ظفیر الدین مفتاحی
مولانا، مفتی ظفیر الدین مفتاحی | |
|---|---|
| فائل:مفتی ظفیر الدین مفتاحی.jpg | |
| دار العلوم دیوبند دے 13واں صدر مفتی | |
| عہدہ سمبھالیا 1993 توں 2008 | |
| سابقہ | نظام الدین اعظمی |
| کامیاب | حبیب الرحمن خیرآبادی |
| اسلامک فقہ اکیڈمی دے دوسرے صدر | |
| عہدہ سمبھالیا 2002 توں 31 مارچ 2011 تک | |
| سابقہ | قاضی مجاہد الاسلام |
| کامیاب | نعمت اللہ اعظمی[۱] |
| ذاتی | |
| پیدائش | 7 مارچ 1926 |
| وفات | ۳۱ مارچ ۲,۰۱۱ (عمر 85 سال) |
| مذہب | اسلام |
| نسلیت | بھارتی |
| فرقہ | سنی |
| فقہی مسلک | حنفی |
| تحریک | دیوبندی |
| قابل ذکر کم | عزیز الرحمن عثمانی دے فتاوی دارالعلوم دیوبند دی ترتیب ، اسلام دا نظامِ مساجد |
| مادر علمی | جامعہ مفتاح العلوم مئو، دارالعلوم مئو ، مظاہر علوم سہارنپور، علی گڑھ مسلم یونیورسٹی |
| مرتبہ | |
| استاذ | حبیب الرحمٰن الاعظمی، مولانا حسین احمد مدنی، سلیمان ندوی، منت اللہ رحمانی، ابو الحسن علی ندوی، محمد طیب قاسمی |
ظفیر الدین مفتاحی (7 مارچ 1926–31 مارچ 2011) اک بھارتی مسلمان عالم تے فقیہ سن، جنھاں نے دارالعلوم دیوبند دے تیرہويں صدر مفتی تے اسلامک فقہ اکیڈمی دے دوسرے صدر دی حیثیت توں خدمات انجام دتیاں۔ اوہ عزیز الرحمن عثمانی کے12 جلداں اُتے مشتمل مجموعۂ فتاوی ("فتاوی دار العلوم دیوبند") دے مرتب،اسلام دا نظامِ مسیتاں ، اسلام دا نظامِ عفت و عصمت تے تاریخِ مسیتاں ورگی کئی کتاباں دے مصنف سن ۔ اوہ علی گڑھ مسلم یونیورسٹی دے کلیہ سنی دینیات وچ بورڈ آف اسٹڈیز دے رکن وی رہے۔
1926 وچ دربھنگہ وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دی تعلیم جامعہ مفتاح العلوم نال ہوئی سی۔ انھاں نے تقریباً پنجاہ سال مدرسۂ دیوبند وچ خدمات انجام دیے۔ انھاں نے تقریباً اک لکھ فتاوٰی جاری کیتے۔ 31 مارچ 2011 نوں انہاں دا انتقال ہو گیا۔
سوانح سودھو
ظفیر الدین مفتاحی 7 مارچ 1926 (22 شعبان 1344 ہجری) نوں دربھنگہ وچ پیدا ہوئے۔[۲] انہاں دی ابتدائی تعلیم گھر اُتے فیر مدرسہ محمودیہ راج پور، ترائی، نیپال وچ ہوئی۔ انھاں نے 1933ء توں 1940ء تک مدرسہ وارث العلوم چھپرا، بہار وچ عربی و فارسی دی درمیانی درجات دی تعلیم حاصل کيتی۔ انھاں نے جامعہ مفتاح العلوم توں تعلیم دی تکمیل کی، جتھے انھاں نے 1940 توں 1944 تک حبیب الرحمن محدث اعظمی تے عبد الطیف نعمانی توں تعلیم حاصل کيتی۔[۳] انہاں دے ہور استاداں وچ حسین احمد مدنی ، سید سلیمان ندوی ، منت اللہ رحمانی ، ابوالحسن علی ندوی تے محمد طیب قاسمی شامل نيں۔[۴]
1944ء وچ اپنے فارغ التحصیل ہونے دے بعد انھاں نے جامعہ مفتاح العلوم وچ اک سال درس دتا۔ فیر معدن العلوم لکھنؤ چلے گئے، جتھے انھاں نے ستمبر 1945ء توں جنوری 1948ء تک تن سال تک درس دتا۔[۳] جنوری 1948 توں لے کے 1956 تک دار العلوم معینیہ بیگوسرائے وچ مدرس رہے ، ايسے عرصہ دے دوران آپ اک سال جامعہ اسلامیہ تعلیم الدین ڈابھیل وچ وی استاذ رہے۔[۳] شوال 1364 ہجری وچ مفتی ظفیر الدین سید سلیمان ندوی دے مشورہ اُتے دار العلوم ندوۃ العلماء وی گئے سن، جتھے کچھ مہینےآں تک انھاں نے تعلیم حاصل کيتی۔[۳]
مفتی ظفیر الدین نوں پہلے دار العلوم دیوبند وچ ترتیبِ فتاوی دے لئی مقرر کيتا گیا سی۔[۵] 1962 توں 1972 دے درمیان انھاں نے عزیز الرحمن عثمانی دا مجموعۂ فتاوٰی بارہ جلداں وچ مرتب کيتا۔ [۳] صفر 1385 ہجری وچ دار العلوم دیوبند دی مجلس شورٰی نے انھاں "ماہنامہ دار العلوم" " دا اداریہ لکھنے دے لئی منتخب کیا، جو انھاں نے مسلسل ستاراں سال تک لکھیا۔[۶][۷] 1993 وچ دارالعلوم دیوبند دے دار الافتا وچ صدر مفتی دے عہدہ اُتے فائز کیتے گئے۔ 21 اگست 2008 تک انھاں نے اس عہدہ اُتے رہ صدر مفتی دے فرائض انجام دیے۔[۶] انھاں نے پنجاہ سال دار العلوم دیوبند وچ خدمات انجام دتیاں تے بہ قول سعید احمد پالنپوری مفتی صاحب نے تقریبا اک لکھ فتاوی لکھے نيں۔[۸] اوہ 22 اگست 2008 نوں دیوبند توں 2000 ₹ دی ماہانہ پنشن اُتے ریٹائر ہوئے، جو انھاں زندگی بھر وصول ہُندی رہی[۶]
مفتی صاحب دی شخصیت اسلامک فقہ اکیڈمی دے لئی اک بانی شخصیت کيتی سی تے قاضی مجاہد الاسلام قاسمی دے بعد انھاں اس دا صدر منتخب کيتا گیا۔[۹] اوہ علی گڑھ مسلم یونیورسٹی دے کلیہ سنی دینیات وچ بورڈ آف اسٹڈیز دے اک ممبر وی سن ۔[۱۰]
31 مارچ 2011ء نوں انہاں دا انتقال ہو گیا۔ انہاں دی نماز جنازہ یکم اپریل 2011 نوں علی گڑھ مسلم یونیورسٹی وچ کلیہ سنی دینیات دے سابق ڈین سعود عالم قاسمی نے پڑھائی۔[۱۱]
تصنیفی خدمات سودھو
مفتی ظفیر الدین نے 1962 توں 1972 دے درمیان عزیز الرحمن عثمانی دے مجموعۂ فتاوٰی نوں بارہ جلداں وچ مرتب کيتا ، جو "فتاوٰی دار العلوم دیوبند" دے ناں توں معروف اے۔[۳][۱۲] انہاں دی کچھ کتاباں دے ناں درج ذیل نيں:[۷]
- "اسلام دا نظامِ مساجد" (اس دا انگریزی ترجمہ "موسک اِن اسلام" (Mosque in Islam) ظہیر النبی نے 1996 وچ انسٹی ٹیوٹ آف آبجیکٹیو اسٹڈیز ، نويں دہلی دے ذریعہ شائع کيتا سی)۔
- "اسلام دا نظامِ عفت و عصمت" اس دا انگریزی ترجمہ "موڈیسٹی اینڈ چیسٹیٹی اِن اسلام" (Modesty and chastity in Islam) پہلی بار کویت وچ تے دوسری بار 1993 دے دوران قاضی پبلشرز دے ذریعہ نويں دہلی وچ شائع کيتا گیا سی۔ تہران وچ فارسی ترجمہ "حجاب و عفت از دیدگاہِ اسلام" دے ناں توں شائع ہويا۔
- تاریخِ مساجد
- اسوۂ حسنہ
- تعارفِ مخطوطات
- جماعتِ اسلامی دے دینی رجحانات
- مشاہیر علمائے دیوبند
- دار العلوم: قیام تے اس دا پسِ منظر
- دار العلوم: اک عظیم مکتبِ فکر
- نظامِ تربیت (دار العلوم دیوبند نے اس دا عربی ترجمہ عناية الإسلام على تربية الإسلام شائع کيتا اے )۔
- نظامِ تعمیرِ سیرت
- مسائلِ حج و عمرہ
- اسلام دا نظامِ حیات
- درسِ قرآن (دس جلداں)
- حکیم الاسلام تے انہاں دی مجالس [lower-alpha ۱]۔
- جرم و سزا کتاب و سنت دی روشنی وچ
- اسلامی حکومت دے نقش و نگار
- اسلام دا نظامِ امن
- حیاتِ گیلانی
- حضرت نانوتوی اک مثالی شخصیت
- تاریخی حقائق
- اسلامی زندگی دے اثر و نقوش
- اسلام دا نظامِ معیشت
نوٹ سودھو
- ↑ حکیم الاسلام؛ دیوبندیاں دی طرف توں محمد طیب قاسمی دے لئی استعمال کردہ اک اعزازی لقب اے ۔
حوالے سودھو
- ↑ "مولانا نعمت اللہ اعظمی اسلامی فقہ اکیڈمی دے صدر منتخب ہوئے". ٹو سرکلز. 31 مئی 2011. https://twocircles.net/2011may31/maulana_nematullah_azmi_elected_president_islamic_fiqh_academy.html.
- ↑ امینی, نور عالم خلیل, پسِ مَرگِ زندہ, p. 929
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ ۳.۴ ۳.۵ امینی, نور عالم خلیل, پسِ مَرگِ زندہ, p. 930
- ↑ امینی, نور عالم خلیل, پسِ مَرگِ زندہ, p. 922
- ↑ ابو الکلام قاسمی, "مولانا مفتی ظفیر الدین مفتاحی دا علمی امتیاز", in قاسمی, محمد سعود عالم, حیاتِ ظفیر, p. 132
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ امینی, نور عالم خلیل, پسِ مَرگِ زندہ, p. 931
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ احمد سجاد قاسمی, "مولانا مفتی ظفیر الدین دیاں لکھتاں اک نظر وچ", in قاسمی, محمد سعود عالم, حیات ظفیر, pp. 219–223
- ↑ سعید احمد پالنپوری, "مولانا مفتی ظفیر الدین مفتاحی نے اک لکھ فتاوی تحریر فرمائے", in قاسمی, محمد سعود عالم, حیات ظفیر, p. 31-32
- ↑ عتیق احمد بستوی, "مولانا مفتی ظفیر الدین مفتاحی دی علمی و دینی خدمات", in قاسمی, محمد سعود عالم, حیات ظفیر, p. 153-154
- ↑ محمد شمیم اختر قاسمی, "مولانا مفتی ظفیر الدین صاحب تے علی گڑھ مسلم یونیورسٹی", in قاسمی, محمد سعود عالم, حیات ظفیر, p. 363
- ↑ احمد سجاد قاسمی, "ابا جان - دار العلوم دیوبند توں خدا دے حضور تک", in قاسمی, محمد سعود عالم, حیات ظفیر, p. 130
- ↑ (21 جون 2018 بزبان انگریزی) Governing Islam: Law, Empire, and Secularism in Modern South Asia. کیمبرج یونیورسٹی پریس, 77. ISBN 978-1-107-17391-0.
کتابیات سودھو
- "مفتی ظفیر الدین مفتاحی", دار العلوم دیوبند دا صحافتی منظرنامہ, 2013 (in ur), دیوبند: ادارہ تحقیق اسلامی, 214–216.
- حیاتِ ظفیر, ستمبر 2011 (in ur), اسلامک فقہ اکیڈمی: ایفا پبلیکیشنز.
- "حضرت مولانا مفتی محمد ظفیر الدین مفتاحی صاحب", پسِ مَرگِ زندہ (in ur). دیوبند: ادارہ علم و ادب, 913–932.
| مذہبی مناصب | ||
|---|---|---|
| پیشرو نظام الدین اعظمی |
دار العلوم دیوبند دے تیرہويں صدر مفتی 1993–2008 |
جانشین حبیب الرحمن خیرآبادی |