شفیع بہرائچی
–
شفیع ؔ بہرائچی | |
---|---|
جم | شفیع اللہ 1902 محلہ براہمنی پورہ چوک بازار بہرائچ اتر پردیش بھارت |
موت | 06 جولائی 1973ء چاندپورہ نزد آستانہ امیرماہ بہرائچ،اتر پردیش بھارت |
دفن تھاں | احاتہ حیرت شاہ نزد درگاہ ریلوے کراسنگبہرائچ،اتر پردیش بھارت |
کم کِتہ | ،شاعری ،ادب توں وابستگی، تجارت |
بولی | اردو |
قومیت | بھارتی |
نسل | بھارتی |
شہریت | برطانوی ہند (1947–1902)بھارتی(1973-1947) |
تعلیم | دینی تعلیم |
مضمون | نعت ،غزل |
سواݨی | مریم خاتون |
نیاݨے | محمدنعیم اللہ ۔ محمدشمیم اللہ۔ستارہ بیگم ۔انوری بیگم۔بلکیس بیگم۔محمدنسیم اللہ ۔حاجی محمد علیم اللہ۔ محمد سفیق اللہ |
رشتے دار | فیض بہرائچی،جنید احمد نور |
ویب سائٹ | |
http://faranjunedahmad.blogspot.in/2014/05/haji-shafiullah-shafi-bahraichi.html |
حاجی شفیع اللہ شفیع ؔ بہرائچی دی پیدائش 1902ء وچ شہر بہرائچ دے محلہ براھمنی پورہ چوک بازار وچ حاجی براتی میاں نقشبندی چوناوالے دے گھر وچ ہوئی سی۔ آپ دی تعلیم گھر اُتے ہوئی۔ آپ شہر بہرائچ دے نامور تاجراں وچ شمار ہوئے تے سن ۔ آپ دی دُکان ادبی محفل دا مقام سی۔ حاجی شفیعؔ صاحب 1963ء وچ حج بیت اللہ دی سعادت حاصل کيتی۔ 6جولائی 1973ء نوں انہاں دا انتقال ہويا۔ درگاہ ریلوے کراسنگ توں متصل احاطہ حیرت شاہؒ وچ انہاں دی آخری آرام گاہ اے اپنے والد دے پہلو وچ ۔
ادبی سفر
سودھوشفیع ؔ بہرائچی حضرت جگر بسوانی دے شاگرد سن ۔ شوق بہرائچی تے رافتؔ بہرائچی توں صلاح مشورہ کردے سن ۔ حضرت جگر ؔ بسوانی توں خط کتابت دے ذریعہ اپنے کلام دی اصلاح کرواندے سن ۔ آپ دی دکان اُتے بہرائچ دے تمام نامور شخصیتاں دا آنا جانا رہندا سی۔ شفیعؔ صاحب بہرائچ توں شائع ہونے والے ادبی رسالے چودھواں صدی دے سرپرست سن ۔
- نمبرشُدہ لسٹ دی مَد
اہم شخصیتاں نال رابطہ
سودھوشفیع بہرائچی شوق بہرائچی تے رافت بہرائچی دے دوستاں وچ شمار ہُندے سن ۔ کیفیؔ اعظمی جدوں وی بہرائچ[۱] تشریف لاندے تاں شفیعؔ صاحب توں ضرور ملن جاندے سن ۔عبدالرحمن وصفیؔ بہرائچی ،ڈاکٹر نعیم اللہ خاں خیالی، بابا جمال بہرائچی، محسن زیدی، واصل بہرائچیساغرمہدی،ایمن چغتائی نانپاروی،واصف القادری، اظہار وارثی، بابو لاڈلی پرشاد حیرتؔ ،نجم خیرآبادی توں آپ دی گہری دوستی سی۔ آپ دی تجارت دا مرکز شہر بہرائچ دی ادبی محفل دا اک اہم مرکز سی جتھے اُتے روز شام نوں شعر وسخن دی محفل جمدی سی۔
ادبی خدمات
سودھوشفیع ؔ بہرائچی حمد نعت تے غزل اُتے حاکمانہ قدرت رکھدے سن ۔ آپ دے 2 مجموعہ کلام دا ذکرمحمد نعیم اللہ خیالیکی اک غیر مطبوعہ کتاب [۲] ملدا نيں جس دا ناں (1) مجموعہ آئینہ سخن مطبوعہ غزل تے (2)نعت و منقبت جلوئے غازی نيں۔[۲] آپ دا کلام ماہنامہ شاعر آگرہ ,روزنامہ انقلاب تے ماہنامہ چودھواں صدی بہرائچ دے علاوہ مختلف رسالےآں وچ شائع ہُندا رہیا اے۔ شفیع صاحب دا کلام قلمی نسخےآں دی شکل وچ محفوظ اے۔ نعمتؔ بہرائچی اپنی کتاب تذکرہ شعرائے ضلع بہرائچ وچ شفیع بہرائچی دے بارے وچ لکھدے اے کہ
” | جناب شفیع صاحب کہنہ مشق تے زودگو شاعرتھے،وڈی مخیر تے دیندار ہستی تھی۔اک فنکار ہونے دی حیثیت توں آپ وچ اک وڈی خصوصیت ایہ سی کہ آپ اپنے کلام وچ اک نال نفی و اثبات نوں اس فن کارانہ طریقہ توں سمو دیندے سن کہ سامعین دا ذہن حیرانی و امتیازی ہی وچ کھو جاندا سی ۔بسا اوقات سامعی اپنی غلط فہمی اُتے خود ماتم کردا سی ۔مختصر ایہ کہ آپ دی ذات گرامی بہت ہی خصوصیات دی حامل سی۔ | “ |
نمونہ کلام
سودھو” | قسم خدا کی نہ پایا کہیں شفیعؔ اب تک
جو کیف دے گئی مجھ کوسحر مدینے کی |
“ |
غزل جناب الحاج شفیع اللہ شفیعؔ بہرائچی
ارے توبہ عذر جفا کروں کبھی ظرف ایسا میرا نہیں | وہ مٹادیں چاہے ابھی مجھے کوئی شکوہ کوئی گلا نہیں | |
میں سمجھ گیا ہوں کلیم کو ذرا کام عقل سے لیجئے | وہ تمیز جلوہ کریگا کیا جسے ہوش اپنا رہا نہیں | |
میرا دست آز اٹھا سہی میں سزا کا واقعی مستحق | تو کرم نواز ازل سے تھا مجھے صبر پھر بھی دیا نہیں | |
تو اٹھا دے پردہ تو دیکھ لوں کسے ہوش ہے تجھے دیکھ کر | ابھی ہر نگاہ ہے مدعی کوئی پردہ جبکہ اٹھا نہیں | |
میں سمجھ گیا جو ہے کعبہ میں مجھے اتفاق ہے دیر سے | میں فریب جلوہ نہ کھاؤں گا کوئی اور تیرے سوا نہیں | |
مجھے ذوق عذر ستم سہی مگر اسکا اتنا ملال کیوں | جو گلہ بھی ہے وہ ہے آپ سے کسی غیرسے تو گلا نہیں | |
وہ بری کٹے میری زندگی مجھے فکر اسکی نہیں شفیعؔ | وہ بگڑ کے میراکرینگے کیا کوئی بت میرا خدا نہیں |
ایہ غزل ماہنامہ چودہويں صدی بہرائچ دے شمارہ فروری 1953ء وچ شائع ہوئے چکی اے ۔
حال تیرے جگر فگاروں کا | جیسے نقشہ مٹی بہاروں کا | |
ہمکو تو برق سے امید نہیں | ساتھ کچھ دے جو بےقراروں کا | |
آپ کیا بے نقاب آئے ہیں | نور کیوں اڑ گیا ستاروں کا | |
اجب قفس تک ہے زندگی محدود | تذکرہ کیوں سنیں بہاروں کا | |
ہم نہ کہتے تھے آپ روئیں گے | چھوڑئے ذکر بے قراروں کا | |
امیرے چھالوں کی کمپسری پر | دل بھر آیا خود آج خاروں کا | |
امیں اسی در کا ہوں غلام شفیعؔ | سر جہاں خم ہے تاجداروں کا |
حوالے
سودھو- احساست فیض مطبوعہ 2015
- شفیع بہرائچی حیات تے خدمات
باہرلے جوڑ
سودھو- جذبات شفیعؔ
- https://faranjuned.wordpress.com/poets-and-writers-of-bahraich/شفیعؔ بہرائچی دی نعت روزنامہ انقلاب
- http://faranjunedahmad.blogspot.in/2014/05/haji-shafiullah-shafi-bahraichi.
- https://rekhta.org/ebooks/ahsasat-e-faiz-mohammad-faizullah-faiz-ebooks
- http://mazameen.com/literature/السلام-اے-جان-حیدر-تاجدارِ-کربلا۔html
- https://hindustanurdutimes.com/%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-23/
- https://jmiurduadab.blogspot.com/2019/02/urdu-zaban-ke-shoara-ka-naam.html
- https://www.tafacur.com/64181/ Archived 2019-07-11 at the وے بیک مشین
http://dailyaag.com/epapers/epaper/edition/5493/aag-lucknow/page/7 Archived 2019-11-15 at the وے بیک مشین