رفاعہ بن شداد
| رفاعہ بن شداد | |
|---|---|
| جم |
|
| وفات |
|
| عملی زندگی | |
| پیشہ | محدث |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
نسب
سودھونسب دے لحاظ توں انہاں دا تعلق بجیلہ نامی قبیلے توں سی ۔ اس قبیلے دے بوہت سارے افراد نے حضرت علی ؑکی خلافت وچ آپ دا نال دتا۔ جنگ صفین وچ چند افراد نوں چھڈ تمام قبیلہ حضرت علی ؑ دے نال سی [۱] امام باقر و امام صادق علیہما السلام دی امامت دے دور وچ اس قبیلے دے بوہت سارے افراد نے مذکورہ اماماں دی شاگردی دا شرف حاصل کیتا۔ نجاشی نے اپنی رجالی کتاب وچ پنجاہ توں زیادہ ایسے افراد دا نام لیا اے جو اس قبیلے توں تعلق رکھدے نيں۔[۲]
خلافت حضرت علی ؑ
سودھورفاعہ ربذہ وچ حضرت ابو ذر دی تشییع جنازے وچ مالک اشتر دے نال موجود سن ۔[۳] حضرت علی دی خلافت دے زمانے وچ [[اہواز] دے قاضی سن ۔ مآخذ وچ حضرت علی دے خطوط وچ حضرت نے انہاں دا نام لے کے انہاں نوں خطاب کیتا اے۔ اس دا کچھ حصہ دعائم الاسلام وچ موجود اے [۴]. بلکہ ایہ خط علیحدہ صورت وچ شائع ہويا اے۔[۵]
جنگ جمل وچ پیادہ لشکر دی کمان رفاعہ دے ہتھوں وچ سی [۶] تے جنگ صفین وچ بجیلہ قبیلے دے پرچمدار سن ۔[۷] معاویہ دے دور حکومت وچ عمرو بن حمق دے نال موصل فرار کر گئے۔[۸] معاویہ دی وفات دے بعد رفاعۃ اوہ پہلی فرد نيں جنہاں نے خط دے ذریعے امام حسین ؑ نوں کوفہ آنے دی دعوت دتی۔[۹] اسی طرح توابین دے انہاں پنج سرداراں وچوں اک نيں جنہاں نے امام حسین ؑ دے خون دا بدلہ لینے دے لئی قیام کیتا تے عین الوردہ دے مقام اُتے شامی لشکر دے نال جنگ کيتی۔[۱۰]
خلافت علی دے بعد
سودھوشیخ طوسی نے انہاں نوں امام حسین ؑ دے ساتھیاں وچوں شمار کیتا اے۔[۱۱] زیاد بن ابیہ نے جدوں حجر بن عدی دے ساتھیاں نوں طلب کیتا تو اوہ عمرو بن حمق خزاعی دے ہمراہ موصل دی طرف فرار کر گئے۔ موصل دے راستے وچ عمرو بن حمق خزاعی مریض ہوئے تو اس نے رفاعہ توں کہیا تساں اپنی جان بچاؤ پس اوہ موصل روانہ ہو گئے۔[۱۲]
قیام توابین تے مختار
سودھورفاعہ اوہ پہلا شخص اے جس نے امام حسین ؑ نوں خط لکھیا۔[۱۳] اوہ سلیمان بن صرد دے ہمراہ توابین دے سر کردہ لیڈراں وچ سن ۔[۱۴] سلیمان بن صرد دے مارے جانے دے بعد لشکر اکٹھا کیتا تے عراق واپس آ گئے۔ قیام مختار وچ اس دے نال سن [۱۵] لیکن اس نے جدوں احساس کیتا کہ اوہ مخفیانہ اک مخصوص فکر رکھدا اے تو اس توں جدا ہو کے مخالفین دے نال مل گئے۔[۱۶] لیکن جدوں انہاں نے یالثارات عثمان دا نعرہ بلند کیتا تو غضبناک ہوئے تے پھر مختار دے نال مل گئے تے بالآخر 66 ھ وچ قیام مختار وچ قتل ہوئے۔[۱۷]
روایت
سودھورفاعہ نے عمرو بن حمق خزاعی[۱۸] تے عبد الملک بن عمیر نے انہاں توں روایت نقل کيتی اے۔[۱۹]
حوالے
سودھو- ↑ نصربن مزاحم، ص۶۰،۲۰۵ ،۲۲۸ـ۲۲۹
- ↑ نجاشی، ص۷۱، ۱۱۹،۲۱۵،۴۱۲، ۴۱۳، ۴۴۶، ۲۳۸، ۳۰۲
- ↑ کشی، ص۶۵
- ↑ دعائم الاسلام، ج۱، ص۲۲۷؛ ج۲، ص۳۶، ۳۸، ۱۷۶، ۲۵۸، ۴۰۴، ۴۴۲، ۴۴۵، ۴۵۹، ۴۸۷، ۴۹۹، ۵۳۰، ۵۳۴؛ مستدرک ج۲، ص۴۵۰، ج۱۳، ص۳۹۳؛ بحار الانوار، ج۷۹، ص۱۰۱
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ الفتوح، ج۲، ص۴۶۸
- ↑ نصربن مزاحم، ص۲۰۵
- ↑ طبری، ج۶، ص۸۱
- ↑ طبری، ج۶، ص۲۷۲؛ ابن اثیر،الکامل، ج۴، ص۲۰
- ↑ طبری، ج۶، ص۴۸۸؛ ابن اثیر،الکامل، ج۴، ص۱۵۸ـ۱۵۹۔
- ↑ شیخ طوسی، رجال، ص۹۴
- ↑ اسد الغابہ، ج۳، ص۷۱۵؛ انساب الاشراف، ج۵، ص۲۷۲؛ ذہبی، تاریخ الاسلام، ج۴، ص۸۸؛ طبری، ج۵، ص۲۶۵
- ↑ الامامہ و سیاسہ، ج۲، ص۷؛انساب الاشراف، ج۳، ۱۵۷؛ ابن خلدون، ج۳، ص۲۷؛ طبری، ج۵، ص۳۵۲
- ↑ انساب الاشراف، ج۶، ص۳۶۴
- ↑ البدایہ و النہایہ، ج۸، ص۲۶۴
- ↑ البدایہ و النہایہ، ج۸، ص۲۹۱
- ↑ زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۲۹؛ طبری، ج۶، ص۶۱۶؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۲۳۵؛البدایہ و النہایہ، ج۸، ص۲۶۷؛ طبری، ج۶، ص۵۰
- ↑ ذہبی، تاریخ الاسلام، ج۴، ص۸۷
- ↑ ذہبی، تاریخ الاسلام ج 5 ص 227
مآخذ
سودھو- ابن اثیر جزری، عزالدین بن الأثیر أبو الحسن علی بن محمد الجزری، أسد الغابہ فی معرفہ الصحابہ، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹ء
- ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۳۹۹ـ۱۴۰۲ق/۱۹۷۹ـ ۱۹۸۲ء
- ابن اعثم کوفی، کتاب الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالأضواء، ط الأولی، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱ء
- ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرہم من ذوی الشأن الأکبر، تحقیق خلیل شحادة، بیروت، دارالفکر، ط الثانیہ، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸ء
- ابن قتیبہ، أبو محمد عبدالله بن مسلم دینوری، الإمامہ و السیاسہ المعروف بتاریخ الخلفاء، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الأضواء، ط الأولی، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰ء
- ابن کثیر، أبو الفداء اسماعیل بن عمر، البدایہ و النہایہ، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۶ء
- زرکلی، خیر الدین، الأعلام قاموس تراجم لأشہر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ط الثامنہ، ۱۹۸۹ء
- شیخ طوسی، رجال الطوسی، ناشر: یونیورسٹی مدرسین، قم، ۱۴۱۵ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم والملوک، بیروت، ۱۴۰۷ق.
- علامہ مجلسی، بحار الأنوار، مؤسسہ الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق.
- کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفۃ الرجال: تلخیص، محمد بن حسن طوسی، چاپ حسن مصطفوی، مشہد ۱۳۴۸ش.
- محدث نوری، مستدرک الوسائل، مؤسسہ آل البیت علیہم السلام، قم، ۱۴۰۸ق.
- نجاشی، احمد بن علی، فہرست اسماء مصنّفی الشیعۃ المشتہر برجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷ق.
- نصر بن مزاحم، وقعۃ صفّین، چاپ عبدالسلام محمد ہارون، قاہره ۱۳۸۲، چاپ افست قم ۱۴۰۴ق.
- نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الإسلام، ۲ جلد، دار المعارف مصر، ۱۳۸۵ق.