سُبنسیری دریا

(سبنسری ندی توں مڑجوڑ)
سُبنسیری دریا
 

لمبا‏ئی 442 کلومیٹر   ویکی ڈیٹا اُتے (P2043) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
نقشہ 26°53′24″N 93°54′47″E / 26.89°N 93.913055555556°E / 26.89; 93.913055555556   ویکی ڈیٹا اُتے (P625) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
انتظامی تقسیم
ملک بھارت
وقوع تھاں تبت   ویکی ڈیٹا اُتے (P131) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ڈگدا دریائے برہم پتر   ویکی ڈیٹا اُتے (P403) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
طاس رقبہ
تقسیم اعلیٰ تبت   ویکی ڈیٹا اُتے (P131) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
متناسقات 26°53′24″N 93°54′47″E / 26.89°N 93.913055555556°E / 26.89; 93.913055555556   ویکی ڈیٹا اُتے (P625) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن[۲]
جیو رمز 1255591  ویکی ڈیٹا اُتے (P1566) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
سبنسری ندی [lower-alpha ۱] اکّ پار- ہمالیئن ندی اے اتے برہمپتر ندی دی اکّ معاون ندی اے جو تبت دے لنجے کاؤنٹی، شنان پریفیکچر اتے اروناچل پردیش اتے آسام بھارتی راجاں وچوں وگدی اے۔ سبنسری ۴۴۲ کلومیٹر (۲۷۵ میل) لمبی، ڈرینیج بیسن دے نال ۳۲٬۶۴۰ کلومربع میٹر (۱۲٬۶۰۰ مربع میل) وگدی اے۔[۳] ایہہ برہمپتر دی سبھ توں وڈی معاون ندی اے جو برہمپتر دے کل وہاء دا ۷٫۹۲٪ یوگدان پاؤندی اے۔[۴]

نام اتے عزم

سودھو
نارتھ-ایسٹ فرنٹیئر ایجنسی دا ۱۹۵۴ دا نقشہ۔

ایہہ نام سنسکرت دے اکّ شبد سورن ( स्वर्ण स्वर्ण توں لیا گیا اے )، جسدا مطلب 'سونا' اے۔[۵]

اصل وچ ایہہ نام گیلینسیناک وکھے چیول چو اتے زاری چو ندیاں دے سنگم توں بعد ہی ندی اتے لاگوُ کیتا گیا سی۔[۵] آزاد بھارت دے شروعاتی نقشیاں وچ، تساری چو نوں مکھ سبنسری ندی وجوں چنھت کیتا گیا سی۔ حالانکہ، ویلے دے نال اس دے نام نوں چیول چو وچ تبدیل کر دتا گیا اے۔ تبت دے اندر، ندیاں دے نام اوہناں ستھاناں دے نام 'تے رکھے گئے ہن، جیہناں توں اوہ وہندے ہن جویں کہ لورو چو، نئی چو، چار چو اتے چایول چو، ایہہ ساریاں سبنسیرر جاں اس دیاں معاون ندیاں 'تے لاگوُ ہندیاں ہن۔

کورس

سودھو

سبنسری ندی تبت وچوں پوروم پربت دے نیڑے ہمالیہ وچ اتپن ہندی اے۔[۵]

ایہہ ٹاکسنگ قصبے دے نیڑے بھارت وچ داخل ہندی اے اتے میری پہاڑیاں راہیں مشرق اتے دکھن-مشرق ول وہندی اے،[۵] پھر دکھن ول دھیماجی ضلعے وچ دلنگمکھ وکھے آسام گھاٹی ول وگدی اے جتھے ایہہ لکھیم پور ضلعے دے جموریگھاٹ وکھے برہمپتر ندی وچ جا رلدی اے۔ سبنسری دیاں چھوٹیاں معاون ندیاں وچ رنگانڈی، ڈکرونگ اتے کملا شامل ہن۔[۵]

سبنسری اروناچل پردیش دے دو ضلعیاں نوں اپنا نام اپر سبنسری اتے لوئر سبنسری دیندی اے۔

سبنسری دے پانی دا ڈسچارج ادھکتم ۱۸٬۷۹۹ مکعب میٹر فی سیکنڈ (۶۶۳٬۹۰۰ فٹ مکعب/سیکنڈ), اتے گھٹو-گھٹ ۱۳۱ میٹر3/سیکنڈ (۴٬۶۰۰ فٹ مکعب/سیکنڈ) /s اے ۔ ایہہ برہمپتر دے کل وہاء وچ ۷٫۹۲٪ یوگدان پاؤندا اے۔[۴]

تساری چو

سودھو
تساری چو نیان وچ چنھت

زاری چو ( Chinese, "Lo River"; اروناچل پردیش وچ لینسی ندی وجوں جانی جاندی اے)[۶] تبت وچ چوسام پنڈ دے نیڑے چڑھدی اے اتے مشرق ول لگبھگ ۲۵ میل تک مگیتن شہر تک وہندی اے، جتھے ایہہ دکھن ول مڑدی اے۔ ایہہ گیلینسیناک وکھے سبنسری نال مل جاندی اے۔[۷][۸] تساری ضلعے، جس وچ زاری چو گھاٹی اتے اس دے آسپاس دے کھیتر شامل ہن، نوں تبتی لوکاں ولوں پوتر زمین منیا جاندا اے۔ مگتون دے اپواد دے کرکے ایہناں کھیتراں وچ کوئی جانور نہیں ماریا جاندا اتے نہ ہی کوئی غذا اگایا جاندا اے۔[۹] پوترتا زاری ضلعے دے مرکز وچ دکپا شیری پہاڑ دی چوٹی توں آؤندی اے، جس نوں بودھی تانترک دیوتا ڈیمچوک ( چکرسنور ) اتے اس دی بیوی دورجے پھگمو ( وجراوراہی ) دا گھر منیا جاندا اے۔ پوتر تبتی باندر سال دے دوران، ہر ۱۲ سالاں وچ اکّ وار پہاڑ دے آلے دوآلے اکّ وڈا پرکرما ( رونگکور جاں "راون سرکٹ" کہندے ہن) کردے سن۔ اوہ تساری چو ندی دی گھاٹی نوں سبنسری نال جوڑن تک لنگھدے سن، اتے سبنسری اتے یومے چو گھاٹیاں راہیں واپس پرتے سن۔[۱۰] آخری اجیہی پرکرما ۱۹۵۶ وچ ہوئی سی، جس توں بعد چین-بھارت سرحدی جدوجہد نے مشق نوں ختم کر دتا سی۔

اتہاس

سودھو

۱۹۵۰ دے اسام-تبت بھوچال کارن زمین کھسکن کارن گیروکامکھ وکھے سبنسری دے وہاء نوں روکیا گیا۔ تن دناں بعد ناکہ بندی ٹٹ گئی جس کارن بھاری ہڑھ آ گیا۔ سالاں توں دریا دے ہڑھاں نے جان-مال دا نقصان کیتا اے۔[۵]

لوئر سبنسری ڈیم

سودھو

لوئر سبنسری ڈیم جاں لوئر سبنسری ہائیڈرو-الیکٹرک پروجیکٹ ندی 'تے اکّ اساری ماتحت ڈیم گریوٹی ڈیم اے۔[۱۱] ڈیم نوں مسئلہ وجوں دیکھیا جا رہا اے اتے کئی جتھیبندیاں اس دا خلاف کر رہیاں ہن۔ [۱۲] دریا دے اس مدعے 'تے مشتمل اکّ فکشن کتاب اے اتے اس مدعے نوں عام آسامی لوکاں ولوں اسدیاں خیالی ڈالپھناں، مچھیاں اتے انسانی پاتراں ولوں دیکھے جان والے مدعے نوں نمائش کردی اے۔ [۱۳]

حوالے

سودھو
  1. "صفحہ سانچہ:نام صفحہ في GeoNames ID". http://sws.geonames.org/1255591. Retrieved on
    ۲۵ اکتوبر ۲۰۲۴. 
  2. "صفحہ سانچہ:نام صفحہ في خريطة الشارع المفتوحة". https://www.openstreetmap.org/relation/9310973. Retrieved on
    ۲۵ اکتوبر ۲۰۲۴. 
  3. Rao, K.L. (1979). India's Water Wealth. Orient Blackswan, 78. ISBN 978-81-250-0704-3. 
  4. ۴.۰ ۴.۱ Singh, Vijay P. (2004). The Brahmaputra basin water resources. Springer, 82. ISBN 978-1-4020-1737-7.  سائیٹ غلطی: Invalid <ref> tag; name "SinghSharma2004" defined multiple times with different content
  5. ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ ۵.۴ ۵.۵ Goyal et al. 2017.
  6. Satellite images show Chinese building infrastructures in Arunachal, The Arunachal Times, 19 January 2021.
  7. Kapadia، Harish (۲۰۰۶). «Secrets of Subansiri: Himalayan Journal vol.62/7». Himalayan Journal. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۳.
  8. Bhat، Col Vinayak (۲۰۱۸-۰۶-۲۲). «Despite Modi-Xi bonhomie, China moves into Arunachal Pradesh, builds new road and barracks». ThePrint (به English). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۳.
  9. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  10. Krishnatry 2005.
  11. «एनएचपीसी-मिनी रत्ना कैटेगरी- I पीएसयू».
  12. «Anti Mega Dam Protests Vs 'Hydro Dollar' Dream».
  13. «THE RIVER - Ishan Kashyap Hazarika». www.bubok.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۴-۱۰-۰۲.


سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ اک ٹولی جیدا ناں "lower-alpha" اے ہیگے نیں، پر کوئی <references group="lower-alpha"/> ٹیگ نا لبھیا۔