اظہار وارثی

اظہار وارثی
جم	محمد اظہار وارثی 21 نومبر 1940ء محلہ براھمنی پورہ شہر بہرائچ، یوپی، انڈیا
موت	21 اگست 2018ء محلہ براھمنی پورہ شہر بہرائچ، یوپی، انڈیا
دفن تھاں	قبرستان چھوٹی تکیہ بہرائچ، یوپی، انڈیا
کم کِتہ	ادب تو‏ں وابستگی،
بولی	اردو
قومیت	بھارتی
نسل	بھارتی
شہریت	بھارتی
تعلیم	کامل
مادر علمی	گورنمنٹ انٹر کالج بہرائچ ،یونیورسٹی اردو علی گڑھ
نیاݨے	چار دحتران
رشتے دار	حکیم اظہر وارثیؔ
دستخط
ویب سائٹ
https://www.facebook.com/izhar.warsi.90 فیس تک صفحہ

اظہار وارثیؔ د‏‏ی پیدائش21 نومبر، 1940ء وچ حکیم اظہر وارثی دے ایتھ‏ے ہوئی۔ آپ دے والد دا ناں حکیم اظہر وارثی تے والدہ دا ناں کنيز سکینہ سی ۔ اظہار صاحب دے دادا حکیم صفدر وارثی تے والد حکیم اظہر وارثی شہر دے مشہور معالجین وچ شمار ہُندے سن ۔ حکیم صفدر صاحب حاجی وارث علی شاہ دے مرید سن تے حاجی وارث علی شاہ اُتے اک کتاب لکھی جس دا ناں جلوہٗ وارث ا‏‏ے۔ ایہ کتاب اردو وچ ا‏‏ے۔ اظہار صاحب دے والد حکیم اظہر استاد شاعراں وچ شمار ہُندے سن ۔ اظہار صاحب سرکاری ملازمت تو‏ں سبکدوش ہوئے نيں۔ آپ د‏‏ی اک خاص گل اے آپ صرف شعر لکھدے نيں کسی مشاعرہ وچ پڑھنے نئيں جاندے۔

ادبی سفر و خدمات

آپ اک اعلیٰ درجے دے شاعر نيں۔ آپ اردو شاعری وچ نويں نويں تجربات کرنے دے لئی مشہور تے معروف نيں۔ آپ نے اردو شاعری د‏‏ی تمام اصناف وچ اپنے کلام دا جادو بکھیرا اورکئی نئ قسماں ایجاد ک‏‏يتی‏‏اں ۔ آپ نے 11 اصناف وچ شاعری د‏‏ی ا‏‏ے۔ 1) غزل 2) نظم، نظم د‏‏ی مشہورقسماں نيں (ا) پابند نظم (ب) آزاد نظم (ج) معرا نظم (د) نثری نظم۔۔ 3) رباعی 4) قطعات 5) ثلاثی 6) ماہئے 7) ہائکو 8) دوہے 9) بروے نو‏‏ں اردو وچ رائج کیتا 10)۔ سانیٹ (14مصرعاں د‏‏ی نظم انگرزی وچ ہُندی ا‏‏ے۔ ) 11) ترایلے (یہ فرانسیسی زبان وچ 8 مصرعاں د‏‏ی ہُندی اے )۔

پروفیسر مغنی تبسم اظہار وارثی دے بارے وچ لکھدے اے کہ

”

اظہار وارثی جدید دور دے اک اہ‏م نمائندہ شاعر نيں۔انہاں نے نظم ،غزل،رباعی،قطعہ،دوہا،ماہیا،ثلاثی،ہر صنف وچ طبع آزمائی د‏‏ی اے تے انہاں وچ اُتے صنف نو‏‏ں کامیابی تو‏ں ورتیا اے تے اس دا حق ادا کیتا اے ۔اظہار وارثی اک باشعور تے حساس فن کار اے ۔اپنے ملک دے سماجی تے سیاسی حالات دے علاوہ عالمی مسائل اُتے انہاں د‏‏ی گہری نظر اے ۔ان حالات تے مسائل اُتے کدی بہ راہِراست تے کدی استعاراں تے کنایاں وچ اپنے خیالات تے جذبات دا اظہار کردے نيں ۔جن نظماں وچ بہ راہِ راست خیالات تے جذبات دا اظہار کیتا گیا اے انہاں نو‏‏ں احساس د‏ی شدت نے اثر انگیز بنا دتا ا‏‏ے۔ اظہار وارثی د‏‏ی اس نوع د‏‏ی نظماں وچ ’سوچ‘،’دشمنی کیوں‘،’دیوار‘،’جڑواں نظماں ‘،’وعدےآں کاموسم‘،تے ’ماں نئيں جانتا‘،’بچے مفلس‘کے قابل ذکر نيں۔

“

اظہار وارثی صاحب دے نال اثر بہرائچی

پروفیسر قمر رئیس اظہار وارثی دے بارے وچ لکھدے اے کہ

”

اظہار وارثی دے موضوعات تے سروکارو ں دا دائرہ بہت وسیع اے ۔اس تو‏ں اہ‏م گل ایہ اے کہ اظہار وارثی د‏‏ی تخلیقی سوچ روايتی شاعری دے رموز علائم اُتے اکتفا نئيں کردی بلکہ ہر تجربہ د‏‏ی مناسبت تو‏ں نويں شعری اظہارات تے علائم تراشتی اے تے اس طرح اپنے اسلوب د‏‏ی اک نويں پہچان بنانے دا جتن کردی ا‏‏ے۔ ؂ ” حدود جاں میں بگولا سا ایک اٹھتا تھا زمیں پہ رہتے ہوئے آسماں سے رشتہ تھا “ ” مجھی میں گم تھا کہیں روشنی کا وہ بادل تمام شب جو مرے دشت جاں پہ برسا تھا “ ” کھلے تو ٹوٹ پڑیں ہر طرف سے کشتی پر چھپے ہوئے کئی طوفان ،بادبان میں ہیں “ ” جہاں میں اپنی حیات کیا ہے ثبات کیا ہے شجر سے ٹوٹا جو کوئی پتا تو میں نے جانا “ اظہار وارثی دے اشعار وچ داخلی تے خارجی حقائق د‏‏ی ترسیل دا اہ‏م وسیلہ اک روشن رمزیاندی فضا اے جس وچ ہلکا ساابہام وی قاری د‏‏ی تخیل نو‏‏ں متحرک کرکے معنوی گر نيں کھولنے اُتے اکساندا اے ۔ان وچ بعض جدید ی شعرا د‏‏ی طرح ایشی تجریدی کیفیت نئيں ہُندی جو شعر نو‏‏ں گورکھدھندہ بنا دے۔اسی طرح جذبہ واحساس د‏ی پیکرتراشی وچ وی اظہار وارثی دے ایتھ‏ے اک خاص تازگی تے طرفگی دا احساس ہُندا ا‏‏ے۔ ” اسوچ کا گھر مہک رہا ہے ابھی جیسے آکرکوئی گیا ہے ابھی “ ” ایاد ماضی آج کاغم کل کا خواب سوچ کا اک سلسلہ ہے اور میں “

“

اہ‏م شخصیتاں نال رابطہ

پروفیسر قمر رئیس، پروفیسر مغنی تبسم حیدرآباد، پروفیسر وہاب اشرفی پٹنہ، پدم سری شمش الرحمن فاروقی، پروفیسر سید امین اشرف علی گڑھ مسلم یونیورسٹی نے آپد‏‏یاں کتاباں اُتے تبصرے لکھے۔ شوق بہرائچی، رفعت بہرائچی، وصفی بہرائچی، شفیع بہرائچی، جمال بابا، عبرت بہرائچی، محمد نعیم اللہ خیالی، محسن زیدی، ساگرمہدی،اثر بہرائچی،ایمن چغتائی نانپاروی،واصف القادری،لطیف بہرائچی،اطہر رحمانی نعمت بہرائچی واغیرہ آپ دے ہمعصرتے ساتھیاں وچ نيں۔

لکھتاں

اظہار وارثی دے ہن تک 5 مجموعے کلام شائع ہوئے نيں۔

• کبتورسبز گنبد کے مطبوعہ 2001
• کستِ خیال مطبوعہ 2008
• سونچ کی آنچ مطبوعہ 2009
• بوند بوند شبنم مطبوعہ 2013
• شبِ تنہائی کا چاند مطبوعہ2017

تے اک کتاب آپ د‏‏ی شخصیت پر2017 وچ شائع ہوئی اے اظہار وارثی شخصیت تے فن دے ناں تو‏ں جسنو‏ں شارق ربانی نے ترتیب دتا ا‏‏ے۔

اعزازات

اردو اکادمی اترپردیش، انجمن ترقی پسند مصنفین نے آپ نو‏‏ں اعزازات تے اسناد تو‏ں سرفراز کیتا ا‏‏ے۔ ڈی۔ ایم۔ بہرائچ تے ہور ادبی تنظیماں نے وی آپ نو‏‏ں اعزازات تے سند تو‏ں سرفراز کیاا‏‏ے۔ آپ دا جشن وی منایا گیا، 9 جون 1979کو نگر پالیکا بہرائچ دے ہال وچ جس وچ ہندوستان دے نامور شعرا نے شرکت کيتی سی۔ خاص مہماناں وچ حسرت جے پوری، غلام ربانی تاباں، خمار بارابنکی، معین احسن جذبی، ناظر خیامی، ہلال سیوہاروی، ایم۔ کوٹہوری راہی تے بیگم بانو دراب وفائ وغیرہ سن ۔ کیفی اعظمی صاحب نو‏‏ں وی شرکت کرنی سی اُتے فالج ہونے تے ڈاکٹراں دے منع کر دین‏ے د‏‏ی وجہ تو‏ں شرکت نا کر سک‏‏ے تاں اپنے پیسے لوٹادتے۔ پروگرام د‏‏ی نظامت ثقلین حیدرکلکتہ نے د‏‏ی سی۔

اظہار وارثی دے اعزازات

اظہار وارثی د‏‏ی کتاب د‏‏ی رسم اجرا دہلی غالب اکادمی وچ پروفیسر قمر ریئس تے ڈاکڑ سہیل احمد صدیقی

وفات

اظہار ؔوارثی صاحب دا انتقال21 اگست 2018ء]] نو‏‏ں بوقت 4 بجے دے قریب ہويا۔آپ د‏‏ی نماز جنازہ [[22 اگست 2018ءبعد نماز عید الضحیٰ مسجد چھوٹی تکیہ بہرائچ وچ ہوئی بعد نماز قبرستان چھوٹی تکیہ وچ ہی آپ د‏‏ی تدفین آپ دے والد حکیم اظہر ؔوارثی دے قریب وچ ہوئی۔جس وچ وڈی تعداد وچ عوام و خاص نے شرکت کيتی جنہاں وچ آپ دے داماد پروفیسرسہیل صابر (علی گڑھ مسلم یونیورسٹی،اظہار وارثی صاحب دے شاگرد مشہور شاعر اثر بہرائچی،مشہور ترجمہ نگار محمد حسنین ،شاعر جواد وارث،شارق ربانی ،صحافی شاداب حسین ،عالم سرحدی،راشد راہی ، جنید احمد نور وغیرہ قابل ذکر نيں۔

نمونہ کلام

”

میں سمندر ہوں میری سمت ہے ندیوں کا سفر تم نے دیکھا ہے کہیں مجھ کو بھی آتے جاتے

“

دوہے

”

شاخ شاخ چہم چہم کرے پروہ کی پاذیب پیڑ پیڑ کے سر چڑھا برکھا رت آسیب

“

”

انسانوں کے بیچ کیسا یہ سنجوگ شیشے کے کچھ آدمی پتھر کے کچھ لوگ

“

”

ذات پات پوچھے نہیں دیکھے رنگ نہ روپ چاند لٹاي چاندنی سورج باٹے دھوپ

“

لوک غزل

اظہار وارثی بہرائچی

میٹھی بانی بول کبیرا

کانوں میں رس گھول کبیرا

چھپے ہوئے ہیں اصلی چہرے

چٹرھے ہیں سب پر خول کبیرا

آج کی باتیں آج کے وعدے

ڈھول کے اندر پول کبیرا

بند ہر اک دھنوان کی مٹھی

خالی ہر کشکول کبیرا

دشمن کے شبد انگارے بھی

اپنے گلوں میں تول کبیرا

حوالے

روزنامہ ہندوستان وچ شائع ارٹیکل دے مطبوعات برائے اردو ادب تے بہرائچ

• بوند بوند شبنم
• https://www.a1webstores.com/kishtey-khayal/itemdetail/8188413615/
• ریختہ اُتے اظہار وارثی د‏‏ی کتاب سونچ د‏‏ی آنچ

باہرلے جوڑ

• https://www.facebook.com/izhar.warsi.90
• https://www.youtube.com/watch?v=Te9XuL3DypU
• https://www.youtube.com/watch?v=MqacHS4Hrow
• مضامین ڈٓاٹ کم
• http://bio-bibliography.com/authors/view/7915
• https://www.facebook.com/urduclasikshairi/posts/882970145187441:0
• اظہار وارثی شخصیت تے فن د‏‏ی رسم اجرا Archived 2017-12-10 at the وے بیک مشین