غزوہ ودان

غزوہ ودان یا غزوہ ابواء [عربی وچ : غزوة ودان و غزوة الأبواء] رسول خدا(ص) دے غزوات وچو‏ں اک اے جو مدینہ دے قریب ابواء دے وچ انجام پایا۔ کہیا جاندا اے کہ غزوہ ودان آپ(ص) دا سب تو‏ں پہلا غزوہ سی ۔

غزوه ودان
سلسلۂ محارب: رسول اکرمؐ دے غزوات
فائل:ودان.png
تاریخ مقام ابواء محل وقوع ابواء تو‏ں 6 میل دور، مکہ تو‏ں 200 کلومیٹر شمال مشرق وچ تے مدینہ تو‏ں 170 کلومیٹر جنوب مغرب دی جانب نتیجہ بنو ضمرہ دے نال میثاق صلح سبب پیغمبر(ص) نو‏‏ں ملنے والی خبر کہ قریش دا تجارتی قافلہ ابواء تو‏ں گذرنا چاہندا ا‏‏ے۔ ملک حجاز
فریقین
مسلمین	قریش دا تجارتی قافلہ تے قبیلہ بنو ضمرہ
قائدین
حضرت محمد(ص)
رسول اللہ(ص) دے پہنچنے تو‏ں پہلے ہی قریش دا قافلہ جا چکيا سی تے بنو ضمرہ نے آدے آپ(ص) دے نال اک معاہدے اُتے دستخط کيتے کہ مذکورہ قبیلہ بعدازاں قریش ہور آپ(ص) دی حمایت نئيں کرے گا۔

پیغمبر اکرمؐ دی مدنی زندگی
ہجرت نبوی	622ء بمطابق 1ھ
معراج	622ء بمطابق 1ھ
غزوہ بدر	624ء بمطابق 17 رمضان سنہ 2ھ
بنی‌قینقاع دی شکست	624ء بمطابق 15 شوال سنہ 2ھ
غزوہ احد	625ء بمطابق شوال سنہ 3ھ
بنو نضیر دی شکست	625ء بمطابق سنہ 4ھ
غزوہ احزاب	627ء بمطابق سنہ 5ھ
بنو قریظہ دی شکست	627ء بمطابق سنہ 5ھ
غزوہ بنی مصطلق	627ء بمطابق سنہ 5 یا 6ھ
صلح حدیبیہ	628ء بمطابق سنہ 6ھ
غزوہ خیبر	628ء بمطابق سنہ7ھ
پہلا سفرِ حجّ	629ء بمطابق 7ھ
جنگ مؤتہ	629ء بمطابق 8ھ
فتح مکہ	630ء بمطابق 8ھ
غزوہ حنین	630ء بمطابق 8ھ
غزوہ طائف	630ء بمطابق 8ھ
جزیرة العرب اُتے تسلط	631ء بمطابق 9ھ
غزوہ تبوک	632ء بمطابق 9ھ
حجۃ الوداع	632ء بمطابق 10ھ
واقعۂ غدیر خم	632ء بمطابق 10ھ
وفات	632ء بمطابق 11ھ

وجہ تسمیہ

یہ غزوہ مدینہ دے قریب ابواء دے علاقے ودان وچ انجام پایا۔ ودان جنوب مشرق وچ جحفہ تے ابواء دے درمیان واقع ا‏‏ے۔ چونکہ ودان ابواء تو‏ں صرف 6 میل یے فاصلے اُتے واقع اے تے ایہ دو علاقے اک دوسرے دے قریب واقع نيں چنانچہ منابع وچ مذکورہ غزوے دا تذکرہ دونے ناماں تو‏ں ہويا ا‏‏ے۔

واقعے دی حقیقت

صفر ـ جو ہجرت مہینہ دا بارہواں مہینہ سی ـ وچ رسول خدا(ص) نے پہلا غزوہ شروع کرنے دا فیصلہ کیتا؛ چنانچہ آپ(ص) نے قریش دے تجارتی قافلے نو‏‏ں پکڑنے تے قبیلہ بنو ضمرہ بن بکر کنانی دی سرکوبی دے لئے مدینہ تو‏ں ابواء دی جانب عزیمت کيتی۔ اس مہم وچ انصار دا کوئی فرد شامل نہ سی ۔ رسول اللہ(ص) نے سعد بن عبادہ نو‏‏ں مدنی عوام دے مسائل دے حل دے لئے ، مدینہ وچ اپنی جگہ مقرر کیتا۔

رسول اللہ(ص) ودان وچ پہنچے تو (قریش دا قافلہ جا چکيا سی تے انہاں دے حلیف قبیلے) بنو ضمرہ دے افراد رسول خدا(ص) دے نال صلح و آشتی دے لئے آپ(ص) دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے انہاں دی طرف تو‏ں مخشی بن عمرو ضمری نے معاہدہ صلح اُتے دستخط کيتے جو اس زمانے وچ بنو ضمرہ دا سردار سی ۔۔ اس مہم دے دوران رسول خدا(ص) 15 دناں تک مدینہ تو‏ں دور رہ‏‏ے۔

صلح نامے دے مندرجات

صلح دی اس قرار داد وچ طے پایا کہ:

1. قبیلہ بنی ضمرہ رسول اللہ(ص) دے خلاف کسی دی حمایت نئيں کرے گا تے مسلما‏ن وی انہاں دے خلاف کسی دی حمایت نئيں کرن گے۔
2. مذکورہ قبیلے اس سلسلے وچ کسی نو‏‏ں امداد نئيں پہنچائے گا۔

بالآخر عہدنامہ لکھیا گیا تے رسول خدا(ص) مدینہ واپس آئے۔

متعلقہ مآخذ

• پیغمبر اسلام(ص)
• غزوہ
• غزوہ بدر کبری
• غزوہ احد

مآخذ

• ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، ترجمه (فارسی): ابوالقاسم حالت، تهران، مؤسسه مطبوعاندی علمی، 1371ش.
• بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین؛ دلائل النبوه، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، علمی و فرهنگی، 1361ش
• حموی، شهاب الدین یاقوت، معجم البلدان ، دارصادر ، بیروت، 1995عیسوی۔
• ابن خلدون ، عبدالرحمن بن محمد، ترجمه: عبدالمجید آیندی، سیره نبوی، تهران، کتابچی ، 1363هجری شمسی
• ابن هشام، عبدالملک، ترجمه: ابوالقاسم الکامل، تهران، ناشر، مؤسسه مطبوعاندی علمی، 1371هجری شمسی
• واقدی، محمد بن عمر، ترجمه (فارسی): محمود مهدوی دامغانی، المغازی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی ، 1369هجری شمسی
• بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین، ترجمه: محمود مهدوی دامغانی ، دلائل النبوه، تهران، علمی و فرهنگی ، 1361هجری شمسی
• ابن سعد هاشمی، محمد، ترجمه: محمود مهدوی دامغانی، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه ، 1410هجری قمری.

٭٭٭ ٭٭٭

رسول اللہ(ص) دا پہلا غزوہ غزوہ ودان

اگلا غزوہ: غزوہ بواط