گلاسنوست
روسی زبان وچ لفظ glasnost ( /ˈɡlæznɒst/ ؛ روسی بولی: гла́сность ، IPA: [ˈɡɫasnəsʲtʲ] (
سنو) ربط=| اس آواز دے بارے وچ ) دے متعدد عمومی تے مخصوص معنی نيں۔ گھٹ توں گھٹ اٹھارہويں صدی دے آخر توں ہی روسی بولی وچ اس دا مطلب "کشادگی تے شفافیت" دے لئی استعمال ہُندا رہیا اے۔ [۱]
| گلاسنوست | |
| روسی زبان | гла́сность |
|---|---|
| Romanization | glasnost' |
| Literal meaning | publicity |
انیہويں صدی دے آخر وچ روسی سلطنت وچ ، اصطلاح خاص طور اُتے عدالدی نظام وچ اصلاحات توں وابستہ سی ، انہاں وچ پریساں تے عوام دی آزمائشاں وچ شرکت کيتی اجازت دینے والی اصلاحات سن جنہاں دے فیصلےآں نوں ہن بلند آواز توں پڑھنا سی۔ 1980 دی دہائی دے وسط وچ ، اسنوں میخائل گورباچوف نے سوویت یونین وچ حکومتی شفافیت وچ اضافہ دے لئی اک سیاسی نعرہ دے طور اُتے مقبول کيتا سی۔
تاریخی استعمال سودھو
انسانی حقوق دی سرگرم کارکن لڈمیلا الیکیئیوا دی دلیل اے کہ گلاسنوسٹ دا لفظ کئی سو سالاں توں روسی بولی وچ اک عام اصطلاح دے طور اُتے موجود اے: "جب تک لغت تے قانون کتاباں چل رہیاں سن ، ایہ لغتاں تے قانونی کتاباں وچ سی۔ ایہ اک عام ، محنتی ، تے محنتی شخص سی۔ غیر وضاحتی لفظ جو کِسے عمل ، انصاف یا حکمرانی دے کِسے عمل نوں ، کھلے عام چلائے جانے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی۔ [۲] 1960 دی دہائی دے وسط وچ اس نے سوویت یونین دی سرد جنگ دے زمانے دی داخلی پالیسی دے بارے وچ گفتگو وچ اک نويں اہمیت حاصل کيتی۔
سوویت اتحاد وچ سودھو
ناراضگی سودھو
5 دسمبر 1965 نوں ماسکو وچ گلاسنوسٹ ریلی کڈی ، جسنوں سوویت شہری حقوق دی تحریک دے ظہور وچ اک اہم واقعہ سمجھیا جاندا سی۔ الیگزینڈر یزنن - والپین دی سربراہی وچ پشین اسکوائر اُتے مظاہرین نے یولی ڈینیئل تے آندرے سینیواسکی دے بند مقدمے تک رسائی دا مطالبہ کيتا۔ مظاہرین نے "گلاسنوسٹ" دے لئی مخصوص درخواستاں داں ، جس وچ عوام ، آزاد مبصرین تے غیر ملکی صحافیاں دے مخصوص داخلے دا ذکر کردے ہوئے اس مقدمے دی طرف اشارہ کيتا گیا سی جو اس وقت دے جاری کردہ ضابطہ فوجداری دے ضابطے وچ قانون سازی کيتی گئی سی۔ کچھ مخصوص مستثنیات دے نال ، ضابطہ اخلاق دے 111 وچ کہیا گیا اے کہ یو ایس ایس آر(سوویت اتحاد) وچ عدالدی سماعت عوام دے سامنے رکھنی چاہیدا۔
اسٹیلن دے بعد دے عہد وچ بند آزمائشاں دے خلاف اس طرح دا احتجاج جاری رہیا۔ مثال دے طور اُتے ، آندری سخاروف ، 1978 دے کرنلکل آف کرنٹیکل آف ایونٹ کے مدیر تے ممتاز حقوق کارکناں دے مقدمے تک رسائی دا مطالبہ کرنے والے ولنیوس عدالت دی عمارت دے باہر عوامی احتجاج دی وجہ توں اپنا نوبل امن انعام حاصل کرنے دے لئی اوسلو دا سفر نئيں کيتا۔ [۳]
گورباچوف سودھو
1986 وچ میخائل گورباچوف تے اس دے مشیراں نے "گلاسنوسٹ" نوں اک سیاسی نعرہ دے طور اُتے اپنایا ، تے اس لفظ دی تاریخی تے ہم آہنگی گونج نوں جنم دینے دے لئی اک غیر واضح اصطلاح " پیریستروئیکا " دے نال مل کے اختیار کيتا۔
گلاسنوسٹ دا مطلب سوویت یونین (یو ایس ایس آر) وچ سرکاری ادارےآں تے سرگرمیاں وچ ودھدی ہوئی کشادگی تے شفافیت اے۔ [۴] گلاسنوسٹ نے گورباچوف انتظامیہ دے اس عزم دی عکاسی دی اے کہ اوہ سوویت شہریاں نوں اپنے نظام دے مسائل تے ممکنہ حل دی عوامی سطح اُتے تبادلہ خیال کرنے دی اجازت دیندا اے۔ [۵] گورباچوف نے عوامی جانچ پڑتال تے رہنماواں دی تنقید دے نال نال وڈے پیمانے اُتے میڈیا دے ذریعہ اک خاص سطح دی نمائش دی وی حوصلہ افزائی کيتی۔ [۶]
کچھ ناقدین ، خاص طور اُتے قانونی اصلاح پسنداں تے ناگواراں وچ ، سوویت حکام دے نويں نعراں نوں زیادہ بنیادی آزادیاں دے مبہم تے محدود متبادل قرار دیندے نيں۔ گلاسنوسٹ ڈیفنس فاؤنڈیشن دے صدر ، الیکِسے سائمونف ، اصطلاح دی اک اہم تعریف پیش کردے نيں جس وچ کہیا گیا سی کہ ایہ "تقریر دی آزادی دی طرف گھومنے والا کچھوا" سی۔ [۷]
مختلف معنی سودھو
1986 تے 1991 دے درمیان ، یو ایس ایس آر وچ اصلاحات دے اک دور دے دوران ، گلاسنوسٹ نوں اکثر عام خیالات جداں پیریستروئیکا (لفظی: تنظیم نو یا تنظیم نو) تے دیموکراتیزاتسیا (جمہوریہ سازی) دے نال منسلک کيتا گیا سی۔ گورباچوف اکثر کمیونسٹ پارٹی تے سوویت حکومت دے اوپری حصے وچ بدعنوانی نوں کم کرنے تے سنٹرل کمیٹی وچ انتظامی اختیارات دے ناجائز استعمال نوں کم کرنے دی پالیسیاں نوں فروغ دینے دے دوران گلاسنوسٹ توں اپیل کردے سن ۔ "گلاسنوسٹ" دا ابہام یو ایس ایس آر دے وجود دے اختتام اُتے مخصوص پنج سالہ دور (1986–1991) دی وضاحت کردا اے۔ پہلے ازاں اشاعت تے پہلے نشریاتی سینسرشپ تے معلومات دی زیادہ آزادی موجود سی ۔
"گلاسنوسٹ دے دور" نے سوویت شہریاں تے مغربی دنیا بالخصوص امریکا دے وچکار زیادہ توں زیادہ رابطے دیکھے: بہت سارے سوویت شہریاں دے لئی سفر اُتے پابندیاں ڈھیل کردتی گئياں جس نے سوویت یونین تے مغرب دے وچکار بین الاقوامی تبادلے اُتے دباؤ نوں کم کيتا۔
بین الاقوامی تعلقات سودھو
"گلاسنوسٹ" دی گورباچوف دی ترجمانی نوں انگریزی وچ "openness بمعنی کشادگی" دے طور اُتے بہترین طور اُتے بیان کيتا جاسکدا اے۔ آزادی اظہار رائے سے وابستہ رہندے ہوئے ، اس پالیسی دا بنیادی مقصد ملک دے انتظام نوں شفاف بنانا سی ، تے سوویت یونین دی معیشت تے بیوروکریسی دے نیڑے مکمل کنٹرول دے انعقاد نوں عہدیداراں تے بیوروکریٹک اہلکاراں دی اک متناسب تنظیم دے ذریعہ روکنا سی۔
گلاسنوسٹ دے دوران ، اسٹالن دے ماتحت سوویت تریخ دا دوبارہ جائزہ لیا گیا۔ لائبریریاں وچ سنسر ادب نوں وسیع پیمانے اُتے دستیاب کيتا گیا سی۔ [۸][۹] تے ذرائع ابلاغ وچ شہریاں دے لئی تقریر دی آزادی تے کشادگی دی زیادہ آزادی سی۔ ایہ 1980 دی دہائی دے آخر وچ سی جدوں سوویت یونین وچ زیادہ تر لوکاں نے اسٹالن دے مظالم دے بارے وچ جاننا شروع کيتا سی ، تے اس توں پہلے دبے ہوئے واقعات جداں امریکا دی طرف توں چاند دی پہلی لینڈنگ ، ریاست ہائے متحدہ دے افریقی امریکی شہری دے مارچاں تے تقریراں دے بارے وچ سکھیا گیا سی۔ حقوق نقل و حرکت ، افریقہ دی ڈی کالونیزیشن دی مکمل معلومات۔
مغربی مقبول سبھیاچار دے نال نال ریاستہائے متحدہ تے مغربی یورپ وچ صارفین دے اعلیٰ معیار دے معیار تے زندگی دے معیار دے بارے وچ معلومات وی سوویت آبادی وچ [۱۰] منتقل ہونا شروع ہوگئياں۔ [۱۱]
1991 توں روس وچ سودھو
سنسرشپ دی سراسر ممانعت روسی فیڈریشن دے 1993 دے نويں آئین دے آرٹیکل 29 وچ شامل سی۔ [۱۲] اُتے ، ایہ روسی معاشی مداخلتاں دی وجہ توں عصری روس وچ جاری تنازعات دا موضوع رہیا اے جس دی وجہ توں روسی شہریاں تک معلومات تک رسائی اُتے پابندی تے حکومت دے زیر انتظام میڈیا ادارےآں دی جانب توں حالیہ برساں وچ کچھ واقعات یا مضامین دی تشہیر تے گفتگو کرنے اُتے دباؤ نئيں اے۔ 2004 توں 2013 دے سالاں وچ میڈیا دے حقوق دی خلاف ورزی دی نگرانی وچ ایہ گل سامنے آئی اے کہ سنسرشپ دی سب توں زیادہ عام طور اُتے خلاف ورزی دی اطلاع دتی گئی اے۔ [۱۳]
عدالت دی کارروائی وچ گلاسنوسٹ دی حد دے بارے وچ وقفے وقفے توں خدشےآں وی سن ، کیونجے میڈیا تے عوام دے لئی کچھ معاملات تک رسائی اُتے پابندی عائد کردتی گئی سی۔ [ حوالہ دی ضرورت ]
ہور ویکھو سودھو
- 1965 گلاسنوسٹ ریلی
- ڈیموکراٹیاتسیا (گورباچو دی "جمہوری بنانے")
- گلاسنوسٹ باؤل
- گلاسنوسٹ کھیل
- پیریستروئیکا (گورباچوف دی "تنظیم نو")
- یوکورینیئ (گورباچو دی "سرعت")
نوٹ سودھو
- ↑ Словарь Академии Российской. Часть II (in Russian). СПб.: Императорская Академия Наук. 1790. p. 72.
- ↑ Alexeyeva, Lyudmila and Paul Goldberg The Thaw Generation: Coming of Age in the Post-Stalin Era, Pennsylvania: University of Pittsburgh Press, 1990, pp. 108-109.
- ↑ "Before the Trials of Kovalyov and Tverdokhlebov, March-October 1975 (38.2)". March 7, 2016. https://chronicle-of-current-events.com/2016/03/07/38-2-before-the-trials-of-kovalyov-and-tverdokhlebov/.
- ↑ Milestones in Glasnost and Perestroyka: Politics and People. Brookings Institution Press. 1991. ISBN 0-8157-3623-1. Unknown parameter
|url-access=ignored (help) - ↑ H., Hunt, Michael (2015-06-26). The world transformed : 1945 to the present. p. 315. ISBN 978-0-19-937102-0. OCLC 907585907.
- ↑ H., Hunt, Michael (2015-06-26). The world transformed : 1945 to the present. p. 316. ISBN 978-0-19-937102-0. OCLC 907585907.
- ↑ "Фонд Защиты Гласности". https://web.archive.org/web/20200713200147/http://www.gdf.ru/.
- ↑ Glasnost im sowjetischen Bibliothekswesen (by Peter Bruhn)
- ↑ А.П. Шикман: Совершенно несекретно in: Советская библиография, 1988,6 (231), P.3-12
- ↑ Shane, Scott (1994). "Letting Go of the Leninist Faith". Dismantling Utopia: How Information Ended the Soviet Union. Chicago: Ivan R. Dee. pp. 212 to 244. ISBN 1-56663-048-7.
All this degradation and hypocrisy is laid not just at the feet of Stalin but of Lenin and the Revolution that made his rule possible.
- ↑ Shane, Scott (1994). "A Normal Country: The Pop Culture Explosion". Dismantling Utopia: How Information Ended the Soviet Union. Chicago: Ivan R. Dee. pp. 182 to 211. ISBN 1-56663-048-7.
...market forces had taken over publishing...
- ↑ "Поиск по сайту | Конституция Российской Федерации". http://www.constitution.ru/search/index.html?cx=partner-pub-7056500280970989:2czdvm-pse9&cof=FORID:10&ie=windows-1251&q=censorship&sa.x=0&sa.y=0.
- ↑ "Russia – Conflicts in the Media since 2004, a database. Censorship.". https://web.archive.org/web/20171021004924/http://mediaconflictsinrussia.org/search.
حوالے سودھو
- Cohen, Stephen F.; Katrina Vanden Heuvel (1989). Voices of Glasnost: Interviews With Gorbachev's Reformers. W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-30735-2. Unknown parameter
|url-access=ignored (help) - Gibbs, Joseph (1999). Gorbachev's Glasnost: The Soviet Media in the First Phase of Perestroika. Texas A&M University Press. ISBN 0-89096-892-6.
- Horvath, Robert (2005). The Legacy of Soviet Dissent: Dissidents, democratisation and radical nationalism in Russia. London & New York: Routledge Curzon. ISBN 0-415-33320-2.