شیخ سعدی لاہوری
شیخ سعدی بلخاری لاہوری سید آدم بنوری دے خلیفہ اعظم سن ۔ نقشبندی سلسلہ طریقت دے عابد و زاہد بزرگ تے مقام عالیہ اُتے فائز سن ۔
ولادت
سودھوشیخ سعدی دی ولادت 1033ھ بمطابق 1623ء ایمن آباد دے نیڑے ادی دے مقام اُتے ہوئی۔ آبائی وطن پنجاب تے آبائی پیشہ کاشت کاری سی۔
ناں
سودھوان دا ناں سعدتی، کنیت ابو عیسیٰ والد دا ناں ابدال سی۔[۱]
سید آدم بنوری دے خلیفہ
سودھوشیخ سعدی لاہوری دی پرورش وی سید آدم بنوری نے کیندی سی، فیر مرید تے خلیفہ بنایا۔ آپ مادر زاد ولی سن تے طریقہ اویسی وی رکھدے سن ۔ صاحب کرامات تے اخلاق حمیدہ سن ۔ اپنے شیخ دی محبت نوں ایمان سمجھدے سن ۔[۲]
حصول سلوک
سودھوتحقیقات چشتیہ وچ شیخ سعدی لاہوری دا تذکرہ کچھ ایويں اے:
کتاب تذکرہ مناقب سید آدم وچ لکھیا اے کہ شیخ سعدی بلخاری لاہوری سید آدم بنوری کے، خلیفہ سن تے ابتدا وچ فوج شاہجہان بادشاہ وچ نوکر سن ۔ بعد وچ بخدمت شیخ اسد اللہ خلیفہ شیخ آدم بنوری حاضر ہوئے کے مرید ہوئے ئے انہاں دی توجہ توں وڈا استغراق آپ دے مزاج حق امتزاج وچ ظاہر ہويا حتیٰ کہ رات دن مشغول بحق رہندے سن ۔ جدوں شیخ اسد اللہ نے آپ نوں ایسا قابل مزاج پایا تے دیکھیا کہ ایہ شخص کچھ بننے والا اے تاں اوہ انہاں نوں بحضور مرشد اپنے یعنی سید آدم بنوری دے لے گئے تے بیعت کروائی فیر تاں چند سال وچ اوہ اولیاء کاملین حق توں ہوئے گئے جدوں شیخ آدم بنوری براہ لاہور روانہ بیت اللہ ہوئے تاں انہاں نوں لاہور وچ چھڈ گئے تے ارشاد کیتا کہ تاں لاہور وچ رہ تے خلق خدا نوں دعوت بخدا کر‘‘۔
لاہور وچ آمد
سودھوسید آدم بنوری دے حکم اُتے آپ نے علاقہ مزنگ نوں اپنا مسکن بنایا تے تبلیغ دین وچ زندگی بسر فرمائی۔ آپ چالیس سال تک لاہور اہل مزنگ نوں اللہ دے قرب دی منزلاں دا پتہ دیندے رہے تے خلق خدا نوں خالق دے نیڑے کردے رہے۔
بچپن دا واقعہ
سودھوجناب شرف الدین مجددی کشمیری اپنی تصنیف ’’روضۃ السلام‘‘ وچ شیخ سعدی بلخاری لاہوری دے حالات زندگی خود انہاں دی زبانی تحریر کردے ہوئے لکھدے نيں کہ شیخ سعدی بیان فرماندے سن کہ میری عمر تقریبًا اٹھ برس دی ہوئے گی کہ وچ اپنے پنڈ دے پاس واقع کنويں اُتے وضو کر رہیا سی کہ ادھر توں حاجی سعد اللہ وزیر آبادی (حضرت اسد اللہ) گزرے جو حضرت آدم بنوری دے خلیفہ سن تے بنور تشریف لے جا رہے سن انہاں نے دیکھیا کہ وچ وڈی احتیاط توں وضو کر رہیا ہاں تاں بہت حیران ہوئے تے خوش بھی۔ فیر اپنے ساتھیاں توں کہنے لگے کہ اس چھوٹی سی عمر وچ ایہ بچہ کس قدر توجہ و احتیاط توں وضو کر رہیا اے، چند لمحاں تک انہاں نے میری طرف اپنی توجہ مرکوز رکھی فیر اپنے ساتھیاں دے ہمراہ اگے دی طرف چل پئے ميں نے انہاں دے بعض ساتھیاں توں انہاں دے متعلق دریافت کیتا تاں انہاں نے کہیا کہ ایہ حضرت حاجی سعد اللہ نيں جو اپنے مرشد پاک دی زیارت دا شرف حاصل کرنے دے لئی بنور تشریف لے جا رہے نيں، ایہ سن نوں میرے دل وچ وی شوق نے سر ابھارا کہ ایسی بزرگ ہستی دا نال نئيں چھڈنا چاہیے۔ چنانچہ وچ وی انہاں دے پِچھے پِچھے چل پيا حتیٰ کہ جدوں بنور پہنچے تے سید آدم بنوری نے میری طرف دیکھیا تاں میری طرف اشارہ کردے ہوئے حاجی سعد اللہ توں فرمایا کہ ایہ نہ کہو کہ ایہ لڑکا ساڈے نال آیا اے بلکہ ایہ کہو کہ اسيں اس دے نال آئے نيں ایہ لڑکا تاں ازلی سعادت مند تے بارگاہ الٰہی وچ مقبول اے جے اللہ تعالیٰ روز محشر توانوں بخشے گا تاں اس دے سبب توں بخشے گا اس دے بعد انہاں نے میرا ناں پُچھیا تاں ميں نے اپنا ناں سعدی دسیا آپ نے فرمایا تسيں جتھے کدرے وی جاؤ تے جتھے کدرے وی رہو سعد ہوئے دنیا وچ وی تاں سعد ہوئے آخرت وچ بھی۔
توجہ کامل دا اثر
سودھوآپ نقشبندی سلسلہ دے باکمال بزرگ سن ۔ بوہت سارے اولیاء کرام دی روحانیت توں آپ فیض یاب ہوئے۔
وفات
سودھوشیخ سعدی لاہوری نے چالیس سال تک لاہور وچ طالبان حق دی رہنمائی فرمائی تے ظاہری و باطنی علوم توں آراستہ کیتا۔ بروز بدھ ماہ ربیع الثانی 1108ھ بمطابق 20 اکتوبر 1696ء وچ مغل بادشاہ اورنگ زیب عالمگیر دے دور وچ آپ دا وصال ہويا۔ مہابت خاں ابراہیم انہاں دناں صوبہ لاہور وچ سی، آپ دا مزار مبارک سعدی پارک مزنگ لاہور وچ واقع ہويا۔
صاحب تحقیقات چشتی جناب نور احمد چشتی نے آپ دا قطعہ وصال ایويں رقم فرمایا اے:
- جناب سعد بلخار دل بیدار لاہوری
- بود بر روح پاک او ہزاراں رحمت باری
- چو از دنیائے دون آخر بجنت رفت چشتی
- ندا آمد ز ھاتف زندہ دل سعدی بلخاری
(زندہ دل سعدی بلخاری = 1087) [۳]
اولاد
سودھوشیخ سعدی بلخاری نقشبندی دے چار صاحبزادے سن جو اپنے والد محترم توں فیض یافتہ سن ۔ ظاہری و باطنی علوم وچ درجہ کمال اُتے فائز سن ۔ عبادت و ریاضت دے معاملے وچ بہت ودھے ہوئے سن چاراں صاحبزاداں دے ناں ایہ نيں، خواجہ محمد سلیم، خواجہ محمد عبد الغنی، خواجہ محمد عارف تے خواجہ محمد یوسف