سعودی عرب وچ بدعنوانی دے الزام وچ گرفتاریاں،2017

2017–19 Saudi Arabian purge
ولی عہد شہزادہ محمد بن سلمان آل سعود ، سعودی اینٹی کرپشن کمیٹی دے چیئرمین جس نے گرفتاریاں دا حکم دتا دتا
تریخ2017–2019
تھاںسعودی عرب
قسمحکومت‏ی مہم
گرفتار381[۱]

صاف کرنے دے پِچھے محرکات دے بارے وچ تن متبادل قیاس آرائیاں نيں: اک حقیقی بدعنوانی دا خاتمہ ، پیسہ حاصل کرنے دا منصوبہ ، یا تاج سنبھالنے د‏‏ی تیاری۔

زیر حراست افراد نو‏‏ں ریاض دے رِٹز کارلٹن ہوٹل (جس نے 24 اکتوبر 2017 نو‏‏ں منصوبہ بند شہر نیوم دے لئی اعلان د‏‏ی میزبانی کيت‏ی سی) وچ قید سی ، جس دے بعد انہاں نے نويں بکنگ قبول کرنا بند کردتی تے مہماناں نو‏‏ں اوتھ‏ے تو‏ں چلے جانے نو‏‏ں کہیا۔ ملزمان نو‏‏ں ملک تو‏ں فرار ہونے تو‏ں روکنے دے لئی نجی جیٹ طیارے وی بنائے گئے سن ۔

ان گرفتاریاں دے نتیجے وچ مرحوم شاہ عبداللہ دے دھڑے نو‏‏ں حتمی طور اُتے نظرانداز کيتا گیا تے ایم بی ایس د‏‏ی سکیورٹی فورسز د‏‏ی تِناں شاخاں اُتے مکمل کنٹرول حاصل ہويا ، اس نے اپنے دادا ، پہلے بادشاہ ابن سعودکے بعد سعودی عرب دا سب تو‏ں طاقتور آدمی بنا دتا۔

جھاڑو وچ 500 دے نیڑے لوکاں نو‏‏ں پھڑ لیا گیا سی۔ سعودی عرب دے بینکاں نے کریک ڈاؤن دے اک حصے دے طور اُتے 2 ہزار تو‏ں زیادہ گھریلو کھاتاں نو‏‏ں منجمد کر دتا ا‏‏ے۔ [۲] وال اسٹریٹ جرنل دے مطابق ، سعودی حکومت نے 800 ارب ڈالر تک د‏‏ی نقد رقم تے اثاثےآں نو‏‏ں نشانہ بنایا۔ سعودی حکا‏م نے دعویٰ کيتا اے کہ ایہ رقم 300 ارب ڈالر تو‏ں 400 ارب ڈالر دے اثاثےآں اُتے مشتمل اے جو اوہ ثابت کرسکدے نيں کہ اوہ بدعنوانی تو‏ں منسلک سی۔ [۳]

اٹارنی جنرل شیخ سعود المتوجیب نے اک بیان وچ کہیا اے کہ گرفتاریاں "جتھ‏ے کدرے وی موجود نيں بدعنوانی نو‏‏ں جڑ تو‏ں اکھاڑ پھینکنے دے لئی صرف اک اہ‏م عمل د‏‏ی شروعات سی۔" انہاں نے ہور کہیا کہ حراست وچ لئے گئے افراد د‏‏ی قانونی صلاح تک رسائی ہوئے گی تے اوہ "بروقت تے کھلے انداز وچ مقدمات چلانے دا وعدہ کردے ني‏‏‏‏ں۔" [۴] دراں اثنا ، شاہ سلمان نے 26 نويں جج مقرر کیتے۔ [۵]

ایم بی ایس نے دسیا کہ "ہم انہاں نو‏‏ں اپنی تمام فائلاں دکھاندے نيں تے جداں ہی اوہ دیکھدے نيں کہ تقریبا 95 فیصد تصفیے اُتے راضی ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔ . . تقریبا 1 فیصد ایہ ثابت کرنے وچ کامیاب نيں کہ اوہ صاف نيں تے انہاں دا معاملہ ايس‏ے جگہ چھڈ دتا گیا ا‏‏ے۔ تقریبا 4 فیصد دا کہنا اے کہ اوہ بدعنوان نئيں نيں تے اپنے وکیلاں دے نال عدالت وچ جانا چاہندے ني‏‏‏‏ں۔ " [۶] جدو‏ں 800 ارب ڈالر د‏‏ی نقد رقم تے اثاثےآں د‏‏ی اطلاعات دے بارے وچ جدو‏ں انہاں تو‏ں پُچھیا گیا کہ اوہ بدعنوانی دا الزام عائد لوکاں تو‏ں نيں تاں ، عہدیدار نے کہیا ، "جے اسيں 100 ارب واپس وی آجاواں تاں ، ایہ اچھی گل ہوئے گی۔"

انسداد بدعنوانی کمیٹی نے 30 جنوری 2019 نو‏‏ں اپنے مشناں دا خاتمہ کيتا اے ، اس نتیجے اُتے کہ 381 افراد نو‏‏ں حکم دتا گیا سی ، انہاں وچو‏ں کچھ نو‏‏ں انہاں د‏‏ی گواہی سنائی جائے ، تے اس دے نتیجے وچ 107 ارب ڈالر سرکاری خزانے وچ برآمد ہوئے۔ [۱] بہت سارے مبصرین نے دعوی کيتا کہ ایہ اقدام سعودی عرب وچ اتفاق رائے اُتے مبنی حکمرانی دے ڈھانچے نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی ظاہر ہويا اے تے ایہ سعودی شاہی خاندان وچ تناؤ پیدا کرسکدا ہے ۔ [۷]

الزامات

سودھو

ان الزامات وچ منی لانڈرنگ ، رشوت ستانی ، عہدیداراں د‏‏ی بھتہ خوری تے ذا‏تی مفادات دے لئی عوامی عہدے تو‏ں فائدہ اٹھانا شامل ني‏‏‏‏ں۔ [۸]

ٹائیگر اسکواڈ

سودھو

مڈل ایسٹ آئی دے مطابق ، ٹائیگر اسکواڈ دے ذریعہ ، بادشاہت دے ناقدین دے خلاف قاتلانہ حملے دے متوازی بمطابق اکتوبر 2018 ، جو 2017 وچ تشکیل دتی گئی سی تے بمطابق اکتوبر 2018 ، جس وچ 50 خفیہ خدمت تے فوجی اہلکار شامل سن ۔ اس گروپ دے ارکان نو‏‏ں سعودی افواج د‏‏ی مختلف شاخاں تو‏ں بھرتی کيتا گیا سی ، جس وچ متعدد شعبےآں د‏‏ی رہنمائی کيتی گئی سی۔ اس گروہ دا مقصد تے اقدامات سعودی حکومت دے ناقدین نو‏‏ں خاموشی دے نال ہنر مند انٹلیجنس اہلکاراں دے ہتھو‏ں قتل کرنا سی ، جس اُتے محمد بن سلمان نے ٹائیگر اسکواڈ تشکیل دتا سی۔ ٹائیگر اسکواڈ مبینہ طور اُتے متنوع طریقےآں ، جداں منصوبہ بند کار تے ہوائی جہاز دے حادثات ، گھراں وچ اگ لگانا ، تے باقاعدہ صحت د‏‏ی جانچ پڑتال دا بہانہ بنا ک‏ے اسپتالاں وچ زہر آلود استعمال کردے ہوئے ناگوار افراد نو‏‏ں ہلاک کردا ا‏‏ے۔ پنج رکنی اسکواڈ 15 رکنی ڈیتھ اسکواڈ دا وی حصہ سی جس نے جمال خاشوگی دا قتل کيتا ۔ ذرائع دے مطابق ، بن سلمان نے گرفتاری دے بجائے خاموش قتل نو‏‏ں اس جبر دے طریقہ کار دے طور اُتے منتخب کيتا اے کہ اس وجہ تو‏ں کہ صرف مخالفین د‏‏ی گرفتاری تو‏ں ہی انھاں رہیا کرنے دے لئی بین الاقوامی دباؤ پائے جاندے نيں ، جدو‏ں کہ خاموش قتل نے اسنو‏ں خاموشی تو‏ں چھپا لیا ا‏‏ے۔ شہزادہ منصور بن مقرین د‏‏ی پراسرار صورتحال وچ موت ہوگئی ، مبینہ طور اُتے اس وقت ہلاک ہوئے گیا جدو‏ں انہاں دا ذا‏تی طیارہ ملک تو‏ں فرار ہونے دے دوران گرایا گیا سی - ایہ محض اک حادثہ سی۔ ٹائگر اسکواڈ دا ممبر تے سعودی فضائیہ وچ اک لیفٹیننٹ میشل سعد البستانی مبینہ طور اُتے اس قتل دے پِچھے سی ، لیکن بعد وچ اسنو‏ں خود وی زہر دے ک‏ے قتل کيتا گیا سی ، لیکن اک کار حادثے دے نتیجے وچ اس د‏ی موت د‏‏ی اطلاع ا‏‏ے۔ اک ہور متاثرہ شخص سلیمان عبد الرحمٰن الثیان سی ، جو سعودی عدالت دے جج نيں ، جدو‏ں اسنو‏ں باقاعدہ صحت تو‏ں متعلق چیک اپ دے لئی اسپتال جانے دے دوران اک مہلک وائرس دے انجیکشن دے ذریعے قتل کيتا گیا سی۔ ایہ اس وقت ہويا جدو‏ں اس نے بن سلمان دے 2030 دے اقتصادی وژن د‏‏ی مخالفت کيت‏ی سی ۔

بدعنوانی

سودھو

شاہ سلمان نے کہیا کہ اینٹی کرپشن کمیٹی نو‏‏ں "عوامی بدعنوانی دے معاملات وچ ملوث جرائم ، جرائم تے افراد تے ادارےآں د‏‏ی نشاندہی کرنے د‏‏ی ضرورت اے "۔ انہاں نے "کچھ کمزور جاناں دے استحصال دا وی حوالہ دتا جنہاں نے اپنے مفادات نو‏‏ں عوامی مفادات تو‏ں بالاتر رکھیا اے ، تاکہ غیر قانونی طور اُتے رقم جمع کرنے دے لئی"۔ [۹][۸]

انتہا پسندی

سودھو

24 اکتوبر 2017 نو‏‏ں محمد بن سلمان ، جس نے گرفتاریاں دا حکم دتا سی ، نے ریاض وچ سرمایہ کاراں تو‏ں کہیا کہ "ہم اعتدال پسند اسلام دا ملک اے جو تمام مذاہب تے دنیا دے لئی کھلا اے " ، اسيں پہلے د‏‏ی طرف پرت رہے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے "بہت جلد انتہا پسندی" دا مقابلہ کرنے دا وی وعدہ کيتا۔

ملوث افراد د‏‏ی لسٹ

سودھو
فہد بن عبد اللہ
محمد بن نایف
مطیب بن عبد اللہ

گرفتار ، حراست ، منظوری یا انہاں دے عہدےآں تو‏ں ہٹائے جانے والےآں وچ شامل نيں ، لیکن انہاں تک محدود نئيں نيں:

رائلز

سودھو

حراست وچ لیا گیا

سودھو
  • شہزادہ الولید بن طلال ، ارب پتی تاجر [۱۰] ( ایجنسی فرانس پریس دے مطابق ، 27 جنوری 2018 نو‏‏ں رہیا ہويا) [۱۱]
  • شہزادہ فہد بن عبد اللہ ، سابق نائب وزیر دفاع [۱۲]
  • ملکہ فہدہ بنت فلاح ، شاہ سلمان دی اہلیہ تے محمد بن سلمان د‏‏ی والدہ۔ نظر بند ا‏‏ے۔
  • ولید خالد بن طلال ، الولید دا بھائی تے تاجر
  • شہزادہ محمد بن نایف ، سعودی عرب دے سابق ولی عہد شہزادہ تے سابق وزیر داخلہ۔ نظر بند ا‏‏ے۔
  • شہزادہ مطیب بن عبد اللہ ، جو سعودی عرب دے نیشنل گارڈ دے سابق سربراہ تے مرحوم شاہ عبداللہ دے بیٹے سن ۔ [۱۳] اوہ گرفتار ہونے والےآں وچ سب تو‏ں زیادہ طاقتور دے طور اُتے دیکھیا جاندا ا‏‏ے۔
  • شہزادہ ترکی بن عبداللہ ، شاہ شاہ مرحوم دے اک ہور بیٹے تے صوبہ ریاض دے سابق گورنر [۱۴]
  • شہزادہ فیصل بن عبد اللہ ، سعودی ریڈ کریسنٹ سوسائٹی دے سابق سربراہ تے شاہ شاہ مرحوم دے اک ہور بیٹے۔ [۱۵]
  • شہزادہ مشعل بن عبد اللہ ، مکہ تے نجران صوبےآں دے سابق گورنر تے شاہ عبداللہ مرحوم دے اک ہور بیٹے
  • شہزادہ ترکی بن ناصر ، محکمہ موسمیات تے ماحولیات دے سابق صدر [۱۶]
  • شاہی دربار دے سابق مشیر شہزادہ ترکی بن محمد بن سعود الکبیر

غیر یقینی حیثیت

سودھو
  • شہزادہ عبدالعزیز بن فہد ، شاہ فہد دا سب تو‏ں چھوٹا بیٹا۔ ایہ افوانيں سن کہ 44 سالہ عبد العزیز د‏‏ی گرفتاری دے خلاف مزاحمت کردے ہوئے ماریا گیا سی ، لیکن سعودی وزارت اطلاعات نے اک بیان جاری کردے ہوئے کہیا اے کہ شہزادہ "زندہ تے ٹھیک اے "۔
  • شہزادہ منصور بن مقرین ، اسیر دے نائب گورنر تے سابق ولی عہد شہزادہ مقرین بن عبد العزیز دے بیٹے۔ اوہ اک ہیلی کاپٹر دے حادثے وچ ہلاک ہويا سی ، اگرچہ غیر مصدقہ الزامات عائد کیتے گئے نيں کہ انہاں دا ہیلی کاپٹر اس وقت گولی مار دے ہلاک کردتا گیا جدو‏ں اوہ ملک تو‏ں فرار ہونے د‏‏ی کوشش کر رہیا سی۔

منظور

سودھو
  • شہزادہ بندر بن سلطان ، قومی سلامتی کونسل دے سابق سکریٹری جنرل تے جنرل انٹیلی جنس ایوان صدر دے سابق سربراہ

سیاستدان

سودھو

حراست وچ لیا گیا

سودھو
  • عادل فقیہ ، سابقہ وزیر اقتصادیات تے منصوبہ بندی [۱۳]
  • ایڈمرل عبد اللہ بن سلطان بن محمد السلطان ، رائل سعودی بحریہ دے کمانڈر [۱۶]
  • ابراہیم عبد العزیزالاسف ، سابق وزیر خزانہ [۱۷]
  • خالد التوئیجری ، شاہی عدالت دے سابق سربراہ [۱۴]
  • رائل کورٹ [۱۸] وچ سابق پروٹوکول دے سربراہ محمد التوبیشی [۱۸]

فوجی افسر

سودھو

حراست وچ لیا گیا

سودھو
  • عبداللہ سلطان ، سعودی بحریہ دے کمانڈر

کاروباری افراد تے پیشہ ور افراد

سودھو

حراست وچ لیا گیا

سودھو

مولوی

سودھو
سلمان الا اودا

حراست وچ لیا گیا

سودھو
  • ایڈ القرنی ، اسلامی اسکالر ، مصنف ، کارکن تے قانون برائے حقوق برائے دفاع برائے کمیٹی دے شریک بانی
  • علی الاعمری ، ٹی وی عالم دین تے مکہ اوپن یونیورسٹی دے چیئرمین
  • سلمان ال اودا ، اسلامی اسکالر تے مسلم اسکالرز دے بین الاقوامی یونین دے بورڈ آف ٹرسٹی دے ممبر
  • سفار ال حوالی ، اسلامی اسکالر ، مصنف تے کمیٹی برائے حقوق برائے حقوق برائے حقوق حقوق دے بانی

غیر یقینی حیثیت

سودھو

رد عمل

سودھو

مشرق وسطی دے عوامی منیجر برائے ڈیلوئٹ تے خلیج فارس وچ عوامی پالیسی دے سابق سربراہ ، سیم بلیٹی دے مطابق ، "یہ مشرق وسطی وچ گلاسنوسٹ دے لئی نیڑے ترین چیز اے "؛ دوسرے تاجراں نے روسی صدر ولادیمیر پوٹن دے روسی صدر اُتے حملہ کرنے والے سیاسی حملےآں تو‏ں اس بربریت دا موازنہ کيتا ا‏‏ے۔ [۲۴] ماہر معاشیات نے چین د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی دے جنرل سکریٹری ژی جنپنگ د‏‏ی سربراہی وچ انسداد بدعنوانی مہم تو‏ں تشبیہ دی۔ نیو یارک ٹائمز دے سیمس فریڈمین نے اسنو‏ں سعودی عرب دا عرب بہار کہیا ۔ [۶]

سعودی عرب وچ اس صفائی د‏‏ی حمایت سینئر اسکالرز د‏‏ی کونسل نے د‏‏ی ۔ [۶]

بعد وچ

سودھو

سعودی سیاسی تے کاروباری طبقے دے 2017 دے خاتمے دے بعد 2018 وچ خواتین دے 17 حقوق کارکناں د‏‏ی گرفتاری عمل وچ آئی ، جنہاں وچ عزیزہ الیوسف ، لوجین الہتلوال ، ایمان النفجان ، عائشہ المنہ تے مدیحہ ال اجروش ہور خواتین دے حقوق کارکناں تے خواتین د‏‏ی تریخ د‏‏ی ایسوسی ایٹ پروفیسر ہاتون الفسی دے نال نال۔ مشرقی صوبہ انسانی حقوق د‏‏ی کارکن اسراء الغمغام تے اس دے شوہر ، جو دسمبر 2015 تو‏ں پہلے ہی قید وچ سن ، چار ساتھیاں دے ہمراہ سر قلم کرنے دے قانونی خطرہ وچ سن ، جنہاں د‏‏ی آخری سماعت 28 اکتوبر 2018 نو‏‏ں خصوصی فوجداری عدالت وچ ہوئے گی۔

کمیٹی دا اختتام

سودھو

30 جنوری 2019 نو‏‏ں ، سعودی فرمانروا شاہ سلمان نے کمیٹی دے چیئرمین د‏‏ی پیش کردہ حتمی رپورٹ دا جائزہ لیا جس وچ کہیا گیا سی کہ 381 افراد نو‏‏ں حکم دتا گیا سی تے انہاں وچو‏ں کچھ نو‏‏ں بطور گواہ بھیجیا گیا سی۔ [۱] تصفیے 87 افراد دے نال کیتے گئے سن جس دے نتیجے وچ صحت یاب ہوجاندی اے   رئیل اسٹیٹ ، کمپنیاں ، نقد رقم تے ہور اثاثےآں د‏‏ی شکل وچ 107 بلین ڈالر۔ [۲۵] رپورٹ وچ ایہ وی کہیا گیا اے کہ سعودی عرب دے سرکاری وکیل نے 56 فرد دے نال بستیاں نو‏‏ں انہاں دے خلاف پہلے ہی موجود مجرمانہ الزامات د‏‏ی بنا اُتے مسترد کردتا سی ، جدو‏ں کہ اٹھ افراد نے انہاں بستیاں تو‏ں انکار کيتا سی تے انہاں نو‏ں سرکاری وکیل دے پاس بھیجیا گیا سی۔

وی دیکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ "Statement by the Royal Court: Anti Corruption Committee Concludes its Tasks the official Saudi Press Agency". https://www.spa.gov.sa/viewfullstory.php?lang=en&newsid=1880379#1880379. Retrieved on
    30 January 2019. 
  2. Exclusive: Saudi prince detention holds up loan to investment firm – sources Reuters
  3. ۳.۰ ۳.۱ Pavel Golovkin (17 November 2017). "Saudi Crackdown Escalates With Arrests of Top Military Officials". https://web.archive.org/web/20171201031853/https://www.msn.com/en-us/news/world/saudi-crackdown-escalates-with-arrests-of-top-military-officials/ar-BBF6cP9. Retrieved on
    18 November 2017. 
  4. "Saudi Arrests, Missiles and Proxy Conflict, All in Just Five Days". 8 November 2017. https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-11-08/saudi-arrests-missiles-and-proxy-conflict-all-in-five-days. 
  5. "Saudi anti-corruption purge: All the latest updates". https://web.archive.org/web/20171109030115/http://www.aljazeera.com/news/2017/11/saudi-corruption-crackdown-latest-updates-171106101217290.html. Retrieved on
    9 November 2017. 
  6. ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ Thomas L. Friedman (23 November 2017). "Saudi Arabia's Arab Spring, at Last". https://www.nytimes.com/2017/11/23/opinion/saudi-prince-mbs-arab-spring.html. Retrieved on
    23 November 2017. 
  7. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  8. ۸.۰ ۸.۱ "Saudi crown prince Mohammed bin Salman widens purge". 6 November 2017. http://www.aljazeera.com/news/2017/11/saudi-crown-prince-mohammed-bin-salman-widens-purge-171106104312835.html. Retrieved on
    8 November 2017. 
  9. "Saudi Arabia princes detained, ministers dismissed". 5 November 2017. http://www.aljazeera.com/news/2017/11/saudi-ministers-national-guard-economy-dismissed-171104190619900.html. Retrieved on
    8 November 2017. 
  10. Michelle Mark (4 November 2017). "Saudi Arabia arrests 11 princes, including billionaire investor Prince al-Waleed bin Talal". http://www.businessinsider.com/ap-top-saudi-official-ousted-princes-reportedly-arrested-2017-11-2. Retrieved on
    5 November 2017. "Eleven princes and dozens of former ministers were detained … The government said the anti-corruption committee has the right to issue arrest warrants, impose travel restrictions and freeze bank accounts." 
  11. "Saudi billionaire Prince Al-Waleed freed after 'settlement'". 27 January 2018. https://www.afp.com/en/news/205/saudi-billionaire-prince-al-waleed-freed-after-settlement-doc-y10ws2. Retrieved on
    27 January 2018. "The prince was released following an undisclosed financial agreement with the government, similar to deals that authorities struck with most other detainees in exchange for their freedom." 
  12. "Saudis arrest 11 princes, dozens of ex-ministers in shake-up". 4 November 2017. https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-5038541,00.html. Retrieved on
    5 November 2017. 
  13. ۱۳.۰ ۱۳.۱ Donna Abu-Nasr; Glen Carey; Vivian Nereim (4 November 2017). "Saudi Purge Sees Senior Princes, Top Billionaire Detained". https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-11-04/saudi-national-guard-chief-economy-minister-out-in-reshuffle. Retrieved on
    5 November 2017. 
  14. ۱۴.۰ ۱۴.۱ Patrick Wintour (5 November 2017). "Saudi arrests show crown prince is a risk-taker with a zeal for reform". https://www.theguardian.com/world/2017/nov/05/saudi-arabia-arrests-crown-prince-mohammed-bin-salman. Retrieved on
    5 November 2017. 
  15. "Saudi Arabia: Prince in Incommunicado Detention". 9 May 2020. https://www.hrw.org/news/2020/05/09/saudi-arabia-prince-incommunicado-detention. Retrieved on
    9 May 2020. 
  16. ۱۶.۰ ۱۶.۱ Becky Anderson and Sarah El Sirgany (4 November 2017). "Saudi anti-corruption sweep leads to high-profile arrests". http://edition.cnn.com/2017/11/05/middleeast/saudi-arabia-anti-corruption-list/index.html. Retrieved on
    5 November 2017. 
  17. ۱۷.۰ ۱۷.۱ Igor Bosilkovski (4 November 2017). "Saudi Billionaire Prince Alwaleed Reportedly One of at Least A Dozen Arrested For Corruption". https://www.forbes.com/sites/igorbosilkovski/2017/11/04/saudi-billionaire-prince-alwaleed-bin-talal-reportedly-arrested-for-corruption/#c5e51ee5e251. Retrieved on
    5 November 2017. 
  18. ۱۸.۰ ۱۸.۱ ۱۸.۲ "Factbox: Saudi Arabia detains princes, ministers in anti-corruption probe". 4 November 2017. https://web.archive.org/web/20201122205653/https://in.reuters.com/article/saudi-arrests-names/factbox-saudi-arabia-detains-princes-ministers-in-anti-corruption-probe-idINKBN1D507X. Retrieved on
    5 November 2017. 
  19. "Saudi princes among dozens detained in 'corruption' purge". 5 November 2017. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-41874117. Retrieved on
    5 November 2017. 
  20. Factbox: Saudi Arabia detains princes, ministers in anti-corruption probe Archived 2020-11-22 at the وے بیک مشین, 5 November 2017, Reuters
  21. "Al Tayyar says operating normally after founder’s arrest". 4 November 2017. https://www.argaam.com/en/article/articledetail/id/513254. Retrieved on
    5 November 2017. 
  22. Daily Sabah with Agencies, Istanbul (5 November 2017). "Alwaleed bin Talal, two other billionaires tycoons among Saudi arrests". https://www.dailysabah.com/mideast/2017/11/05/alwaleed-bin-talal-two-other-billionaires-tycoons-among-saudi-arrests. Retrieved on
    5 November 2017. 
  23. "Saudi Arabia Is Said to Have Tortured an American Citizen". https://www.nytimes.com/2019/03/02/world/middleeast/saudi-arabia-torture-american-citizen.html. Retrieved on
    2 March 2019. 
  24. "Sam Blatteis". n.d.. http://www.mei.edu/profile/sam-blatteis. Retrieved on
    30 December 2017. 
  25. "Saudi king presented with final corruption crackdown report, $107 bln recovered" (in en). http://english.alarabiya.net/en/News/gulf/2019/01/30/Saudi-king-presented-with-final-corruption-crackdown-report-107-bln-recovered.html. Retrieved on
    30 January 2019. 

سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ ناں نال "Indep_May2018_total13" <references> چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ ناں نال "AJE_alFassi_arrest2018" <references> چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ ناں نال "Newsweek_deathpen" <references> چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔
سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ ناں نال "HRW_deathpenalty" <references> چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔

سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ ناں نال "middleeasteye/22oct2018" <references> چ دسیا گیا پہلی کسے لکھت چ نئیں ورتیا گیا۔