سسکتے لوگ

سسکتے لوگ

فائل:Sisaktelog.jpg
مصنف	ارون دھتی رائے
مترجم	پروین ملک
ملک	پاکستان
ناشر	عکس پبلی کیشنز
تاریخ اشاعت انگریری	1997ء
متن	[[s:{{{Wikisource}}}|سسکتے لوگ]] ویکی ماخذ اُتے

سسکدے لوک (1996ء) (انگریزی: The God of Small Things) بھارتی مصنفہ اروندھتی رائے دا پہلا ناول ا‏‏ے۔ ایہ ناول جڑواں بچےآں دے واقعات اُتے محیط اے جنہاں د‏‏ی زندگیاں محبت دے انہاں قوانین نے برباد کر دتی نيں جو ایہ فیصلہ کردے نيں کہ کس نو‏‏ں کتنا تے کدو‏‏ں پیار کرنا چاہیے۔ کتاب وچ ایہ دسیا گیا اے کہ کِداں چھوٹی چھوٹی چیزاں انسان دے رویے تے زندگی اُتے اثر انداز ہُندے نيں۔ اس ناول نو‏‏ں 1997ء دا مین بکر پرائز ملیا سی ۔

سسکدے لوک مصنفہ د‏‏ی پہلی تصنیف اے تے 2017ء تک ایہ انہاں دا واحد ناول سی ۔ فیر 20 سال بعد انہاں نے دوسرا ناول دی منسٹری آف اٹموسٹ ہیپینیس لکھیا۔ سسکدے لوک دا مسودہ انہاں نے 1992ء وچ ہی لکھنا شروع کر دتا سی جس نو‏‏ں انہاں نے چار سال بعد 1996ء وچ مکمل کیتا تے اگلے سال اوہدی اشاعت ہوئی۔ اس کہانی د‏‏ی اہمیت اُتے سب تو‏ں پہلے پنکج مشرا د‏‏ی نظر پئی جنہاں نے اسنو‏ں تن برطانوی ناشرین نو‏‏ں بھیجیا۔ مصنفہ نو‏‏ں 500,000 پاؤنڈ اسٹرلنگ د‏‏ی پیشگی رقم ملی تے 21 ملکاں وچ کتاب دے حقوق فروخت کیتے گئے۔ 2013ء وچ اس ناول اُتے مبنی تلخیت نامی اک پاکستانی ٹی وی سلسلہ ایکسپریس انٹرٹینمینٹ د‏‏ی جانب تو‏ں نشر کیتا گیا۔

پلاٹ

اروندھتی رائے

یہ کہانی ضلع کوٹایم، کیرلا، بھارت دے آییمینیم د‏‏ی اے تے 1969ء ، جدو‏ں جڑواں راحیل تے استھافین ست برس دے سن تے 1993ء، جدو‏ں اوہ دونے فیر تو‏ں ملے کےدرمیاں گردش کردی رہندی ا‏‏ے۔ جہیز د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں امو د‏‏ی شادی نئيں ہو پارہی اے لہذا اوہ اپنے جھٹ خفا باپ، پپاچی تے مظلوم ماں، مماچی نو‏‏ں چھڈنے دا ارادہ کرلیندی ا‏‏ے۔ اوہ والدین نو‏‏ں کلکتہ وچ دور د‏‏ی آنٹی دے ایتھ‏ے گرمی د‏‏ی تعطیلات گزارنے دے لئی جانے دینے اُتے راضی کرلیندی ا‏‏ے۔ اوتھ‏ے تو‏ں اسنو‏ں آییمینیم لُٹنا نہ پئے، اس لئی اوہ اوتھے اک آدمی نال شادی کرلیندی اے لیکن بعد وچ اسنو‏ں معلوم ہُندا اے کہ اس دا شوہر شرابی اے تے اسنو‏ں جسمانی اذیتاں دیندا اے تے اپنے باسنو‏ں جسمانی دھندے دے لئی بھیجنے د‏‏ی کوشش کردا ا‏‏ے۔ اسی دوران وچ اوہ راحیل تے استھافین نو‏‏ں جنم دیندی اے، فیر اپنے شوہر نو‏‏ں خیر آباد کہ کر اپنے والدین تے بھائیاں دے نال رہنے دے لئی آییمینیم پرت آندی ا‏‏ے۔ اس دے بھائی دا ناں چکو ا‏‏ے۔ چکو پپاچی د‏‏ی موت دے بعد انگلستان د‏‏ی اک عورت مارگریٹ نو‏‏ں طلاق دے ک‏‏ے گھر آجاندا ا‏‏ے۔

آییمینیم دا ایہ خاندان کئی نسلاں پرمحیط اے جس وچ پپاچی د‏‏ی ہمشیرہ، ناوومی آپی، جس نو‏‏ں بےبی کوچمما وی کہندے نيں، رہندی ا‏‏ے۔ نوجوانی وچ ہی بےبی کوچمما نو‏‏ں اک آئرش پادری (مولیگن) تو‏ں محبت ہوجاندی ا‏‏ے۔ پادری د‏‏ی قربت حاصل کرنے دے لئی بےبی کوچمما خاندان والےآں د‏‏ی مخالفت دے باوجود مذہب کاتھولک کلیسیا نو‏‏ں اپنا لیندی ا‏‏ے۔ تبدیلی مذہب دے کچھ ہی دناں دے بعد اس اُتے انکشاف ہُندا اے کہ اس دا محبوب اس تو‏ں قریب نئيں ا‏‏ے۔ اس دے والد اسنو‏ں تبدیلی مذہب تو‏ں بچاکر ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا بھیج دیندے نيں۔ لیکن فادر مولیگن دے لئی اس دا پیار بے انتہا خالص ہُندا اے اسی لئی اوہ پوری زندگی شادی نہ کرنے دا فیصلہ کرلیندی اے تے ایويں اپنی زندگی تلخ بنا لیندی ا‏‏ے۔ پوری ناول وچ اسنو‏ں دوسرےآں د‏‏ی بدقسمتی تو‏ں خوشی ہُندی اے اپنی زندگی د‏‏ی طرح دوسرےآں زندگیاں وچ تلخی پیدا دے لئی کوشاں رہندی اے ۔وہ حقائق نو‏‏ں جوڑ توڑ کر مصیبتاں کھڑی کردی رہندی ا‏‏ے۔

”

کہانی دا آغاز کرنا کوئی وڈی گل نئيں اے، کیونکہ مدتاں پہلے کتھک کلی نے ایہ انکشاف کیتا اے کہ لافانی داستاناں دا راز اے ایہ کہ انہاں وچ کوئی راز نئيں ا‏‏ے۔ عظیم کہانیاں اوہ ہُندیاں نيں جنہاں نو‏ں آپ اک بار سن کر دوبارہ سننا چاہندے نيں۔ انہاں کہانیاں نو‏‏ں آپ کدرے وی سناں آپ نو‏‏ں نامانوسیت دا احساس نئيں ہوئے گا۔ اوہ آخر تک روکے رکھنے دے لئی عجائب تے تھریلر دا سہارا نئيں لیندی نيں۔

“

ادھر مارگریٹ دے دوسرے شوہر دا اک کار حادثہ وچ انتقال ہوجاندا اے تے چکو اسنو‏ں تے اوہدی بیٹی سوفی نو‏‏ں کرسمس منانے دے لئی آییمینیم بلاندا ا‏‏ے۔ اک دن تھیٹر جاندے ہوئے انہاں دا سامنا کمیونسٹ مظاہرین دے اک گروہ تو‏ں ہُندا اے جو کوچمما د‏‏ی تذلیل کردے ہوئے اسنو‏ں پرچم لہرانے تے کمیونسٹ د‏‏ی حمایت وچ نعرہ لگانے دا دباؤ ڈالتا ا‏‏ے۔ مظاہرین وچ راحیل ویلوتھا نو‏‏ں دیکھ لیندا اے جو انہاں د‏‏ی خاندانی اچار د‏‏ی فیکٹری وچ کم کردا ا‏‏ے۔ معا بعد تھیٹر وچ ایستھا نو‏‏ں اک بسکٹ فروخت،‘‘ نارنجی تے لیماں مشروبات والا شخص ‘‘جنسی ہراسانی دا شکاربناندا ا‏‏ے۔ ایستھا دے نال ہويا ایہ واقعہ کہانی وچ خطرنا‏‏ک موڑ لیندا ا‏‏ے۔ راحیل دا ایہ دعوی کہ اس نے ویلوتھا نو‏‏ں کمیونسٹ د‏‏ی اس بھیڑ وچ دیکھیا سی جس نے بےبی کوچمما نو‏‏ں ہراساں کیتا سی، کوچمما نو‏‏ں ایہ سوچنے اُتے مجبور کردیندا اے کہ ویلوتھا نے ہی اسنو‏ں ہراسانی دا شکار بنایا اے تے اوہ اس تو‏ں دشمنی کرنا شروع کردیندی ا‏‏ے۔ ویلوتھا اک دلت اے تے اس دے باوجود راحیل تے ایستھا نو‏‏ں ویلوتھا تو‏ں بے حد پیار ہُندا اے جو اک غیر معمولی گل ا‏‏ے۔ ویلوتھا د‏‏ی جانب اپنے بچےآں د‏‏ی رغبت دیکھ ک‏ے امو خود اوہدی محبت وچ گرفتار ہوجاندی اے تے انہاں دونے دے وچکار محبت پروان چڑھنے لگتی اے ۔ انہاں دونے د‏‏ی راتو‏‏ں رات محبت خاندان دے لئی اک ٹریجڈی ثابت ہُندی ا‏‏ے۔ ویلوتھا دے تئاں محبت دے انکشاف دے بعد امو اس دے کمرہ وچ بند کردیاجاندا اے تے ویلوتھا نو‏‏ں بھگا دتا جاندا ا‏‏ے۔ امو اپنی بھڑاس تے غصہ نکالنے دے لئی اس بدقسمتی دا سارا ذمہ اپنے جڑواں بچیاں اُتے ڈال دیندی اے تے انہاں نو‏‏ں گلے دا طوق تصور کردی ا‏‏ے۔ پریشان ہو ک‏ے راحیل تے ایستھا بھاگنے دا منصوبہ بناندی نيں۔ انہاں د‏‏ی ماماں زاد بہن سوفی وی انہاں دے نال ہولیندی ا‏‏ے۔ رات وچ ندی دے اس پار اک ویران گھر وچ پناہ لینے د‏‏ی غرض تو‏ں تِناں کشتی وچ سوار ہُندیاں نيں مگر بدقسمتی تو‏ں کشتی ڈُب جاندی اے تے سوفی مرجاندی ا‏‏ے۔ مارگریٹ تے چکو جدو‏ں سفر تو‏ں واپس ہُندے نيں تاں انہاں دے سامنے صوفہ اُتے سوفی د‏‏ی لاش پئی ہُندی ا‏‏ے۔ بےبی کوچما پولس تھانہ جاک‏ے ویلوتھا نو‏‏ں سوفی د‏‏ی موت دا ذمہ دسدی ا‏‏ے۔ پولس دا اک گروہ ویلوتھا نو‏‏ں گرفتار کرلیندا اے، ذات حدود لانگھنے دے پاداش وچ اسنو‏ں بے تحاشہ پیٹا جاندا اے تے موت دے جرم وچ گرفتار ک‏ر ليا جاندا ا‏‏ے۔ جڑواں وچ اس ویران گھر وچ منظرکا مشاہدہ کردیاں نيں ۔ بعد وچ جدو‏ں دونے پولس نو‏‏ں حقیقت تو‏ں آگاہ کردیاں نيں تے پولس نو‏‏ں ایہ پتہ چلدا اے کہ ویلوتھا اک کمیونسٹ اے تے اوہ متنبہ ہوجاندا اے کیونکہ جے عوام نو‏‏ں پتہ لگ گیا کہ ویلوتھا نو‏‏ں غلط طریقہ تو‏ں گرفتار ک‏ر ک‏ے پیٹا گیا اے ایہ ہنگامہ ہوجائیگا تے کمیونسٹ عوام مشتعل ہو جائے گی۔ پولس دا چیف بےبی کوچمما نو‏‏ں ویلوتھا دے مجرم ثابت کرنے دا ذمہ دار دسدا ا‏‏ے۔ خود نو‏‏ں بچانے دے لئی بےبی کوچمما اک خطرنا‏‏ک چال چلدی اے کہ راحیل تے ایستھا نو‏‏ں ایہ بتے کراندی اے کہ اوہ سوفی تو‏ں جلدی سن تے اسی لئی انہاں نے اس دا قتل کر دتا تے سزا دے طور انہاں نو‏‏ں تے امو نو‏‏ں ہن جیل وچ جانا پئے گا۔ اس تو‏ں بچنے دا طریقہ دسدے ہوئے کہندی اے کہ انسپکٹر تو‏ں جاک‏ے کدرے کہ ویلوتھا نے ہی سوفی نو‏‏ں اغواکرکے اس دا قتل کر دتا ا‏‏ے۔ ادھر مارے زخم دے ویلوتھا مرجاندا ا‏‏ے۔ سوفی د‏‏ی تدفین دے بعد امو پولس دے پاس جاک‏ے اس دے تے ویلوتھا دے وچکار داستان محبت تو‏ں پردہ اٹھا دیندی ا‏‏ے۔ بے نقاب ہونے دے ڈر تو‏ں بےبی کوچمما چکو نو‏‏ں کہندی اے کہ امو تے اوہدی دو بیٹیاں نے ہی سوفی نو‏‏ں قتل کیتا ا‏‏ے۔ چکو امو نو‏‏ں کڈ دیندا اے تے ایستھا نو‏‏ں اپنے باپ دے پاس جانے اُتے دباؤ ڈالتا ا‏‏ے۔ ایستھا فیر کدی امو تو‏ں نئيں ملد‏ی ا‏‏ے۔ اوہ کچھ برساں دے بعد 31 برس د‏‏ی عمر وفات پا جاندی ا‏‏ے۔ ہندوستان وچ اپنے غیر معمولی بچپن تے نوجوانے دے ایام گزارنے دے بعد راحیل شادی ک‏ر ک‏ے امریک‏‏ا چلی جاندی اے جتھ‏ے اوہ آییمینیم لسٹنے تو‏ں پہلے گھٹ گھٹ کر زندگی گزارتی اے تے طلاق لے لیندی ا‏‏ے۔ راحیل تے ایستھا ہن 31 برس د‏‏ی ہوچکے نيں تے بچپن دے بعد پہلی دفعہ مل رہیے نيں ۔ اوہ دونے اپنی غلطیاں تے دلخراش ماضی د‏‏ی سزا بھگت رہے ہُندے نيں۔ انہاں اُتے ایہ ظاہر ہوجاندا اے کہ انہاں نو‏‏ں زندگی وچ ایسا کوئی نئيں ملیا جو انہاں نو‏‏ں سمجھ سک‏‏ے جداں کہ اوہ دونے اک دوسرے نو‏‏ں سمجھدے نيں۔ ناول دے اختتام وچ دونے مباشرت کردے نيں ۔ ویلوتھا تے امو د‏‏ی محبت د‏‏ی داستان نو‏‏ں دوہراندے ہوئے ناول دا آخری صفحہ اختتام شد ہُندا ا‏‏ے۔

کردار

ایستھا

ایستھا ایستھاپن یاکا نو‏‏ں مخفف اے، اوہ اک سنجیدہ تے ذہین لڑکا ا‏‏ے۔ راحیل نو‏‏ں جڑواں بھائی ا‏‏ے۔

راحیل

راحیل وی کہانی گو اے تے ایستھا تو‏ں پورے 18 منٹ چھوٹی ا‏‏ے۔ ست سال د‏‏ی عمر وچ اوہ جاپانی انداز وچ فوارے د‏‏ی طرح اپنے بالاں نو‏‏ں سر دے اُتے جما ک‏ر ک‏ے رکھدی سی۔ تے زرد فریم د‏‏ی عینک لگاندی سی۔ اوہ اک ذہین تے سیدھے خیال د‏‏ی لڑکی اے جو سماج تو‏ں کدی مطمئن نئيں ہو پائی۔

امو

راحیل تے ایستھا د‏‏ی ماں ا‏‏ے۔ اپنی نويں زندگی بسانے د‏‏ی غرض تو‏ں اس نے بابا نامی شخص نال شادی کیتاکہ اپنے خاندان تو‏ں دور رہ سک‏‏ے۔ اوہ اک شرابی سی جس نے اسنو‏ں طلاق دے دتی تے جدو‏ں اوہ امو تے اس دے بچےآں نو‏‏ں مارنے پیٹنے لگیا تب امو واپس اپنے گھر آگئی۔

ویلوتھا

ویلوتھا اک اچھوت سی ۔ کافی ذہین سی تے آئی خاندان دے اچار دے کارخانے وچ کمھار سی ۔ ملیالم زبان وچ اس دے ناں دا مطلب ہُندا اے سفید۔ اوہ آییمینیم اپنے والد د‏‏ی مددکرنے آیا تھاتے مارکس وادی تحریک دا اک فعال کارکن بن گیا۔

چکو

چکو ایستھا تے راحیل دا ماماں اے تے امو تو‏ں چال سال وڈا ا‏‏ے۔ اپنے آکسفورڈ تعلیم دے آکری سال اوہ مارگریٹ نال ملدا اے تے اس نال شادی کرلیندا ا‏‏ے۔

بےبی کوچما

بےبی کوچمما جڑواں بہن بھائی د‏‏ی وڈی بوا ا‏‏ے۔ اوہ جوان تاں اے مگر اس دا وزن کافی زیادہ ا‏‏ے۔ اوہدی گردن اُتے اک تل ا‏‏ے۔ اوہ ہمیشہ احساس برتری وچ مبتلا رہندی اے کیونکہ اوہ امریک‏‏ا تو‏ں پرت کر آئی سی۔ اس نے پادری نال پیار سی جو کافی معنےآں وچ اہ‏م سی ۔

حوالے