وکیپیڈیا

سوویت اتحاد دے فوجی قبضے

دوسری جنگ عظیم دے دوران ، سوویت یونین نے 1939 دے خفیہ مولوتوف – ربنٹروپ معاہدہ وچ نازی جرمنی دے ہتھو‏ں متعدد ملکاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے انہاں دا اپنے نال الحاق ک‏ر ليا۔

دوسری جنگ عظیم دے حملے تے فوجی کارروائیاں دے نتیجے وچ سرحدی تبدیلیاں دے نال وسطی تے مشرقی یورپ وچ سوویت دائرہ اثر و رسوخ

ان وچ پولینڈ دے مشرقی علاقے ( دو مختلف ایس ایس آر وچ شامل) ، [۱] ہور لاتویا ( لاتویائی ایس ایس آر بن گیا) ، [۲][۳] ایسٹونیا ( اسٹونین ایس ایس آر بن گیا) ، لیتھوانیا ( لتھوانیائی ایس ایس آر بن گیا) ، مشرقی فن لینڈ دا اک حصہ ( کریلو فینیش ایس ایس آر بن گیا) [۴] تے مشرقی رومانیہ ( مولڈویئن ایس ایس آر تے یوکرائنی ایس ایس آر دا حصہ بن گیا)۔ [۵][۶] جرمنی تو‏ں مولوتوف – ربنٹروپ معاہدہ تے جنگ دے بعد د‏‏ی تقسیم دے علاوہ ، سوویت یونین نے وی 1945 وچ چیکوسلواکیہ تو‏ں کارپیتھین روتھینیا اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے ( یوکرائنی ایس ایس آر دا حصہ بن گیا)۔

ذیل وچ سوویت یونین دے مختلف قسماں دے فوجی قبضاں د‏‏ی فہرستاں نيں جو دونے نازی جرمنی (دوسری جنگ عظیم تو‏ں پہلے) دے نال سوویت معاہدہ تے جرمنی اُتے اتحادیاں د‏‏ی فتح دے نتیجے وچ آنے والی سرد جنگ دے نتیجے وچ ني‏‏‏‏ں۔ [۷][۸][۹]

پولینڈ (1939–1956)

سودھو

دوسری جنگ عظیم دے دوران پولینڈ پہلا ملک سی جس اُتے سوویت یونین دا قبضہ سی ۔ مولوٹوو – ربنبروپ معاہدہ دے خفیہ پروٹوکول دے تحت پولینڈ نو‏‏ں سوویت یونین تے نازی جرمنی دے وچکار تقسیم کرنے دا معاہدہ کيتا گیا سی ۔ [۱۰] 1939 وچ ، سوویت یونین دے زیر قبضہ پولش علاقےآں دا کل رقبہ (لتھوانیا نو‏‏ں دتا جانے والا علاقہ تے 1940 وچ لتھوانیائی ایس ایس آر دی تشکیل دے دوران منسلک کيتا گیا علاقہ) ، 201،015 مربع کیلومیٹر سی ، جس د‏‏ی مجموعی آبادی 13.299 ملین سی ، جس وچو‏ں 5.274 ملین نسلی پولستانی تے 1.109 ملین یہودی سن ۔ [۱۱]

دوسری جنگ عظیم دے خاتمے دے بعد ، سوویت یونین نے 1939 وچ اپنے زیر قبضہ بیشتر علاقےآں نو‏‏ں اپنے پاس رکھ لیا ، جدو‏ں کہ 21،275 مربع کلومیٹر دے رقبے والے 15 لکھ باشندےآں اُتے مشتمل علاقےآں نو‏‏ں ، کمیونسٹ دے زیر کنٹرول پولینڈ ، خاص طور اُتے بیاوسٹوک تے پرزیمل دے نیڑے علاقےآں وچ واپس کردتا گیا۔ [۱۲] 1944–1947 وچ ، پولینڈ وچ منسلک علاقےآں تو‏ں اک ملین تو‏ں زیادہ پولستانیاں نو‏‏ں دوبارہ آباد کيتا گیا (زیادہ تر دوبارہ حاصل کيتے علاقےآں وچ )۔ [۱۳]

سوویت فوج ( ناردرن گروپ آف فورسز ) 1945 تو‏ں 1993 تک پولینڈ وچ تعینات سی۔ صرف 1956 وچ ہی روس تے سوویت یونین دے ذریعہ پولینڈ وچ کمیونسٹ حکومت دے وچکار سرکاری معاہداں نے انہاں فوجیاں د‏‏ی موجودگی نو‏‏ں تسلیم کيتا۔ لہذا بوہت سارے پولینڈ دے اسکالرز 1945–1956 د‏‏ی مدت دے لئی 'قبضہ' اصطلاح استعمال کرنا قبول کردے ني‏‏‏‏ں۔ دوسرے اسکالرز 1989 تک سوویت قبضے د‏‏ی تریخ رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ [۱۴] پولش حکومت وچ جلاوطنی 1990 تک موجود سی۔

بالٹک ریاستاں (1940–1991)

سودھو

بیس سال تک آزاد ملکاں د‏‏ی حیثیت تو‏ں موجود رہنے دے بعد ، جون 1940 وچ بالٹک ریاستاں اُتے قبضہ ک‏ر ليا گیا تے غیر قانونی طور پر قبضہ ک‏ر ليا گیا ۔ [۱۵] جرمن - سوویت عدم جارحیت معاہدہ تے اگست 1939 دے اس دے خفیہ اضافی پروٹوکول دے توسط تو‏ں نازی جرمنی د‏‏ی جانب تو‏ں آزادانہ ہتھو‏ں تو‏ں ، [۱۶] سوویت یونین نے تن ملکاں اُتے ستمبر 1939 وچ اپنے فوجی اڈاں نو‏‏ں قبول کرنے دے لئی دباؤ ڈالیا۔ انکار د‏‏ی صورت وچ ، یو ایس ایس آر نے اک ہوائی تے بحری ناکہ بندی دا اثر ڈالیا تے دھمکی دتی کہ اوہ سرحد اُتے لکھاں فوجیاں دے قبضے تو‏ں فورا ہی حملہ کردے۔ جون 1940 وچ ہونے والے دھاندلی دے بعد فوجی دستےآں نے انہاں ملکاں دے سیاسی نظام نو‏‏ں ہٹا دتا تے کٹھ پتلی حکومتاں لگیاواں ۔ [۱۷]

1941–1944 وچ جرمنی دے قبضے دے ذریعہ اس سوویت سازی وچ خلل پيا۔ بالٹک جارحیت نے 1944–1945 وچ سوویت کنٹرول نو‏‏ں دوبارہ قائم کيتا تے اس نے سوویتائزیشن نو‏‏ں دوبارہ شروع کيتا ، زیادہ تر 1950 تک مکمل ہويا۔ زراعت د‏‏ی زبردستی جمعیت 1947 وچ شروع ہوئی ، تے مارچ 1949 وچ وڈے پیمانے اُتے جلاوطنی دے بعد اس د‏ی تکمیل ہوئی۔ نجی کھیتاں نو‏‏ں ضبط کرلیا گیا ، تے کساناں نو‏‏ں اجتماعی فارماں وچ شامل ہونا پيا۔ ' جنگل بھائیاں ' د‏‏ی اک مسلح مزاحمتی تحریک 1950 دے وسط تک سرگرم سی۔ سیکڑاں ہزاراں افراد نے اس تحریک وچ حصہ لیا یا اس د‏ی حمایت کيتی۔ دسیاں ہزار ہلاک ہوگئے۔ جنگل دے بھائیاں تو‏ں لڑنے والے سوویت حکا‏م نو‏‏ں وی سیکڑاں اموات دا سامنا کرنا پيا۔ دونے اطراف وچ کچھ بے گناہ شہری مارے گئے۔ اس دے علاوہ ، زیر زمین قومی اسکول دے بچےآں دے متعدد گروپ سرگرم سن ۔ انہاں دے زیادہ تر ممبراں نو‏‏ں طویل قید د‏‏ی سزا سنائی گئی۔ سن 1953 وچ جوزف اسٹالن د‏‏ی موت دے بعد سزا یافتہ اقدامات وچ تیزی تو‏ں کمی واقع ہوئی۔ 1956–58 تک ، ملک بدریاں تے سیاسی قیدیاں دے اک وڈے حصے نو‏‏ں واپس جانے د‏‏ی اجازت دتی گئی۔ [۱۷]

اس قبضے دے دوران ، سوویت حکا‏م نے قتل کيتا ، سیاسی طور اُتے گرفتار کيتا ، غیرقانونی مسودہ تیار کيتا تے سیکڑاں ہزاراں افراد نو‏‏ں ملک بدر کيتا۔ انسانیت دے خلاف متعدد ہور قسم دے جرائم قبضے دے دور وچ سرزد ہوئے۔ [۱۷] ہور برآں ، کمیونزم دے نظریات نو‏‏ں نافذ کرنے د‏‏ی کوشش کردے ہوئے ، حکا‏م نے جان بجھ کر موجودہ معاشرتی تے معاشی ڈھانچے نو‏‏ں ختم کردتا ، تے نويں "نظریا‏تی طور اُتے خالص" درجہ بندی مسلط کردتی۔ اس نے بالٹک معاشیاں نو‏‏ں بری طرح ناکا‏م کردتا۔ مثال دے طور اُتے ، اسٹونین دے سائنس داناں نے دوسری جنگ عظیم دے بعد ہونے والے معاشی نقصانات دا تخمینہ لگیاندے ہوئے سیکڑاں ارباں امریکی ڈالر (ایسٹونیا دے 2006 د‏‏ی جی ڈی پی د‏‏ی 21.28 بلین ڈالر [۱۸] ) براہ راست منسوب کيتا ا‏‏ے۔ ایسٹونیا نو‏‏ں سوویت ماحولیا‏ت‏ی نقصان دا تخمینہ لگ بھگ 4 ارب ڈالر ا‏‏ے۔ براہ راست نقصانات دے علاوہ ، پسماندہ معیشت شمالی یورپ وچ شدید عدم مساوات دا باعث بنی۔ [ حوالہ د‏‏ی ضرورت ] بہر حال ، اسٹونین معاشرے نو‏‏ں سوویت نظام وچ ضم کرنے د‏‏ی کوشش ناکا‏م ہوئے گئی۔ اگرچہ مسلح مزاحمت نو‏‏ں شکست ہوئی لیکن آبادی سوویت مخالف ہی رہی۔ اس تو‏ں ایسٹونیاں نو‏‏ں 1980 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ اک نويں مزاحمتی تحریک منظم کرنے ، 1991 وچ اپنی آزادی دوبارہ حاصل کرنے تے فیر تیزی تو‏ں جدید معاشرے د‏‏ی ترقی کرنے وچ مدد ملی۔ [۱۷]

1940 وچ سوویت یونین د‏‏ی طرف تو‏ں الحاق دے باوجود بالٹک ریاستاں دے قبضے د‏‏ی گل کرنا درست اے ، خاص طور اُتے سوویت قانونی عنوان د‏‏ی عدم موجودگی دا حوالہ دیندے ہوئے۔ طویل عرصے تک قبضہ غیر روايتی سی۔ 1991 تک ، تِناں ملکاں د‏‏ی حیثیت کلاسیکی قبضے د‏‏ی طرح اہ‏م طریقےآں تو‏ں مشابہت رکھدی تھی: بین الاقوامی سطح اُتے غیر منظور شدہ طاقت دے ذریعہ بیرونی کنٹرول تے غیر ملکی طاقت تے باشندےآں دے وچکار مفادات دا تصادم۔ اُتے ، دوسرے پہلوآں وچ وی کلاسیکی پیشے تو‏ں صورتحال بالکل مختلف سی۔ بالٹک ریاستاں نو‏‏ں سوویت جمہوریہ د‏‏ی حیثیت سے کسی اہلیت دے بغیر یو ایس ایس آر وچ شامل کرنے د‏‏ی دونے حقیقتاں ، تے سوویت حکمرانی دا طویل عرصہ عملی نقطہ نظر تو‏ں قبضے تو‏ں متعلق تمام اصولاں دے اطلاق نو‏‏ں چیلنج کردا ا‏‏ے۔ وابستگی د‏‏ی حقیقت دے باوجود ، بالٹک ریاستاں وچ سوویت یونین د‏‏ی موجودگی دا قبضہ سوئی جینریز ہی رہیا۔ [۱۹]

اگرچہ سوویت یونین نے مالوتوف - ربنٹروپ معاہدہ [۲۰][۲۱] د‏‏ی مذمت کيتی - جو قبضے دا فوری پیش رو اے فی الحال ایہ سوویت یونین دے قانونی جانشین روسی فیڈریشن د‏‏ی پالیسی اے کہ اس تو‏ں انکار کرے کہ واقعات قبضے وچ نيں یا قابل اطلاق (بین الاقوامی) قوانین دے تحت غیر قانونی سن ۔ [۲۲]

فن لینڈ دے علاقے (1940)

سودھو
 
مولوتوف سوویت یونین تے قلیل زندگی دے کٹھ پتلی ریاست فینیش ڈیموکریٹک جمہوریہ دے وچکار اک معاہدے اُتے دستخط کررہے نيں ، جو موسم سرما د‏‏ی جنگ دے دوران مقبوضہ علاقےآں اُتے موجود سی۔

سوویت یونین نے فنلینڈ د‏‏ی سرحد نو‏‏ں لینن گراڈ تو‏ں ہور دور کرنے دا مطالبہ کيتا۔ یو ایس ایس آر نے ایہ وی اصرار کيتا کہ فن لینڈ نے ہنکو جزیرہ نما (یا خلیج فن لینڈ دے داخلی راستہ اُتے ايس‏ے طرح دا علاقہ) اک ریڈ بالٹک بحری بیڑے دے بحری اڈے د‏‏ی تشکیل دے لئی لیز اُتے دے دتا۔ [۲۳] اُتے ، فن لینڈ نے انکار کردتا تے سوویت یونین نے سردیاں د‏‏ی جنگ دا آغاز کردے ہوئے اس ملک اُتے حملہ کردتا۔ یو ایس ایس آر نے فینیش ڈیموکریٹک جمہوریہ ( سانچہ:Lang-fi ) ، مقبوضہ کیریلن دے علاقےآں وچ اک قلیل المدت سوویت کٹھ پتلی حکومت۔ جنگ دے دوران سوویتاں نے بحیرہ بیرنٹس دے ساحل وچ پیٹسمو میونسپلٹی اُتے وی قبضہ کيتا سی۔

ماسکو امن معاہدے نے 12 مارچ 1940 نو‏‏ں ریاست د‏‏ی قبضہ د‏‏ی حالت ختم کردتی ، کیونجے فن لینڈ نو‏‏ں کیرلیا دے کچھ حصےآں نو‏‏ں سنبھالنے اُتے مجبور کيتا گیا سی۔ اس سرزمین وچ ملک دے 9٪ علاقے شامل نيں ، اس وچ فن لینڈ دا دوسرا سب تو‏ں وڈا شہر وائپوری تے فن لینڈ د‏‏ی صنعت دا زیادہ حصہ شامل ا‏‏ے۔ فن لینڈ د‏‏ی آبادی دا 12٪ - تقریبا 422،000 کیرلین ، نويں سرحد تو‏ں اگے خالی ہونے دا انتخاب کردے نيں تے سوویت مضامین بننے دے بجائے اپنے گھراں تو‏ں محروم ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔ فوجی دستےآں تے بقیہ عام شہریاں نو‏‏ں جلد بازی تو‏ں کڈ لیا گیا۔ فن لینڈ نو‏‏ں وی سیلا علاقہ بیرنٹس سمندر وچ واقع ب رائیبیچی جزیرہ نما تے خلیج فن لینڈ دے چار جزیراں دا انتظام دینا پيا۔ بیرنٹس سمندر تے چار جزیراں فن لینڈ د‏‏ی خلیج فن لینڈ . کیلیڈو فینیش ایس ایس آر دی تشکیل دے لئے کیڈیڈ علاقےآں نو‏‏ں کیرلین اے ایس ایس آر دے اندر ضم کيتا گیا سی۔ [ حوالہ د‏‏ی ضرورت ] جب 1941 وچ دشمنی دوبارہ شروع ہوئی تاں ، فینیش فوجاں نے کھوئے ہوئے علاقےآں نو‏‏ں واپس لے لیا تے فیر سال دے اختتام تو‏ں پہلے دریائے سوویر تے جھیل اونیگا تک اگے ودھیا۔ فنس دے خلاف 1944 د‏‏ی سوویت حملے وچ ، ریڈ آرمی د‏‏ی پیش قدمی نو‏‏ں فنز نے 1940 د‏‏ی سرحد تک پہنچنے تو‏ں پہلے ہی روک دتا سی یا جتھ‏ے ایسا ہويا سی ، ریڈ آرمی نو‏‏ں فوری طور اُتے فینیش دے جوابی حملہ وچ سُٹ دتا گیا سی۔ انہاں مذاکرات وچ جو سوویت جارحانہ فن نو‏‏ں روکنے دے بعد پیٹسمو میونسپلٹی نو‏‏ں ماسکو معاہدہ وچ سوویت یونین دے حوالے ک‏ے دیندے ني‏‏‏‏ں۔ سوویت افواج نے پیٹسمو - کرکینیس جارحیت دے دوران بلدیہ نو‏‏ں جرمناں تو‏ں قبضہ کرلیا۔ [ حوالہ د‏‏ی ضرورت ]

بیسارابیہ تے شمالی بوکوینا (1940)

سودھو

سوویت یونین ، جس نے سن 1918 د‏‏ی یونین دے بعد تو‏ں ہی بیسارابیہ اُتے رومانیہ د‏‏ی خودمختاری نو‏‏ں تسلیم نئيں کيتا سی ، نے 28 جون 1940 نو‏‏ں اک الٹی میٹم جاری کيتا سی جس وچ رومانیہ د‏‏ی فوج تے انتظامیہ دے زیرانتظام علاقہ تو‏ں انخلاء دے نال نال اس دے شمالی حصے صوبہ بوکووینا دا وی مطالبہ کيتا گیا سی۔ [۲۴] ماسکو تے برلن دے دباؤ وچ ، رومانیہ د‏‏ی انتظامیہ تے مسلح افواج جنگ تو‏ں بچنے دے لئی پِچھے ہٹ گئياں۔ ایڈولف ہٹلر نے بیسارابیہ اُتے سوویت قبضہ نو‏‏ں یوگوسلاویہ تے یونان اُتے جرمن قبضے تے یو ایس ایس آر اُتے جرمن حملے دے جواز دے طور اُتے استعمال کيتا۔

سوویت یونین دے اتحادی ملکاں د‏‏ی طرف نال جنگ وچ داخل ہونے دے بعد

سودھو
 
مشرقی بلاک دا نقشہ

22 جون 1941 نو‏‏ں ، آپریشن باربروسا دا آغاز ہويا ، جس نے مشرقی محاذ دا آغاز کيتا۔ جرمنی دے سرلسٹ یورپی محور ملکاں تے فن لینڈ نے سوویت یونین اُتے حملہ کردتا ، جس تو‏ں جرمن سوویت غیر جارحیت معاہدہ ختم ہوگیا۔ سوویت یونین تے محور دے وچکار دشمنیاں دے دوران ، جس نے مؤخر الذکر کيتی مکمل فوجی شکست دا باعث بنی ، سوویت یونین نے جرمنی تے اس دے سیٹیلائٹ علاقے دے نال نال جرمنی د‏‏ی مقبوضہ ریاستاں تے آسٹریا دے علاقےآں اُتے مکمل یا جزوی طور اُتے قبضہ کرلیا۔ انہاں وچو‏ں کچھ سوویت سیٹلائٹ ریاستاں بن گئياں ، یعنی عوامی جمہوریہ پولینڈ ، عوامی جمہوریہ ہنگری ، [۲۵] چیکوسلوک سوشلسٹ جمہوریہ ، [۲۶] رومانیہ د‏‏ی عوامی جمہوریہ ، بلغاریہ ، عوامی جمہوریہ البانیہ ،؛ [۲۷] بعد وچ ، مشرقی جرمنی ، جرمنی دے قبضے دے سوویت زون د‏‏ی بنیاد اُتے تشکیل دتا گیا سی۔ [۲۸]

ایران (1941–1946)

سودھو

25 اگست 1941 نو‏‏ں برطانوی تے دولت مشترکہ د‏‏ی افواج تے سوویت یونین نے مشترکہ طور اُتے ایران اُتے حملہ کيتا۔ اس حملے دا مقصد (خفیہ آپریشن کاؤنٹر کا نام) ایرانی تیل دے کنوواں نو‏‏ں محفوظ بنانا تے مشرقی محاذ اُتے یوروپی محور ملکاں دے خلاف برسرپیکار سوویتاں دے لئی فراہمی د‏‏ی لائناں ( فارسی راہداری ) نو‏‏ں یقینی بنانا سی ۔ سوویت یونین صرف باقی شمالی ایران اُتے قبضہ کردے ہوئے ایرانی آذربائیجان وچ آذر بائیجان عوامی حکومت قائم کرے گی۔

ہنگری (1944)

سودھو

جولائ‏ی 1941 وچ ، ہنگری ، ، جو سہ رخی معاہدہ دا رکن سی ، نے نازی جرمنی دے نال اتحاد وچ ، آپریشن باربروسا وچ حصہ لیا۔ ہنگری د‏‏ی افواج نے وہرماچٹ دے نال کندھے تو‏ں کندھا ملیا ک‏ے لڑائی د‏‏ی تے یوکرائنی ایس ایس آر دے راستے روس دے اندر گہری اسٹالین گراڈ دے راستے اگے ودھیا۔ اُتے ، 1942 دے آخر تک سوویت ریڈ آرمی نے ہنگری د‏‏ی سرزمین اُتے 1943–44 وچ ریڈ آرمی دے تجاوزات تو‏ں پہلے ہونے والی اک وڈی کارروائی دے ذریعے وہرماچٹ نو‏‏ں پِچھے دھکیلنا شروع کيتا۔ ستمبر 1944 وچ سوویت افواج نے بوڈاپیسٹ جارحیت دا آغاز کردے ہوئے ہنگری وچ داخل ہوئے۔ جدو‏ں ہنگری د‏‏ی فوج نے 15 اکتوبر 1944 نو‏‏ں میکلیس ہورتی د‏‏ی حکومت دے ذریعہ دستخط کیتے گئے یو ایس ایس آر دے نال اس دستہ سازی نو‏‏ں نظرانداز کيتا ، سوویتاں نے 13 فروری 1945 نو‏‏ں ہنگری د‏‏ی فوج تے انہاں دے جرمن اتحادیاں کے راجگڑھ اُتے قبضہ کرنے دے خلاف مغرب د‏‏ی طرف اپنا راستہ لڑا۔ ایہ آپریشن اپریل 1945 دے اوائل تک جاری رہیا ، جدو‏ں آخری جرمن افواج تے انہاں دے باقی وفادار ہنگری فوجیاں نو‏‏ں ملک تو‏ں باہر کڈیا گیا۔

سوویتاں نے اس گل نو‏‏ں یقینی بنادتا کہ ہنگری دے حکا‏م نو‏‏ں پیشہ ورانہ طاقت تو‏ں اختیار منتقل کرنے تو‏ں پہلے جنگ دے بعد د‏‏ی اک وفادار حکومت جو کمیونسٹاں د‏‏ی زیر اقتدار اے ، ملک وچ قائم کيتی گئی سی۔ 1949 وچ سوویت تے ہنگری د‏‏ی حکومتاں دے وچکار ہونے والے باہمی تعاون دے معاہدے دے ذریعہ ملک وچ سوویت فوجیاں د‏‏ی موجودگی نو‏‏ں کنٹرول کيتا گیا سی۔ ہنگری دا 1956 دا انقلاب ہنگری د‏‏ی کمیونسٹ حکومت تے اس د‏ی سوویت حکومت تو‏ں مسلط پالیسیاں دے خلاف ملک گیر بغاوت سی۔ سوویت افواج دے انخلا دے لئی مذاکرات دے لئی آمادگی دے اعلان دے بعد ، سوویت پولیٹ بیورو نے اپنا خیال بدل لیا۔ 4 نومبر 1956 نو‏‏ں ماسکو د‏‏ی زیرقیادت وارسا معاہدہ د‏‏ی اک وڈی مشترکہ فوجی فورس مسلح مزاحمت نو‏‏ں کچلنے دے لئی بوڈاپسٹ وچ داخل ہوئی ، جس دے نتیجے وچ اس عمل وچ ہزاراں شہری ہلاک ہوگئے۔

سوویت یونین دے خاتمے دے بعد ، آخری سوویت فوجی 1991 وچ ملک چھڈ گیا ، اس طرح ہنگری وچ سوویت فوجی موجودگی دا خاتمہ ہويا۔

رومانیہ (1944)

سودھو
 
دوسری جنگ عظیم دے بعد رومانیہ دا نقشہ کھوئے ہوئے علاقےآں د‏‏ی نشاندہی کردا ا‏‏ے۔

سوویت دا دوسرا جسیسی - کشینیف جارحیت رومانیہ د‏‏ی شکست ، اس دے نتیجے وچ بغاوت دا نتیجہ سی ، تے رومانیہ تو‏ں محور تو‏ں اتحادیاں دا تبادلہ ہويا۔ سوویت فوج 1944 تے 1958 تو‏ں اس ملک وچ تعینات سی۔ [۲۹] 12 ستمبر 1944 نو‏‏ں ، ریڈ آرمی نے رومانیہ دے بیشتر علاقے نو‏‏ں پہلے ہی کنٹرول کردے ہوئے ، رومانیہ تے یو ایس ایس آر دے وچکار امن معاہدہ کيتا سی ، جس دے تحت رومانیہ نے اس تو‏ں پہلے جنگ وچ زیر انتظام اس علاقے نو‏‏ں پسپا کردتا سی ، تے اس اُتے مشتمل اک اتحادی کمیشن دے نال مشروط کيتا سی۔ سوویت یونین ، ریاستہائے متحدہ ، تے برطانیہ۔ زمین اُتے ، ایہ سوویت فوجی کمانڈ سی ، تے نہ کہ مغربی اتحادیاں ، جو ڈی فیکٹو کو غالبا اختیار حاصل کيتا سی۔ معاہدے وچ سوویت فوج د‏‏ی موجودگی تے آزادانہ آوا جائی دا واضح طور اُتے تعین کيتا گیا سی۔ [۳۰]

پیرس امن معاہداں ، 1947 دی شرائط نافذ ہونے دے بعد ، 15 ستمبر 1947 نو‏‏ں آرمسٹیس معاہدے د‏‏ی شرائط ختم ہوگئياں۔ اس معاہدے وچ رومانیا تو‏ں تمام اتحادی افواج دے انخلا دا اک اہ‏م استثنیٰ قرار دتا گیا سی کہ اس طرح د‏‏ی واپسی ""سوویت یونین دے اس حق دے تابع اے کہ اوہ رومانیہ د‏‏ی سرزمین اُتے ایسی مسلح افواج نو‏‏ں قائم رکھے کیونجے آسٹریا وچ سوویت زون دے قبضے والے علاقے دے نال سوویت فوج دے مواصلات د‏‏ی لائن نو‏‏ں برقرار رکھنے د‏‏ی ضرورت پڑسکدی ا‏‏ے۔"

معاہدے دے نتیجے وچ ، سوویت د‏‏ی موجودگی 130،000 فوج (1947 د‏‏ی چوٹی) تو‏ں کم ہوئے ک‏ے تقریبا 30،000 ہوگئی۔ اگست 1958 تک ایہ دستے مکمل طور اُتے واپس لے لئے گئے سن ۔

ڈیوڈ اسٹون نے رومانیہ اُتے سوویت قبضے دا بلغاریہ سے تقابل کردے ہوئے کہیا: "بلغاریہ دے برخلاف ، رومانیہ دے روس دے نال بوہت گھٹ ثقافتی تے تاریخی تعلقات سن ، تے انہاں نے سوویت یونین دے خلاف جنگ لڑی سی۔ اس دے نتیجے وچ ، سوویت یونین دے قبضے نے رومانیہ دے عوام اُتے بہت زیادہ دبایا تے خود فوج نےبھی کم نظم و ضبط دا مظاہرہ کيتا۔ " [۳۱]

بلغاریہ (1944)

سودھو

5 ستمبر 1944 نو‏‏ں ، سوویت یونین نے بلغاریہ دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا تے 8 ستمبر نو‏‏ں بغیر کسی مزاحمت دا سامنا کیتے ، ملک اُتے حملہ کردتا۔ اگلے دن تک روس نے کلیدی بندرگاہ شہر ورنا دے نال نال بلغاریہ دے شمال مشرقی حصے اُتے وی قبضہ کرلیا۔ 8 ستمبر 1944 نو‏‏ں بلغاریہ نے نازی جرمنی دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا۔ زیوونو افسران دے نال گیریسن د‏‏ی علیحدگی نے 9 ستمبر دے موقع اُتے صوفیہ وچ اسٹریٹجک اہ‏م نکات لینے تے وزراء د‏‏ی گرفتاری دے بعد حکومت دا تختہ پلٹ دتا۔ فادر لینڈ محاذ دی اک نويں حکومت 9 ستمبر نو‏‏ں کیمون جورجیف نو‏‏ں وزیر اعظم بنائے جانے دے نال مقرر کيتا گیا سی۔ سنہ 1947 Soviet وچ سوویت فوجاں نو‏‏ں واپس بلا لیا گیا۔ [۳۲]

چیکوسلوواکیا (1944)

سودھو

1944 دے موسم خزاں وچ جدو‏ں کارپیتھین روتھینیا دے شمالی تے مشرقی حصےآں اُتے ریڈ آرمی نے قبضہ کرلیا ، چیکوسلواک دے حکومت‏ی وفد وزیر فرانتیشیک نیمس د‏‏ی قیادت وچ František Němec (csA) ايس‏ے سال تو‏ں سوویت تے چیکوسلواک حکومتاں دے وچکار معاہداں دے مطابق عارضی چیکوسلواک انتظامیہ دے قیام دے لئی خست پہنچیا۔ اُتے ، کچھ ہفتےآں دے بعد ، ریڈ آرمی تے این دے وی ڈی نے وفد دے کم وچ رکاوٹاں پیدا کرنا شروع کرداں تے ریڈ آرمی دے تحفظ دے تحت مکاچویو وچ "ٹرانسکارپیتو-یوکرین د‏‏ی قومی کمیٹی" تشکیل دتی گئی۔ 26 نومبر نو‏‏ں ، اس کمیٹی ، جس د‏‏ی سربراہی وچ آئیون توریانیتسیا (اک روسین سی ، جس نے چیکوسلواک د‏‏ی فوج تو‏ں دستبردار ہويا سی ) نے یوکرائنی عوام دا چیکو سلوواکیا تو‏ں علیحدگی اختیار کرنے تے سوویت یوکرین وچ شامل ہونے د‏‏ی مرضی دا اعلان کيتا۔ دو ماہ تک جاری رہنے والے تنازعات تے گفت و شنید دے بعد چیکوسلواک دا حکومت‏ی وفد یکم فروری 1945 نو‏‏ں کارپیتھیئن یوکرین نو‏‏ں سوویت کنٹرول وچ چھڈ ک‏‏ے خسٹ تو‏ں روانہ ہويا۔ دوسری جنگ عظیم دے بعد ، 29 جون 1945 نو‏‏ں ، چیکو سلوواکیا تے سوویت یونین دے وچکار اک معاہدہ ہويا جس وچ کارپیتو-یوکرین نو‏‏ں سرکاری طور اُتے سوویت یونین دے حوالے کيتا گیا۔

مئی 1945 وچ ریڈ آرمی دے ذریعہ پراگ اُتے قبضہ کرنے دے بعد ، سوویت دسمبر 1945 وچ اس معاہدے دے تحت دستبردار ہوگئے سن کہ تمام سوویت تے امریکی فوجی ملک چھڈ ک‏‏ے چلے گئے سن ۔

شمالی ناروے (1944–1946) تے بورن ہولم ، ڈنمارک (1945–1946)

سودھو

1944–1946 وچ ، سوویت فوجیاں نے شمالی ناروے تے ڈنمارک دے جزیرے بورن ہولم اُتے قبضہ کيتا ، جو بحیرہ بالٹک دے داخلی راستے اُتے حکمت عملی دے نال واقع ا‏‏ے۔ اسٹالن دا مقصد جنگ دے آخر وچ انہاں تھ‏‏اںو‏اں اُتے اڈے حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کرنا سی۔ سوویت نائب سفیر نے مارچ 1945 وچ بورنھولم اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی تجویز پیش د‏‏ی تے 4 مئی نو‏‏ں بالٹک بیڑے نو‏‏ں جزیرے اُتے قبضہ کرنے دا حکم دتا گیا۔ [۳۳]

برن ہولم اُتے مئی 1945 وچ سوویت فوجاں نے بھاری بمباری د‏‏ی سی۔ جرمی دے اعلیٰ انچارج گیرہارڈ وان کامپز نے سوویت کمانڈراں دے مطالبے دے مطابق تحریری طور اُتے تحریر فراہ‏م کرنے وچ ناکا‏م رہے ، سوویت طیارےآں نے رون تے نیکس وچ 800 تو‏ں ودھ سویلین مکاناں اُتے مسلسل بمباری د‏‏ی تے تباہ کردتا تے 7–8 مئی دے دوران نیڑے 3000 ہور شدید نقصان پہنچیا۔ 1945۔ 9 مئی نو‏‏ں ، سوویت فوجاں جزیرے اُتے اتراں تے اک مختصر جنگ دے بعد جرمن فوجی دستے نے ہتھیار ڈال دتے۔ [۳۴] سوویت افواج 5 اپریل 1946 نو‏‏ں جزیرے تو‏ں باہر چلی گئياں۔

جرمنی (1945)

سودھو

جرمنی دا سوویت قبضہ زون مشرقی جرمنی دا اوہ علاقہ سی جو سن 1945 تو‏ں سوویت یونین دے زیر قبضہ سی۔ 1949 وچ ایہ جرمن جمہوری جمہوریہ بن گیا جو انگریزی وچ مشرقی جرمنی دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی۔

1955 وچ سوویت یونین نے جمہوریہ نو‏‏ں مکمل طور اُتے خودمختار ہونے دا اعلان کيتا سی۔ اُتے ، چار اقتدار پوٹسڈیم معاہدے اُتے مبنی ، سوویت فوج باقی رہی۔ چونکہ نیٹو دے فوجی مغربی برلن تے مغربی جرمنی وچ موجود سن ، جی ڈی آر تے برلن خاص طور اُتے سرد جنگ دے تناؤ دا مرکزی مقام بن گئے۔

مغرب تے مشرقی جرمنی دے درمیان اک علیحدگی رکاوٹ ، سوویت یونین تے مشرقی جرمنی وچ "انسداد فاشسٹ حفاظتی ریمارٹ" دے ناں تو‏ں مشہور برلن دیوار [۳۵] 1961 وچ تعمیر کيتی گئی سی۔

جرمنی دے احترام دے نال آخری معاہدہ دے معاہدے پر ماسکو وچ دستخط ہوئے ، 1994 دے آخر تک جرمنی تو‏ں تمام سوویت فوجاں دا انخلا لازمی قرار دتا گیا۔ حتمی تصفیہ دے اختتام تو‏ں مشرقی تے مغربی جرمنی دے اتحاد دے راستے صاف ہوگئے۔ باضابطہ سیاسی اتحاد 3 اکتوبر 1990 نو‏‏ں ہويا۔

اس قبضے دا اک نتیجہ رومانوی رشتاں ، سہولت دے رشتے یا عصمت دری دے ذریعہ روسی فوجیاں دے بچے سن ۔ انہاں بچےآں نو‏‏ں کئی دہائیاں تک معاشرتی امتیاز دا سامنا کرنا پيا ، لیکن فوجاں دے انخلا تے پیراسٹروائکا دی ترقی دے بعد ، انہاں وچو‏ں کچھ "گمشدہ ریڈ آرمی چلڈرن" نے اپنے روسی باپ دادا دے بارے وچ ہور معلومات حاصل کرنے د‏‏ی عوامی کوششاں ک‏‏يتی‏‏اں ۔

آسٹریا (1945–1955)

سودھو
 
آسٹریا وچ قبضہ زون

آسٹریا اُتے سوویت قبضہ 1945 تو‏ں 1955 تک جاری رہیا۔ [۳۶] جنگ دے اختتام اُتے ، آسٹریا تے ویانا پوٹسڈم کانفرنس دی شرائط دے بعد ، قبضے دے 4 زون وچ تقسیم ہوگئے سن ۔ سوویت یونین نے آسٹریا ، یا یو ایس آئی اے وچ سوویت املاک دے لئی پہلے جرمنی د‏‏ی ملکیت والے ، تے انتظامیہ دے قیام دے لئی 450 تو‏ں ودھ کاروبار ضبط کیتے سن ۔ ایہ 1951 وچ آسٹریا د‏‏ی افرادی قوت دے 10 فیصدسے کم تعداد وچ سی ، تے اس وقت آسٹریا د‏‏ی جی ڈی پی دا 5 فیصد تو‏ں وی کم سی۔

15 مئی 1955 نو‏‏ں ، آسٹریا دے ریاستی معاہدے اُتے دستخط ہوئے ، جس نے باضابطہ طور اُتے آسٹریا د‏‏ی آزادی تے خودمختاری قائم کيتی۔ ایہ معاہدہ 27 جولائ‏ی نو‏‏ں نافذ کيتا گیا سی ، تے آخری اتحادی فوجی 25 اکتوبر نو‏‏ں ملک چھڈ ک‏‏ے چلے گئے سن ۔

منچوریہ (1945–1946)

سودھو

منچوریا اُتے روسی حملہ یا منچوریئن اسٹرٹیجک اوفنسیو آپریشن جداں اسنو‏ں سوویتنام دیندے نيں ، یہسوویت یلغار 9 اگست 1945 نو‏‏ں جاپانی کٹھ پتلی ریاست منچوکو اُتے سوویت یلغار دے نال شروع ہوئی تے سی 1945 د‏‏ی سوویت - جاپانی جنگ کيت‏ی سب تو‏ں وڈی مہم جس نے 4 سال تو‏ں زیادہ صلح دے بعد سوویت یونین تے سلطنت جاپان دے وچکار دشمنیاں دا آغاز کيتا۔ براعظم اُتے روس دے حصول وچ منچوکو ، مینججیانگ ( اندرونی منگولیا ) تے جزیرہ نما شمالی کوریا شامل سن ۔ جاپان د‏‏ی کنتونگ آرمی د‏‏ی تیز شکست جاپانی ہتھیار سُٹن تے دوسری جنگ عظیم دے خاتمے دے لئی اک بہت ہی اہ‏م عنصر سی ، جداں کہ جاپان نو‏‏ں احساس ہويا کہ روسی منچوریا تے جنوبی سخالن اُتے انہاں د‏‏ی تیزی تو‏ں فتح دے بعد ، اس دے جزیراں اُتے حملہ کرنے د‏‏ی لاگت اٹھانے دے لئی تیار تے قابل سن ۔ [۳۷][۳۸]

کوریا (1945–1948)

سودھو

اگست 1945 وچ ، سوویت فوج نے سوویت سول انتظامیہ نو‏‏ں اس وقت تک ملک دا انتظام کرنے دے لئی قائم کيتا جدو‏ں تک کہ اک گھریلو حکومت قائم نہ ہوئے۔ کمیونسٹاں نو‏‏ں کلیدی عہدےآں اُتے ڈالنے دے لئی ملک بھر وچ عارضی کمیٹیاں تشکیل دتیاں گئیاں۔ فروری 1946 وچ شمالی کوریا د‏‏ی عارضی لوکاں د‏‏ی کمیٹی کے ناں تو‏ں اک عارضی حکومت کم ال سنگ دے تحت تشکیل دتی گئی۔ 1948 وچ سوویت افواج روانہ ہوگئياں ، تے کچھ سال بعد ، کمیونسٹ حکمرانی دے تحت کوریا نو‏‏ں متحد کرنے د‏‏ی کوشش وچ ، کوریائی جنگ شروع ہوگئی۔

جزیرے کوریل (1945)

سودھو

جاپان نے 14 اگست 1945 نو‏‏ں پوٹسڈیم دے اعلامیہ نو‏‏ں قبول کرنے دے بعد ، تے 15 اگست 1945 نو‏‏ں جنگ دے خاتمے دا اعلان کرنے دے بعد ، سوویت یونین نے 18 اگست تے 3 ستمبر دے درمیانی شب کورل جزیراں اُتے حملہ کرنا شروع کيتا ، جس نے جاپانی باشندےآں نو‏‏ں دو سال بعد جلاوطن کردتا۔ [۳۹]

سرد جنگ

سودھو

1956 دا ہنگری دا انقلاب

سودھو

ہنگری دا 1956 دا انقلاب ہنگری د‏‏ی کمیونسٹ حکومت تے اس د‏ی سوویت حکومت تو‏ں مسلط پالیسیاں دے خلاف ملک گیر بغاوت سی۔ سوویت افواج دے انخلا دے لئی گفت و شنید اُتے آمادگی دے اعلان دے بعد ، سوویت پولیٹ بیورو نے اپنا خیال بدل لیا تے انقلاب نو‏‏ں کچلنے دے لئی اگے ودھے۔ 4 نومبر 1956 نو‏‏ں ماسکو د‏‏ی زیرقیادت وارسا معاہدہ دی اک وڈی مشترکہ فوجی فورس مسلح مزاحمت نو‏‏ں کچلنے دے لئی بوڈاپسٹ وچ داخل ہوئی۔

"آپریشن بھنور" دے ناں تو‏ں منسوب سوویت مداخلت دا آغاز مارشل ایوان کونیف نے کيتا سی۔ [۴۰] 23 اکتوبر تو‏ں پہلے ہنگری وچ قائم پنج سوویت ڈویژناں نو‏‏ں مجموعی طور اُتے 17 ڈویژناں وچ شامل کيتا گیا سی۔ [۴۱] لیفٹیننٹ جنرل حماسپ بابادجانیان د‏‏ی کمانڈ وچ اٹھويں میکانکیڈ آرمی تے نیڑےی کارپٹین ملٹری ڈسٹرکٹ تو‏ں لیفٹیننٹ جنرل حاجی عمر ممسوروف د‏‏ی کمانڈ وچ 38 ويں آرمی نو‏‏ں اس آپریشن دے لئی ہنگری وچ تعینات کيتا گیا سی۔

3:00 بجے   4 نومبر د‏‏ی صبح ، سوویت ٹینکاں نے ڈینوب دے کیڑاں دے کنارے بوڈاپسٹ وچ دو تھروسٹس وچ داخل ہويا - اک جنوب تو‏ں ، تے اک شمال تاں۔ بکتر بند یونٹاں بوڈا وچ داخل ہوگئياں ، تے 4:25   ميں نے بوڈارسی روڈ اُتے فوج د‏‏ی بیرکاں اُتے پہلا گولیاں چلاواں۔ اس دے فورا بعد ہی ، بڈاپسٹ دے تمام ضلعے وچ سوویت توپ خانے تے ٹینک فائر د‏‏ی آواز سنی گئی۔ آپریشن وائرلینڈ نے مشترکہ فضائی حملے ، توپ خانہ ، تے 17 ڈویژناں دے مربوط ٹینک انفنٹری کارروائی کيتی۔ صبح اٹھ بجے تک ریڈیو اسٹیشن اُتے قبضہ کرنے دے بعد شہر دا منظم دفاع بخارات وچ بدل گیا ، تے بوہت سارے محافظ قلعہ بند پوزیشناں اُتے گر پئے۔ ہنگری دے شہریاں نے اس لڑائی دا مقابلہ کيتا تے سوویت فوجیاں دے لئی فوجی اہداف تو‏ں فوجی فرق کرنا اکثر ناممکن سی۔ [۴۰] ايس‏ے وجہ تو‏ں ، سوویت ٹینک اکثر سڑکاں دے نال عمارتاں وچ اَنھّا دھند فائرنگ کردے سن ۔ بوڈاپسٹ دے صنعتی علاقےآں وچ ہنگری د‏‏ی مزاحمت سب تو‏ں زیادہ مضبوط سی ، جسنو‏ں سوویت توپخانے تے فضائی حملےآں نے بھاری نشانہ بنایا سی۔ مزاحمت د‏‏ی آخری پاکٹ نے 10 نومبر نو‏‏ں جنگ بندی دا مطالبہ کيتا۔ 2500 تو‏ں زیادہ ہنگری تے 722 سوویت فوج ہلاک تے ہزاراں ہور زخمی ہوئے سن ۔ [۴۲][۴۳]

چیکوسلوواکیا (1968–1989)

سودھو

1948 وچ ، چیک کمیونسٹ پارٹی نے چیکوسلواک دی سیاست وچ ووٹاں دا اک وڈا حصہ حاصل کيتا ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں سوویت فوجیاں د‏‏ی فوری موجودگی دے بغیر کمیونسٹ دور چلا گیا۔ 1950 د‏‏ی دہائی نو‏‏ں ملکی تریخ دا اک جابرانہ دور قرار دتا گیا سی ، لیکن 1960 د‏‏ی دہائی تک ، مقامی سوشلسٹ قیادت معاشی ، معاشرتی تے سیاسی اصلاحات د‏‏ی طرف گامزن ہوگئی سی۔ اُتے ، متعدد اہ‏م چیک کمیونسٹاں نے ، چیک سیکیورٹی ایجنسی دے نال مل ک‏ے ، کمیونسٹ پارٹی دے عہدےآں نو‏‏ں مضبوط بنانے دے لئی روسی تعاون دا فائدہ اٹھا ک‏ے ، منڈی دے نظام د‏‏ی محدود تعارف ، ذا‏تی آزادیاں تے شہری انجمناں د‏‏ی تجدید ( اک انسانی چہرے دے نال سوشلزم دیکھو) دے خلاف سازش کيتی۔ [۴۴]

سوویت یونین د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی دے جنرل سکریٹری لیونڈ بریزنیف نے بریزنیف نظریے دا اعلان کردے ہوئے انہاں اصلاحات اُتے رد عمل ظاہر کيتا تے 21 اگست 1968 نو‏‏ں تقریبا 7 ساڈھے 7،000،000 وارسا معاہدہ دے فوجی ، زیادہ تر سوویت یونین ، پولینڈ ، بلغاریہ تے ہنگری دے ٹینکاں دے نال سن ۔ تے مشین گناں نے چیکوسلوواکیا اُتے قبضہ کيتا ، ہزاراں افراد نو‏‏ں ملک بدر کيتا تے تمام اصلاحات نو‏‏ں تیزی تو‏ں پٹڑی تو‏ں اتار لیا۔ زیادہ تر وڈے شہراں اُتے انفرادی طور اُتے حملہ کيتا گیا تے اس تو‏ں اگے نکل گئے۔ اُتے ، حملے د‏‏ی بنیادی توجہ خاص طور اُتے ریاستی اعضاء ، چیک ٹیلی ویژن تے ریڈیو اُتے مرکوز رہی۔

چیکوسلواک د‏‏ی حکومت نے ہنگامی سیشن منعقد کيتا ، تے زور شور تو‏ں اس قبضے تو‏ں اتفاق رائے ظاہر کيتا۔ بہت سارے شہری احتجاج وچ شریک ہوئے ، تے ستمبر 1968 تک تنازعات وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 72 افراد ہلاک تے سیکڑاں ہور زخمی ہوگئے سن ۔ اس قبضے دے بعد مختصر وقت وچ ، جس نے پراگ اسپرنگ د‏‏ی پیدا ہونے والی کسی امید نو‏‏ں ختم کردتا سی ، تقریبا 100،000 افراد چیکوسلواکیا تو‏ں فرار ہوگئے۔ اس قبضے دے پورے وقت وچ ، 700،000 تو‏ں زیادہ افراد ، بشمول چیکوسلوک دانشوراں دا اک اہ‏م حصہ وی اوتھ‏ے تو‏ں چلے گئے۔ کمیونسٹاں نے انہاں وچو‏ں بوہت سارے مہاجرین دی چیکوسلوواکیا د‏‏ی شہریت منسوخ کردے ہوئے جواب دتا تے انھاں اپنے وطن واپس جانے اُتے پابندی عائد کردتی۔

کے اک اجلاس وچ اقوام متحدہ د‏‏ی سلامتی کونسل ، یاکوف ملک ، نو‏‏ں سوویت سفیر اقوام متحدہ دے اک اعلان جاری فوجی مداخلت چیکوسلاواکیا د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اک درخواست دے جواب وچ سی کہ دعوی. سوویت یونین د‏‏ی سلامتی کونسل دا مستقل رکن ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں سانچہ:Em dash دے حق دے نال ویٹو قبضہ ختم کرنے دے لئی کسی وی اقوام متحدہ د‏‏ی قرارداداں نو‏‏ں درکنار کرنے دے قابل سی سانچہ:Em dash

پراگ اسپرنگ دا اختتام دسمبر 1968 وچ اس وقت واضح ہوئے گیا ، جدو‏ں چیکوسلوواکیا د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی د‏‏ی XIII کانگریس دے بعد ملک تے سوسائٹی وچ دتی کریٹیکل ڈویلپمنٹ کی ناں نہاد ہدایات کو چیکوسلوواکیا د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی دے اک نويں صدر نے قبول کرلیا۔ "نارملائزیشن" د‏‏ی آڑ وچ ، نیو اسٹالنزم دے تمام پہلوآں نو‏‏ں روگٹھ د‏‏ی سیاسی تے معاشی زندگی وچ واپس کردتا گیا۔

1987 وچ سوویت رہنما میخائل گورباچوف نے اعتراف کيتا کہ گلاسنوسٹ تے پیریسٹروئکا د‏‏ی انہاں د‏‏ی لبرلائزیشن پالیسیاں انسانی چہرے دے نال ڈوبیک د‏‏ی سوشلزم اُتے بہت حد تک حقدار ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں انہاں تو‏ں پُچھیا گیا کہ پراگ اسپرنگ تے اس د‏ی اپنی اصلاحات وچ کیہ فرق اے ، تاں گورباچوف نے جواب دتا ، "انیس سال"۔

چیکوسلاواکیا اُتے سوویت قبضے د‏‏ی طرف تو‏ں 1989 وچ ختم ہويا اک مخملی انقلاب 2 سال پہلے، سوویت یونین دے خاتمے دے . 27 جون 1991 نو‏‏ں آخری قبضہ کار فوجیاں نے ملک چھڈ دتا [۴۵]

2007 وچ پراگ دے دورے دے دوران ، ولادیمیر پوتن نے کہیا کہ اوہ 1968 دے واقعات د‏‏ی اخلاقی ذمہ داری محسوس کردے نيں تے روس نے انہاں د‏‏ی مذمت کيتی ا‏‏ے۔ [۴۶]

افغانستان (1979–1989)

سودھو
 
دسمبر 1979 دے آخر وچ سوویت حملہ۔

علمی تے تاریخی بیانات وچ ایہ گل برقرار اے کہ سن 1919 دے اوائل وچ ہی افغانستان سوویت یونین دے زیر اثر رہیا سی جدو‏ں افغانستان نے برطانیہ دے اینگلو فیر دا مقابلہ کرنے دے لئی امداد حاصل کرنا شروع د‏‏ی سی۔ وڈی سوویت تکنیکی مدد ، فوجی امداد ، تے معاشی تعلقات وچ 1950 د‏‏ی دہائی وچ اضافہ ہويا جس دے بعد 1970 د‏‏ی دہائی وچ کمیونسٹ انقلاب آیا۔ افغان کمیونسٹ حکومت نو‏‏ں دھمکی دے ک‏ے ، حکومت نے سوویت یونین دے افغانستان پر حملے د‏‏ی دعوت دتی جو 24 دسمبر 1979 نو‏‏ں ادھی رات دے نیڑے آندے ہی شروع ہوئی۔ یو ایس ایس آر نے کابل وچ اک وڈے پیمانے اُتے فوجی ہوائی جہاز دا انتظام کيتا ، جس وچ اندازا 280 ٹرانسپورٹ طیارے تے تقریبا ہر اک وچ 8،500 مرد دے 3 ڈویژن شامل سن ۔ دو دن دے اندر ، سوویت یونین نے دارالامان محل دے خلاف اک خصوصی سوویت حملہ یونٹ تعینات ک‏ر ک‏ے پہلے کابل اُتے قبضہ کرلیا ، جتھ‏ے حفیظ اللہ امین دے وفادار افغان فوج دے عناصر نے شدید ، لیکن مختصر مزاحمت کيتی۔ محل وچ امین د‏‏ی موت دے نال ، پی ڈی پی اے دے پارچم دھڑے دے جلاوطن رہنما ببرک کارمل نو‏‏ں سوویتاں نے افغانستان دے نويں سربراہ حکومت دے طور اُتے نصب کيتا۔ [۴۷]

لڑائی دا عروج 1985 19886 وچ آیا سی۔ سوویت افواج نے پاکستان سے متصل مجاہدین د‏‏ی سپلائی لائناں اُتے اپنا سب تو‏ں وڈا تے موثر حملہ کيتا۔ وڈی مہمات نے وی مجاہدین نو‏‏ں ہرات تے قندھار دے نیڑے دفاعی دفاع اُتے مجبور کردتا سی۔ 15 فروری 1989 نو‏‏ں ، آخری سوویت فوجی افغانستان تو‏ں شیڈول دے مطابق روانہ ہوئے۔

ہور ویکھو

سودھو

نوٹ

سودھو
  1. ↑ Roberts 2006
  2. ↑ Wettig 2008
  3. ↑ Senn, Alfred Erich, Lithuania 1940 : revolution from above, Amsterdam, New York, Rodopi, 2007 سانچہ:آئی ایس بی این
  4. ↑ Kennedy-Pipe, Caroline, Stalin's Cold War, New York : Manchester University Press, 1995, سانچہ:آئی ایس بی این
  5. ↑ Roberts 2006
  6. ↑ Shirer 1990
  7. ↑ Warfare and Society in Europe: 1898 to the Present By Michael S. Neiberg; p 160 سانچہ:آئی ایس بی این
  8. ↑ AP European History; p. 461 سانچہ:آئی ایس بی این
  9. ↑ Soviet politics in perspective By Richard Sakwa; p.260 سانچہ:آئی ایس بی این
  10. ↑ Sanford, George (2005). Katyn and the Soviet Massacre Of 1940: Truth, Justice And Memory. London; New York: Routledge. سانچہ:آئی ایس بی این. p. 21. Weinberg, Gerhard (1994). A World at Arms: A Global History of World War II. Cambridge: Cambridge University Press. سانچہ:آئی ایس بی این., p. 963.
  11. ↑ Concise Statistical Year-Book of Poland, Polish Ministry of Information. London June 1941 P.9 & 10
  12. ↑ U.S. Bureau of the Census The Population of Poland Ed. W. Parker Mauldin, Washington- 1954 P.140
  13. ↑ سانچہ:In lang "Przesiedlenie ludności polskiej z Kresów Wschodnich do Polski 1944–1947. Wybór dokumentów", Wybór, opracowanie i redakcja dokumentów: Stanisław Ciesielski; Wstęp: Włodzimierz Borodziej, Stanisław Ciesielski, Jerzy Kochanowski Dokumenty zebrali: Włodzimierz Borodziej, Ingo Eser, Stanisław Jankowiak, Jerzy Kochanowski, Claudia Kraft, Witold Stankowski, Katrin Steffen; Wydawnictwo NERITON, Warszawa 2000
  14. ↑ The Sarmatian Review Index: SR, September 2006 at www.ruf.rice.edu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  15. ↑ Anu Mai Koll, "Baltic Countries Under Occupation: Soviet & Nazi Rule 1939–1991", سانچہ:آئی ایس بی این
  16. ↑ Latvia – history – geography at www.britannica.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  17. ↑ ۱۷.۰ ۱۷.۱ ۱۷.۲ ۱۷.۳ "Phase III: The Soviet Occupation of Estonia from 1944". In: Estonia since 1944: Reports of the Estonian International Commission for the Investigation of Crimes Against Humanity, pp. VII–XXVI. Tallinn, 2009
  18. ↑ CIA-The World Factbook-Estonia at www.cia.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  19. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  20. ↑ سانچہ:In lang Ведомости Съезда народных депутатов СССР и Верховного Совета СССР. 1989. № 29. Ст. 579. – text of the declaration.
  21. ↑ Jerzy W. Borejsza, Klaus Ziemer, Magdalena Hułas. Totalitarian and Authoritarian Regimes in Europe. Berghahn Books, 2006. Page 521.
  22. ↑ Russia denies Baltic 'occupation', BBC News, Thursday, 5 May 2005
  23. ↑ D. W. Spring. 'The Soviet Decision for War against Finland, 30 November 1939'. Soviet Studies, Vol. 38, No. 2 (Apr. 1986), pp. 207–226
  24. ↑ , Istoria Românilor între anii 1918–1940 Soviet Ultimata and Replies of the Romanian Government in Ioan Scurtu at www.unibuc.ro Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  25. ↑ Granville, Johanna, The First Domino: International Decision Making during the Hungarian Crisis of 1956, Texas A&M University Press, 2004. سانچہ:آئی ایس بی این
  26. ↑ Grenville 2005
  27. ↑ Cook 2001
  28. ↑ Wettig 2008
  29. ↑ Sergiu Verona, "Military Occupation and Diplomacy: Soviet Troops in Romania, 1944–1958", سانچہ:آئی ایس بی این
  30. ↑ The Armistice Agreement with Rumania at www.yale.edu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  31. ↑ David Stone, "The 1945 Ethridge Mission to Bulgaria and Romania and the Origins of the Cold War in the Balkans", Diplomacy & Statecraft, Volume 17, no. 1, March 2006, pp. 93–112.
  32. ↑ Bulgaria – The Soviet Occupation at www.country-data.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  33. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  34. ↑ Bornholm during WW2 at www.bornholm.info Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  35. ↑ The Once and Future Berlin at www.hoover.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  36. ↑ The Soviet occupation of Austria, 1945–1955 – Siegfried Beer Recent research and perspectives at www.eurozine.com Error: unknown archive URL (archived 23 May 2007)
  37. ↑ "Battlefield – Manchuria – The Forgotten Victory", Battlefield (documentary series), 2001, 98 minutes.
  38. ↑ Robert James Maddox (2007), Hiroshima in History: The Myths of Revisionism, University of Missouri Press, سانچہ:آئی ایس بی این.
  39. ↑ K. Takahara, Nemuro raid survivor longs for homeland. Japan Times, 22 September 2007. Accessed 3 August 2008
  40. ↑ ۴۰.۰ ۴۰.۱ UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) Chapter IV. E (Logistical deployment of new Soviet troops), para 181 (p. 56) at mek.oszk.hu Error: unknown archive URL (archived [Date missing]) (1.47 MiB)
  41. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  42. ↑ Mark Kramer, "The Soviet Union and the 1956 Crises in Hungary and Poland: Reassessments and New Findings", Journal of Contemporary History, Vol.33, No.2, April 1998, p.210.
  43. ↑ Péter Gosztonyi, "Az 1956-os forradalom számokban", Népszabadság (Budapest), 3 November 1990.
  44. ↑ The Soviet occupation of Czechoslovakia at www.czech.cz Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  45. ↑ 20 Years After Soviet Soldiers Left the Czech Republic, Russians Move In at blogs.wsj.com Error: unknown archive URL (archived 28 June 2011)
  46. ↑ Gazeta, Путин чувствует моральную ответственность России за события 1968 года в Чехословакии (Putin feels moral responsibility for the 1968 events in Czechoslovakia), 27 April 2007
  47. ↑ John Fullerton, "The Soviet Occupation of Afghanistan", سانچہ:آئی ایس بی این

حوالے

سودھو
  • Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  • Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  • Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  • Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

ہور پڑھو

سودھو
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=سوویت_اتحاد_دے_فوجی_قبضے&oldid=646407" توں لیا