عبد اللہ بن عامر بن کریز
| عبد اللہ بن عامر بن کریز | |
|---|---|
| جم | سنہ 622 |
| وفات | سنہ 678 (55–56 سال) |
| شہریت |  اموی خلافت
|
| عملی زندگی | |
| پیشہ | فوجی افسر |
| عسکری خدمات | |
| وفاداری | خلافت راشدہ |
| عہدہ | جرنیل |
ترمیم  | |
عبد اللہ بن عامر بن کریز عبشمی قریشی، جلیل صحابی نيں، خراسان دے کے پورے خطہ دے فاتح نيں، عثمان بن عفان دے زمانے وچ بصرہ دے والی سن، فیر معاویہ بن ابو سفیان نے معزول کر دتا۔ اپنی قوم دے نہایت شریف تے نیک انسان سن، قریش تے عرب وچ انہاں دی سخاوت و کرم دا شہرہ سی۔[۱][۲][۳]
نسب
سودھوابو عبد الرحمن عبد اللہ بن عامر بن کریز بن ربیعہ بن حبیب بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصی بن کلاب بن مرہ بن کعب بن لؤی بن غالب بن فہر بن مالک بن نضر بن کنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان، عبشمی قریشی۔
والدہ:- دجاجہ بنت اسماء بن الصلت بن حبیب بن حارثہ بن ہلال بن حرام بن سمال بن عوف بن امرؤ القیس بن بہثہ بن سلیم بن منصور بن عکرمہ بن خصفہ بن قیس عیلان بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان، سلمیہ۔
ولادت
سودھوعبد اللہ بن عامر دی ولادت پیغمبر اسلام صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی حیات وچ ہجرت دے چوتھے سال (سنہ 4ھ) وچ مکہ وچ ہوئی، جدوں محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم 7ھ وچ عمرہ دے لئی مکہ تشریف لائے، تاں عبد اللہ نوں انہاں دی خدمت وچ پیش کيتا گیا، اس وقت انہاں دی عمر تن سال سی، رسول اللہ نے تحنیک دی انھاں نے انہاں دا لعاب نگل لیا۔ رسول اللہ نے فرمایا: "یہ ہماریا بیٹا اے، ساڈے مشابہ اے، اسنوں پانی پلایا جائے گا (پیاسا نئيں رہے گا)۔" چنانچہ جس سرزمین اُتے وی قدم رکھدے اوتھے پانی نکل جاندا سی۔
فتوحات
سودھوخراسان دے پورے خطے تے سارے علاقےآں دی فتح انھاں دا کارنامہ اے۔ انھاں نے عبدالرحمن بن سمرہ نوں سیستان بھیجیا، انھاں نے اسنوں صلح اُتے فتح کيتا، فیر "دتے" نوں وی فتح کيتا۔ عبد اللہ بن عامر "بارز" تے فارس دے قلعےآں نوں فتح کر رہے سن، "اصطخر" نوں دوبارہ فتح کيتا۔ ايسے طرح جور، کاریان تے فنسجان نوں وی فتح کيتا، فیر خراسان نوں فتح کرنے دی چاہت ہوئی۔ عثمان بن عفان توں اجازت طلب کيتی، تے بصرہ وچ ابو الاسود الدؤلی نوں اپنا جانشاں بنایا۔ خراسان تے کرمان دے درمیان دے علاقہ نوں فتح کر کے قبضہ وچ لیا، مرو دا رخ کيتا، چنانچہ حاتم بن نعمانی باہلی تے نافع بن خالد طاحی نے اسنوں فتح کيتا۔ فیر عبد اللہ بن سوار عبدی نوں "مرو الروذ" دے لئی بھیجیا، انھاں نے فتح کيتا۔ یزید حرشی نوں "زام"، "باخرز" تے "جوین" بھیجیا انھاں نے تمام نوں فتح کيتا۔ عبد اللہ بن خازم نوں سرخس بھیجیا انھاں نے صلح اُتے اسنوں فتح کيتا۔ تے دوسری طرف عبد اللہ بن عامر نے "ابر شہر عنوہ"، طوس، "طخارستان"، نیشاپور، بوشنج، باذغیس، ابیوزد، بلخ، طالقان تے فاریاب نوں فتح کيتا۔ صبرہ بن شیمان ازدی نوں ہرات بھیجیا انھاں نے اوتھے دے قلعےآں نوں فتح کيتا۔ عمران بن فصیل برجمی نوں آمل روانہ کيتا انھاں نے اسنوں فتح کيتا۔ ابن سمرہ نوں ہور اگے ودھنے دا حکم دتا انھاں نے "بست" تے مضافات نوں فتح کيتا، فیر کابل تے زابلستان نوں وی فتح کيتا تے مال غنیمت عبد اللہ بن عامر دی خدمت وچ بھیجیا۔ اس طرح انھاں نے اس زمانے دے پورے خراسان نوں تھوڑا تھوڑا کر کے فتح کر ليا۔
وفات
سودھوعبد اللہ بن عامر دی وفات سنہ 57ھ یا سنہ 58ھ وچ ہوئی۔ انھاں نے عبد اللہ بن زبیر دی حق وچ خلافت دی وصیت کيتی سی۔
حوالے
سودھو- أسد الغابة في معرفة الصحابة
- الإصابة في تمييز الصحابة لابن حجر العسقلاني
- الاستيعاب لابن عبد البر
- الطبقات الكبير لابن سعد الزهري