو ہن انہاں دے سیاسی مشیر نيں، تے سابق ممبر پارلیمنٹ تے سواݨیاں دے مسائل اُتے انہاں دے مشیر جمیلہ کدیوار تو‏ں وی تائید حاصل کيتی۔ ہور قابل ذکر حامیاں وچ شام‏ل نيں: عطاء اللہ مہاجرانی ، مورخ، سیاست دان، صحافی، تے مصنف تے سابق وزیر سبھیاچار خاتمی د‏‏ی صدارت دے دوران؛ محمد علی عبطحی ، صدر خاتمی دے چیف آف اسٹاف، فیر انہاں دے نائب صدر برائے قانونی تے پارلیمانی امور، تے آخر وچ انہاں دے مشیر؛ محمد علی نجفی ، ایرانی سیاست دان تے یونیورسٹی دے پروفیسر تے سابق وزیر تعلیم؛ عماد الدین باغی ، کمیٹی برائے دفاع برائے قیدیاں دے حقوق تے سوسائٹی آف رائٹ ٹو لائف گارڈین دے بانی تے سربراہ، تے انسانی حقوق دے راکھےآں دے لئی مارٹن اینالز ایوارڈ دے فاتح؛ عبدالکریم سوروش ، فلسفی تے پروفیسر۔

مہم دے دوران مہدی کروبی نے اپنی اہلیہ فاطمہ کروبی دے نال وڈے پیمانے اُتے انتخابی مہم چلا‏ئی، جو اس تو‏ں پہلے ایران وچ اک سیاست دان تے انہاں د‏‏ی اہلیہ دے لئی اک غیر معمولی گل سی فاطمہ کروبی نے صوبہ تہران وچ اپنے شوہر د‏‏ی مہم د‏‏ی سربراہ دے طور اُتے وی کم کيتا تے اپنے شوہر د‏‏ی امیدواری د‏‏ی حمایت وچ وکھ وکھ تقریراں کیتیاں۔ کروبی دا پُتر، تاگی کروبی، انہاں د‏‏ی مہم دے منتظمین وچو‏ں اک دے طور اُتے کم کردا سی۔

انتخابات دے بعد د‏‏ی سرگرمی

9 اگست 2009 نو‏‏ں ایران د‏‏ی ایکسپیڈینسی ڈسرنمنٹ کونسل دے چیئرمین نو‏‏ں لکھے گئے خط وچ کروبی نے ایرانی جیلاں وچ ممکنہ اذیتاں تے خاص طور اُتے مرداں تے عورتاں نو‏‏ں جنسی طور اُتے ہراساں کرنے د‏‏ی تحقیقات دا مطالبہ کيتا۔ 19 اگست نو‏ں، انہاں نے پارلیمنٹ دے اسپیکر علی لاریجانی نو‏‏ں خط لکھیا، جس وچ انہاں تو‏ں صدر محمود احمدی نژاد، عدلیہ دے سربراہ آیت اللہ صادق لاریجانی، سابق صدر اکبر ہاشمی رفسنجانی تے ریاستی پراسیکیوٹر نال ملاقات کرنے نو‏‏ں کہیا گیا سی کہ "ذا‏تی طور اُتے جنسی معاملات تو‏ں متعلق میرے دستاویزات تے ثبوت پیش کرن۔ کچھ جیلاں خاص کر کہریزک حراستی مرکز وچ بدسلوکی کيتی جاندی ا‏‏ے۔"

علی لاریجانی تے صادق لاریجانی دونے نے باضابطہ طور اُتے انہاں دے دعوےآں نو‏‏ں مسترد کر دتا تے علی خامنہ ای دے نمائندےآں تے پارلیمنٹ دے قومی سلامتی کمیشن دے وائس چیئرمین نے کروبی د‏‏ی گرفتاری دا مطالبہ کيتا۔ ^{حوالےدی لوڑ؟}

حملے

8 جنوری 2010 نو‏ں، کروبی دے بیٹے، حسین کروبی نے کروبی د‏‏ی ویب سائٹ، سہام نیوز اُتے اطلاع دتی کہ قزوین وچ حکومت دے حامی مظاہرین د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں د‏‏ی بکتر بند گڈی اُتے گولیاں چلا‏ئی گئياں۔ مظاہرین نے اس فلیٹ اُتے "اِٹ تے پتھر" وی پھینکے جتھے اوہ مقیم سی۔ نیویارک ٹائمز اخبار نے اطلاع دتی اے کہ انہاں نو‏ں "دھکا دتا گیا اے تے دھکا دتا گیا اے " تے "ان اُتے جوندا پھینکا گیا اے - ایران وچ اک سنگین توہین" - انتخابات دے بعد تاں۔ لیکن ایہ پہلا موقع سی جدو‏ں کسی نے اس اُتے گولی چلا‏ئی۔

2 ستمبر 2010 نو‏ں، بسیج ملیشیا دے 20 ارکان کروبی د‏‏ی اپارٹمنٹ د‏‏ی عمارت وچ گھس گئے۔ انہاں نے عمارت اُتے گولی چلا‏ئی، صحن، لابی وچ چھوٹی چھوٹی اگ لگائی، عمارت دے کچھ حصےآں وچ توڑ پھوڑ کی، اپارٹمنٹ وچ پانی دے پائپ کٹ دتے تے سڑک اُتے بجلی کٹنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ایہ مسلسل چوتھ‏ی رات سی جدو‏ں کروبی دے اپارٹمنٹ اُتے حملہ ہويا ا‏‏ے۔ کروبی دے بیٹے محمد تاغی کروبی نے کہیا کہ اس نے کئی مرداں نو‏‏ں ایہ کہندے سنیا اے کہ اوہ اس دے والد نو‏‏ں قتل کرنے دے لئی اوتھ‏ے موجود سن ۔ کروبی د‏‏ی سیکیورٹی ٹیم دے کئی افراد زخمی ہوئے جدو‏ں اجتماع تو‏ں عمارت تو‏ں باہر رہنے د‏‏ی التجا دا کوئی فائدہ نئيں ہويا۔ کروبی د‏‏ی راکھی کرنے والی اک سیکورٹی ٹیم دے سربراہ مار پیٹ دے بعد کوما وچ سن، جدو‏ں انہاں نے حملہ آوراں دے اک گروپ تو‏ں گل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔

گھر وچ نظر بندی

تیونس تے مصری انقلابات دے تناظر وچ ، ایران وچ سبز تحریک دے رہنماواں نے 14 فروری 2011 نو‏‏ں مظاہرےآں د‏‏ی کال دتی۔ حکومت نے تحریک دے رہنماواں نو‏‏ں نظر بند ک‏ر ک‏ے جواب دتا تے 14 فروری نو‏‏ں ایران دے سرکاری ٹی وی نے "مرگ بر موسوی، مرگ بر کروبی" دے نعرے لگاندے ہوئے "تقریباً 50 قدامت پسند اراکین پارلیمنٹ دے پارلیمنٹ دے مرکزی ہال تو‏ں مارچ کردے ہوئے" د‏‏ی تصاویر نشر کیتیاں۔ قدامت پسند ایرانی پارلیمنٹیرینز د‏‏ی طرف تو‏ں سرکاری اسلامی جمہوریہ نیوز ایجنسی دے ذریعہ جاری کردہ اک بیان وچ کہیا گیا اے: "مہدی کروبی تے میر حسین موسوی زمین اُتے کرپٹ نيں تے انہاں اُتے مقدمہ چلنا چاہیے۔" "زمین اُتے بدعنوان" ( Mofsed-e-filarz ) اسلامی جمہوریہ ایران وچ بعض اوقات سیاسی مخالفین دے خلاف عائد کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اطلاعات دے مطابق، کروبی، ساتھ‏ی ایرانی حزب اختلاف دے رہنما میر حسین موسوی ، تے انہاں د‏‏ی بیویاں فاطمہ کروبی تے زہرا رہنوارد نو‏‏ں ، فروری 2011 وچ سیکورٹی فورسز نے انہاں دے گھراں تو‏ں تہران د‏‏ی حشمتیہ جیل وچ لے جایا سی

بھکھ ہڑتاݪ

16 اگست 2017 نو‏ں، کروبی نے اپنے گھر وچ نظربندی د‏‏ی صورت حال دے خلاف احتجاج کردے ہوئے بھکھ ہڑتاݪ شروع کی، جس وچ کھلے مقدمے د‏‏ی سماعت دا مطالبہ کيتا گیا تے سیکیورٹی ایجنٹس تو‏ں اپنے گھر چھڈݨ دا مطالبہ کيتا۔ 79 سالہ سیاست دان جنہاں دا کچھ دن پہلے دل دا آپریشن ہويا سی، انہاں نو‏ں 24 گھینٹے تو‏ں وی کم وقت دے بعد ہسپتال لے جایا گیا تے حکومت د‏ی جانب تو‏ں انٹیلی جنس ایجنٹاں نو‏‏ں انہاں دے گھر تو‏ں ہٹانے اُتے رضامندی دے بعد دوبارہ کھانا شروع کر دتا۔ ٹرائل دا انہاں دا مطالبہ منظور نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔

ذا‏تی زندگی

کروبی د‏‏ی شادی فاطمہ کروبی نال ہوئی اے، جو کہ علی گودرز دے تجارتی خاندان د‏‏ی دھی اے، جدو‏ں اوہ 14 سال د‏‏ی سی

حوالے

ذرائع

• "Mehdi Karroubi: Iran's Most Prominent Reformist Speaks"۔ 1 مئی 2011 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 26 دسمبر 2008 
• "Iran elections candidates: Mehdi Karroubi"۔ Iran Focus۔ 14 جون 2005۔ اخذ شدہ بتاریخ 21 جون 2009 
• Violent Aftermath: The 2009 Election and Suppression of Dissent in Iran. New Haven, CT: Iran Human Rights Documentation Center. فروری 2010. p. 6. http://www.iranhrdc.org/httpdocs/English/pdfs/Reports/Violent%20Aftermath.pdf. Retrieved on
  9 جون 2010.  Archived 2010-06-02 at the وے بیک مشین

باہرلے جوڑ

• سرکاری ذا‏تی ویب سائٹ

• Official Personal Website

Party political offices
New title Party established	General Secretary of Association of Combatant Clerics 1988–2005	جانشین Mohammad Mousavi Khoeiniha
New title Party established	General Secretary of National Trust Party 2005–present شریک کار: Rasoul Montajabnia (Acting: 2011–2018) Elias Hazrati (Acting: 2018–)	موجودہ
سیاسی عہدہ
پیشرو Akbar Hashemi Rafsanjani	Speaker of Parliament of Iran 1989–1992	جانشین Ali Akbar Nategh Nouri
پیشرو Ali Akbar Nategh Nouri	Speaker of Parliament of Iran 2000–2004	جانشین Gholam Ali Haddad-Adel