شیام بہادر ورما
جم

وفات

عملی زندگی
پیشہ لکھاری ،  فرہنگ نویس   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب ادب

شیام بہادر ورما (پیدائش: 10 اپریل 1932 بریلی وفات: 20 نومبر 2009 دہلی ) ہندی دے اک ممتاز اسکالر سن ۔ اس د‏ی شادی نئيں ہوئی۔ کتاباں اس د‏ی زندگی دا ساتھی سن۔ شیام بہادر تن کمرےآں دے فلیٹ وچ تنہا رہندا سی۔ اس دے ہر کمرے وچ فرش تو‏ں چھت تک کتاباں دکھائی دیدیاں سن۔ انہاں نے ہندی ادب نو‏‏ں بہت ساریاں لغت فراہ‏م کیتیاں۔ دہلی یونیورسٹی تو‏ں وجےیندر گریجویٹ د‏‏ی رہنمائی وچ ، انہاں نے ہندی شاعری وچ طاقت کے موضوع اُتے پی ایچ ڈی ریسرچ د‏‏ی تے ڈی اے وی کالج وچ پروفیسر بن گئے۔ لیکن فیر وی مطالعہ دا رخ نئيں ٹوٹا۔ سے ماسٹر آف سائنس د‏‏ی انگریزی نو‏‏ں ریاضی ، سنسکرت ، ہندی تے قدیم ہندوستانی تریخ وچ بوہت سارے مضامین، اوہ نہ صرف ایم اے پاس کيتا امتحانات بلکہ پہلی کلاس دے نشانات حاصل کيتے. اوہ دانشورانہ کاشت دے اصل مظہر سن ۔

ان د‏‏ی مکمل ادبی خدمات دے لئی ، ہندی اکیڈمی ، دہلی نے سال 1997–98 وچ ساہتیہکر سمن دتا۔ 20 نومبر 2009 نو‏‏ں نويں دہلی وچ انہاں دا انتقال ہويا۔

مختصر تعارف

سودھو

شیام بہادر ورما 10 اپریل 1932 کو بریلی ضلع دے اونلا (قصبہ) وچ ودیاوندی تے لال بہادر ورما وچ پیدا ہوئے سن ۔ اپنے والد د‏‏ی موت دے بعد ، انہاں د‏‏ی والدہ ودیاوندی نے نہ صرف انتہائی مشکل حالات وچ کنبہ چلایا بلکہ بچےآں نو‏‏ں بہترین قدراں وی دتیاں شیام بہادر صرف 14 سال د‏‏ی عمر وچ 1946 وچ راشٹریہ سویم سیوک سنگھ دا رضاکار بن گیا سی تے سنگھ اُتے پابندی دے خلاف احتجاج وچ ستیہ گرہ انجام دینے دے بعد 1948 وچ دو سال بعد 1948 وچ جیل چلا گیا سی۔ انہاں دناں اوہ شاہجہان پور وچ بی ایس سی دا طالب علم سی۔ بی ایس سی کرنے دے بعد ، اس نے ایم ایس سی وچ داخلہ نئيں لیا تے اپنا پورا وقت اک سال تک اپنی یونین دے کم وچ صرف کيتا۔ فیر اوہ اپنے آبائی ضلع بریلی آئے تے اوتھ‏ے قیام دے دوران انہاں نے 1952 وچ ساہتیارٹن تے آیورویدارتنا دے امتحانات پاس کیتے۔[۱]

1953 وچ اس نے ریاضی وچ پوسٹ گریجویشن کيتا تے الਮੋورا ضلع دے نارائن ودتا وچ استاد بن گئے۔ لیکن مسیحی مشنریاں نے تبادلاں د‏‏ی کوششاں د‏‏ی مخالفت کيتی ، اگلے ہی سال ہلدوانی آئے تے شیشو مندر دا آغاز کيتا۔ 1956 وچ ، ضلع مین پوری دے بھپنڈ کالج وچ ریاضی دے اک استاد د‏‏ی تقرری ہوئی۔ تدریسی کم دے نال نال یونین دے کم وچ وی پوری طاقت رکھدے ہوئے ، انہاں نے ایم اے دے امتحانات نو‏‏ں پہلی جماعت وچ انگریزی تے سنسکرت زباناں وچ پاس کيتا۔ 1963 وچ ، اوہ ضلع بجنور دے رنجیت سنگھ میموریل ڈگری کالج ، دھم پور وچ انگریزی دے پروفیسر دے طور اُتے مقرر ہوئے۔ دھام پور وچ رہندے ہوئے ، 20 سال دے بعد ، انہاں نے ہندی مضمون وچ فرسٹ کلاس وچ ایم اے پاس کيتا۔ اس دے بعد ، اوہ پہلے پروفیسر تے فیر ايس‏ے کالج دے ہندی شعبہ وچ شعبہ دے سربراہ بن گئے[۲]۔

سنگھاکریا تے استاداں دے دوہری کردار ادا کردے ہوئے ، انہاں نے 1967 وچ آگرہ یونیورسٹی تو‏ں قدیم ہندوستانی تریخ تے سبھیاچار وچ فرسٹ کلاس دے نال ایم اے کيتا۔ میرٹھ یونیورسٹی دے لاجپت رائے کالج (صاحب آباد ) وچ ہندی دے شعبہ دے چیف د‏‏ی حیثیت تو‏ں کچھ عرصہ کم کرنے دے بعد ، اوہ 1967 وچ دہلی آئے۔ تے انہاں نے اپنی زندگی دے باقی 42 سال دہلی وچ گزارے۔ دہلی آنے دے بعد وی اس د‏ی تعلیم جاری رہی۔ ڈاکٹر وجئےندر نے دہلی یونیورسٹی تو‏ں فارغ التحصیل ہونے د‏‏ی ہدایت اُتے ہندی شاعری وچ شکتتوا کے موضوع اُتے تحقیق کرکے پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی[۳]۔

20 نومبر ، 2009 نو‏‏ں نويں دہلی وچ 77 سال د‏‏ی عمر وچ اپنے گھر وچ دل دا دورہ پيا (ہارٹ اٹیک) سی تے انہاں دا انتقال ہوگیا۔ اس دا چھوٹا بھائی ڈاکٹر دھرمیندر ، چھوٹے بھائی د‏‏ی اہلیہ تے انہاں دے بچے ہن میوور وہار وچ انہاں د‏‏ی رہائش گاہ وچ رہندے نيں[۴]۔

شاہکار

سودھو

رام ، سوامی ویویکانند تے ارووبندو گھوش دے حیات فلسفہ ، حمد تے لغت اُتے لکھے گئے انہاں دے وڈے کم تھلے لکھے نيں۔[۵]

  • انقلاب یوگی شری اروند
  • مہایوگی سری اروبندو
  • شری اروند ساہتیہ درشن
  • شری اروند ویچاردرن
  • نیشن بلڈر سوامی ویویکانند
  • یوگ پورش شری رام
  • بریہت وشو گنووم کوشا (تین جلداں وچ )
  • جامع ہندی لغت (دو جلداں وچ )

حوالے

سودھو
  1. स्व. डॉ॰ श्याम बहादुर वर्मा - बौद्धिक साधना में लीन स्वयंसेवक Archived 24 अक्तूबर 2012 at the وے بیک مشین - देवेन्द्र स्वरूप पाञ्चजन्य, 6 दिसम्बर 2009, अभिगमन तिथि: 27 दिसम्बर 2013
  2. स्व. डॉ॰ श्याम बहादुर वर्मा - बौद्धिक साधना में लीन स्वयंसेवक Archived 24 अक्तूबर 2012 at the وے بیک مشین - देवेन्द्र स्वरूप पाञ्चजन्य, 6 दिसम्बर 2009, अभिगमन तिथि: 27 दिसम्बर 2013
  3. स्व. डॉ॰ श्याम बहादुर वर्मा - बौद्धिक साधना में लीन स्वयंसेवक Archived 24 अक्तूबर 2012 at the وے بیک مشین - देवेन्द्र स्वरूप पाञ्चजन्य, 6 दिसम्बर 2009, अभिगमन तिथि: 27 दिसम्बर 2013
  4. स्व. डॉ॰ श्याम बहादुर वर्मा - बौद्धिक साधना में लीन स्वयंसेवक Archived 24 अक्तूबर 2012 at the وے بیک مشین - देवेन्द्र स्वरूप पाञ्चजन्य, 6 दिसम्बर 2009, अभिगमन तिथि: 27 दिसम्बर 2013
  5. स्व. डॉ॰ श्याम बहादुर वर्मा - बौद्धिक साधना में लीन स्वयंसेवक Archived 24 अक्तूबर 2012 at the وے بیک مشین - देवेन्द्र स्वरूप पाञ्चजन्य, 6 दिसम्बर 2009, अभिगमन तिथि: 27 दिसम्बर 2013
  • ڈاکٹر گریراج شرن اگروال تے ڈاکٹر مینا اگروال ہندی ساہتیہکر سمربھ کوش (دوسرا حصہ) 2006 ہندی ساہتیہ نکیتن ، بیجنور (امریک‏‏ی) ISBN 81-85139-29-6

باہرلے جوڑ

سودھو