مطیع الرحمان
جم تریخ29 اکتوبر 1941
جمݨستھاننرسنگدی، ڈھاکا، بنگال پریزیڈینسی، برٹش انڈیا (ہُݨ بنگلا دیش)
29 اکتوبر 1941
مرن تریخ۲۰ اگست ۱,۹۷۱(1971-08-20) (عمر 29 سال)
مرنستھانضلع سجاول، پاکستان
20 اگست 1971
وفاداری پاکستان (مارچ 1971 تک)
 بنگلہ دیش (مارچ 1971 توں)
نوکری/شاخپاکستان ایئر فورس
(1963 – مارچ 1971)
مکتی باہنی ایجنٹ
(مارچ 1971 – 20 اگست 1971)
کم دے سال1963–1971 (موت تک)
عہدہ فلائٹ لیفٹینینٹ
سروس نمبرPAK-4367
یونٹنمبر 2 سکوارڈن
جنگاں/لڑائیاں

مطیع الرحمان (Matiur Rahman) (29 اکتوبر 1941 - 20 اگست 1971) پاکستان ایئر فورس وچ فلائٹ لیفٹیننٹ سی۔

اوہنے پاکستان ایئر فورس توں استعفا دے کے اعلانیہ طور تے جنگ آزادی بنگلا دیش وچ حِصا لیݨ دی بجائے اپݨے عہدے تے اپݨے حلف ناݪ غداری دا ارتکاب کیتا تے بھارت ناݪ ساز باز کرکے اپݨے ادارے دا طیارہ اغواء کرکے بھارت دے حوالے کرن دی ناکام کوشش کیتی۔

مُڈھلا جیون

سودھو

مطیع الرحمان نے اپݨی ابتدائی تعلیم ڈھاکا کالجیئیٹ سکول توں مکمل کیتی۔ اس توں بعد اوہنوں مغربی پاکستان وچ پاکستان ایئر فورس سکول سرگودھا وچ داخل کرایا گیا۔ 15 اگست 1961 نوں اوہنے رسالپور وچ پاکستان ایئر فورس اکیڈمی (اس وقت پاکستان ایئر فورس کالج) وچ شمولیئت اختیار کییت۔ 22 جون 1963 نوں اوہنے 36ویں جی ڈی (پی) کورس توں پائلٹ آفیسر دے طور تے کمیشن حاصل کیتا تے مغربی پاکستان وچ کراچی وچ مسرور ایئر بیس، ماڑی پور دے نمبر 2 سکواڈرن وچ تعینات ہویا۔ اس توں بعد اوہنے اس بیس وچ T-33 جیٹ ٹرینرز اُتے جیٹ کنورژن ٹریننگ مکمل کیتی۔ اوہنے کامیابی ناݪ کورس %75.66 ناݪ پاس کیتا تے اوہنوں فائٹر کنورژن ٹریننگ لئی مختص کیتا گیا۔ فائٹر کنورژن ٹریننگ F-86 Saber Jets وچ ہوئی، ایہ کورس اوہنے %81 نمبراں ناݪ پاس کیتا۔ فائٹر کنورژن کورس وچ چنگا رزلٹ آؤݨ دی وجہ توں اوہنوں پشاور (نمبر 19 سکواڈرن وچ) وچ تعینات کیتا گیا۔

مشرقی بنگال علیحدگی تحریک دے دوران

سودھو

مطیع الرحمان اپݨے اہل خانہ ناݪ جنوری 1971ء دے آخر وچ اک مہینے دی چھٹی اُتے ڈھاکا گیا، اوہ اپݨے علاقے رائے پور دے پنڈ رام نگر وچ سی اس دوران آپریشن شروع ہوگیا۔ 25 مارچ 1971ء نوں اس علاقے وچ پاک آرمی نے آپریشن سرچ لائٹ دے نام توں آپریشن کیتا۔ مطیع الرحمان نے پاکستان ائیر فورس دا ملازم ہوݨ دے باوجود اپݨے علاقے وچ تربیتی کیمپ کھولیا تے مکتی باہنی دے نوجواناں نوں بھیروب دے علاقے وچ گوریلا تربیت دیندا سی۔ اس علاقے وچ اوہنے ڈیفنس گروپ دے نام ناݪ بنگالی نوجواناں دا اک گروپ وی تیار کیتا۔ 14 اپریل 1971ء نوں اس کیمپ اُتے پاکستان ایئر فورس دے جہازاں نے بمباری کیتی تاکہ دہشت گرداں دی تربیت دا ایہ سلسلہ بند ہووے، مطیع الرحمان نوں ویلے سر اوہدا اندازا ہوگیا اس وجہ توں اوہ کیمپ وچ نئیں گیا تے بمباری توں بچ گیا۔ مطیع الرحمان 23 اپریل نوں ڈھاکا تے فیر 9 مئی نوں اپݨے اہل خانہ نوں لے کے کراچی چلا گیا۔

20 اگست 1971 دی صبح 11 بجے دے قریب پاکستان ایئر فورس دے مسرور ایئر بیس کراچی وچ پائلٹ آفیسر راشد منہاس لاک ہیڈ T-33 جیٹ ٹرینر دی اگلی سیٹ اُتے بیٹھا اپݨی سولو تربیتی پرواز لئی طیارے نوں ٹیکسی کردا ہویا رن وے وَل جا رہیا سی، انسٹرکٹر لیفٹینینٹ مطیع الرحمان نے اوہنوں رُکݨ دا اشارا کیتا، راشد منہاس نے طیارہ روک لیا۔

مطیع الرحمان تعھکے ناݪ طیارے وچ کُعھس گیا تے طیارے دا کنٹرول حاصل کرکے ٹیک آف کیتا، اوہدا رخ بھارت وَل موڑ دِتا۔ راشد منہاس نے اوہدے مشکوک ارادے بھانپدے ہوئے فورن مسرور ایئر بیس (ماڑی پور) کنٹرول ٹاور اُتے رابطا کیتا تے طیارے دے اغواء دے متعلق دسیا۔ راشد منہاس نے طیارے دا کنٹرول واپس حاصل کرن لئی کِھچا تعھوئی کیتی۔

بھارتی سرحد تقریبن 51 کلومیٹر دور سی، راشد منہاس کوݪ اِکو ای رستا سی چنانچہ اوہنے جاݨ بُجھ کے طیارے دا رخ زبردستی زمین وَل کر دِتا جو پاکستان دی حدود دے اندر ای ضلع سجاول وچ گر کے تباہ ہو گیا تے دوویں جاں بحق ہوگئے۔ مطیع الرحمان دا منصوبہ طیارے نوں پائلٹ سمیت ہائی جیک کرکے بھوج لجاݨا سی جِتھے بھارتی فضائیہ نے اوہدا فاتحانہ انداز وچ استقبال کرنا سی پر پاکستانی حدود وچ ای طیارے دی تباہی تے اوہدی ہلاکت ناݪ اوہدا سارا تیار شدہ منصوبہ ناکام ہوگیا۔


باقیات دی منتقلی

سودھو

مطیع الرحمان دی لاش نوں کراچی وچ مسرور ایئر بیس توں کچھ فاصلے اُتے اک قبرستان وچ دفن کیتا گیا جو ایئربیس دے سِولیئن ملازمین دی تدفین لئی مخصوص سی۔

بنگلا دیش دی حکومت نے کئی وار حکومت پاکستان نوں مطیع الرحمان دی لاش دی واپسی واسطے درخواست کیتی لیکن پاکستان نے ایہ درخواست قبول نئیں کیتی۔ 2006 وچ فوجی آمر پرویز مشرف نے انتہائی رازداری تے خموشی ناݪ لاش کڈھ کے بنگلا دیش نوں دیݨ دا فیصلہ کیتا۔ 24 جون 2006ء نوں بنگلا دیش توں اک ٹیم کراچی پہنچی، مطیع الرحمن دی مبینہ قبر پٹی گئی، وِچوں مختلف ہڈیاں دی غیر سالم باقیات کڈھ کے بنگلا دیش دی ٹیم نوں دے دتی، جو اوہ لے کے ڈھاکا پہنچ گئی، جِتھے میرپور، ڈھاکا قبرستان وچ سرکاری طور تے باقیات نوں دفن کردتا گیا۔


حوالے

سودھو