محمد افتخار الحق قاسمی
| محمد افتخار الحق قاسمی | |
|---|---|
| پیدائش | محمد افتخار الحق 22 اپریل 1931ء محلہ ناظر پورہ ،بہرائچ اتر پردیش، ہندوستان |
| وفات | 31جنوری2008ء |
| مدفن | مولوی باغ قبرستان بہرائچاتر پردیش ہندوستان |
| رہائش | محلہ گڈری شہر بہرائچاتر پردیش ہندوستان |
| مؤثر شخصیتاں | محمود حسن دیوبندی، رشید احمد گنگاوہی |
| مذہب | اسلام |
| اولاد | حافظ اظہار الحق صاحب نوری، مولانا قاری نثار الحق صاحب قاسمی، مولانا ابرار الحق صاحب قاسمی تے اک بیٹی |
محمد افتخار الحق قاسمی تخلص منورؔ بہرائچی 22 اپریل 1931کو محلہ ناظر پورہ شہر بہرائچ وچ پیدا ہوئے، آپ دے آبا واجداد قصبہ رسٹرا ضلع بلیا دے باشندے سن تے اوتھے توں آکے مستقل بہرائچ وچ سکونت پزیر ہو گئے سن ۔ محمد افتخار الحق قاسمی اک علمی خانوادہ دے چشم وچراغ، حضرت مولانا محمد احسان الحق صاحبؒ مہتمم اول دے فرزند امجدتے بانی یونیورسٹی حضرت مولانا محفوظ الرحمن نامیؒ دے بھتیجے سن
تعلیم
سودھومحمد افتخار الحق قاسمی نے متوسطات تک تعلیم یونیورسٹی مسعودیہ نور العلوم بہرائچ وچ حضرت مولانا سید حمید الدین صاحبؒ شیخ الحدیث یونیورسٹی، صاحب مصباح اللغات حضرت علامہ عبد الحفیظ صاحب بلیاویؒ، حضرت مولانا محمد سلامت اللہ بیگ صاحبؒ صدر المدرسین یونیورسٹی، حضرت مولانا حافظ نعمان بیگ صاحب مہاجر مکیؒ ناظم تعلیمات یونیورسٹی،تے حضرت مولانا حافظ حبیب احمد صاحبؒ اعمیٰ توں حاصل کيتی تے اعلیٰ تعلیم ازہر ہند دار العلوم دیوبند وچ اس وقت دے مایہ ناز عالماں وچ شیخ الاسلام مولانا سید حسین احمد مدنیؒ، مولانا اعزاز علی صاحب امروہیؒ، حضرت علامہ ابراہیم صاحب بلیاویؒ، حضرت مولانا فخر الحسن صاحبؒ، حضرت مولانا بشیر احمد صاحبؒ وغیرہ توں حاصل کرکے 1950 ء وچ امتیازی نمبرات توں کامیابی حاصل کيتی تے قاسمیؔ سلسلۃ الذہب وچ شامل ہو گئے۔
خدمات
سودھومحمد افتخار الحق قاسمی اک متبحر عالم دین ہونے دے نال خطاطی دے ماہر استاداں وچوں سن، اس فن خطاطی وخوش نویسی وچ آپ دی مہارت موروثی سی، قریبی ضلعے وچ اوہ اپنے فن وچ منفرد سن، اچھے اشتہارات وہور کاغذات دی کتابت دے لئی لوک بالعموم آپ ہی توں رجوع ہُندے سن تے شوقین طلبہ کتابت دے فن نوں سیکھنے دے لئی آپ نوں گھیرے رہندے سن، فن تفسیر آپ دا مخصوص فن سی، کار اہتمام دے نال علی العموم جلالین شریف، ترجمہ قرآن کریم دا درس آپ توں متعلق رہندا سی تے اس فن دیاں کتاباں آپ بلا تکان پڑھاندے سن ۔ اسباق آپ بہت ہی تیاری وعمیق مطالعہ دے بعد پڑھایا کردے سن تے متعلق طلبہ دا بیحد خیال فرماندے سن، انہاں نوں درس وچ مطمئن کرنے دی پوری کوشش فرماندے سن، جلالین شریف دے درس وچ صاحب جلالین دی اضافہ کردہ عبارت دی وجہ، شانِ نزول، مشکل صیغاں دا حل تے تراکیب اُتے خصوصی توجہ فرماندے سن، الفیۃ الحدیث وی مخصوص تحقیق دے نال مخصوص انداز وچ پڑھایا کردے سن، قرآن کریم توں بہت گہرا شغف سی، موقع پاندے ہی تلاوت وچ لگ جاندے سن، حفاظِ قرآن تراویح وچ جے کوئی غلطی کردے تاں فوراً لقمہ دیندے تے حضرت مہتمم صاحب دی موجودگی حافظ دے لئی کسی حافظ دی موجودگی توں کم نہ ہُندی، اسی طرح نعت گوئی دا وی پاکیزہ ذوق آپ نوں سی، منورؔ آپ دا تخلص سی، آپ دی کئی حمد ونعت رسالے وجریدے وچ شائع ہوئیاں نيں، جس نوں اہل علم نے پسند وی کیتا اے، آپ نہایت حلیم وبردبار، خوش اخلاق، خرداں اُتے بے پناہ شفیق ومہربان سن، خلوت نشینی نوں ہمیشہ پسند فرماندے تے ترجیح دیندے سن، بیعت وسلوک وچ آپ دا تعلق حضرت شیخ الاسلام مولانا حسین احمد مدنی توں سی، لیکن اجازت آپ نوں اک صاحبِ سلسلہ بزرگ حضرت مولانا حکیم منیر الدین صاحب امام شاہی مسجد مؤ توں حاصل سی تے اسی سلسلے توں آپ لوکاں نوں بیعت وی کردے سن، عاقل پور، نرہرگونڈہ دا علاقہ آپ دے خاص معتقدین وچ سی، عیدین دی نماز تے ویسے وی وقتاً فوقتاً اس علاقے وچ آپ دی آمد ورفت دا سلسلہ سی، طبیعت وچ غایت درجہ عاجزی وانکساری سی، ہر اک دے نال وڈی شفقت ومحبت دا معاملہ فرماندے سن، طلبہ واستاداں دے نال ہمیشہ وڈا خیر خواہانہ معاملہ رکھدے سن، آپ دے شاگرداں دی اک وڈی تعداد یونیورسٹی او رملک دے مختلف ادارےآں وچ مختلف مناصب اُتے فائز رہ کے علم دین دی خدمت انجام دے رہی اے، جو انشاء اللہ موصوف دے لئی توشۂ آخرت تے رفع درجات دا باعث ہون گے، آپ نے زندگی دا بیشتر حصہ گھر یا مدرسہ وچ گزاریا اک زمانے تک کتابت تے اکلیل پریس جو آپ دے دادا مولانا شاہ نور محمد بہرائچی صاحبؒ دا قائم کردہ سی تے جتھے توں انھاں نے اپنے شیخ ومرشد حضرت مولانا عبد الحق صاحبؒ مہاجر مکی دی تصنیف کردہ حاشیہ تفسیر ’’الاکلیل علی مدارک التنزیل‘‘ شائع دی سی اس توں وابستگی رہی، مچھلی دے شکار دے وی آپ شوقین سن، اس دے علاوہ اللہ نے آپ نوں بہت ساریاں خوبیاں توں نواز رکھیا سی ۔ دار العلوم توں فراغت دے بعد ہی یونیورسٹی نور العلوم وچ تدریس دے لئی مقرر ہو گئے، دوران تدریس 1953 وچ الہ آباد بورڈ توں فاضلِ دینیات ہوئے، 1954ماں بانی یونیورسٹی حضرت مولانا محفوظ الرحمن صاحب نامیؒ نے یونیورسٹی ہذا دی مجلس شوریٰ دی رکنیت دے لئی انتخاب فرمایا تے 22 جنوری1961کو یونیورسٹی مسعودیہ نور العلوم بہرائچکے سابق کارگذار مہتمم حضرت مولانا کلیم اللہ نوری دی تجویز تے اس دور دی مجلسِ شوریٰ دے اہم فیصلے دے مطابق یونیورسٹی دے منصبِ اہتمام اُتے فائز ہوئے تے اس وقت توں تادمِ آخر تقریباً 46 سال اک ماہ وڈی ہی خوش اسلوبی توں اہتمام دی مفوضہ ذمہ داری نوں نبھایا، آپ دے دورِ اہتمام وچ نور العلوم مدرسہ توں ’’جامعہ‘‘ دے مقام نوں پہنچ گیا۔
اولاد
سودھومحمد افتخار الحق قاسمی دے پنج صاحبزادے تے اک صاحبزادی ہوئی، دو بیٹےآں دا انتقال ہوچکيا اے، اس وقت تن صاحبزادے حافظ اظہار الحق صاحب نوری، مولانا قاری نثار الحق صاحب قاسمی، مولانا ابرار الحق صاحب قاسمی تے اک بیٹی زندہ نيں۔
تدفین
سودھومحمد افتخار الحق قاسمی دی نماز جنازہ شہر دی جامع مسجد دے صحن وچ آپ دے صاحبزادے حضرت مولانا ابرار الحق صاحب قاسمی نے پڑھائی تے تدفین مولوی باغ قبرستان وچ ہوئی۔
| میرے دل میں ان کا خیال اللہ اللہ | مقدر کا میرے کمال اللہ اللہ | |
| تجلی ہے آنکھوں میں کعبہ کی اب تو | زہے کس قدر ہے جلال اللہ اللہ | |
| اگر کاش ہوتی حضوری حرم کی | تو ہوجاتا میں بھی نہال اللہ اللہ | |
| پہنچتا ترے در پہ حسرت ہے دل کی | ختم ہوتا میرا ملال اللہ اللہ | |
| گناہوں کی کثرت سے مایوس ہے دل | کرم کا ہے ان کے خیال اللہ اللہ | |
| یہ طیبہ ہے طیبہ محمدؐ کا طیبہ | ہر اک سمت ان کا جمال اللہ اللہ | |
| ڑپتا ہے دل ان کی زیارت کو یا رب | نہیں دل میں کوئی خیال اللہ اللہ | |
| دوبارہ حضوری کی ہے اب تمنا | زہے گر ہو پورا سوال اللہ اللہ | |
| رسائی اگر ان کے روضے پہ ہوتی | تو مٹ جاتے سارے ملال اللہ اللہ | |
| خدا کے ہیں پیارے خدا کے دلارے | محمد نبی خوش خصال اللہ اللہ | |
| بیاں کر سکوں کیا تمہاری صفاتیں | ارے کیسی میرے مجال اللہ اللہ | |
| بیاں آپؐ کا اور زبانِ منورؔ | ارے چپ یہ تیری مجال اللہ اللہ |
حوالے
سودھو- نورالعلوم دے درخشندہ ستارے (مطبوعہ 2011)
- نعت النبیﷺ نمبر مدرسہ شاہی مرادآباد
- ↑ نعت النبیﷺ نمبر مدرسہ شاہی مرادآباد