رحبہ

رحبہ دے دن علی ابن ابی طالب دے دوران خلافت انہاں نے کوفہ وچ اصحاب رسول تو‏ں پُچھیا اسلام دے پیغمبر نے جو غدیر خم وچ فرمایا لوکاں دے لئی تے پورا واقعہ بیان کردے ہوئئے اس د‏ی گواہی دین۔ اس وقت انہاں لوکاں وچو‏ں 12 تو‏ں 30 نے درمیان وچ کھڑے ہو ک‏ے گواہی دیندے نيں کہ محمد نے کہیا: من کنت مولاہ فعلی مولاہ» یا «الا من کنت مولاہ فعلی مولاہ، اللہم وال من والاہ و عاد من عاداہ و احب من احبه ہو ابغض من ابغضہ و اعن من اعانه یعنی جس دا میں سرپرست ہاں یا فرمایا آگاہ رہو جو وی میں اس دا مالک ہاں ، فیر ایہ علی اس دا آقا اے ، بارالہا اوہ جو اس نال محبت کرے اس نال محبت کر تے جو اس نال دشمنی کرے اس تو‏ں دشمنی فرما جو اس د‏ی مدد کرے اس مدد فرما۔

گواہی دینے والے صحابی

اس دن دے مشہور گواہ نيں:

1. ابو زینب بن عوف انصاری۔
2. ابو عمرہ بن عمرو بن محسن انصاری۔
3. ابو فضلیہ انصاری (صفین مقتول )۔
4. ابوقدامہ انصاری (صفین وچ ہلاک ہونے والےآں وچو‏ں اک)
5. ابو لیلی انصاری (صفین وچ ہلاک ہونے والےآں وچو‏ں اک)
6. ابو ہریرہ۔
7. ابو الہیثم بن تیہان (صفین دے مقتولین وچو‏ں اک)
8. سبط بن وادیہ انصاری خزرجی۔
9. حبشی بن جناده سلولی۔
10. ابوایوب انصاری۔
11. خزیمہ بن ثابت کوذو الشہادتین دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے (صفین دے مقتولین وچو‏ں اک)
12. ابو شریح خویلد بن عمرو خزاعی۔
13. زید یا یزید بن شراحیل انصاری۔
14. سہل بن حنیف۔
15. ابو سعید سعد بن مالک خدری
16. ابو العباس سہل بن سعد انصاری۔
17. عامر بن لیلی غفاری۔
18. عبد الرحمان بن عبد رب انصاری ۔
19. عبداللہ بن ثابت انصاری
20. عبید بن عازب انصاری۔
21. ابو طریف عدے بن حاتم۔
22. عقبہ ابن عامر جہنی۔
23. ناجیہ بن عمرو خزاعی۔
24. نعمان بن عجلان انصاری

گواہی تو‏ں انکار کرنے والے

خلیفہ علی نے انہاں لوکاں اُتے مذمت تے بد دعا کیتی کہ جنہاں نے اپنی زندگی وچ بیماریاں تے مسائل دے بہانے وچ گواہی دینے تو‏ں انکار کيتا ، جنہاں نو‏ں کچھ روایتاں نے تھلے لکھے ناں دتا اے:

1. ابو حمزہ انس بن مالک ، خادم محمد۔
2. ابن عزاب انصاری دے لئی
3. جریر بن عبداللہ بجلی۔
4. زید بن ارقم خزرجی۔
5. عبدالرحمن بن مودلج۔
6. یزید بن ودیعہ۔

عبد الحسین امینی نے الغدیر وچ دو واقعات دا ذکر کيتا اے جنہاں دا ذکر رحبہ وچ کیتا گیا اے ، پہلا واقعہ علی ابن ابی طالب نے رحبہ وچ تے 35 ہجری وچ تے کوفہ وچ علی دے قیام دا آغاز کيتا سی۔ جو کہ کوفہ دا وسیع چوک سی ، تے اس نے چوک وچ موجود ہجوم دے درمیان اپنا دفاع کيتا۔ رحبہ وچ دوسرا حوالہ سال 36 تے 37 ہجری وچ راہبہ وچ سواراں د‏‏ی کہانی تو‏ں متعلق اے ، جس وچ رحبہ وچ سواراں دا اک گروہ علی دے پاس آیا تے اس دا استقبال انہاں لفظاں دے نال کيتا "سلام ہو یا مولای" یا " السلام علیک یا مولا‏نا " تے علی نے انہاں تو‏ں اس سلام د‏‏ی وجہ تے انداز دے بارے وچ پُچھیا تے انہاں نے جواب وچ غدیر دا ذکر کيتا۔ دونے صورتاں وچ کچھ لوکاں نے اس حدیث تے علی د‏‏ی برتری نو‏‏ں تسلیم نئيں کيتا جس اُتے علی نے انہاں پرلعنت تے بددعا کیتی۔ دوسرےآں دے مطابق، اس د‏ی طرف تو‏ں بیان کيتا گیا سی۔ ویلفرڈ میڈلنگ بعد صفین د‏‏ی لڑائی دے درمیان تنازعہ دے دوران علی دے شیعاں تے خوارج . مدلنگ دے مطابق ، علی نے واضح طور اُتے ابوبکر تے عمر ، سابق خلیفہ تو‏ں اگے مذہبی اتھارٹی قائم کيتی۔

سنی اسلام دی ایہ روایت ، جداں احمد بن حنبل دی نشست ، حمل تو‏ں متعلق خصوصیات ، جداں کہ نہج الحدید معتزلی ، ابن الاثیر دے اسد الغاب ، ابن حجر ، فراج ابن جوزی ، محمد بن طلحہ شافعی ، ابن کثیر ، قبیلہ ابن جوزی ، سیوطی ، ہیثمی ، طبرانی ، محمد بن جریر طبری

بیرونی ربط۔

• امیر المومنین نے الغدیر وچ رہبہ دے دن شائع کيتا۔ Archived 2021-09-20 at the وے بیک مشین