روس وچ اردو
روس وچ اردو زبان دے مطالعے دی تریخ سو سال توں وی پرانی اے۔ پر اوتھے اردو زبان نوں غیر معمولی فروغ سوویت یونین دے تقریباً ستر سالہ عہد وچ حاصل ہویا سی۔[۱]
سوویت یونین دے دور وچ اردو
سودھوسوویت یونین دے دور وچ روس وچ سرکاری زیر سرپرستی، دو اشاعتی گھر ایسے بنائے گئے سن جنہاں وچ صرف اردو زبان وچ کتاباں شائع ہُندیاں سی۔ روسی ریڈیو وچ اردو دے لئی خصوصی پروگرام نشر کیتے جاندے سن۔ اس دے علاوہ اردو سیکھنے دیاں خاصی سہولتاں دستیاب سن۔ سوویت یونین دے ٹٹنے دے نال ایہ سب وی بکھر گئے۔ اردو ادب دا سب توں زیادہ ترجمہ روسی زبان وچ ای ہویا اے۔[۱]
اردو زبان دے کچھ روسی ماہرین
سودھوڈاکٹر لُدمِیلا واستِیلوا (Ludmila Vastilva) کئی کتاباں دا اردو توں روسی تے روسی توں اردو وچ ترجمہ کرچکیاں نیں۔ انہاں نے بطور خاص فیض احمد فیض تے الطاف حسین حالی دے کلام دا روسی ترجمہ کیتا اے۔[۱] اسی طرح ریڈیو ماسکو دی اردو خدمات توں وابستہ ارینا میکسی مانکو (Areena Maxi Manco) نے قرۃالعین حیدر تے خواجہ احمد عباس دی نگارشات دا ترجمہ کیتا اے۔ روس دے کئی اداراں وچ علامہ اقبال تے فیض احمد فیض اُتے تحقیقی منصوبے جاری نیں۔[۲]
پہلی اردو روسی لغت دی تیاری
سودھوحالانکہ روس دی اشتراکی حکومتاں دے تعاون توں روس وچ اردو اُتے کافی کم ہویا اے، پر خوش آئند بات ایہ اے کہ حالیہ عرصے وچ وی متعدد نویں اقدامات کیتے گئے نیں۔ انہاں ای وچوں اک ازبک محقق، سفارت کار تے اردو خدمات دے لئی ستارۂ امتیاز توں نوازے گئے ڈاکٹر تاش مرزا خل مرزائیف (Tashmirza Khalmirzaev) نیں، جنہاں نے 2012ء وچ تن مہینے دی انتھک کوششاں دے بعد پہلی اردو روسی لغت دی تیار کیتی۔ استوں پہلے وی اردو روسی لغت موجود سی جہڑی ہن ناپید اے [۳]
روس وچ فروغ اردو تے پاکستان سوسائٹی ماسکو
سودھو"روس وچ فروغ اردو" تے "پاکستان سوسائٹی ماسکو" دو ادارے نیں جو روس وچ اردو زبان توں متعلق تقریبات دا انعقاد کر دے نیں۔[۴]