شاہ سید ناصرالدین ( بنگالی: শাহ্ সৈয়দ নাসিরুদ্দীন ) چودہويں صدی وچ بنگال وچ اسلام د‏‏ی اشاعت تو‏ں وابستہ صوفی بزرگ تے فوجی رہنما سن ۔ سلطان شمس الدین فیروز شاہ د‏‏ی مسلح افواج دے کمانڈر یا سپاہ سالارکی حیثیت تو‏ں سید ناصرالدین بنیادی طور اُتے 1308 د‏‏ی فتح سہلٹ وچ اپنے کردار دے لئی مشہور نيں۔ صوفی درویش شاہ جلال دے حوالے تو‏ں وی جانیا جاندا سی ۔

پیدائش تے نسب

سودھو

ناصرالدین بغداد وچ اک سید گھرانے وچ پیدا ہوئے سن، اوہ حسن العربی (حسن عرب ) دے بیٹے سن ۔ مورخ اچیوت چرن چودھری نے شیعہ اسلام دے بارہ اماماں تو‏ں ناصرالدین د‏‏ی گھرانے دا پتہ لگایا اے اوریہ دعوی کیتا اے کہ انہاں دا سلسہ نسب اس طرح اے:

سید ناصرالدین، سپاہ سالار ولد حسن عربی ولد خواجہ داؤد ولد خواجہ ابوالفضل ولد خواجہ ابوالفرح ولد محمد المہدی ولد حسن السکری ولد علی عن نقی ولد محمد التقی ولد علی الریدہ ولد موسی الکدیم ولد جعفر الصادق ولد محمد البقیر ولد زین العابدین ولد حضرت حسن ولد حضرت علی ۔ [۱]

زندگی

سودھو

فتح سلہٹ

سودھو

منگولاں د‏‏ی طرف تو‏ں ہلاکو خان د‏‏ی قیادت وچ تباہی دے بعد 1258 وچ شہر چھڈنے اُتے مجبور ہونے دے بعد سید ناصرالدین بنگال وچ آباد ہونے تو‏ں پہلے سب تو‏ں پہلے دہلی چلے گئے۔ اک وقت اُتے اوہ سلسلہ سہروردیہ دے پیروکار بن گئے تے انہاں نو‏ں بہت ساری مافوق الفطرت صلاحیتاں تو‏ں منسوب کیتا گیا۔ شاید روحانی طاقتاں د‏‏ی انہاں کہانیاں دے ذریعہ ہی انہاں نے سلطان بنگال شمس الدین فیروز شاہ د‏‏ی سرپرستی حاصل ورگی۔ [۲]

1303 تک سید ناصرالدین سلطان د‏‏ی فوج دا سپاہ سالار بن گیا سی ۔ [۳] اس دوران فیروز شاہ ہندو بادشاہ سلہٹ دے گور گووندا دے نال اک جنگ وچ شامل سن ۔ گووندا دے خلاف دو ناکا‏م حملےآں د‏‏ی کوشش پہلے ہی سلطان د‏‏ی فوج نے د‏‏ی سی، جس د‏‏ی سربراہی اس دے بھتیجے سکندر خان نے ورگی۔ [۴] سید ناصرالدین د‏‏ی سربراہی وچ تیسرے حملے دا حکم دتا گیا۔ بعد وچ ایہ فوج شاہ جلال تے اس دے 360 پیروکاراں د‏‏ی فوجاں دے نال مل گئی۔ ایہ حملہ بالآخر کامیاب ثابت ہويا تے گور گووندا نو‏‏ں پسپائی اختیار کرنے اُتے مجبور کیتا گیا تے اس طرح سلہٹ دا علاقہ نو‏‏ں مسلماناں دے قبضہ وچ آ گیا۔ [۵]

طراف د‏‏ی فتح

سودھو
 
سلہٹ سید نصرالدین دا مزار

سلہٹ اُتے قبضہ دے فورا بعد، موجودہ حبی گنج وچ ہمسایہ ریاست طراف دے حکمران اچک نارائن دے ذریعہ اک مقامی قاضی د‏‏ی پھانسی د‏‏ی اطلاع موصول ہوئی۔ ایہ پھانسی قاضی، جسنو‏ں نور الدین کہیا جاندا سی، دے اس عمل د‏‏ی وجہ تو‏ں دتی گئی کہ اوہ اپنے بیٹے د‏‏ی شادی کيتی خوشی وچ اک گائے د‏‏ی قربانی دے رہیا سی جس تو‏ں بادشاہ ناراض ہويا۔ [۶]

سید ناصرالدین نو‏‏ں سپاہیاں د‏‏ی اک نفری دے نال شاہ جلال دے بارہ پیروکاراں دے نال نارائن دے خلاف بھیجیا گیا سی، جو پیش قدمی دا علم ہونے اُتے اپنے اہل خانہ دے نال فرار ہوئے گئے سن ۔ اس دے نتیجے وچ ناصرالدین نو‏‏ں اس علاقے دا گورنر مقرر کیتا گیا ۔ اس دے بعد اس نے اپنے ہی بیٹے سید سراج الدین د‏‏ی نور الدین د‏‏ی بیٹی نال شادی ک‏ر ک‏ے مرحوم قاضی دے اہل خانہ نو‏‏ں تسلی دینے د‏‏ی کوشش کيتی۔ [۶]

میراث

سودھو

ان د‏‏ی وفات دے بعد سید ناصرالدین نو‏‏ں تراف وچ دفن کیتا گیا، بعد وچ انہاں د‏‏ی قبر مزار یا مقبرہ بن گئی۔ بعد وچ اس دا کنبہ اس علاقے دے موروثی حکمراناں د‏‏ی حیثیت تو‏ں رہیا۔ [۷]

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. Achyut Charan Choudhury, Srihattar Itibritta (1917), p. 503
  2. "Illustrated Weekly of Pakistan" (1964), p. 31
  3. Syed Murtaza Ali, Saints of East Pakistan (171), p. 27
  4. Bangladesh Bureau of Statistics, Statistics Division, Ministry of Planning, Government of the People's Republic of Bangladesh "Population Census of Bangladesh, 1974: District census report" (1979), p. 15
  5. EB, Suharwardy Yemani Sylheti, Shaikhul Mashaikh Hazrat Makhdum Ghazi Shaikh Jalaluddin Mujjarad, in Hanif, N. "Biographical Encyclopaedia of Sufis: Central Asia and Middle East. Vol. 2". Sarup & Sons, 2002. p.460
  6. ۶.۰ ۶.۱ Choudhury (1917, pp. 226, 228) سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "ChoudhuryP226,228" defined multiple times with different content
  7. Bangladesh Itihas Samiti, Sylhet: History and Heritage, (1999), p. 825

باہرلے جوڑ

سودھو
  • چوہدری، اچیوت چرن، (1917). سری ہتار ایتیبریندا (بنگالی بولی وچ )، کلکتہ، صفحات: 225–228 – via وکی مآخذ