سحر بدایونی
جم 24 دسمبر 1840   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


بدایوں ،  اتر پردیش ،  برطانوی ہندستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات سنہ 1902 (61–62 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت برطانوی ہندستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ شاعر ،  خطاط ،  معلم   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان اردو   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب ادب

منشی دیبی پرشاد سحر بدایونی (پیدائش: 24 دسمبر 1840ء – وفات: 1902ء) برطانوی راج وچ اردو زبان دے نامور شاعر، ادیب، خطاط، علم بدیع و بیان دے ماہر تے معلم سن ۔ اوہ 24 دسمبر، 1896ء نو‏‏ں بدایاں، اتر پردیش، برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد دا ناں منشی چنی لال اخگر سی ۔ سحر دے بزرگاں دا وطن بانگر مئو متصل قصبہ سندیلہ سی ۔ تکمیل تعلیم دے بعد محکمہ تعلیم وچ ملازمت اختیار کيتی، فیر ترقی پاکر ڈپٹی انسپکٹر (مدارس) دے عہدے اُتے فائز ہوئے۔ انہاں دا نوجوانی دا زمانہ زیادہ تر دہلی تے لکھنؤ وچ گزریا۔ ہوش سنبھالنے دے بعد تو‏ں ہی انہاں وچ شعر و شاعری دا ذوق پیدا ہوئے گیا سی تے اپنے والد تو‏ں ہی استفادہ کرنے لگے سن ۔ سحر خوش نویسی وچ یگانہ روزگار تے زود گوئی وچ مشہور زمانہ سن ۔ انہاں نے پنشن لینے دے بعد وی علمی زندگی تے درس و تدریس دا شغل جاری رکھیا۔ طلبا نو‏‏ں خطاطی وی سکھاندے سن ۔ اکے اکثر شاگرد اوہ لوک نيں جو بعد وچ صاحبانِ مطابع ہوئے۔ بدایاں دے بوہت سارے نوجوان جو انہاں دے سرچشمہ علوم تو‏ں فیض یاب ہوئے سن اعلیٰ عہدےآں اُتے فائز ہوئے۔سحر بدایونی نے متعدد کتاباں یادگار چھڈن انہاں وچ محیط المساحت، مرآۃ العلوم، خلاصۃ المنطق (مطبع منشی نول کشور)، دستور العمل مال (مطبع منشی نول کشور، 1864ء)، معیار الاملا رسالہ قیافہ (مطبع منشی نول کشور) تے نظم پروین شامل نيں۔ انہاں دے علاوہ واسوخت تے دو دیوان آپ د‏‏ی یادگار نيں۔ اک دیوان دا ناں سحر سامری ا‏‏ے۔ انہاں دے علاوہ علمِ بدیع و بیان اُتے انہاں د‏‏ی کتاب معیار البلاغت (مطبع منشی نول کشور) نہایت مستند تے کار آمد ا‏‏ے۔ فنِ خطاطی و اوصول خوش نویسی اُتے اک کتاب ارژنگ چین وی شامل اے جو مطبع منشی نول کشور وچ 1884ء وچ شائع ہوئی۔ سحر بدایونی 1902ء وچ وفات پا گئے۔[۱][۲][۳]

حوالے

سودھو
  1. جامع اردو انسائیکلوپیڈیا (جلد اول) ادبیات، قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان، نويں دہلی، 2003ء، صفحہ 307
  2. شہید حسین بدایونی ، تذگرہ شعرائے بدایاں، طلحہ پرنٹرز،،کراچی 1987ء، ص 274
  3. لالہ سری رام ، خمخانہ جاوید جلد چہارم ، ص 118