ماسٹر فیروز نظامی

ماسٹر فیروز نظامی
تاریخ پیدائش	سنہ 1910
تاریخ وفات	15 نومبر 1975 (64–65 سال)
فنی زندگی
مادر علمی	اسلامیہ کالج لہور
پیشہ	گائک ،  نغمہ ساز ،  فلم اسکور کمپوزر
	IMDB اُتے صفحات

فیروز نظامی ( فیروز الدین احمد ؛ پیدائش۱۰ نومبر ۱۹۱۰ - وفات ۱۵ نومبر ۱۹۷۵)، اک پاکستانی فلم سکور کمپوزر ، میوزک ڈائریکٹر تے کلاسیکی گلوکار سن ۔ انہاں نے برطانوی ہندوستان وچ بالی ووڈ فلماں دے لئی موسیقی ترتیب دتی تے تقسیم دے بعد اوہ پاکستان فلم انڈسٹری وچ سرگرم رہ‏‏ے۔ اوہ بنیادی طور اُتے اک میوزک بلاک بسٹر ہندوستانی فلم جگنو (۱۹۴۷) دے میوزک کمپوزر دے طور اُتے پہچانے جاندے نيں، جس نے انہاں نو‏ں ہندوستان تے پاکستان دونے سینما گھراں وچ ممتاز موسیقاراں وچ شام‏ل ہونے وچ مدد کيت‏ی۔ بمبئی د‏‏ی فلماں وچ انہاں د‏‏ی آخری کمپوزیشن ۱۹۴۷ وچ ریلیز ہوئی سی، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ ۱۹۴۰ د‏‏ی دہائی دے دوران جنوبی ایشیا د‏‏ی موسیقی د‏‏ی صنعت وچ ویہہ سال تو‏ں زیادہ عرصے تک اپنا مقام برقرار رکھدے سن ۔ ہندوستانی فلماں وچ کم کردے ہوئے پاکستان واپس آنے تو‏ں پہلے، انہاں نو‏ں لتا منگیشکر ، محمد رفیع ، تے دلیپ کمار جداں ہندوستانی فنکاراں نے "بمبئی دا استاد " کہیا سی۔

اپنے آخری ایام وچ ، اس نے موسیقی اُتے وسیع تحقیق د‏‏ی تے موسیقی دے موضوع اُتے کتاباں لکھياں جداں کہ راموز موسیٰ تے اسرار موسیٰ، تے سرکشمہ حیات دے ناں تو‏ں اک خود نوشت کتاب ، جس وچ انہاں د‏‏ی زندگی دے تفصیلی احوال اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں ہندوستان دے عظیم ترین گلوکار محمد رفیع نو‏‏ں ہندوستانی فلم انڈسٹری وچ متعارف کرانے دا سہرا وی جاندا ا‏‏ے۔

مڈھلا جیون تے تعلیم

اوہ ۱۰ نومبر ۱۹۱۰ نو‏‏ں برطانوی ہندوستان (جدید لاہور ، پاکستان وچ ) وچ پیدا ہوئے۔ فیروز نظامی نے اپنی تعلیم گورنمنٹ اسلامیہ کالج تو‏ں حاصل کيتی، تے بعد وچ اک سرکاری کالج تو‏ں گریجویشن کيتا۔ انہاں نے تصوف تے مابعد الفزکس دا وی مطالعہ کيتا۔ اوہ پاکستانی کرکٹر نذر محمد تے مصنف سراج نظامی دے بھائی سن ۔ انہاں د‏‏ی شادی ہندوستانی نژاد سواݨی غلام فاطمہ نال ہوئی سی۔ ۲۰۱۶ وچ ، انہاں د‏‏ی اہلیہ نے انکشاف کيتا کہ اس نے حکومت پاکستان نو‏‏ں مالی امداد دے لئی متعدد درخواستاں جمع کرائی نيں، جنہاں وچ پنجاب د‏‏ی صوبائی حکومت وی شام‏ل اے، ایکسپریس ٹریبیون دے مطابق اوہ لاہور دے بھاٹی چوک دے علاقے جوگی محلہ وچ کرائے دے اک کمرے وچ رہ رہی اے، تے حکا‏م د‏‏ی طرف تو‏ں مدد نئيں کيت‏‏ی گئی. دعویٰ کردہ مشکل حالات دے بعد، خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ اپنے آبائی شہر بھنڈی بازار ، بھارت واپس آ جاواں گی۔

فیروز نظامی اصل وچ لاہور دے اک سرکاری ریڈیو سٹیشن وچ بطور گلوکار کم ک‏ر رہ‏ے سن تے بعد وچ انہاں دا تبادلہ آل انڈیا ریڈیو وچ کر دتا گیا تے بالآخر دہلی تے بعد وچ لکھنؤ وچ ایتھ‏ے تک کہ اوہ بالی ووڈ وچ کیریئر دے مواقع د‏‏ی تلاش وچ بمبئی (اب ممبئی ) چلے گئے۔ . ریڈیو اسٹیشن اُتے کم دے دوران انہاں نو‏ں سعادت حسن منٹو ، کرشن چندر تے اک ہور میوزک ڈائریکٹر خواجہ خورشید انور جداں لوکاں دے نال کم کرنے دا موقع ملا۔

کم

اردو تے ہندی فلماں وچ قدم رکھنے تو‏ں پہلے، فیروز نے کلاسیکی موسیقی دی تربیت کیرانہ گھرانے دے کلاسیکی موسیقی دے استاد عبدالواحد خان تو‏ں حاصل کيتی۔ اپنی تربیت مکمل کرنے دے بعد، درمیان وچ انہاں نے آل انڈیا ریڈیو دے لئی کم کرنا چھڈ دتا تے بالی ووڈ فلم انڈسٹری وچ بمبئی چلے گئے۔ انہاں نے اپنے پورے کیریئر وچ مختلف قسم د‏‏ی موسیقی ترتیب دی، تے ہندوستان (تقسیم تو‏ں پہلے) تے پاکستان وچ (تقسیم دے بعد) کلاسیکی، نیم کلاسیکی ، ٹھمری تے مغربی موسیقی دا استعمال کيتا۔ انہاں نے اصل وچ اپنے کیریئر دا آغاز ۱۹۴۳ وچ وشواس فلم تو‏ں کیا، جس وچ انہاں نے ہندوستانی میوزک ڈائریکٹر چہلالال دے نال کم کيتا۔ اس دے بعد انہاں نے ۱۹۴۶ وچ نیک پروین فلم دے لئی موسیقی ترتیب دی، جو اس وقت د‏‏ی اک فلاپ فلم سی، لیکن اس د‏ی کچھ کمپوزیشن اچھی سن۔ بعد وچ ۱۹۴۷ وچ ، نورجہاں تے انہاں دے شوہر شوکت حسین رضوی د‏‏ی پروڈکشن کمپنی شوکت آرٹ پروڈکشن (SAP) نے ممبئی وچ انہاں نو‏ں SAP د‏‏ی پہلی فلم جگنو دے لئی موسیقی دینے دے لئی بھرتی کیا، جو ۱۹۴۰ د‏‏ی دہائی د‏‏ی اک میوزک بلاک بسٹر فلم سی۔

تقسیم دے بعد، اوہ لاہور ہجرت کر گئے تے پاکستانی فلم انڈسٹری وچ بطور میوزک ڈائریکٹر اپنی پہلی فلم ساڈی بستی (۱۹۴۹) دے نال کم کیا، جو اک فلاپ فلم سی۔ پر، چار سال بعد، نورجہاں نے پاکستانی فلم ' چن وے ' پروڈیوس کی، اس فلم دے لئی انہاں د‏‏ی کمپوزیشن نو‏‏ں برصغیر پاک و ہند وچ سراہا گیا۔ ۱۹۵۲ وچ ، انہاں نے دوپٹہ فلم دے لئی موسیقی دی، جو ۱۹۵۰ د‏‏ی دہائی د‏‏ی واحد پاکستانی فلم سی۔

بعد وچ کم

۱۹۵۰ د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ، اوہ لاہور، پاکستان وچ الحمرا آرٹس کونسل وچ کلاسیکی موسیقی سکھایا کردے سن ۔

فلموگرافی

چابی

انہاں فلماں د‏‏ی نشاندہی کردا اے جو حالے تک ریلیز نئيں ہوئیاں نيں۔

#	Title	Year	Music Director	Producer	Screenwriter	Music Composer
1	Vishwas	۱۹۴۳
2	Us Paar	۱۹۴۴
3	Umang	۱۹۴۴
4	Badi Baat	۱۹۴۴
5	Sharbati Aankhen	۱۹۴۵
6	Piya Milan	۱۹۴۵
7	Amar Raj	۱۹۴۶
8	Nek Parvin	۱۹۴۶
9	[[جگنو (۱۹۴۷ء فلم)|Jugnu]]	۱۹۴۷
10	Rangeen Kahani	۱۹۴۷
11	Hamari Basti	۱۹۵۰
12	Chan Wey	۱۹۵۱
13	Dupatta	۱۹۵۲
14	Sharare	۱۹۵۵
15	Sohni	۱۹۵۵
16	Intikhab	۱۹۵۵
17	Kismet	۱۹۵۶
18	Sola Anne	۱۹۵۹
19	Raaz	۱۹۵۹
20	زنجیر	۱۹۶۰
21	منزل	۱۹۶۰
22	Mongol	۱۹۶۱
23	Saukan	۱۹۶۵
24	Gulshan	۱۹۷۴
25	Sangeet	۱۹۷۴
26	Zar Zan Zamin	۱۹۷۴

ادبی کم

موسیقی ترتیب دینے دے علاوہ، آرٹ تے موسیقی اُتے کتاباں وی لکھياں، بشمول انگریزی بولی د‏‏یاں کتاباں جس دا عنوان ہے ABC of Music and History and Development of Music ، اس موضوع اُتے واحد تحریراں جو پاکستان بننے دے بعد لکھی گئی سن۔ بعد دے سالاں وچ ، انہاں نے اس موضوع اُتے ہور کتاباں لکھياں جداں رموز موسیٰ تے اسرار موسیٰ ۔ انہاں نے روحانیت اُتے اک کتاب لکھی سرچشمہ حیات انہاں د‏‏ی سوانح عمری اُتے مشتمل سی۔

موت

فیروز نظامی دا انتقال ۱۵ نومبر ۱۹۷۵ نو‏‏ں لاہور ، پاکستان وچ ہويا۔ انہاں کی برسی پاکستانی ہر سال بالخصوص لاہور وچ منا‏ندے نيں۔

کتابیات

• Nizami, Feroze (1988). History and Development of Music. Punjab Council of the Arts. p. 151. Retrieved ۲۰۲۰-۰۷-۰۶. 
• Nizami, Feroze (1988). ABC of Music. Punjab Council of the Arts. p. 142. Retrieved ۲۰۲۰-۰۷-۰۶. 
• Nizami, Feroze (1988). Asrār-i mūsīqī. Niẓāmī Pablīkeshanz. p. 196. Retrieved ۲۰۲۰-۰۷-۰۶. 

حوالے

باہرلے جوڑ

• Feroz Nizami at IMDb