ویرماخٹ
Wehrmacht | |
---|---|
War ensign of Germany (1938–1945).svg Reichskriegsflagge, the war flag and naval ensign of the Wehrmacht (1938–45 version) | |
قیام | 16 March 1935 |
سبکدوش | 20 September 1945[۱][lower-alpha ۱] |
خدماتی شاخاں |
|
صدر مراکز | Maybach II, Wünsdorf |
قیادت | |
Supreme Commander |
|
Minister of War | Werner von Blomberg |
Chief of the Wehrmacht High Command | Wilhelm Keitel |
افرادی قوت | |
فوجی عمر | 18–45 |
بھرتی | 1–2 years |
حدِ عمر تک پہنچنے والیاں دی سالانہ تعداد |
700,000 (1935)[۴] |
متحرک دستہ | 18,000,000 (total served)[۵] |
خرچ | |
میزانیہ |
|
جی ڈی پی دا فیصد | |
صنعت | |
ملکی فراہم کنندگان | |
غیر ملکی فراہم کنندگان | |
متعلقہ مضامین | |
تاریخ | نازی جرمنی |
رتبے | |
Balkenkreuz.svg |
ویرماخٹ ( سانچہ:IPA-de ربط=| اس آواز دے بارے وچ ، سانچہ:Literal translation ) 1935 ء توں 1945 ء تک نازی جرمنی دی متحد مسلح افواج سی۔ اس وچ ہیئر (فوج) ، کریگسمرین (بحریہ) تے لوفتوف (فضائیہ) شامل سی۔ " ویرماخت" دے ناں نے سابقہ استعمال شدہ اصطلاح ریخزویر کی جگہ لی سی ، تے ایہ جرمنی نوں معاہدہ ورسائی توں کدرے زیادہ حد تک جرمنی دی بازیافت کرنے دے لئی نازی حکومت کیتی کوششاں دا مظہر سی۔ [۱۰]
1933 وچ نازیاں دے اقتدار وچ آنے دے بعد ، ایڈولف ہٹلر دا اک انتہائی واضح تے بہادر اقدام اک جدید جارحانہ صلاحیت رکھنے والی مسلح افواج ویرماخت دا قیام سی ، اس نے کھوئے ہوئے علاقے نوں دوبارہ حاصل کرنے دے نال نال نويں علاقے نوں حاصل کرنے دے نازی خطے دے طویل مدتی اہداف نوں پورا کيتا۔ تے اس دے پڑوسیاں اُتے غلبہ حاصل کرنا۔ اس دے لئی تقرری دی بحالی ، تے اسلحہ دی صنعت اُتے وڈے پیمانے اُتے سرمایہ کاری تے دفاعی اخراجات دی ضرورت سی۔
ویرماخٹ نے جرمنی دی پولیٹیکل عسکری طاقت دا مرکز بنایا۔ دوسری عالمی جنگ دے ابتدائی حصے وچ ، سی نے مشترکہ اسلحہ دی تدبیراں (قریب توں کور ایئر سپورٹ ، ٹینک ، تے پیدل فوج) استعمال کيتیاں جو اس دے نتیجے وچ بلٹز کِریگ (بجلی دی جنگ) دے ناں توں مشہور سی۔ فرانس (1940) ، سوویت یونین (1941) ، تے شمالی افریقہ (1941/42) وچ اس دی مہمات نوں شمار کيتا جاندا اے دلیری دے کم دے طور پر. [۱۲] ايسے وقت ، دور دراز پیشرفتاں نے ویرماخٹ کی صلاحیت نوں توڑ پھوڑ تک پہنچیا دتا ، تے ماسکو (1941) دی جنگ وچ اپنی پہلی وڈی شکست دا خاتمہ ہويا۔ 1942 دے آخر تک ، جرمنی تمام تھیٹراں وچ پہل توں ہتھ دھو بیٹھیا۔ جرمن آپریشنل آرٹ اتحادی اتحاد دی جنگ سازی دی صلاحیتاں توں کوئی مقابلہ نئيں کرسکيتا حکمت عملی ، نظریہ ، تے رسد وچ ویرماخٹ کی کمزوریاں آسانی توں ظاہر ہُندی نيں۔ [۱۳]
شوتزشتافل (SS) تے آئنسٹیگروپین دے نال نیڑےی تعاون کردے ہوئے ، جرمن مسلح افواج نے متعدد جنگی جرائم (بعد وچ انکار تے صاف ویرماخٹ دے افسانہ نوں فروغ دینے دے باوجود) دا ارتکاب کيتا۔[۱۴] جنگی جرائم دی اکثریت سوویت یونین ، پولینڈ ، یوگوسلاویہ ، یونان تے اٹلی وچ ہوئی سی ، سوویت یونین ، ہولوکاسٹ تے نازی سیکیورٹی جنگ دے خلاف فنا دی جنگ دے اک حصے دے طور پر۔
دوسری جنگ عظیم دے دوران تقریبا 18 ملین مرداں نے ویرماخٹ وچ خدمات انجام دتیاں۔ [16] مئی 1945 وچ یوروپ وچ جنگ دے خاتمے تک ، جرمن افواج (ہیئر ، کریگسمرین ، لوفٹ وفی ، وافین ایس ایس ، ووکس اسٹرم ، تے غیر ملکی ساتھی یونٹاں اُتے مشتمل) تقریبا 11،300،000 جوان کھو چکے سن ، [۱۵] جنہاں وچوں نصف جنگ دے دوران لاپتہ یا ہلاک ہوئے سن ۔ ویرماخٹ دی اعلیٰ قیادت وچوں صرف چند افراد نے جنگی جرائم دے لئی مقدمے دی سماعت کيتی ، انہاں ثبوتاں دے باوجود جو ہور غیر قانونی اقدامات وچ ملوث سن ۔ [۱۶] [۱۷] ایان کرشاو دے مطابق ، سوویت یونین اُتے حملہ کرنے والے 30 لکھ ویرماخٹ فوجیاں وچوں بیشتر نے جنگی جرائم دا ارتکاب کيتا۔ [۱۸]
اصل
سودھوناں ماخذ
سودھوجرمن اصطلاح "ویرماخٹ " سانچہ:Lang-de "دفاع کرنا" تے Macht ، "طاقت ، "مرکب لفظ توں ۔ [lower-alpha ۳] ایہ کِسے وی ملک دی مسلح افواج دی وضاحت دے لئی استعمال کيتا جاندا اے۔ مثال دے طور اُتے ، برٹشے وہرماچٹ کے معنی نيں "برٹش آرمڈ فورسز"۔ فرینکفرٹ آئین 1849 دے Seemacht (سمندر فورس) تے Landmacht (زمین فورس) اُتے مشتمل "جرمن Wehrmacht کے" دے طور اُتے تمام جرمن فوجی دستےآں نامزد،. [۱۹] 1919 وچ ، ویرماخٹ دی اصطلاح ویمر آئین دے آرٹیکل 47 وچ وی سامنے آندی اے ، جس نے ایہ ثابت کيتا اے کہ: "ریخ دے صدر نوں تمام مسلح افواج [یعنی ویرماخٹ ] ریخ دی اعلیٰ کمان حاصل اے "۔ 1919 توں ، جرمنی دی قومی دفاعی فورس ریخسویر کے ناں توں مشہور سی ، ایہ ناں 21 مئی 1935 نوں ویرماخٹ کے حق وچ چھڈ دتا گیا سی۔ [۲۰]
پس منظر
سودھوجنوری 1919 وچ ، پہلی جنگ عظیم 11 نومبر 1918 وچ اسلحہ سازی دے دستخط دے نال ختم ہونے دے بعد ، مسلح افواج نوں فریڈنشیر (امن فوج) دے ناں توں موسوم کردتا گیا۔ [۲۱] مارچ 1919 وچ ، قومی اسمبلی نے اک قانون منظور کيتا جس وچ 420،000 مضبوط ابتدائی فوج ، ورلوفائج ریخس ہائر دی بنیاد رکھی گئی تھی ۔ معاہدہ ورسییلس دی شرائط دا اعلان مئی وچ کیہ گیا سی ، تے جون وچ ، جرمنی نے اس معاہدے اُتے دستخط کیتے سن جس وچ دوسری شرائط دے علاوہ جرمنی دی مسلح افواج دی جسامت اُتے وی سخت رکاوٹاں عائد سن۔ بحریہ وچ اضافی پندرہ ہزار دے نال فوج اک لکھ جواناں تک محدود سی۔ بیڑے وچ زیادہ توں زیادہ چھ اُتے مشتمل سی جنگی بحری جہاز دے چھ کروزر تے بارہ ودونسک . سب میرینز ، ٹینکاں تے بھاری توپ خاناں نوں منع کيتا گیا سی تے فضائیہ نوں تحلیل کردتا گیا سی۔ جنگ دے بعد اک نويں فوج ، ریخ سویر ، 23 مارچ 1921 نوں قائم کيتی گئی سی۔ ورسییلس معاہدے دے اک ہور مینڈیٹ دے تحت جبری شمولیت ختم کردتی گئی سی۔ [۲۲]
ریخسویر صرف 115،000 جواناں تک محدود سی ، تے اس طرح ہنس وان سیکٹ دی سربراہی وچ مسلح افواج نے صرف انتہائی قابل افسراں نوں برقرار رکھیا۔ امریکی مورخین ایلن ملٹ تے ولیمسن مرے نے لکھیا اے کہ "افسران دی کور نوں کم کرنے وچ ، سیکٹ نے جنرل اسٹاف دے بہترین جواناں توں جنگی ہیرواں تے شرافت جداں ہور حلفےآں دے لئی بے رحم نظرانداز کردے ہوئے نويں قیادت دا انتخاب کيتا"۔ [۲۳] سکیٹ دے عزم ریخسویر جدوں جبری بھرتی بحال کرنے دے لئی موقع بنیادی طور اُتے اک نويں فوج دی تخلیق کيتی قیادت آیا پھیلایا فوج دے مرکز دے طور اُتے کم کريں گا کہ اک اشرافیہ کیڈر فورس دی بنیاد اُتے کيتا جائے، لیکن، فوج توں بہت مختلف اے کہ جو پہلی جنگ عظیم وچ موجود سی۔ [۲۳] 1920 دی دہائی وچ ، سیکٹ تے اس دے افسران نے نويں عقائد تیار کیتے جنہاں وچ لمحہ بہ لمحہ مواقع توں فائدہ اٹھانے دے لئی نچلے افسران دی طرف توں رفتار ، جارحیت ، مشترکہ ہتھیاراں تے پہل اُتے زور دتا گیا۔ [۲۳] اگرچہ سکیٹ 1926 وچ ریٹائر ہويا ، لیکن جو فوج 1939 وچ جنگ وچ گئی اوہ وڈی حد تک اس دی تخلیق سی۔ [۲۱]
ورسائی معاہدے دے ذریعہ جرمنی نوں فضائیہ رکھنے توں منع کيتا گیا سی۔ بہرحال ، سییکٹ نے 1920 دی دہائی دے اوائل وچ فضائیہ دے افسران دا اک خفیہ کیڈر تشکیل دتا۔ انہاں افسران نے فضائی افواج دے کردار نوں ہويا دی برتری ، حکمت عملی تے اسٹریٹجک بمباری تے زمینی مدد فراہم کرنے دے کردار نوں دیکھیا۔ ایہ کہ 1930 دی دہائی وچ لفٹ وفی نے اسٹریٹجک بمباری فورس تیار نئيں کيتی سی اس دی وجہ دلچسپی دی کمی نئيں سی بلکہ معاشی حدود دی وجہ توں سی۔ [۲۳] بحریہ دی قیادت ، گرینڈ ایڈمرل ایریچ ریدر دی سربراہی وچ ، جو الفریڈ وان ٹرپٹز دا نیڑےی ساتھی اے ، ٹرپٹز دے اعلیٰ سمندراں دے بحری بیڑے نوں بحال کرنے دے خیال توں وابستہ سی۔ ایڈمرل کارل ڈنٹز دی سربراہی وچ آبدوزاں دی جنگ اُتے یقین رکھنے والے افسران 1939 توں پہلے ہی اقلیت وچ سن ۔ [۲۳]
1922 تک ، جرمنی نے ورسائی معاہدے دے حالات چھپ چھپ کر شروع کر دتے سن ۔ معاہدہ رافیلو دے بعد سوویت یونین دے نال اک خفیہ تعاون دا آغاز ہويا۔ [۲۱] میجر جنرل Otto Hasse (General) انہاں شرائط اُتے ہور گل گل دے لئی 1923 وچ ماسکو دا سفر کيتا۔ جرمنی نے سوویت یونین دی صنعتی کاری وچ مدد کيتی تے سوویت افسران نوں جرمنی وچ تربیت دتی جانی چاہیدا۔ جرمن ٹینک تے فضائیہ دے ماہرین سوویت یونین وچ مشق کرسکدے نيں تے دوسرے منصوبےآں دے نال نال جرمن کیمیائی ہتھیاراں دی تحقیق تے تیاری وی کيتی جائے گی۔ [۲۴] 1924 ء وچ لپتسک وچ اک لڑاکا پائلٹ اسکول وچ قائم کيتا گیا سی ، جتھے اگلی دہائی وچ جرمنی دی فضائیہ دے کئی سو اہلکاراں نوں آپریشنل دیکھ بھال ، بحری جہاز ، تے ہوائی لڑاکا ٹرینگ دے بارے وچ تربیت دتی گئي ،جب تک کہ جرمناں نے ستمبر 1933 وچ اس ملک نوں چھڈ دتا۔ [۲۵] اُتے ، اسلحہ سازی دا کم راز وچ رہیا ، ایتھے تک کہ ہٹلر دے اقتدار وچ آنے تک تے اسنوں وسیع سیاسی حمایت حاصل نئيں ہوئی سی۔ [۱۳]
نازی دے اقتدار وچ اضافہ
سودھو2 اگست 1934 نوں صدر پال وان ہنڈن برگ دی موت دے بعد ، ایڈولف ہٹلر نے جرمنی دے صدر دا عہدہ سنبھال لیا ، تے اس طرح اوہ کمانڈر انہاں چیف بن گئے۔ فروری 1934 ء وچ وزیر دفاع ورنر وان بلومبرگ ، انہاں دی اپنی پہل اُتے قائم مقام اے، اک خود کار طریقے توں تے فوری طور اُتے دتی Reichswehr وچ خدمات انجام دے یہودیاں دی تمام سی لججاجنک خارج ہونے والے مادہ . [۲۶] اک بار فیر، اس دی اپنی پہل اُتے بلومبرگمسلح افواج نوں اپنانے پيا نازی علامتاں مئی 1934. وچ انہاں دے یونیفارم وچ [۲۱] اگست ايسے سال وچ ، بلومبرگ دی پہل اُتے تے Ministeramt چیف جنرل دے اس والتھر وون Reichenau ، پوری فوج نے ہٹلر توں حلف لیا ، جو ہٹلر توں ذاتی وفاداری دا حلف اے۔ ہٹلر اس پیش کش اُتے سب توں زیادہ حیران سی۔ عوامی نظریہ کہ ہٹلر نے فوج اُتے حلف لیا سی اوہ غلط اے۔ [۲۷] حلف وچ لکھیا گیا: "ميں خدا دی قسم ایہ مقدس قسم کھاندا ہاں کہ جرمن سلطنت دے قائد تے عوام ، مسلح افواج دے اعلیٰ کمانڈر ایڈولف ہٹلر توں ، وچ غیر مشروط اطاعت کراں گا تے اک بہادر سپاہی دی حیثیت توں ميں انہاں دا نال داں گا ہر وقت اس حلف دے لئی اپنی جان دینے دے لئی تیار رہیاں "۔ [۲۸]
1935 توں، جرمنی دی طرف توں کھلم کھلا ورسائی ٹریٹی وچ متعین فوجی پابندیاں دے خلاف ورزی کيتی گئی تھی: جرمن دوبارہ ہتھیار ( "وھرماٹ دے اضافے دے لئی فتوی" دے نال 16 مارچ نوں اعلان کيتا گیا سی سانچہ:Lang-de ) [۱۳] تے شمولیت دی دوبارہ تجدید۔ [۲۹] اگرچہ کھڑی فوج دی جسامت دے بارے وچ اک لکھ افراد اُتے مشتمل نشان دے معاہدے دے مطابق فیصلہ ہونا باقی سی ، لیکن اس سائز دے برابر نوکریاں دا نواں گروپ ہر سال تربیت حاصل کريں گا۔ قانون سازی دے قانون نے " Wehrmacht " ناں متعارف کرایا۔ 21 مئی 1935 نوں ریخسویر نوں باضابطہ طور اُتے اس دا ناں تبدیل کر دتا گیا۔ [۳۰] ہٹلر دے وہر ماخٹ دے وجود دے اعلان وچ اس دی اصل پیش گوئی وچ مجموعی طور اُتے 36 توں وی کم ڈویژن شامل سن ، جو معاہدے نوں ورثہ دے انداز وچ متضاد انداز وچ قرار دتا گیا سی۔ دسمبر 1935 وچ ، جنرل لوڈگو بیک نے منصوبہ بندی توں متعلق پروگرام وچ 48 ٹینک بٹالین شامل کيتیاں ۔ [۳۱] ہٹلر نے اصل وچ یادداشت دے لئی 10 سال دا ٹائم فریم طے کيتا سی ، لیکن جلد ہی اسنوں مختصر کرکے چار سال کردتا گیا۔ [۱۳] دے نال رائن لینڈ دے remilitarization تے Anschluss ، جرمن ریخ دی سرزمین نمایاں طور اُتے بھرتی دے لئی اک وڈی آبادی پول فراہم کرنے وچ اضافہ ہويا. [۱۳]
اہلکار تے بھرتی
سودھووہرماخٹ دے لئی بھرتی رضاکارانہ اندراج تے شمولیت دے ذریعہ انجام پائی ، جس وچ 1935–1939 دی مدت وچ 1.3 ملین مسودہ تیار کيتا گیا تے 2.4 ملین رضاکارانہ خدمات انجام دتیاں گئیاں۔ [۳۲] [۱۳] سن 1935 توں لے کے سن 1945 تک اس دے وجود دے دوران وہرماخٹ وچ خدمات انجام دینے والے فوجیاں دی مجموعی تعداد 18.2 ملین دے نیڑے پہنچ گئی سی۔ [16] جرمنی دی فوجی قیادت دا اصل مقصد اک یکساں فوج سی ، جو روايتی پروسیاسی فوجی اقدار دے مالک سی۔ اُتے ، ہٹلر دی وہرماخٹ دے حجم نوں ودھانے دی مستقل خواہشاں دے نال ، فوج نوں داخلی اتحاد وچ کمی تے افسراں دی تقرری دے لئی کم طبقے تے تعلیم دے شہریاں نوں قبول کرنے اُتے مجبور کيتا گیا ، جنہاں دے پاس سابقہ تنازعات ، خاص طور اُتے پہلی جنگ عظیم تے ہسپانوی خانہ جنگی توں حقیقی جنگ دا تجربہ نہ سی۔ [۱۳]
وہرماخٹ دے ذریعہ افسراں دی تربیت تے بھرتی دی تاثیر نوں اس دی ابتدائی فتوحات دے نال نال اس وقت تک جنگ نوں جاری رکھنے دی صلاحیت دی اک وڈی وجہ دے طور اُتے پہچانا گیا اے جدوں تک کہ جرمنی دے خلاف جنگ دا آغاز ہويا۔ [۳۳] [۳۴] جب دوسری جنگ عظیم وچ شدت آئی ، کریگسمرین تے لوفٹ واف اہلکاراں نوں تیزی توں فوج وچ منتقل کردتا گیا ، تے ایس ایس وچ "رضاکارانہ" اندراجات نوں وی تیز تر کردتا گیا۔ 1943 وچ اسٹالن گراڈ دی لڑائی دے بعد ، وہرماخٹ وچ بھرتی ہونے والے افراد دے ل . فٹنس تے جسمانی صحت دے معیارات نوں یکسر کم کردتا گیا سی ، اس دور وچ حکومت کیتی طرف توں پیٹ دی سخت بیماریاں والے مرداں دے لئی "خصوصی غذا" بٹالین تشکیل دینے دا عمل جاری سی۔ ریئل ایکیلون اہلکاراں نوں زیادہ توں زیادہ جتھے وی ممکن ہُندا سی ، فرنٹ لائن ڈیوٹی اُتے بھیج دتا جاندا سی ، خاص طور اُتے جنگ دے آخری دو سالاں دے دوران ، جتھے مسلسل پروپیگنڈے توں متاثر ہوئے کے ، سب توں بُڈھے تے کم عمر افراد نوں بھر پور خوف تے جنونیت دے ذریعہ بھرتی کيتا گیا سی تے اس دی خدمت دے لئی استعمال کيتا گیا سی۔ محاذ تے ، اکثر ، موت توں لڑنے دے لئی ، چاہے اسنوں توپاں دا چارہ یا اشرافیہ دی فوج سمجھیا جائے۔ [۳۲]
دوسری جنگ عظیم توں پہلے ، ویرماخت نے اک مکمل نسلی جرمن فورس دے طور اُتے برقرار رہنے دی کوشش کيتی۔ ايسے طرح ، جرمنی دے اندر تے باہر اقلیتاں ، جداں منسلک چیکوسلواکیہماں چیکاں ، نوں 1938 وچ ہٹلر دے قبضے دے بعد فوجی خدمات توں مستثنیٰ کردتا گیا سی۔ [۳۲] دے نال حملے 1941 وچ سوویت یونین وچ ، حکومت دے عہدے بدل گئے۔ جرمن پروپیگنڈا کرنے والے جنگ نوں خالصتا جرمن تشویش دی حیثیت توں نئيں بلکہ ناں نہاد یہودی بالشویزم دے خلاف کثیر الملکی صلیبی جنگ دے طور اُتے پیش کرنا چاہندے سن ۔ [۳۵] لہذا، وھرماٹ تے ایس ایس یورپ بھر وچ مقبوضہ تے غیر جانبدار ملکاں توں رنگروٹاں نوں تلاش کرنا شروع کر دتا: ہالینڈ تے ناروے دے جرمن آبادی زیادہ تر SS وچ بھرتی کيتا گیا اے جدوں کہ "غیر جرمن" لوکاں وھرماٹ وچ بھرتی کيتا گیا . اس طرح دی بھرتی دی "رضاکارانہ" نوعیت اکثر مشکوک ہُندی سی ، خاص طور اُتے جنگ دے بعد دے سالاں وچ جدوں پولش راہداری وچ رہنے والے قطباں نوں وی "نسلی جرمن" قرار دے کے مسودہ تیار کيتا جاندا سی۔ [۳۲]
اسٹالن گراڈ دی لڑائی وچ جرمنی دی شکست دے بعد ، ویرماخت نے سوویت یونین نال تعلق رکھنے والے اہلکاراں دا خاطر خواہ استعمال وی کيتا ، جنہاں وچ کاکیشین مسلم لشکر ، ترکستان دا لشکر ، کریمین تاتار ، نسلی یوکرینائی تے روسی ، کوساکس ، تے ہور شامل سن جو سوویت دے خلاف جنگ لڑنا چاہندے سن ۔ حکومت یا جنہاں نوں دوسری صورت وچ شامل ہونے اُتے آمادہ کيتا گیا۔ [۳۲] روسی انقلاب دے بعد روس توں روانہ ہونے والے 15،000 توں 20،000 کمیونسٹ وائٹ ایمگرس دے درمیان ، وہرماخٹ تے وافین ایس ایس دی صف وچ شامل ہوئے ، جس وچ 1500 ترجماناں دی حیثیت توں کم کيتا گیا تے 10،000 توں زیادہ روسی پروٹیکٹو کور دی محافظ فورس وچ خدمات انجام دے رہے سن ۔[۳۶] [۳۷]
1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ہیرا | 3،737،000 | 4،550،000 | 5،000،000 | 5،800،000 | 6،550،000 | 6،510،000 | 5،300،000 |
Luftwaffe | 400،000 | 1،200،000 | 1،680،000 | 1،700،000 | 1،700،000 | 1،500،000 | 1،000،000 |
کریگسمرین | 50،000 | 250،000 | 404،000 | 580،000 | 780،000 | 810،000 | 700،000 |
Waffen – SS | 35،000 | 50،000 | 150،000 | 230،000 | 450،000 | 600،000 | 830،000 |
کل | 4،220،000 | 6،050،000 | 7،234،000 | 8،310،000 | 9،480،000 | 9،420،000 | 7،830،000 |
ماخذ: [۱۳] |
وہرماخٹ وچ خواتین
سودھوشروع وچ ، نازی جرمنی وچ خواتین وہرماچٹ وچ شامل نئيں سن ، کیوں کہ ہٹلر نے نظریاتی طور اُتے خواتین دے لئی شمولیت دی مخالفت کيتی سی ، [۳۸] تے کہیا سی کہ جرمنی "خواتین نوں دستی بم پھینکنے والے یا خواتین اشرافیہ دے اسنیپرس دے کِسے وی کور دی تشکیل نئيں کريں گا۔" [۳۹] ت " اُتے ، بوہت سارے مرداں دے محاذ اُتے جانے دے نال ، خواتین نوں وہرماچٹ دے اندر معاون تھاںواں اُتے رکھیا گیا سی ، جسنوں Wehrmachtshelferinnen ( . 'خواتین ویرماخٹ مددگار') کہیا جاندا اے ، [۴۰] تے اس طرح دے کماں وچ حصہ لیا:
- ٹیلیفون ، ٹیلی گراف تے ٹرانسمیشن آپریٹرز ،
- انتظامی کلرک ، ٹائپسٹ تے میسنجر ،
- اینٹی ایئر کرافٹ ڈیفنس وچ سننے والے سامان دے آپریٹرز ، اینٹی ایرکرافٹ ڈیفنس دے لئی آپریٹنگ پروجیکٹر ، محکمہ موسمیات دی خدمات دے ملازمین تے معاون سول ڈیفنس اہلکار
- فوجی صحت دی خدمات وچ رضاکار نرساں ، بطور جرمن ریڈ کراس یا ہور رضاکارانہ تنظیماں۔
انہاں نوں ايسے اختیار دے تحت ( ہیوس ) فوج دے معاون اہلکاراں دے تحت رکھیا گیا سی ( سانچہ:Lang-de ) تے انھاں ریخ دے اندر تے کچھ حد تک مقبوضہ علاقےآں وچ فرائض تفویض کیتے گئے سن ، مثال دے طور اُتے مقبوضہ پولینڈ دی عمومی حکومت وچ ، فرانس وچ ، تے بعد وچ یوگوسلاویہ وچ ، یونان تے رومانیہ وچ ۔ [۴۱]
1945 دی طرف توں، 500،000 عورتاں نصف جنگ کيتی کوششاں (سے منسلک واجب خدمات کارکردگی دا مظاہرہ کردے ہوئے، Wehrmachtshelferinnen، جنہاں وچوں نصف رضاکاراں سن دے طور اُتے خدمات انجام دے رہے سن سانچہ:Lang-de ). [۴۰]
کمانڈ دا ڈھانچہ
سودھوقانونی طور پر، کمانڈر انہاں چیف وھرماٹ دی ریاست دی جرمنی دے سربراہ، انہاں نے صدر دی موت دے بعد حاصل کيتی اک دی پوزیشن دے طور اُتے انہاں دی صلاحیت وچ ایڈولف ہٹلر سی پول وون ہنڈنبرگ 1935 وچ اگست 1934. وچ وھرماٹ دی تخلیق دے نال، ہٹلر تعینات مسلح افواج دے سپریم کمانڈر نوں خود [۴۲] 30 اُتے اپنے خودکش تک پوزیشن برقرار رکھنے 1945. اپریل [۴۳] کمانڈر انہاں چیف دے عنوان نوں دتا گیا <i id="mwAeI">Reichswehr</i> وزیر ورنر وان بلومبرگ ، بیک وقت ناں تبدیل کر دتا گیا سی جو ریخ وزیر جنگ۔ [۴۲] بلومبرگ - فرانسس معاملہ دے بعد ، بلومبرگ نے استعفیٰ دے دتا تے ہٹلر نے وزارت جنگ ختم کردتی۔ [۴۴] وزارت دے متبادل دے طور اُتے ، فیلڈ مارشل ولہیم کیٹل دے ماتحت ویرماخٹ ہائی کمان اوبرکمانڈو ڈیر ویرمٹ (اوکے ڈبلیو) نوں اس دی جگہ اُتے رکھیا گیا۔ [۴۵]
اوکے ڈبلیو دے تحت رکھی جانے والی تن برانچ ہائی کمانڈز سن: اوبرکمانڈو ڈیس ہیریس (اوکے ایچ) ، اوبرکومانڈو ڈیر میرین (اوکےیم) ، تے اوبرکومانڈو ڈیر لوفتواف (اوکے ایل)۔ اوکے ڈبلیو دا مقصد مشترکہ کمانڈ دی حیثیت توں خدمات انجام دینے تے تمام فوجی سرگرمیاں نوں ہم آہنگ کرنے دے لئی سی ، جس وچ ہٹلر سرلسٹ اے۔ [۴۶] اگرچہ بہت سارے سینئر افسران ، جداں وان منسٹین ، نے حقیقی سہ رخی مشترکہ کمانڈ ، یا واحد مشترکہ چیف آف اسٹاف دی تقرری دی وکالت کيتی سی ، لیکن ہٹلر نے انکار کردتا۔ اسٹالن گراڈ وچ شکست دے بعد وی ، ہٹلر نے انکار کر دتا ، ایہ کہندے ہوئے کہ گیرنگ ریخسمارچل تے ہٹلر دے نائب دی حیثیت توں ، کِسے تے دے سامنے پیش نئيں ہوئے گا یا اپنے آپ نوں دوسرے سروس کمانڈراں دے برابر سمجھے گا۔ [۴۶] اُتے ، ہٹلر نوں خدشہ سی کہ اس توں فوجی حکمت عملی دے بارے وچ "میڈاس ٹچ" ہونے دا انہاں دا نقشہ ٹُٹ جائے گا۔ [۴۶]
اوکے ڈبلیو دی تشکیل دے نال ہی ، ہٹلر نے ویرمچٹ اُتے اپنا کنٹرول مستحکم کردتا۔ جنگ دے آغاز وچ تحمل دا مظاہرہ کردے ہوئے ، ہٹلر وی ہر پیمانے اُتے فوجی کارروائیاں وچ تیزی توں شامل ہوگیا۔ [۱۳]
ہور برآں ، تِناں ہائی کماناں تے اوکے ڈبلیو دے وچکار ہم آہنگی دا واضح فقدان سی ، کیونجے سینئر جرنیل ہور شاخاں دی ضروریات ، صلاحیتاں تے حدود توں بے خبر سن ۔ [۴۶] ہٹلر نے سپریم کمانڈر دی حیثیت توں خدمات انجام دینے دے نال ، برانچ کمانڈز نوں اکثر ہٹلر دے نال اثر و رسوخ دے لئی لڑنے اُتے مجبور کيتا جاندا سی۔ اُتے ، ہٹلر دے نال اثر و رسوخ نہ صرف عہدے تے قابلیت توں ہويا ، بلکہ ہٹلر نوں وی وفادار سمجھنے دی وجہ توں ، اوہ اپنے فوجی مشیراں دے وچکار اتحاد دی بجائے بین الملک خدمات دی دشمنی دا باعث بنیا۔ [۴۶]
شاخاں
سودھوفوج
سودھوپہلی جنگ عظیم دے دوران جرمن فوج نے پیش نظری نوں اگے ودھایا ، جس وچ گراؤنڈ ( ہیئر ) تے فضائیہ ( Luftwaffe ) دے اثاثےآں نوں مشترکہ ہتھیاراں دی ٹیماں وچ ملایا گیا۔ [۴۷] جداں کہ روايتی جنگ لڑنے دی طریقےآں دے نال مل کے encirclements تے " فنا دی جنگ "، ویرماخٹ ، دوسری جنگ عظیم دے پہلے سال وچ بوہت سارے بجلی فوری فتوحات وچ کامیاب اوہ مشاہدہ کيتا اے دے لئی اک نواں لفظ تخلیق کرنے دی غیر ملکی صحافیاں نوں فورا: بلٹزکریج . دوسری عالمی جنگ دے آغاز اُتے اس میدان وچ جرمنی دی فوری فوجی کامیابی دے نال اوہ سازگار آغاز ملدا اے جو انہاں نے پہلی جنگ عظیم دے دوران حاصل کيتا سی۔ [۴۸]
ہیئر نے اپنی اقلیتاں دی اک چھوٹی سی تشکیل توں موٹرسائیکل دے نال جنگ وچ حصہ لیا۔ پیدل فوج تقریبا 90 فیصد پیدل برداشت کردی رہی ، تے توپ خانہ بنیادی طور اُتے گھوڑےآں دی مدد توں کھِچیا جاندا سی ۔ جنگ دے ابتدائی سالاں وچ موٹر اُتے چلنے والی شکلاں نوں عالمی پریس وچ بہت زیادہ توجہ ملی ، تے انہاں نوں پولینڈ (ستمبر 1939) ، ڈنمارک تے ناروے (اپریل 1940) ، بیلجیئم ، فرانس ، تے یلغار دی کامیابی دی اک وجہ قرار دتا گیا۔ نیدرلینڈز (مئی 1940) ، یوگوسلاویہ تے یونان (اپریل 1941) تے سوویت یونین (جون 1941) وچ آپریشن باربروسا دا ابتدائی مرحلہ۔ [۴۹]
دسمبر 1941 وچ ہٹلر نے ریاستہائے متحدہ دے خلاف جنگ دا اعلان کرنے دے بعد ، محور دی طاقتاں نے خود نوں کئی وڈی صنعتی طاقتاں دے خلاف مہماں وچ مصروف پایا جدوں کہ جرمنی حالے تک کِسے جنگی معیشت دی طرف منتقلی وچ سی۔ اس دے بعد جرمن یونٹاں نوں 1941 ، 1942 ، تے 1943 دے دوران ماسکو دی لڑائی ، لیننگراڈ دا محاصرہ ، اسٹالن گراڈ ، شمالی افریقہ وچ تیونس تے کرسک دی لڑائی دے دوران فیصلہ کن لڑائیاں وچ اس دے دشمناں نے وڈی حد تک وسعت دتی ، انہاں دی مدد کيتی ، اس دی تعداد کم کردتی تے شکست دتی۔ [۵۰] [۵۱]
جرمن فوج دا انتظام مشن اُتے مبنی ہتھکنڈاں (بجائے آرڈر اُتے مبنی ہتھکنڈاں) دے ذریعے کيتا گیا جس دا مقصد کمانڈراں نوں واقعات اُتے کم کرنے تے مواقعاں توں فائدہ اٹھانے دی زیادہ توں زیادہ آزادی فراہم کرنا سی۔ عوام دی رائے وچ ، جرمن فوج اک ہائی ٹیک آرمی دی حیثیت توں دیکھی جاندی اے ، تے ہن وی کدی کدی اے۔ اُتے ، اس طرح دے جدید سازوسامان ، جدوں کہ پروپیگنڈا وچ بہت زیادہ نمایاں نيں ، اکثر صرف نسبتا کم تعداد وچ دستیاب ہُندے نيں۔ [۵۲] مشرقی محاذ دے تمام اکائیاں وچوں صرف٪ 40 فیصد سے٪ 60 فیصد ہی موٹر موٹرسائڈ سن ، سوویت یونین وچ خراب سڑکاں تے موسم دی خرابی دی وجہ توں سامان والی ٹریناں اکثر گھوڑےآں توں کھڑے ٹریلرز اُتے انحصار کردیاں سن تے انہاں وجوہات دی بناء اُتے بوہت سارے فوجی پیدل چل پئے یا بائیسکل نوں بطور سائیکل پیدل خانہ استعمال کيتا۔ جدوں جنگ کيتی تقدیر انہاں دے مقابل ہوگئی تاں ، جرمن 1943 تے اس دے بعد توں مستقل پسپائی وچ سن ۔ [۵۳] :142 [۵۴] [۵۵]
پینزر ڈویژن جرمن فوج دی ابتدائی کامیابی دے لئی اہم سن ۔ بلیٹزکریگ دی حکمت عملیاں وچ ، وہرماچٹ نے ہلکے ٹینکاں دی نقل و حرکت نوں ہويا دے ذریعے حملہ کرکے کمزور دشمن خطوط دے ذریعے تیزی توں ترقی دی ، جس توں جرمن فوج نوں پولینڈ تے فرانس اُتے جلد تے بے دردی توں قبضہ کرنے وچ مدد ملی۔[۵۶] انہاں ٹینکاں نوں دشمناں دی لکیراں نوں توڑنے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی ، انہاں نے اہم قوت توں رجمنٹ نوں وکھ تھلگ کيتا تاکہ ٹینکاں دے پِچھے پیدل فوج فوری طور اُتے ہلاک یا دشمن دی فوجاں نوں پھڑ سکے۔ [۵۷]
فضا ئیہ
سودھواصل وچ معاہدہ ورسائی دے ذریعہ کالعدم قرار دتا گیا سی ، لفٹوافف سرکاری طور اُتے ہرمن گورنگ دی سربراہی وچ 1935 وچ قائم ہويا سی۔ [۲۹] ہسپانوی خانہ جنگی وچ پہلا تجربہ حاصل کرنا ، ابتدائی بلٹز کِریگ مہمات (پولینڈ ، فرانس 1940 ، یو ایس ایس آر 1941) دا اک اہم عنصر سی۔ لفٹ وفی نے جنگجوواں تے (چھوٹے) حکمت عملی اُتے مبنی بمباراں اُتے پیداوار مرتکز دی ، جداں میسرسمٹ بی ایف 109 لڑاکا تے جنکرز جو 87 سکوکا ڈوبکی بمبار۔ [۳۱] طیارےآں نے زمینی فوج دے نال نیڑےی تعاون کيتا۔ جنگجوواں دی بھاری تعداد نے فضائی بالادستی دی یقین دہانی کرائی ، تے حملہ آور کمانڈ تے سپلائی لائناں ، ڈپواں تے محاذ دے نیڑے دوسرے معاون اہداف اُتے حملہ کرن گے۔ Luftwaffe پیراٹروپرس دی آوا جائی دے لئی وی استعمال کيتا جائے گا ، جداں کہ پہلے آپریشن ویزر بنگ دے دوران استعمال کيتا گیا سی ۔ [۵۸] [۵۹] [۵۸] [۵۹] فوج دے ہٹلر دے نال دبائو دی وجہ توں ، لوفتوفے اکثر فوج دے ماتحت رہندے سن ، جس دے نتیجے وچ اسنوں اک تزویراندی حمایتی کردار دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا سی تے اس دی تزویراندی صلاحیتاں توں محروم ہوجاندا سی۔ [۴۶]
مغربی اتحادیاں دی جرمن صنعتی اہداف دے خلاف اسٹریٹجک بمباری مہم ، خاص طور اُتے چوبیس گھینٹے مشترکہ بمبار جارحانہ تے دفاع دے دفاع نے ، جان بجھ کر لوفٹ وے نوں عدم دلچسپی دی جنگ اُتے مجبور کردتا۔ [۶۰] جرمنی دی لڑاکا طاقت نے تباہی دے نال ہی مغربی اتحادیاں نوں میدان جنگ وچ فضائی بالادستی حاصل کرلئی ، جس نے زمین اُتے جرمن افواج دی حمایت توں انکار کيتا تے خود لڑاکا بمباراں نوں حملہ کرنے تے خلل ڈالنے دے لئی استعمال کيتا۔ 1945 وچ آپریشن بوڈن پلیٹ وچ ہونے والے نقصانات دے بعد ، لوفٹ واف ہن اک موثر طاقت نئيں رہیا سی [۶۱]
بحریہ
سودھومعاہدہ ورسائی وچ آبدوزاں رکھنے تے بنانے دی ممانیت سی ، جدوں کہ رِسکسمرین دے سائز نوں چھ جنگی جہاز ، چھ کروزر تے بارہ ڈسٹروراں تک محدود کردتا۔ وہرماچٹ دی تشکیل دے بعد ، بحریہ دا ناں [۲۲] وھرماٹ دی تخلیق دے بعد، بحریہ یک ناں Kriegsmarine کریگسمرین رکھیا گیا. [۴۲]
اینگلو جرمن بحری معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد ، جرمنی نوں اپنی بحریہ دا رائل نیوی دا سائز 35: 100 ٹنج کرنے دی اجازت دتی گئی ، تے انہاں نوں کشتیاں بنانے دی اجازت دتی گئی۔ [۶۲] ایہ جزوی طور اُتے جرمنی نوں راضی کرنے دے لئی کيتا گیا سی ، تے اس لئی کہ برطانیہ دا خیال سی کہ کریگسمرین 1942 تک 35 فیصد دی حد تک نئيں پہنچ پائے گی۔ [۶۲] جرمن بحالی منصوبے دی اسکیم وچ وی بحریہ نوں آخری ترجیح دتی گئی سی ، جس توں ایہ شاخاں وچ سب توں چھوٹی سی۔ [۶۲]
بحر اوقیانوس دی لڑائی وچ ، ابتدائی طور اُتے کامیاب جرمن یو کشتی دے بیڑے دے بازو نوں بالآخر سونار ، ریڈار ، تے اینگما کوڈ دے توڑنے جداں الائیڈ تکنیکی جدتاں دی وجہ توں شکست ہوئی سی۔ [۶۳]
1935 توں پہلے بین الاقوامی معاہداں دے ذریعہ تعمیراتی حدود دی وجہ توں وڈے سطح دے جہازاں دی تعداد بوہت گھٹ سی۔ جنگ دے ابتدائی سال دے دوران ہی ، "جیب بٹل شپ" Admiral Graf Spee تے Admiral Scheer کامرس رائڈر دے طور اُتے اہم سن ۔ [۶۴] کوئی طیارہ بردار بحری جہاز کارآمد نئيں سی ، کیوں کہ جرمنی دی قیادت نے Graf Zeppelin وچ دلچسپی ختم کردتی جو 1938 وچ شروع کيتی گئی سی۔ [۶۵]
German battleship Bismarck نقصان دے بعد German battleship Bismarck نے 1941 وچ ، اتحادیاں دی فضائی برتری دے نال ، فرانسیسی بحر اوقیانوس دے بندرگاہاں وچ بقیہ جنگی جہازاں نوں خطرے وچ ڈال دتا ، جہازاں نوں چینل ڈیش نوں جرمن بندرگاہاں اُتے واپس کرنے دا حکم دتا گیا۔ [۶۶] [۶۷] [۶۸] ناروے دے ساحل دے نال جابجا توں کم کرنا ، جس اُتے سن 1940 توں قبضہ ہوچکيا سی ، شمالی امریکا توں سوویت بندرگاہ مرمانسک جانے والے قافلاں نوں روکیا جاسکدا اے حالانکہ Tirpitz نے اپنے کیریئر دا بیشتر حصہ بیڑے دی حیثیت توں صرف کيتا سی۔ . [۶۶] کارل ڈنٹز نوں کریگسمارائن ( بحیرہ اسود دی لڑائی دے بعد) دے گرینڈ ایڈمرل دی حیثیت توں تقرری دے بعد ، جرمنی نے انہاں کشتیاں دے حق وچ جنگی جہازاں تے کروزراں دی تعمیر بند کردتی۔ [۶۹] اگرچہ 1941 تک ، بحریہ اپنے پہلے توں موجود بہت سارے وڈے جہاز کھو چکيتی سی ، جو جنگ دے دوران دوبارہ نئيں بھر پائاں۔ [۱۳]
Kriegsmarine سانچہ:' جرمن جنگ کيتی کوششاں وچ سب توں زیادہ اہم شراکت اتحادی قافلاں اُتے حملہ کرنے اس دے تقریبا 1،000 انڈر کشتیاں دی تعیناتی تھی. [۱۳] جرمنی دی بحری حکمت عملی ایہ سی کہ ریاستہائے متحدہ نوں یورپ وچ مداخلت توں روکنے تے انگریزاں نوں فاقہ کشی توں روکنے دی کوشش وچ قافلاں اُتے حملہ کيتا جائے۔ [۱۳] انہاں بوٹ چیف ، کارل ڈوینز نے غیر محدود سب میرین جنگ دا آغاز کيتا جس وچ اتحادیاں دے 22،898 مرد تے 1،315 بحری جہاز خرچ ہوئے۔ [۷۰] اتحادیاں دے لئی 1943 دے موسم بہار دے شروع تک یو کشتی جنگ مہنگا رہی ، جدوں اتحادیاں نے ہنٹر - قاتل گروپاں ، ہوائی راستے والے راڈار ، ٹارپیڈوز تے ایف آئی ڈی او جداں بارودی سرنگاں دے استعمال جداں انڈر کشتیاں دے خلاف جوابی کارروائیاں دا آغاز کيتا۔ [۷۱] سب میرین جنگ وچ کریگسمرین 757 یو کشتیاں لاگت آئیاں ، 30،000 توں زیادہ یو کشتی عملہ ہلاک ہوگیا۔ [۷۲]
وافین ایس ایس دے نال بقائے باہمی
سودھوابتداء وچ ، ایس ایس تے فوج دے وچکار تنازعہ پیدا ہويا ، کیونجے فوج نوں خدشہ سی کہ ایس ایس تیسری ریخ دی مسلح افواج دا جائز حصہ بننے دی کوشش کريں گا ، جس دی اک وجہ محدود اسلحے دے وچکار لڑائی تے مبینہ جنونیت دی وجہ توں سی۔ ناظمیت دی طرف۔ [۷۳] اُتے ، 17 اگست 1938 نوں ، ہٹلر نے ایس ایس تے فوج دے کردار دی تائید کيتی کہ دونے دے وچکار کشمکش ختم ہوئے۔ [۴۴] SS نوں مسلح اُتے "ادائیگی صلی اللہ علیہ وسلم وھرماٹ توں حاصل" کرنے کيتی سی، "امن وچ ، Wehrmacht کے نال کوئی تنظیمی کنکشن موجود اے ." [۴۴] اُتے فوج نوں ایس ایس کا بجٹ چیک کرنے تے ایس ایس کے دستےآں دی جنگی تیاری دا معائنہ کرنے دی اجازت سی۔ [۴۴] متحرک ہونے دی صورت وچ ، وافین ایس ایس فیلڈ یونٹاں نوں اوکی ڈبلیو یا اوکے ایچ دے آپریشنل کنٹرول وچ رکھیا جاسکدا اے۔ اس بارے وچ تمام فیصلے ، ہٹلر دی ذاتی صوابدید اُتے ہون گے۔ [۴۴]
اگرچہ ایس ایس تے وہرمشت کے وچکار تنازعہ موجود سی ، لیکن بوہت سارے ایس ایس افسران سابق فوجی افسر سن ، جنہاں نے دونے دے وچکار تسلسل تے افہام و تفہیم دی ضمانت دی۔ [۷۳] پوری جنگ دے دوران ، فوج تے ایس ایس کے جواناں نے مختلف جنگی حالات وچ اک نال کم کيتا ، جس توں دونے گروپاں دے وچکار روابط پیدا ہوئے۔ [۷۳] گڈیرین نے نوٹ کيتا کہ ہر روز جنگ فوج وچ جاری رہندی اے تے ایس ایس اک دوسرے دے نال نیڑے تر ہُندے جاندے نيں۔ [۷۳] جنگ دے اختتام دی طرف ، اٹلی تے نیدرلینڈز وچ ، فوجی یونٹاں نوں ایس ایس کی کمان وچ رکھیا جائے گا۔ [۷۳] ویرماٹ تے ایس ایس کے وچکار تعلقات وچ بہتری آئی۔ اُتے ، وافین ایس ایس نوں کدی وی " وہرماچٹ کی چوتھی شاخ" نئيں سمجھیا جاندا تھا ۔ [۷۳]
تھیٹر تے مہمات
سودھووہرماچٹ نے دوسری جنگ عظیم دے دوران (1 ستمبر 1939 کو) جنگی کارروائیاں دی ہدایت دی - 8 مئی 1945) جرمنی ریخ دی مسلح افواج دی چھتری والی کمانڈ تنظیم دی حیثیت تاں۔ 1941 دے بعد OKH ، اصل مشرقی تھیٹر اعلیٰ توں Echelon Wehrmacht کے لئے کمانڈ تنظیم بن گیا چھڈ کے Waffen ایس ایس آپریشنل تے سامری لڑائی دے مقاصد دے لئی سوائے. اوکے ڈبلیو نے مغربی تھیٹر وچ آپریشن کيتا۔ شمالی تے وسط بحر اوقیانوس وچ کریگسمرین کے ذریعہ کیتے جانے والے آپریشناں نوں وی آپریشنز دے رقبے دے سائز تے دوسرے تھیٹراں توں دوری اُتے غور کردے ہوئے وکھ تھیٹر سمجھیا جاسکدا اے۔
ویرمچٹ دوسرے محاذاں اُتے لڑا ، کدی کدی تن بیک وقت۔ اوور ڈبلیو لینڈنگ دے بعد مشرقی وسطی وچ تیزترین تھیٹر توں مغرب تک فوجیاں نوں دوبارہ تقسیم کرنے دے بعد اوکے ڈبلیو تے اوکے ایچ دونے دے جنرل اسٹاف دے وچکار کشیدگی پیدا ہوگئی کیونجے جرمنی نوں اس طرح دی دو محاذ جنگ دے لئی کافی مٹریل تے افرادی قوت دی کمی سی۔ [۱۵]
مشرقی تھیٹر
سودھومشرقی تے وسطی یورپ وچ اہم مہمات تے لڑائیاں شامل نيں:
- چیکو سلوواکین مہم (1938–1945)
- پولینڈ اُتے حملہ ( زوال ویس )
- آپریشن باربروسا (1941) ، آرمی گروپ نارتھ ، آرمی گروپ سنٹر ، تے آرمی گروپ ساؤتھ دے ذریعہ کيتا گیا
- ماسکو دی جنگ (1941)
- روزیف دی لڑائیاں (1942–1943)
- اسٹالن گراڈ دی لڑائی (1942–1943)
- قفقاز دی جنگ (1942–1943)
- کرسک دی لڑائی (آپریشن گڑھ) (1943)
- کیف دی جنگ (1943)
- آپریشن باگریشن (1944)
- نازی سیکیورٹی جنگ - وڈے پیمانے اُتے احمر پولیس دی طرف توں تے محور دے اگلے خطےآں دے پِچھے مقبوضہ علاقےآں وچ وافن ایس ایس یونٹاں دے ذریعہ ، وہرماچٹ دی سیکیورٹی ڈویژناں دے ذریعہ انجام پائی۔
مغربی تھیٹر
سودھو- پولینڈ اُتے حملہ تے فرانس دی جنگ دے وچکار فونی وار ( سیت زکرگ ، ستمبر 1939 توں مئی 1940)
- آپریشن Weserübung
- جرمنی دا ڈنمارک اُتے حملہ - 9 اپریل 1940
- ناروے دی مہم - 9 اپریل توں 10 جون 1940
- گر گر
- بیلجیئم دی جنگ 10 توں 28 مئی 1940
- 10 مئی 1940 نوں لکسمبرگ اُتے جرمن حملہ
- نیدرلینڈ دی جنگ - 10 توں 17 مئی 1940
- جنگ فرانس - 10 مئی تا 25 جون 1940
- برطانیہ دی جنگ (1940)
- بحر اوقیانوس دی جنگ (1939–1945)
- نورمنڈی دی جنگ (1944)
- جنوبی فرانس اُتے اتحادیاں دا حملہ (1944)
- آرڈنیس جارحانہ (1944–1945)
- ریخ فضائی مہم دا دفاع ، 1939 توں 1945
بحیرہ روم دا تھیٹر
سودھواک وقت دے لئی ، محور بحیرہ روم تھیٹر تے شمالی افریقی مہم اطالوی فوج دے نال مشترکہ مہم دے طور اُتے چلائی گئی ، تے اسنوں اک وکھ تھیٹر سمجھیا جاسکدا اے۔
- بلقان تے یونان اُتے حملہ (آپریشن ماریٹا) (1940–1941)
- کریٹ دی لڑائی (1941)
- برطانیہ تے دولت مشترکہ (تے بعد وچ ، امریکی) فورسز تے محور فورسز دے وچکار لیبیا ، تیونس تے مصر وچ شمالی افریقی مہم
- اطالوی تھیٹر شمالی افریقہ وچ محور دی شکست دا تسلسل سی ، تے ایہ اٹلی دے دفاع دی مہم تھی
نقصانات
سودھوتنازعہ دے دوران 6،000،000 توں زیادہ فوجی زخمی ہوئے ، جدوں کہ 11،000،000 توں زیادہ قیدی بن گئے۔ مجموعی طور اُتے ، جرمنی تے ہور مسلح افواج دے لئی لڑنے والے جرمنی تے ہور قومیتاں دے تقریبا 5،318،000 فوجی ، جنہاں وچ وافین ایس ایس ، ووکس اسٹرم تے غیر ملکی اشتراک کار یونٹ شامل نيں - اک اندازے دے مطابق اک کارروائی وچ ہلاک ، زخماں دی تاب نہ لاندے ، مردہ حراست وچ ہلاک یا لاپتہ ہوگئے نيں۔ دوسری جنگ عظیم. اس تعداد وچ شامل جرمنی دے ذریعہ 215،000 سوویت شہری شامل نيں۔ [۷۵]
فرینک بائس دے مطابق ،
German casualties took a sudden jump with the defeat of the Sixth Army at Stalingrad in January 1943, when 180,310 soldiers were killed in one month. Among the 5.3 million Wehrmacht casualties during the Second World War, more than 80 per cent died during the last two years of the war. Approximately three-quarters of these losses occurred on the Eastern front (2.7 million) and during the final stages of the war between January and May 1945 (1.2 million).[۷۶]
جیفری ہرف نے لکھیا اے کہ:
Whereas German deaths between 1941 and 1943 on the western front had not exceeded three per cent of the total from all fronts, in 1944 the figure jumped to about 14 per cent. Yet even in the months following D-day, about 68.5 per cent of all German battlefield deaths occurred on the eastern front, as a Soviet blitzkrieg in response devastated the retreating Wehrmacht.[۷۷]
نقصانات دے علاوہ ، عناصر تے دشمن دی لڑائی دے ہتھوں ، گھٹ توں گھٹ 20،000 فوجیاں نوں فوجی عدالت نے سزا دے طور اُتے پھانسی دے دی۔ [۱۳] اس دے مقابلے وچ ، ریڈ آرمی نے 135،000 ، [lower-alpha ۴] [۷۹] [۸۰] فرانس 102 ، امریکی 146 تے برطانیہ 40 نوں پھانسی دی۔ [۱۳]
جنگی جرائم
سودھونازی پروپیگنڈے نے وہرماخت کے فوجیاں نوں کہیا سی کہ انہاں نوں ختم کرداں جنہاں نوں یہودی بالشویک سب انسان ، منگول دی فوج ، ایشیئک سیلاب تے سرخ درخت کہیا جاندا اے۔ [۸۱] جدوں کہ جرمن مسلح افواج دے وچکار سامنے آنے والے شہریاں دے ظلم و ستم دے اصل مجرم نازی جرمن "سیاسی" فوجاں سن ( ایس ایس-توتنکوفوربانڈے ، وافین-ایس ایس ، تے آئنسٹگروپن ، جو بنیادی طور اُتے وڈے پیمانے اُتے ہلاکتےآں دے ذمہ دار سن ۔ مقبوضہ علاقےآں وچ یہودی سوال دے ناں نہاد حتمی حل دے نفاذ دے ذریعے ، روايتی مسلح افواج دی نمائندگی جو وہرماچٹ نے کيتی سی تے اپنے ہی (جداں کمیسار آرڈر ) دے جنگی جرائم دا حکم دتا ، خاص طور اُتے 1939 وچ پولینڈ اُتے حملے دے دوران [۸۲] تے بعد وچ سوویت یونین دے خلاف جنگ وچ ۔
ایس ایس دے نال تعاون
سودھوجنگ دے پھُٹنے توں پہلے ، ہٹلر نے سینئر ویرمشت افسران نوں آگاہ کيتا تھا کہ "جو جرمن جرمن جرنیلاں دے ذائقے وچ نئيں ہون گے" ، اوہ کاروائیاں مقبوضہ علاقےآں وچ ہاں گی تے انہاں نوں حکم دتا کہ اوہ "اس طرح دے معاملات وچ مداخلت نئيں کرن گے بلکہ اپنے آپ نوں انہاں تک محدود رکھن" فوجی فرائض " [۴۴] کچھ ویرمت افسران نے ابتدا وچ ایس ایس دے لئی سخت ناپسندیدگی ظاہر کیتی تے فوج نوں ایس ایس کے نال جنگی جرائم کرنے اُتے اعتراض کيتا ، حالانکہ ایہ اعتراضات خود مظالم دے خیال دے خلاف نئيں سن ۔ [۸۳] جنگ دے بعد ، ایس ایس تے ویرمچٹ کے وچکار تعلقات وچ نمایاں بہتری آئی۔ [۸۴] عام سپاہی دی ایس ایس کے نال کوئی برتری نئيں سی تے اوہ اکثر شہریاں نوں سزائے موت دینے وچ مدد فراہم کرنے وچ انہاں دی مدد کردا سی۔ [۸۵] [۸۶]
آرمی دے چیف آف اسٹاف جنرل فرانز ہالڈر نے اک ہدایت نامے وچ اعلان کيتا اے کہ گوریلا حملےآں دی صورت وچ ، جرمن فوج نوں پورے دیہاتاں دا قتل عام کرکے "فورس دے اجتماعی اقدامات" مسلط کرنا اے۔ [۸۷] SS آئن سیٹزگروپن تے Wehrmacht کے درمیان تعاون ہتھیار، گولہ بارود، سامان، آوا جائی، تے ایتھے تک رہائش دے قاتل اسکواڈ دی فراہمی شامل اے . [۸۴] متعصبانہ جنگجو ، یہودی ، تے کمیونسٹ نازی حکومت دے مترادف دشمن بن گئے تے انہاں نوں ایسنس زگروپن تے ویرمچٹ نے اک نال ماریا تے ختم کردتا ، ایہ گل جرمن فوجیاں دی متعدد فیلڈ جریدے وچ داخل ہوئی۔ [۱۵] سوویت شہری لکھاں ، شاید لکھاں ، بھکھ توں مر گئے جدوں جرمناں نے اپنی فوج دے لئی کھانا طلب کيتا تے اپنے گھوڑےآں دے لئی چارہ لگایا۔ [۸۸] تھامس کوہنے دے مطابق: "سوویت یونین وچ ویرمٹ دی نازی سیکیورٹی جنگ دے دوران اک اندازے دے مطابق 300،000 توں 500،000 افراد مارے گئے۔" [۸۹]
جب چھپ چھپے ہوئے جرمن جرمن جرنیلاں دی گفتگو سن رہے سن ، برطانوی عہدیداراں نوں معلوم ہويا کہ جرمن فوج نے یہودیاں دے مظالم تے اجتماعی قتل وچ حصہ لیا اے تے اوہ جنگی جرائم دے مجرم نيں۔ [۷۳] امریکی اہلکاراں نے ویہرمشت دے مظالم دا ايسے طرح توں اندازہ کيتا۔ بطور POWs حراست وچ لئی گئے فوجیاں دی ٹیپ گفتگو نے انکشاف کيتا کہ انہاں وچوں کچھ نے رضاکارانہ طور اُتے اجتماعی پھانسیاں وچ حصہ لیا۔ [۹۰]
شہریاں دے خلاف جرائم
سودھوجنگ دے دوران ، ویرمشت نے مقبوضہ ملکاں وچ شہری آبادی دے خلاف متعدد جنگی جرائم دا ارتکاب کيتا۔ اس وچ مقبوضہ علاقےآں وچ عام شہریاں دا قتل عام تے جبری طوائفاں چلانے شامل نيں۔
قتل عام بوہت سارے معاملات وچ مزاحمت دی کارروائیاں دے انتقام دے طور اُتے آئے گا۔ انہاں انتقامی کارروائیاں دے نال ، وہرماچٹ دا رد عمل شدت تے طریقہ کار دے لحاظ توں مختلف ہوئے گا ، ایہ انحصار کردا اے کہ مزاحمت دے پیمانے اُتے تے چاہے اوہ مشرقی یا مغربی یورپ وچ سی۔ [۹۱] اکثر ، یرغمال بنائے جانے والے یرغمالاں دی تعداد 100 دے تناسب دی بنیاد اُتے حساب کيتی جاندی سی یرغمالیاں نوں ہر جرمن فوجی ہلاک تے 50 دے لئی سزائے موت دتی گئی زخمی ہونے والے ہر جرمن فوجی دے لئی یرغمالیاں نوں پھانسی دتی گئی۔ [۹۲] دوسری بار عام شہریاں نوں گھیر لیا جاندا تے مشین گناں توں گولی مار دتی جاندی۔ [۹۳]
جرمنی دے عہدے داراں نوں وینریئل مرض تے اونم پرستی دے خوف توں نمٹنے دے لئی ، [۹۴] ویرماچٹ نے نازی جرمنی تے اس دے مقبوضہ علاقےآں وچ متعدد فاحش خانہ قائم کیتے۔ [۹۵] اکثر سڑکاں اُتے خواتین نوں اغوا کيتا جاندا سی تے کوٹھے وچ کم کرنے اُتے مجبور کيتا جاندا سی ، [۹۶] اک اندازے دے مطابق گھٹ توں گھٹ 34،140 خواتین جسم فروشی دے طور اُتے کم کرنے اُتے مجبور نيں۔ [۹۷]
POWs دے خلاف جرائم
سودھومغرب توں قیدیاں دے لئی وھرماٹ دے قیدی دی جنگ کیمپاں وچ عام طور اُتے مطمئن جدوں کہ بین الاقوامی قانون دی طرف توں مشروع انسانی ہمدردی دی ضرورت، [۹۸] پولینڈ تے سوویت یونین توں قیدیاں نوں نمایاں طور اُتے بدتر حالات دے تحت قید کيتا گیا. 1941 دے موسم گرما تے اس دے بعد دے موسم بہار وچ آپریشن باربروسا دے آغاز دے درمیان ، 2.8 3.2 وچوں ملین جرمنی دے ہتھوں وچ لیا جانے والے دس سوویت قیدی ہلاک ہوگئے۔ [۹۹]
فوجداری تے نسل کشی دی تنظیم
سودھودوسری جنگ عظیم دے اختتام اُتے وڈے جنگی مجرماں دے نیورمبرگ ٹرائلز نے پتا چلیا کہ ویرماخٹ اک موروثی طور اُتے مجرم تنظیم نئيں سی ، بلکہ اس نے جنگ دے دوران ہی جرائم دا ارتکاب کيتا سی۔ [۱۰۰] جرمن مورخین وچ ، ایہ خیال کہ وہرماخت نے جنگ دے وقت ہونے والے مظالم وچ ، خاص طور اُتے مشرقی محاذ اُتے ، وچ حصہ لیا سی ، 1970 تے 1980 دی دہائی دے آخر وچ بڑھدا گیا۔ [۱۰۱] 1990 دی دہائی وچ ، جرمنی وچ عوامی تصور جنگی جرائم دے امور دی نمائش دے بارے وچ متنازعہ رد عمل تے مباحث توں متاثر ہويا۔ [۱۰۱]
حالے حال ہی وچ ، نیورمبرگ دا فیصلہ زیربحث آیا اے۔ اسرائیلی مورخ عمیر بارتوف ، جو وہرماچٹ [۸۳] دے اک ماہر سن ، نے 2003 وچ لکھیا سی کہ وہرماچٹ نسل کشی دا اک راضی آلہ سی ، تے ایہ حقیقت نئيں اے کہ وہہرماچ اک غیر متزلزل ، پیشہ ورانہ لڑائی دی طاقت سی جس وچ صرف چند "خراب" سن سیب ". [۱۰۲] १. [۱۰۲] بارتوف نے استدلال کيتا کہ "نامعلوم ڈھال" بننے توں کدرے زیادہ دیر تک جرمنی دے اک ماہر ماہرین نے جنگ دے بعد بیان کيتا اے کہ ، ویرماٹ اک مجرم تنظیم سی۔ [۸۳] ايسے طرح ، جدید جرمن تریخ دے اک ماہر ماہر ، مؤرخ رچرڈ جے ایونز نے لکھیا کہ وہرمچٹ اک نسل کشی دی تنظیم سی۔ [۸۱] مورخ بین ایچ شیفرڈ لکھدے نيں کہ "اب مورخین دے وچکار واضح معاہدہ ہوئے گیا اے کہ جرمن ویرماچٹ نے … نیشنل سوشلزم دے نال مضبوطی توں پہچان لی اے تے اپنے آپ نوں تھرڈ ریخ دے مجرماں وچ شامل کيتا اے۔" [۱۰۳] برطانوی مورخ ایان کارشا نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ ویرماچٹ دی ذمہ داری ایہ یقینی بنانا سی کہ ہٹلر دے آریان ہیرنولوک ("آریائی ماسٹر ریس") دا حصہ بننے دی ضروریات نوں پورا کيتا۔ انہاں نے لکھیا اے کہ:
ہائی کمان ٹرائل وچ ہرمن ہوت ، جارج وان کپلر ، جارج ہنس رین ہارٹ ، کارل وان روکس ، والٹر وارلمونٹ تے ہور سمیت متعدد اعلیٰ عہدے دار ویرماخت افسران نوں جنگی جرائم تے انسانیت دے خلاف جرائم دا مجرم قرار دتا گیا جس دی سزا وقتا فوقتا سزا سنائی گئی۔ [۱۰۴]
نازی حکومت دے خلاف مزاحمت
سودھواصل وچ ، وہرماشت کے اندر تھوڑی بہت مزاحمت ہوئی سی ، کیونجے ہٹلر سرگرمی توں معاہدہ ورسائ دے خلاف ہويا سی تے فوج دی عزت بحال کر رہیا سی۔ [۱۰۵] پہلی وڈی مزاحمت دا آغاز 1938 وچ آسٹر دی سازش توں ہويا ، جتھے فوج دے متعدد ارکان ہٹلر نوں اقتدار توں ہٹانا چاہندے سن ، کیونجے انہاں نوں خدشہ اے کہ چیکوسلوواکيتا دے نال جنگ جرمنی نوں تباہ کردے گی۔ [۱۰۶] اُتے ، پولینڈ ، اسکینڈینیویا تے فرانس وچ ابتدائی مہماں دی کامیابی دے بعد ، ہٹلر اُتے یقین بحال ہويا۔ [۱۰۵] اسٹالن گراڈ وچ شکست دے نال ، ہٹلر دی قیادت اُتے اعتماد ختم ہونا شروع ہوگیا۔ [۵۵] اس دی وجہ توں فوج دے اندر مزاحمت وچ اضافہ ہويا۔ مزاحمت دا اختتام 20 جولائی دے پلاٹ (1944) وچ ہويا ، جدوں کلاز وان اسٹفن برگ دی سربراہی وچ افسراں دے اک گروپ نے ہٹلر نوں قتل کرنے دی کوشش کيتی۔ ایہ کوشش ناکام ہوگئی ، جس دے نتیجے وچ 4،980 افراد [۱۰۷] نوں پھانسی دتی گئی تے معیاری فوجی سلامی نوں ہٹلر سلامی دے نال تبدیل کيتا گیا۔ [۱۰۸]
وہرمت کے کچھ ممبراں نے یہودی تے غیر یہودیاں نوں حراستی کیمپاں تے / یا اجتماعی قتل توں بچایا سی۔ فوج وچ شامل سارجنٹ انتون شمڈ نے لیتھوانیا دے ولنا یہودی بستی توں 250 تے 300 دے درمیان یہودی مرد ، خواتین تے بچےآں نوں فرار ہونے وچ مدد فراہم کيتی۔ [۱۰۹] [۱۱۰] [۱۱۱] انہاں نے کہیا کہ کورٹ مارشل تے نتیجہ دے طور اُتے قتل کر دتا گیا. پرزیمسیل یہودی بستی دے نیڑے تعینات اک ریزرو آفیسر البرٹ بیٹیل نے ایس ایس کی اک ٹکڑی نوں اس وچ داخل ہونے توں روک دتا۔ اس دے بعد اس نے 100 تک یہودیاں تے انہاں دے اہل خانہ نوں مقامی فوجی کمانڈ دی بیرک وچ کڈیا تے انہاں نوں اپنی حفاظت وچ رکھیا۔ [۱۱۲] وارسا وچ فوج دے کپتان ، ولیم ہوسن فیلڈ نے مقبوضہ پولینڈ وچ یہودیاں سمیت متعدد قطباں دی مدد ، چھپائی یا انہاں نوں بچایا۔ اس نے پولینڈ دے یہودی موسیقار واڈیاسازپلپلمین دی مدد کيتی ، جو شہر دے کھنڈرات وچ چھپا ہويا سی ، اسنوں کھانا تے پانی دی فراہمی کر کے۔ [۱۱۳]
وولفرم ویٹو دے مطابق ، صرف تن ہیہرمشت فوجیاں نوں یہودیاں دی بازیابی دے لئی پھانسی دینے دے لئی جانیا جاندا اے: انٹون شمڈ ، فریڈرک رتھ تے فریڈرک ونکنگ۔ [۱۱۴]
دوسری جنگ عظیم دے بعد
سودھو8 مئی 1945 نوں لاگو ہونے والے وہرماچٹ کے غیر مشروط ہتھیان سُٹن دے بعد ، کچھ وہرماچٹ یونٹ یا تاں آزادانہ طور اُتے (مثلا ناروے وچ ) ، یا الائیڈ کمانڈ دے تحت پولیس فورس دے طور اُتے سرگرم عمل رہے۔ [۱۱۵] الیڈ کنٹرول وچ آنے والا آخری ویرمشت یونٹ سوالبارڈ وچ اک وکھ تھلگ موسمی اسٹیشن سی ، جس نے باقاعدہ طور اُتے ستمبر نوں ناروے دے اک امدادی جہاز دے سامنے ہتھیار ڈال دتے۔ [۱۱۶]
20 ستمبر 1945 نوں الائیڈ کنٹرول کونسل (اے سی سی) دے اعلان نمبر 2 دے نال ، "[ا] ایل جرمن سرزمین ، بحری تے فضائیہ ، ایس ایس ، ایس اے ، ایس ڈی تے گیستاپو اپنی تمام تنظیماں ، عملے تے ادارے دے نال ، جنرل اسٹاف ، آفیسرز کارپس ، ریزرو کور ، فوجی اسکول ، جنگی تجربہ کار تنظیماں ، تے ہور تمام فوجی تے نیم فوجی تنظیماں دے نال ، جرمنی وچ فوجی روایت نوں زندہ رکھنے دے لئی کم کرنے والے تمام کلباں تے انجمناں نوں وی شامل کرن گے۔ اتحادیاں دے نمائندےآں دے ذریعہ دسے جانے والے طریقےآں تے طریقہ کار دے مطابق مکمل طور اُتے تے آخر وچ ختم کردتے جان۔ " [۱۱۷] Wehrmacht کے سرکاری طور اُتے 20 اُتے اے سی سی دے قانون 34 دی طرف توں تحلیل کيتا گیا سی اگست 1946، [۱۱۸] OKW، OKH اعلان اے، جو ہويا بازی دی وزارت تے OKM "مکمل طور اُتے ختم تے غیر قانونی قرار دے دتا تحلیل،" کيتا جائے. [۱۱۹]
فوجی آپریشنل میراث
سودھوجنگ دے خاتمے دے فورا بعد ہی ، بہت ساں نے اپنی ناکامیاں دی وجہ توں وہرماچٹ نوں برخاست کرنے تے اتحادی برتری دا دعویٰ کيتا۔ [۱۲۰] اُتے ، مورخین نے اس دے بعد توں لڑائی دی طاقت تے تدبیراں دے معاملے وچ وہرماچٹ کا ازسر نو جائزہ لیا اے ، تے اسنوں اک بہتر سازگار اندازہ دتا اے ، کچھ نے اسنوں دنیا دا سب توں بہتر قرار دتا اے ، [160] جزوی طور اُتے اس دی مستقل طور اُتے اُچی تکلیف پہنچانے دی صلاحیت دی وجہ توں اس توں کدرے زیادہ نقصانات ہوئے ، جدوں کہ اس دی تعداد بہت زیادہ اے تے اس توں کدرے زیادہ اے۔ [161]
اسرائیلی فوجی تریخ دان مارٹن وین کریویلڈ ، اک خالصتا فوجی تناظر وچ وھرماٹ دی فوجی طاقت دی جانچ پڑتال کرنے دی کوشش کيتی جو نتیجہ اخذ کيتا: "جرمن فوج اک شاندار لڑائی تنظیم سی حوصلے، دے نقطہ نظر وچ . ایلن ، فوجاں دی ہم آہنگی تے لچک، ایہ شاید سی ویہويں صدی دی فوجاں وچ کوئی مساوی نئيں سی۔ " [۱۲] جرمن مؤرخ رالف ڈایٹر مولر مندرجہ ذیل نتیجے اُتے پہنچے نيں: "خالصتا عسکری لحاظ توں […] آپ واقعی ایہ کہہ سکدے نيں کہ اک اعلیٰ لڑاکا قوت دا تاثر بالکل صحیح طور اُتے موجود اے۔ محاورے دی کارکردگی پہلے دی سوچ توں کدرے زیادہ سی ، کیونجے حریف دی برتری اس وقت دے مقابلے وچ بہت زیادہ سی جدوں جرمن افسران نوں شبہ سی۔ روسی آرکائیو فائلاں دا تجزیہ بالآخر سانوں اس سلسلے وچ اک واضح تصویر پیش کردا اے۔ " [۱۲۱] اسٹریٹجک مفکر تے پروفیسر کولن ایس گرے دا خیال سی کہ ویرماچٹ وچ عمدہ حکمت عملی تے آپریشنل صلاحیتاں دا مالک اے۔ اُتے ، متعدد کامیاب مہمات دے بعد ، جرمنی دی پالیسی نوں فتح دا مرض لاحق ہونا شروع ہويا ، جس توں ویرمچٹ نوں ناممکن کم کرنے نوں کہیا گیا۔ بِلٹزکِریگ دے مستقل استعمال دے نتیجے وچ سوویت باشندےآں نے ایہ تدبیر سیکھ لی تے اسنوں وہرماشٹ کے خلاف استعمال کيتا۔ [۱۲۲]
تاریخی تجدید پسندی
سودھوجنگ ختم ہونے دے فورا بعد سابق ویرماخٹ کے افسران، سابق فوجیاں 'گروہاں تے مختلف انتہائی سجے بازو مصنفاں ریاست کرنا شروع کر دتا ویرماخٹ کے نازی جرمنی دی جنگی جرائم تے انسانیت دے خلاف جرائم دا وڈی حد تک بے گناہ سی جس وچ اک غیر سیاسی تنظیم تھی. [۱۶] صاف طور اُتے ویرماٹ میٹ توں فائدہ اٹھانے دی کوشش کردے ہوئے ، وافین ایس ایس کے سابق فوجیاں نے اعلان کيتا کہ ایہ تنظیم عملی طور اُتے وہرماچٹ کی اک شاخ رہی اے تے اس وجہ توں اس نے "اعزازی طور" دے طور اُتے لڑی اے۔ اس دی تجربہ کار تنظیم HIAG نے اپنے فوجیاں دے "کِسے دوسرے دی طرح سپاہی" ہونے دا اک قصہ رواج کرنے دی کوشش کيتی۔ [۱۲۳]
جنگ دے بعد دی ملیشیا
سودھوجرمنی دی تقسیم دے بعد ، مغربی جرمنی وچ متعدد سابقہ وہرماشت تے ایس ایس آفیسران اس ملک اُتے سوویت حملے دا اندیشہ رکھدے سن ۔ اس توں نمٹنے دے لئی ، کئی سرکردہ افسران نے اک خفیہ فوج تشکیل دتی ، جو عام لوکاں دے لئی نامعلوم سی تے الائیڈ کنٹرول اتھارٹی یا مغربی جرمنی دی حکومت دے بغیر کِسے مینڈیٹ دے سی۔ [۱۲۴] [۱۲۵]
1950 دی دہائی دے وسط تک ، سرد جنگ دی کشیدگی دے نتیجے وچ وفاقی جمہوریہ جرمنی تے سوشلسٹ جرمن جمہوری جمہوریہ وچ علیحدہ فوجی قوتاں تشکیل پائاں۔ مغربی جرمنی دی فوج نے ، باضابطہ طور اُتے 5 مئی 1955 نوں تشکیل دتی ، نے اس ناں دا ناں بنڈسویئر ( سانچہ:Literal translation ) رکھیا سانچہ:Literal translation )۔ اس دے مشرقی جرمن اسيں منصب 1 جس نے 1 مارچ 1956 نوں تشکیل دتا سی نے نیشنل پیپلز آرمی ( سانچہ:Lang-de دا ناں لیا ). دونے تنظیماں نے بہت سارے سابقہ ویرماخٹ ممبراں نوں ، خاص طور اُتے اپنے ابتدائی سالاں وچ ، ملازمت توں کم لیا ، [۱۲۶] حالانکہ کِسے وی تنظیم نے خود نوں وہرماچٹ دا جانشین نئيں سمجھیا۔. [۱۲۷] [۱۲۸] [۱۲۹]
مغربی جرمنی وچ ویرماخٹ کے سابق فوجیاں نے جنگ متاثرین دی امدادی ایکٹ ( سانچہ:Lang-de ذریعے پنشن حاصل کيتی اے ) حکومت توں [۱۳۰] [۱۳۱] ٹائمز آف اسرائیل دے مطابق ، "فائدے فیڈرل پنشن ایکٹ دے ذریعے حاصل ہُندے نيں ، جو جنگ دے متاثرین دی مدد دے لئی 1950 وچ منظور کيتا گیا سی ، چاہے اوہ عام شہری ہاں یا ویرماخٹ یا وافین ایس ایس کے سابق فوجی۔" [۱۳۲]
ایہ وی دیکھو
سودھو- سینئر ویرماٹ افسران دی رشوت
- نازیزم دے خلاف جرمن مزاحمت
- جرمن فوجی اصطلاحات دی لغت
- نازی جرمنی دی لغت
- نازیزم تے ویرماٹ
- Wehrmacht پروپیگنڈا فوجیاں
نوٹ
سودھو- ↑ The official dissolution of the Wehrmacht began with the German Instrument of Surrender of 8 May 1945. Reasserted in Proclamation No. 2 of the Allied Control Council on 20 September 1945, the dissolution was officially declared by ACC Law No. 34 of 20 August 1946.[۲][۳]
- ↑ Total GDP: 75 billion (1939) & 118 billion (1944)[۶]
- ↑ See the Wiktionary article for more information.
- ↑ 135,000 executed; 422,700 sent to penal units at the front and 436,600 imprisoned after sentencing.[۷۸]
حوالے
سودھوحوالے
سودھو- ↑ Müller 2016, p. 1.
- ↑ Allied Control Authority 1946a, p. 81.
- ↑ Allied Control Authority 1946b, p. 63.
- ↑ Müller 2016, p. 12.
- ↑ Overmans 2004, p. 215.
- ↑ Harrison 2000, p. 10.
- ↑ Tooze 2006, p. 181.
- ↑ Evans 2008, p. 333.
- ↑ Department of State 2016.
- ↑ Taylor 1995.
- ↑ Kitchen 1994.
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ Van Creveld 1982.
- ↑ ۱۳.۰۰ ۱۳.۰۱ ۱۳.۰۲ ۱۳.۰۳ ۱۳.۰۴ ۱۳.۰۵ ۱۳.۰۶ ۱۳.۰۷ ۱۳.۰۸ ۱۳.۰۹ ۱۳.۱۰ ۱۳.۱۱ ۱۳.۱۲ ۱۳.۱۳ Müller 2016.
- ↑ Hartmann 2013.
- ↑ ۱۵.۰ ۱۵.۱ ۱۵.۲ Fritz 2011.
- ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ Wette 2006.
- ↑ USHMM n.d..
- ↑ Kershaw 1997.
- ↑ Huber 2000.
- ↑ Strohn 2010.
- ↑ ۲۱.۰ ۲۱.۱ ۲۱.۲ ۲۱.۳ Wheeler-Bennett 1967.
- ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ Craig 1980.
- ↑ ۲۳.۰ ۲۳.۱ ۲۳.۲ ۲۳.۳ ۲۳.۴ Murray & Millett 2001.
- ↑ Zeidler 2006.
- ↑ Cooper 1981.
- ↑ Förster 1998.
- ↑ Kershaw 1998.
- ↑ Broszat et al. 1999.
- ↑ ۲۹.۰ ۲۹.۱ Fischer 1995.
- ↑ Stone 2006.
- ↑ ۳۱.۰ ۳۱.۱ Tooze 2006.
- ↑ ۳۲.۰ ۳۲.۱ ۳۲.۲ ۳۲.۳ ۳۲.۴ U.S. War Department 1945.
- ↑ Miller 2013.
- ↑ Kjoerstad 2010.
- ↑ Förster 1988.
- ↑ Beyda 2014.
- ↑ Müller 2014.
- ↑ Greenwald 1981.
- ↑ Sigmund 2004.
- ↑ ۴۰.۰ ۴۰.۱ United States Holocaust Memorial Museum n.d..
- ↑ Kompisch 2008.
- ↑ ۴۲.۰ ۴۲.۱ ۴۲.۲ documentArchiv.de 2004.
- ↑ Broszat 1985.
- ↑ ۴۴.۰ ۴۴.۱ ۴۴.۲ ۴۴.۳ ۴۴.۴ ۴۴.۵ Stein 2002.
- ↑ Megargee 2000.
- ↑ ۴۶.۰ ۴۶.۱ ۴۶.۲ ۴۶.۳ ۴۶.۴ ۴۶.۵ Hayward 1999.
- ↑ Palmer 2010.
- ↑ Mosier 2006.
- ↑ Frieser 2005.
- ↑ Atkinson 2002.
- ↑ Jukes 2002.
- ↑ Zeiler & DuBois 2012.
- ↑ Zhukov 1974.
- ↑ Corrigan 2011.
- ↑ ۵۵.۰ ۵۵.۱ Bell 2011.
- ↑ Trueman 2015a.
- ↑ History.com Editors 2010.
- ↑ ۵۸.۰ ۵۸.۱ Outze 1962.
- ↑ ۵۹.۰ ۵۹.۱ Merglen 1970.
- ↑ Darling 2008.
- ↑ Girbig 1975.
- ↑ ۶۲.۰ ۶۲.۱ ۶۲.۲ Maiolo 1998.
- ↑ Syrett 2010.
- ↑ Bidlingmaier 1971.
- ↑ Whitley 1984.
- ↑ ۶۶.۰ ۶۶.۱ Garzke & Dulin 1985.
- ↑ Hinsley 1994.
- ↑ Richards 1974.
- ↑ Trueman 2015b.
- ↑ Hughes & Costello 1977.
- ↑ Hickman 2015.
- ↑ Niestle 2014.
- ↑ ۷۳.۰ ۷۳.۱ ۷۳.۲ ۷۳.۳ ۷۳.۴ ۷۳.۵ ۷۳.۶ Christensen, Poulsen & Smith 2015.
- ↑ Duiker 2015.
- ↑ Overmans 2004.
- ↑ Biess 2006, p. 19.
- ↑ Herf 2006, p. 252.
- ↑ Krivosheev 2010, p. 219.
- ↑ Krivosheev 2010.
- ↑ Mikhalev 2000.
- ↑ ۸۱.۰ ۸۱.۱ Evans 1989.
- ↑ Böhler 2006.
- ↑ ۸۳.۰ ۸۳.۱ ۸۳.۲ Bartov 1999.
- ↑ ۸۴.۰ ۸۴.۱ Hilberg 1985.
- ↑ Datner 1964.
- ↑ Datner 1967.
- ↑ Förster 1989.
- ↑ Megargee 2007.
- ↑ Smith 2011.
- ↑ Neitzel & Welzer 2012.
- ↑ Marston & Malkasian 2008.
- ↑ Pavlowitch 2007.
- ↑ Markovich 2014.
- ↑ Gmyz 2007.
- ↑ Joosten 1947.
- ↑ Lenten 2000.
- ↑ Herbermann, Baer & Baer 2000.
- ↑ Le Faucheur 2018.
- ↑ Davies 2006.
- ↑ Lillian Goldman Law Library 2008.
- ↑ ۱۰۱.۰ ۱۰۱.۱ Wildt, Jureit & Otte 2004.
- ↑ ۱۰۲.۰ ۱۰۲.۱ Bartov 2003.
- ↑ Shepherd 2003.
- ↑ Hebert 2010.
- ↑ ۱۰۵.۰ ۱۰۵.۱ Balfour 2005.
- ↑ Jones 2008.
- ↑ Kershaw 2001.
- ↑ Allert 2009.
- ↑ Schoeps 2008.
- ↑ Bartrop 2016.
- ↑ Wette 2014.
- ↑ Yad Vashem n.d..
- ↑ Szpilman 2002.
- ↑ Timm 2015.
- ↑ Fischer 1985.
- ↑ Barr 2009.
- ↑ Allied Control Authority 1946a.
- ↑ Large 1996.
- ↑ Allied Control Authority 1946b.
- ↑ Hastings 1985.
- ↑ Bönisch & Wiegrefe 2008.
- ↑ Gray 2002.
- ↑ Wienand 2015.
- ↑ Wiegrefe 2014.
- ↑ Peck 2017.
- ↑ Knight 2017.
- ↑ Bickford 2011.
- ↑ Christmann & Tschentscher 2018.
- ↑ Scholz 2018.
- ↑ AFP 2019.
- ↑ Binkowski & Wiegrefe 2011.
- ↑ Axelrod 2019.
کتابیات
سودھوچھپی ہوئی
سودھو- Allert, Tilman (2009). The Hitler Salute: On the Meaning of a Gesture. Picador. ISBN 978-0-312-42830-3.
- Allied Control Authority (1946a). Enactments and Approved Papers of the Control Council and Coordinating Committee. I. https://www.loc.gov/rr/frd/Military_Law/Enactments/Volume-I.pdf.
- Allied Control Authority (1946b). Enactments and Approved Papers of the Control Council and Coordinating Committee. IV. https://www.loc.gov/rr/frd/Military_Law/Enactments/Volume-IV.pdf.
- (2005) Management and Organization in Germany. Ashgate Publishing. ISBN 978-0-7546-3880-3.
- (2002) An Army at Dawn: The War in North Africa, 1942–1943. Abacus. ISBN 978-0-349-11636-5.
- (2005) Withstanding Hitler. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-00617-0.
- Barr, W. (2009). "Wettertrupp Haudegen: The last German Arctic weather station of World War II: Part 2". Polar Record 23 (144): 323–334. doi: .
- (1986) The Eastern Front, 1941–45: German Troops and the Barbarisation of Warfare. New York: St. Martin's Press. ISBN 978-0-312-22486-8.
- (1991) Hitler's Army: Soldiers, Nazis, and War in the Third Reich. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-506879-5.
- (1999) "Soldiers, Nazis and War in the Third Reich", The Third Reich: The Essential Readings. London: Blackwell, 129–150. ISBN 978-0-631-20700-9.
- (2003) Germany's War and the Holocaust: Disputed Histories. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 978-0-631-20700-9.
- (2016) Resisting the Holocaust: Upstanders, Partisans, and Survivors. ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-878-8.
- (2011) Twelve Turning Points of the Second World War. New Haven and London: Yale University Press. ISBN 978-0-300-18770-0.
- Beyda, Oleg (2014). "'Iron Cross of the Wrangel's Army': Russian Emigrants as Interpreters in the Wehrmacht". The Journal of Slavic Military Studies 27 (3): 430–448. doi: .
- (2011) Fallen Elites: The Military Other in Post–Unification Germany. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-7396-6.
- (2006) Homecomings: returning POWs and the legacies of defeat in postwar Germany. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-12502-2.
- (1971) "KM Admiral Graf Spee", Warship Profile 4. Windsor, England: Profile Publications, 73–96. OCLC 20229321.
- (2006) Auftakt zum Vernichtungskrieg. Die Wehrmacht in Polen 1939 (in German). Frankfurt: Fischer Taschenbuch Verlag. ISBN 978-3-596-16307-6.
- Bönisch, Georg; Wiegrefe, Klaus (2008). "Schandfleck der Geschichte" (in German). Der Spiegel (15): 50–52. http://magazin.spiegel.de/EpubDelivery/spiegel/pdf/56479827. Retrieved on
- Bos, Pascale (2006). "Feminists Interpreting the Politics of Wartime Rape: Berlin, 1945; Yugoslavia, 1992–1993". Journal of Women in Culture and Society 31: 996–1025.
- (1985) The Hitler State: The Foundation and Development of the Internal Structure of the Third Reich. London: Longman. ISBN 978-0-582-48997-4.
- (1999) Anatomie des SS-Staates Vol.1 (in German). München: Deutscher Taschenbuch Verlag.
- (2015) Waffen-SS : Europas nazistiske soldater, 1 (in Danish), Lithuania: Gyldendal A/S. ISBN 978-87-02-09648-4.
- (1981) The German Air Force, 1933–1945: An Anatomy of Failure. Jane's Publications. ISBN 978-0-531-03733-1.
- (2011) The Second World War: a Military History. London: Atlantic. ISBN 978-0-85789-135-8.
- (1980) Germany, 1866–1945. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-502724-2.
- (2008) Aircraft of the 8th Army Air Force 1942–1945, USAAF Illustrated. Big Bird Aviation. ISBN 978-0-9559840-0-6.
- (1964) Crimes against Prisoners-of-War: Responsibility of the Wehrmacht. Warszawa: Zachodnia Agencja Prasowa. OCLC 5975828.
- (1964) 55 Dni Wehrmachtu w Polsce (in Polish). Warszawa: Wydawn, Ministerstwa Obrony Narodowej. OCLC 5975828.
- (2006) Europe at War 1939–1945: No Simple Victory. London: Pan Books. ISBN 978-0-330-35212-3.
- (1973) German Army Handbook. Shepperton, Surrey: Ian Allan Ltd.. ISBN 978-0-7110-0290-6.
- (2015) "The Crisis Deepens: The Outbreak of World War II", Contemporary World History. Shepperton, Surrey: Cengage Learning. ISBN 978-1-285-44790-2.
- (2005) World War II: An Illustrated Miscellany. Worth Press. ISBN 978-1-84567-681-0.
- (1989) In Hitler's Shadow West German Historians and the Attempt to Escape the Nazi Past. New York: Pantheon. ISBN 978-0-394-57686-2.
- (2008) The Third Reich at War. New York, NY: Penguin. ISBN 978-0-14-311671-4.
- (1996) Plotting Hitler's Death—The Story of the German Resistance. New York: Henry Holt and Company. ISBN 978-0-8050-4213-9.
- (1985) Teheran – Jalta – Potsdam: Die sowjetischen Protokolle von den Kriegskonferenzen derGrossen Drei (in German). Verlag Wissenschaft und Politik. ISBN 978-3-8046-8654-0.
- (1995) Nazi Germany: A New History (in German). New York, NY: Continuum. ISBN 978-0-8264-0797-9.
- (2005) Blitzkrieg-legende: der westfeldzug 1940. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-294-2.
- (1989) "The Wehrmacht and the War of Extermination Against the Soviet Union", The Nazi Holocaust Part 3 The "Final Solution": The Implementation of Mass Murder vol.2. Westpoint: Meckler Press, 494–520. ISBN 978-0-88736-255-2.
- (1998) "Complicity or Entanglement? The Wehrmacht, the War and the Holocaust", The Holocaust and History The Known, the Unknown, the Disputed and the Reexamined. Bloomington: Indian University Press, 266–283. ISBN 978-0-253-33374-2.
- (2004) "The German Military's Image of Russia", Russia War, Peace and Diplomacy. London: Weidenfeld & Nicolson, 117–129. ISBN 978-0-297-84913-1.
- (2011) Ostkrieg: Hitler's War of Extermination in the East. Lexington: The University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-3416-1.
- (1985) Battleships: Axis and Neutral Battleships in World War II. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-101-0.
- (1975) Six Months to Oblivion: The Eclipse of the Luftwaffe Fighter Force Over the Western Front, 1944/45. Schiffer Publishing Ltd.. ISBN 978-0-88740-348-4.
- (2005) "Black Marks: Hitler's Bribery of his Senior Officers During World War II", Corrupt Histories. Toronto: Hushion House, 413–452. ISBN 978-1-58046-173-3.
- (2002) Defining and Achieving Decisive Victory. Strategic Studies Institute. ISBN 978-1-58487-089-0. Archived 2018-01-27 at the وے بیک مشین
- (2007) War, Peace & International Relations – An Introduction to Strategic History. Routledge. ISBN 978-0-415-59487-5.
- Greenwald, Maurine Weiner (1981). "Mobilizing Women for War: German and American Propaganda, 1939–1945 by Leila J. Rupp". The Business History Review (The President and Fellows of Harvard College) 55 (1): 124–126. doi: .
- Grossmann, Atina (2009). Jews, Germans, and Allies Close Encounters in Occupied Germany. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-3274-3.
- (2000) The Economics of World War II: Six Great Powers in International Comparison (Studies in Macroeconomic History). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-78503-7. Retrieved on 9 January 2019.
- (2013) Operations Barbarossa: Nazi Germany's War in the East, 1941–1945. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-966078-0.
- Hastings, Max (5 May 1985). "Their Wehrmacht was better than our Army". Washington Post. https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1985/05/05/their-wehrmacht-was-better-than-our-army/0b2cfe73-68f4-4bc3-a62d-7626f6382dbd/?noredirect=on.
- Hayward, Joel (1999). "A case study in early joint warfare: An analysis of the Wehrmacht's Crimean campaign of 1942". Journal of Strategic Studies 22 (4): 103–130. doi: .
- (2010) Hitler's Generals on Trial: The Last War Crimes Tribunal at Nuremberg. Lawrence, Kansas: یونیورسٹی پریس آف کنساس. ISBN 978-0-7006-1698-5.
- (2000) The Blessed Abyss: Inmate #6582 in Ravensbruck Concentration Camp for Women (گوگل بکس), Detroit: وین اسٹیٹ یونیورسٹی Press. ISBN 978-0-8143-2920-7. Retrieved on January 12, 2011.
- (2006) The Jewish enemy: Nazi propaganda during World War II and the Holocaust. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02175-4.
- (1985) The Destruction of the European Jews. New York: Holmes & Meier. ISBN 978-0-8419-0832-1.
- (1994) British Intelligence in the Second World War. Its influence on Strategy and Operations, abridged, 2nd rev., History of the Second World War, London: HMSO. ISBN 978-0-11-630961-7.
- (2000) Dokumente zur deutschen Verfassungsgeschichte. Band 2. Deutsche Verfassungsdokumente 1851–1918 (in German). Kohlhammer Verlag.
- (1977) Battle of the Atlantic. HarperCollins Distribution Services. ISBN 978-0-00-216048-3.
- (2008) Countdown to Valkyrie: The July Plot to Assassinate Hitler. Philadelphia, PA.: Casemate. ISBN 978-1-84832-508-1.
- (1947) Trial of the Major War Criminals before the International Military Tribunal 7. Nuremberg, Germany: International military tribunal – Nuremberg. OCLC 300473195.
- (2002) The Second World War: The Eastern Front 1941–1945. Oxford: Osprey. ISBN 978-1-84176-391-0.
- (1997) Stalinism and Nazism: dictatorships in comparison. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-56521-9.
- (2001) Hitler: 1936–1945, Nemesis. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-32252-1.
- (2008) Hitler: A Biography. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-06757-6.
- (2003) The Luftwaffe: A History. South Yorkshire: Pen & Sword Military. ISBN 978-1-78159-110-9.
- (1994) Nazi Germany at War. London & New York: Routledge. ISBN 978-0-582-07387-6.
- (2010) German officer education in the interwar years (PhD diss.). University of Glasgow.
- (2008) Täterinnen. Frauen im Nationalsozialismus (in German). Böhlau Köln. ISBN 978-3-412-20188-3.
- (2010) Russia & USSR at War in the 20th century (in Russian). Moscow: Veche. ISBN 9785953338776.
- [1996] (2000) Yugoslavia as History: Twice There Was a Country, 2nd, Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-77401-7.
- (1996) Germans to the Front: West German Rearmament in the Adenauer Era. Chapel Hill and London: The University of North Carolina Press. ISBN 978-0-8078-4539-4.
- (2000) Israel and the Daughters of the Shoah: Reoccupying the Territories of Silence. Berghahn Books. ISBN 978-1-57181-775-4.
- (1998) The Royal Navy and Nazi Germany, 1933–39 A Study in Appeasement and the Origins of the Second World War. Macmillan Press. ISBN 0-312-21456-1.
- (2014) "Memories of Victimhood in Serbia and Croatia from the 1980s to the Disintegration of Yugoslavia", Genocidal Nightmares: Narratives of Insecurity and the Logic of Mass Atrocities. New York City: Bloomsbury, 117–141. ISBN 978-1-62892-073-4.
- (2008) Counterinsurgency in Modern Warfare. Osprey Publishing. ISBN 978-1-84603-281-3.
- Megargee, Geoffrey P. (1997). "Triumph of the Null: Structure and Conflict in the Command of German Land Forces, 1939–1945". War in History 4 (1): 60–80. doi: .
- (2000) Inside Hitler's High Command. Lawrence, Kansas: Kansas University Press. ISBN 978-0-7006-1015-0.
- (2007) War of Annihilation: Combat and Genocide on the Eastern Front, 1941. Rowman & Littelefield. ISBN 978-0-7425-4482-6.
- (1970) Geschichte und Zukunft der Luftlandetruppen (in German). Rombach.
- (2000) Liudskie poteri v Velikoi Otechestvennoi voine 1941–1945 gg: Statisticheskoe issledovanie (in Russian). Krasnoyarsk State Pedagogical University. ISBN 978-5-85981-082-6.
- (2013) Destructivity: A Political Economy of Military Effectiveness in Conventional Combat. (PhD diss., Doctoral dissertation). Duke University. Archived 2020-12-04 at the وے بیک مشین
- (2006) Cross of Iron: The Rise and Fall of the German War Machine, 1918–1945. New York: Henry Holt and Company. ISBN 978-0-8050-7577-9.
- (1987) The Army, Politics and Society in Germany 1933–1945: Studies in the Army's Relation to Nazism. Manchester: Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-1071-2.
- (2014) The Unknown Eastern Front: The Wehrmacht and Hitler's Foreign Soldiers. I.B.Tauris. ISBN 978-1-78076-890-8.
- (2016) Hitler's Wehrmacht, 1935–1945. University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-6738-1.
- (2001) A War to Be Won: Fighting the Second World War. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-00680-5.
- (2012) Soldaten: On Fighting, Killing, and Dying – The Secret WWII Transcripts of German POWs. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-307-95812-9.
- (2014) German U-Boat Losses During World War II: Details of Destruction. London: Frontline Books. ISBN 978-1-84832-210-3.
- O'Donnell, H. K. (June 1978). Smith, Robert W.. ed.. "A GENIUS FOR WAR: Review". Marine Corps Gazette 62 (6): 60–61. ISSN 0025-3170.
- (1962) Danmark under anden verdenskrig (in Danish). Copenhagen: Hasselbalch. ISBN 978-87-567-1889-9.
- (2004) Deutsche militärische Verluste im Zweiten Weltkrieg (in German). München: Oldenbourg. ISBN 978-3-486-20028-7.
- (2010) The German Wars: A Concise History, 1859–1945. Minneapolis, MN: Zenith Press. ISBN 978-0-7603-3780-6.
- (2007) Hitler's New Disorder: The Second World War in Yugoslavia. New York City: Columbia University Press. ISBN 978-1-85065-895-5.
- (1974) "VI The Struggle at Sea: The First Battle of the Convoy Routes, the Anti-Shipping Offensive and the Escape of the 'Scharnhorst' and 'Gneisenau'", Royal Air Force 1939–1945: The Fight at Odds, pbk., History of the Second World War, Military Series I, London: HMSO, 94–116. ISBN 978-0-11-771592-9.
- Schoeps, Karl-Heinz (2008). "Holocaust and Resistance in Vilnius: Rescuers in "Wehrmacht" Uniforms". German Studies Review 31 (3): 489–512.
- (1989) The German Army and Nazi Policies in Occupied Russia. Oxford: Berg. ISBN 978-0-85496-160-3.
- Shepherd, Ben H. (2003). "The Continuum of Brutality: Wehrmacht Security Divisions in Central Russia, 1942". German History 21 (1): 49–81. doi: .
- (2004) War in the Wild East: the German Army and Soviet Partisans. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-01296-7.
- (2004) Les femmes du IIIe Reich (in French). Jean-Claude Lattès. ISBN 978-2709625418.
- (2008) The Myth of the Eastern Front: the Nazi-Soviet War in American Popular Culture. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-83365-3.
- (2011) The Oxford Handbook of Modern German History. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-923739-5.
- (2007) The Routledge Companion to Nazi Germany. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-30861-8.
- [1966] (2002) The Waffen-SS: Hitler's Elite Guard at War 1939–1945. Cerberus Publishing. ISBN 978-1-84145-100-8.
- (2006) Fighting for the Fatherland: The Story of the German Soldier from 1648 to the Present Day. Herndon, VA: Potomac Books. ISBN 978-1-59797-069-3.
- (November 2010) The German Army and the Defence of the Reich. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-19199-9. Retrieved on 15 May 2015.
- (2010) The Defeat of the German U-Boats: The Battle of the Atlantic, Studies in Maritime History. University of South Carolina Press. ISBN 978-1-57003-952-2.
- (2002) The Pianist: The Extraordinary True Story of One Man's Survival in Warsaw, 1939–1945, 2nd, Picador. ISBN 978-0-312-31135-3.
- (1995) Sword and Swastika: Generals and Nazis in the Third Reich. New York: Barnes & Noble. ISBN 978-1-56619-746-5.
- (2006) The Wages of Destruction: The Making and Breaking of the Nazi Economy. New York: Penguin. ISBN 978-0-670-03826-8.
- U.S. War Department (1945). "Chapter I: The German Military System", Handbook on German Military Forces, 15 March 1945, Technical Manual TM-E 30-451..
- (1982) Fighting power: German and US Army performance, 1939–1945. Westport, Connecticut: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-09157-5.
- (1950) "The Hostage Case", Report to Commanding Officer in Serbia, 20 October 1941 Concerning Severe Reprisal Measures Trials of War Criminals Before the Nuremberg Military Tribunals. Nuremberg, Allied-occupied Germany: Nuremberg Military Tribunals. OCLC 312464743.
- (2006) The Wehrmacht: History, Myth, Reality. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02213-3.
- (2014) "Ein Judenratter aus der Wehrmacht. Feldwebel Anton Schmid (1900–1942)", Menschen mit Zivilcourage. Mut, Widerstand und verantwortliches Handeln in Geschichte und Gegenwart (in de). Lucerne: کینٹن لوتسیرن, 74–82.
- (1967) The Nemesis of Power: The German Army in Politics 1918–1945. London: Macmillan. ISBN 978-1-4039-1812-3.
- Whitley, M.J. (July 1984). Warship 31: Graf Zeppelin, Part 1. London: Conway Maritime Press Ltd.
- Wienand, Christiane (2015). Returning Memories: Former Prisoners of War in Divided and Reunited Germany. Rochester, N.Y: Camden House. ISBN 978-1-57113-904-7.
- (2002) The Third Reich, 3rd, London: Longman Publishers. ISBN 978-0-582-36883-5.
- (2006) "The Strange Allies – Red Army and Reichswehr in the Inter-War Period", Russian-German Special Relations in the Twentieth Century: A Closed Chapter?. New York: Berg, 106–111. ISBN 978-1-84520-177-7.
- (2012) A Companion to World War II. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-118-32504-9.
- (1974) Marshal of Victory, Volume II. Pen and Sword Books Ltd.. ISBN 978-1-78159-291-5.
آن لائن
سودھو- AFP (28 February 2019). "Germany struggles to stop Nazi war payment suspicions". The Local. https://www.thelocal.de/20190228/in-focus-germany-struggles-to-stop-nazi-war-payment-suspicions.
- Axelrod, Toby (27 March 2019). "German Jewish leader urges cancellation of pension payments to former SS members". timesofisrael.com. The Times of Israel. https://www.timesofisrael.com/german-jewish-leader-urges-cancellation-of-pension-payments-to-former-ss-members/. Retrieved on ۱۲ جون ۲۰۱۹.
- Binkowski, Rafael; Wiegrefe, Klaus (21 October 2011). "How Waffen SS Veterans Exploited Postwar Politics". Der Spiegel. https://www.spiegel.de/international/germany/the-brown-bluff-how-waffen-ss-veterans-exploited-postwar-politics-a-792984.html.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- "Wehrgesetz Vom 21. Mai 1935" (in German). Reichsgesetzblatt (Berlin: Reich Ministry of Interior) I: 609–614. 3 February 2004. http://www.documentarchiv.de/ns/1935/wehrgesetz.html. Retrieved on ۶ اپریل ۲۰۱۹.
- Gmyz, Cezary (22 November 2007). "Seksualne niewolnice III Rzeszy" (in Polish). Wprost. https://www.wprost.pl/105285/Seksualne-niewolnice-III-Rzeszy. Retrieved on ۱۱ مارچ ۲۰۱۹.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Knight, Ben (16 May 2017). "The German military and its troubled traditions". Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/the-german-military-and-its-troubled-traditions/a-38863290.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Peck, Michael (4 February 2017). "Exposed: The Secret Ex-Nazi Army That Guarded West Germany". The National Interest. Center for the National Interest. https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/exposed-the-secret-ex-nazi-army-guarded-west-germany-19326. Retrieved on ۱۱ جنوری ۲۰۱۹.
- Reichsgesetzblatt (1935)۔ "Die Verfassungen in Deutschland I, no. 52" (بزبان الألمانية)
- Scholz, Kay-Alexander (28 March 2018). "German army instills new traditions to move away from troubled history". DW News. Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/german-army-instills-new-traditions-to-move-away-from-troubled-history/a-43174083. Retrieved on ۱۶ جنوری ۲۰۱۹.
- Timm, Sylvia (4 May 2015). "Verdienstorden der Bundesrepublik für Historiker Wolfram Wette" (in German). Badische Zeitung. http://www.badische-zeitung.de/waldkirch/verdienstorden-der-bundesrepublik-fuer-historiker-wolfram-wette--104266163.html. Retrieved on ۲۲ دسمبر ۲۰۱۶.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- سانچہ:Cite magazine
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
باہرلے جوڑ
سودھو- ویرماخٹ: اک فوجداری تنظیم؟ دا جائزہ لاں Hannes دی ہیر تے کلاؤس نعمان 'ے 1995 کم دے Vernichtungskrieg – Verbrechen وھرماٹ 1941–1944 ڈیر یورگ Bottger طرف
- ویرماخت پروپیگنڈا دے دستے تے یہودی۔ ڈینیئل اویئیل دا اک مضمون
ویڈیوز
سودھو- "سرخ فوج نوں شکست دتی کس طرح جرمنی: تن Alibis": منظرہ ◅ یوٹیوب اتے دی طرف -lecture جوناتھن ایم ہاؤس دے امریکی آرمی کمانڈ اینڈ جنرل سٹاف کالج دے سرکاری چینل دے ذریعے سیاست دا ڈول انسٹی ٹیوٹ .
- "اک گمشدہ جنگ لڑ: 1943 وچ جرمن فوج": منظرہ ◅ یوٹیوب اتے دی طرف -lecture رابرٹ Citino ، دی سرکاری چینل دے ذریعے امریکی فوج دے ورثہ تے تعلیم دا مرکز .
- "دوسری جنگ عظیم جرمن فوجیاں دی ذہنیت": منظرہ ◅ یوٹیوب اتے مؤرخ نال -interview Sönke Neitzel دی سرکاری چینل کے ذریعے لڑنے اُتے قتل تے مرنے: اپنی کتاب Soldaten بحث ایجنڈا ، دے اک پروگرام TVOntario ، اک کینیڈین عوامی ٹیلی ویژن اسٹیشن.
- "اک بلائنڈ آئی اینڈ ڈرٹی ہینڈز: دتی ویرماٹ دے جرائم" - ہولوکاسٹ تے نسل کشی دے مطالعہ دے لئی وینر لائبریری دے یوٹیوب چینل دے ذریعہ مؤرخ جیوفری پی میگرگی دے اک لیکچر ۔