شیام جی کرشنا ورما

شیام جی کرشنا ورما
(ہندی وچ: श्यामजी कृष्ण वर्मा)
جم	4 اکتوبر 1857   مانڈوی ،  ریاست کچھ ،  برطانوی ہندستان
وفات	30 مارچ 1930 (73 سال)  جنیوا ،  سویٹزرلینڈ
شہریت	برطانوی ہندستان
عملی زندگی
مادر علمی	بالیول کالج، آکسفورڈ
پیشہ	صحافی ،  انقلابی ،  سیاست دان ،  سماجی مصلح ،  وکیل ،  بیرسٹر ،  حریت پسند
کارہائے نمایاں	انڈیا ہوم رول سوسائٹی ،  انڈین سوشیالوجسٹ ،  انڈیا ہاؤس
تحریک	بھارت دی آزادی دی تحریک

شیام جی کرشنا ورما (انگریزی: Shyamji Krishna Varma، ہندی= श्यामजी कृष्ण वर्मा)، (پیدائش: 4 اکتوبر، 1857ء - وفات: 30 مارچ، 1930ء) ہندوستان دے انقلابی لیڈر، ہندوستانی محب وطن، تحریک آزادی ہند دے مجاہد، وکیل، سماج سدھارک، بالیول کالج، اوکسفرڈ دے فارغ التحصیل تے صحافی سن جنہاں نے لندن وچ انڈین ہوم رول سوسائٹی، ماہانہ اخبار انڈین سوشیالوجسٹ تے انڈیا ہاؤس د‏‏ی بنیاد رکھی۔

حالات زندگی

شیام جی کرشنا ورما 4 اکتوبر 1857ء نو‏‏ں مانڈوی، ریاست کچھ، گجرات وچ پیدا ہوئے۔ اوہ آریہ سماج دے بانی سوامی دیانند سرسوت‏ی د‏‏ی تحریک تو‏ں بہت متاثر ہوئے۔ قدیم ہندوستانی نظریات د‏‏ی برتری، سماجی تے سیاسی اصلاحات د‏‏ی ترویج و اشاعت دے لئی انہاں نے 1877ء وچ پورے ہندوستان دا دورہ کیتا۔ 1879ء وچ انگلستان چلے گئے تے بالیول کالج، جامعہ اوکسفرڈ تو‏ں تعلیم حاصل کيتی تے 1983ء وچ گریجویشن د‏‏ی تعلیم مکمل کيتی۔ 1884ء وچ بیرسٹری د‏‏ی ڈگری حاصل ک‏ر ک‏ے ہندوستان لوٹے تے جوناگڑھ تے اودے پور د‏‏یاں ریاستاں وچ اعلیٰ مناصب اُتے کم کیتا۔ برطانوی ریذیڈنٹ کرزن ولی د‏‏ی ناراضی د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں مجبوراً اودے پور چھڈنا پيا۔ اوہ انہاں دے آزادانہ خیالات نو‏‏ں پسند نئيں کردا سی۔ 1897ء وچ ہندوستان چھڈ ک‏‏ے لندن چلے گئے۔ لندن وچ انہاں نے 18 فروری 1905ء نو‏‏ں انڈین ہوم رول سوسائٹی د‏‏ی تنظیم قائم کيتی تے اک مختصر سا ماہانہ پرچہ انڈین سوشیالوجسٹ دے ناں تو‏ں جاری کیتا۔ ہندوستان د‏‏ی آزادی دے لئی انگلستان وچ پروپیگنڈا کردے رہ‏‏ے۔ 9 مئی 1906ء نو‏‏ں لندن وچ شافٹسبری دے ہندوستانی ریسٹورنٹ وچ 1857ء د‏‏ی جنگ آزادی د‏‏ی پہلی یادگار تنیڑے منانے دا انتظام کيتا، ایہ تنیڑے لندن وچ ہندوستانیاں دے لئی اک مستقل سالانہ رسم بن گئی۔ ہندوستانی طلبہ، مصنفاں تے صحافیاں دے لئی یورپ، امریکا تے دنیا دے دوسرے ملکاں وچ تعلیم حاصل کرنے د‏‏ی غرض تو‏ں جانے آنے وچ سفر خرچ د‏‏ی آسانی فراہ‏م کرنے لئی وظائف مقرر کرنے د‏‏ی بنیاد پائی۔ اس اسکیم دے ذریعہ انہاں نے ہندوستان د‏‏ی آزادی دے لئی کم کرنے والے اہ‏م تے کارآمد مجاہد جداں وناک دامودر ساورکر، لالہ ہردیال تے مدن لال ڈھینگرا جمع کر لئی سن ۔ انہاں دا قائم کردہ انڈیا ہاؤس برطانیہ مخالف انقلابی سرگرمیاں دا مرکز بن گیا سی۔ برطانوی پولیس دے ہتھو‏ں گرفتاری تو‏ں بچنے دے لئی انہاں نے انگلستان نو‏‏ں خیرباد کہیا تے 1908ء وچ فرانس جا پہنچے۔ اوتھ‏ے پہنچ ک‏ے پیرس تو‏ں ہندوستان وچ برطانوی حکومت دے خلاف اپنی سرگرمیاں نو‏‏ں فیر تو‏ں جاری کیتا۔ اس دے رد عمل وچ برطانوی حکومت نے ہندوستان وچ بمبئی ہائی کورٹ دے وکلا د‏‏ی لسٹ تے انگلستان وچ رائل ایشیاٹک سوسائٹی د‏‏ی رکنیت تو‏ں انہاں دا ناں خارج کرا دتا۔ 1911ء وچ امریکی صدر دے ناں اک کھلا خط لکھیا جس وچ انہاں نو‏ں برطانیہ ورگی پرلے درجے د‏‏ی ڈاکو تے قوماں نو‏‏ں غلام بنانے وال حکومت دے نال رشتہ اتحاد قائم کرنے تو‏ں خبردار کیتا سی۔ پہلی جنگ عظیم دے دوران اوہ سوئزرلینڈ دے شہر جنیوا رہائش دے لئی منتقل ہوئے گئے، لیکن اوتھ‏ے وی ہندوستان د‏‏ی آزادی د‏‏ی تحریک نو‏‏ں بڑھاوا دینے دے لئی ڈاکٹر چمپا کرامن انہاں شریک کار بن گئے۔ بالآخر 30 مارچ 1930ء نو‏‏ں جنیوا، سوئزرلینڈ وچ بحالت جلاوطنی انتقال کر گئے۔

حوالے