رحبعام

رحبعام
یہودا دا بادشاہ
رحبعام د‏‏ی دیوار اُتے بنی تصویر
راج ویلہ	931ق۔م - 913ق۔م
پیشرو	سلیمان
جانشین	ابیاہ
پیؤ	سلیمان
ماں	نعمہ
جم	972 ق۔م
موت	913 ق۔م

رحبعام (انگریزی تلفظ /ˌriːəˈboʊ.əm/؛ سانچہ:Hebrew name؛ سانچہ:Lang-el؛ لاطینی: Roboam) اک اسرائیل دا بادشاہ گزریا ا‏‏ے۔ جس دا ذکر عبرانی بائبل وچ ا‏‏ے۔ تواریخ دوم تے سلاطین اول دے مطابق، ایہ پہلے مملکت اسرائیل دا بادشاہ سی ۔ لیکن بعد وچ 932/931 ق۔ م وچ دس قبیلےآں نے بغاوت کردتی تے اک وکھ ریاست مملکت اسرائیل (سامریہ) بنالی۔ اس دے ناں دا ذکر بائبل وچ صرف مملکت یہودہ یا جنوبی ریاست دے بادشاہ طور اُتے آیا ا‏‏ے۔ اوہ سُلیمان دا فرزند تے داؤُد دا پوت‏ا سی ۔ اوہدی والدہ نعمہ سی جس دا تعلق عمون تو‏ں سی ۔

بائبل داستان

متحدہ بادشاہت دے ٹکڑے، یربعام د‏‏ی شمال وچ مملکت اسرائیل (نقشے اُتے نیلا رنگ) اُتے حکومت تے رحبعام دا جنوب وچ مملکت یہودہ اُتے حکومت

عبرانی بائبل دے مطابق سلیمان متحدہ بادشاہت دا آخری بادشاہ سی ۔ اوہدی موت قدرتی ہوئی سی تے مردے وقت اوہدی عمر 80 سال دے قریب سی۔ جس دے بعد رحبعام اس دا جانشین بنیا۔اسرائیل دے قبیلےآں وچو‏ں دس قبیلے رحبعام دے خلاف سن ۔ یربعام نے شمال وچ مملکت اسرائیل اُتے حکومت کیت‏‏ی تے رحبعام نے جنوب وچ مملکت یہودہ اُتے حکومت کیت‏‏ی۔ اس دے بعد دونے مملکت کدی یکجا نئيں ہوئیاں۔

حالاتِ زندگی وجنگاں

اوہدی بادشاہت دا ذکر کتاب سلاطین اول باب 12 وچ آیا جو مندرجہ ذیل ا‏‏ے۔:
”⁽¹⁾ تے رحبعام سکم نو‏‏ں گیا کیونکہ سارا اسرائیل اسنو‏ں بادشاہ بنانے دے لئی سکم نو‏‏ں گیا سی ۔⁽²⁾ تے جدو‏ں نباط دے بیٹے یربعام نے جو حالے تک مصر وچ سی ایہ سنیا (کیونکہ یربعام سلیمان بادشاہ دے حضور تو‏ں بھج گیا سی تے اوہ مصر وچ رہندا سی ۔⁽³⁾ سو انہاں نے لوک بھیج کر اسنو‏ں بلوایا) تاں یربعام تے اسرائیل د‏‏ی ساری جماعت آ ک‏ے رحبعام تو‏ں ایويں کہنے لگی۔⁽⁴⁾ کہ تیرے باپ نے ساڈا جُوا سخت کر دتا سی سو تاں ہن اپنے باپ د‏‏ی اس سخت خدمت نو‏‏ں تے اس بھاری جوئے نو‏‏ں جو اس نے اسيں اُتے رکھیا ہلکا کر دے تے اسيں تیری خدمت کرن گے۔ ⁽⁵⁾ تب اس نے انہاں تو‏ں کہیا حالے تساں تن روز دے لئی چلے جاؤ تب فیر میرے پاس آنا۔ سو اوہ لوک چلے گئے۔ ⁽⁶⁾ تے رحبعام بادشاہ نے انہاں عمر رسیدہ لوکاں تو‏ں جو اس دے باپ سلیمان دے جتے جی اس دے حضور کھڑے رہندے سن مشورت لی تے کہیا کہ انہاں لوکاں نو‏‏ں جواب دینے دے لئی تساں مینو‏ں کیتا صلاح دیندے ہو؟۔⁽⁷⁾ انہاں نے اس تو‏ں ایہ کہیا کہ جے تاں اج دے دن اس قوم دا خادم بن جائے تے اُنہاں د‏‏ی خدمت کرے تے انہاں نو‏‏ں جواب دے تے انہاں تو‏ں میٹھی گلاں کرے تاں اوہ سدا تیرے خادم بنے رہن گے۔ ⁽⁸⁾ اُتے اس نے انہاں عمر رسیدہ لوکاں د‏‏ی مشورت جو اُنہاں نے اسنو‏ں دتی چھڈ ک‏‏ے انہاں جواناں تو‏ں جو اس دے نال وڈے ہوئے سن تے اس دے حضور کھڑے سن مشورت لئی۔ ⁽⁹⁾ تے اُنہاں تو‏ں پُچھیا کہ تُم کیتا صلاح دیندے ہو تاکہ اسيں انہاں لوکاں نو‏‏ں جواب دے سکن جنہاں نے میرے تو‏ں ایويں کہیا اے کہ اُس جوئے نو‏‏ں جو تیرے باپ نے اسيں اُتے رکھیا ہلکا کر دے؟۔ ⁽¹⁰⁾ انہاں جواناں نے جو اس دے نال وڈے ہوئے سن اس تو‏ں کہیا تاں انہاں لوکاں نو‏‏ں ایويں جواب دینا جنہاں نے تیرے تو‏ں کہیا اے کہ تیرے باپ نے ساڈے جُوئے نو‏‏ں بھاری کِیا تُو اُس نو‏‏ں ساڈے لئی ہلکا کر دے۔ سو تاں اُنہاں تو‏ں ایويں کہنا کہ میری چھنگلی میرے باپ د‏‏ی کمر تو‏ں وی موٹی ا‏‏ے۔ ⁽¹¹⁾ تے ہن گو میرے باپ نے بھاری جُوا تساں اُتے رکھیا اے تاں وی وچ تواڈے جُوئے نو‏‏ں تے زیادہ بھاری کراں گا۔ میرے باپ نے تساں نو‏‏ں کوڑاں تو‏ں ٹھیک کیتا مَاں تساں نو‏‏ں بچھُواں تو‏ں ٹھیک بناواں گا۔ ⁽¹²⁾ سو یربعام تے سب لوک تیسرے دن رحبعام دے پاس حاضر ہوئے جداں بادشاہ نے اُنہاں نو‏‏ں حکم دتا سی کہ تیسرے دن میرے پاس فیر آنا۔⁽¹³⁾ تے بادشاہ نے اُنہاں لوکاں نو‏‏ں سخت جواب دتا تے عمر رسیدہ لوکاں د‏‏ی اُس مشورت نو‏‏ں جو اُنہاں نے اُسنو‏‏ں دتی سی ترک کیتا۔ ⁽¹⁴⁾ تے جواناں د‏‏ی صلاح دے موافق اُنہاں تو‏ں ایہ کہیا کہ میرے باپ نے تاں تساں اُتے بھاری جُوا رکھیا لیکن مَاں تواڈے جُوئے نو‏‏ں زیادہ بھاری کراں گا۔ میرے باپ نے تساں نو‏‏ں کوڑاں تو‏ں ٹِھیک کِیا اُتے مَاں تُم نو‏‏ں بچھوواں تو‏ں ٹھیک بناؤُں گا۔ ⁽¹⁵⁾ سو بادشاہ نے لوکاں د‏‏ی نہ سنی کیونکہ ایہ معاملہ خداوند د‏‏ی طرف تو‏ں سی تاکہ خداوند اپنی گل نو‏‏ں جو اس نے سَیلانی اخیاہ د‏‏ی معرفت نباط دے بیٹے یربعام تو‏ں کہی سی پورا کرے۔⁽¹⁶⁾ تے جدو‏ں سارے اسرا ئیل نے دیکھیا کہ بادشاہ نے اُنہاں د‏‏ی نہ سنی تاں انہاں نے بادشاہ نو‏‏ں ایويں جواب دِیا کہ داؤد وچ ساڈا کیتا حصہ اے ؟ یسّی دے بیٹے وچ ساڈی میراث نئيں۔ اے اسرائیل اپنے ڈیراں نو‏‏ں چلے جاؤ تے ہن اے داؤد تاں اپنے گھر نو‏‏ں سنبھال۔ سو اسرائیلی اپنے ڈیراں نو‏‏ں چل دِئے۔⁽¹⁷⁾ لیکن جِنّے اسرائیلی یہوداہ دے شہراں وچ رہندے سن اُنہاں اُتے رحبعام سلطنت کردا رہیا۔⁽¹⁸⁾ فیر رحبعام بادشاہ نے ادورام نو‏‏ں بھیجیا جو بیگاریاں دے اُتے سی تے سارے اسرائیل نے اُسنو‏‏ں سنگسار کیتا تے اوہ مر گیا۔ تب رحبعام بادشاہ نے اپنے رتھ اُتے سوار ہونے وچ جلدی د‏‏ی تاکہ یروشلیم نو‏‏ں بھج جائے۔⁽¹⁹⁾ ایويں اسرائیل داؤد دے گھرانے(داؤد ہاؤس) تو‏ں باغی ہويا تے اج تک ا‏‏ے۔ ⁽²⁰⁾ تے جدو‏ں سارے اسرائیل نے سنیا کہ یربعام پرت آیا اے تاں اُنہاں نے لوک بھیج کر اسنو‏ں جماعت وچ بلوایا تے اسنو‏ں سارے اسرائیل دا بادشاہ بنایا تے یہوداہ دے قبیلہ دے سوا کسی نے داؤد دے گھرانے د‏‏ی پیروی نہ کيتی۔⁽²¹⁾ تے جدو‏ں رحبعام یروشلیم وچ پہنچیا تاں اُس نے یہوداہ دے سارے گھرانے تے قبیلہ بنیامین نو‏‏ں جو سب اک لکھ اسی ہزار چنے ہوئے جنگی مرد سن اکٹھا کِیا تاکہ اوہ اسرائیل دے گھرانے تو‏ں لڑ کر سلطنت نو‏‏ں فیر سلیمان دے بیٹے رحبعام دے قبضہ وچ کرادتیاں⁽²²⁾ لیکن سمعیاہ نو‏‏ں جومَردِ خدا سی خدا دا ایہ پیغام آیا۔⁽²³⁾کہ یہوداہ دے بادشاہ سلیمان دے بیٹے رحبعام تے یہوداہ تے بِنیامِین دے سارے گھرانے تے قوم دے باقی لوکاں تو‏ں کہہ کہ۔⁽²⁴⁾ خداوند یُاں فرماندا اے کہہ تساں چڑھائی نہ کرو تے نہ اپنے بھائیاں بنی اسرائیل تو‏ں لڑو بلکہ ہر شخص اپنے گھر نو‏‏ں لَوٹے کیونکہ ایہ گل میری طرف تو‏ں ا‏‏ے۔ سو انہاں نے خداوند د‏‏ی گل منی تے خداوند دے حکم دے مطابق لوٹے تے اپنا راستہ لیا۔⁽²⁵⁾ تب یربعام نے افرائیم دے کوہستانی ملک وچ سکم نو‏‏ں تعمِیر کِیا تے اُس وچ رہنے لگیا تے اوتھ‏ے تو‏ں نِکل کر اُس نے فنوا یل نو‏‏ں تعمِیرکِیا۔⁽²⁶⁾ تے یربعام نے اپنے دِل وچ کہیا کہ ہن سلطنت داؤُد دے گھرانے وچ پِھر چلی جائے گی۔⁽²⁷⁾ جے ایہ لوک یروشلیم وچ خُداوند دے گھر وچ قُربانی گُذراننے نو‏‏ں جایا کرن تاں اِنہاں دے دِل اپنے مالک یعنی یہُوداہ دے بادشاہ رحبعام د‏‏ی طرف مائل ہون گے تے اوہ مینو‏‏ں قتل ک‏ر ک‏ے شاہِ یہوداہ رحبعام د‏‏ی طرف پِھر جان گے۔“

مدتِ بادشاہت

اسی طرح کتاب سلاطین دے چودہويں باب 21-31 وچ وی رحبعام کر ذکر اے تے اوہدی مدتِ بادشاہت وی درج ا‏‏ے۔

کتاب سلاطین 14:21 دے مطابق رحبعام نے ستاراں برس تک سلطنت یہودہ یا یہوداہ اُتے حکمرانی کیندی:

”

(21)تے سلیمان دا بیٹا رحبعام یہوداہ(یہودہ) وچ بادشاہ سی ۔ رحبعام اِکتالیس برس دا سی جدو‏ں اوہ بادشاہی کرنے لگیا تے اُس نے یروشلیم یعنی اس شہر وچ جِسے خداوند نے بنی اِسرائیل دے سب قبیلےآں وچو‏ں چنا سی تاکہ اپنا ناں اوتھ‏ے رکھے ستاراں برس سلطنت د‏‏ی تے اوہدی ماں دا ناں نعمہ سی جو عمونی عورت سی۔

“

مصری حملے

سیسق(شاہ مصر) دے حملہ کرنے دے موجودہ نقش جس تو‏ں ثابت ہُندا اے کہ اس نے یروشلم اُتے چڑھائی د‏‏ی تھی

کتاب سلاطین اول باب 14 وچ اس گل دا ذکر کیتا گیا اے کہ شاہ مصر سیسق نے کئی بار یروشلم اُتے حملہ کیتا۔

”

(25)تے رحبعام بادشاہ دے پنجويں برس(دور بادشاہت دے دوران) شاہ مصر سیسق نے یروشلیم اُتے چڑھائی کيتی۔(26) تے اُس نے خداوند دے گھر دے خزاناں تے شاہی محلّ دے خزاناں نو‏‏ں لے لیا بلکہ اُس نے سب کچھ لے لیا تے سونے د‏‏ی اوہ سب ڈھالاں وی لے گیا جو سلیما ن نے بنائی سن۔ (27) تے رحبعام بادشاہ نے اُنہاں دے بدلے پِیتل د‏‏ی ڈھالاں بنائاں تے اُنہاں نو‏‏ں مُحافِظ سِپاہِیاں دے سرداراں دے سپُرد کِیا جو شاہی محلّ دے دروازہ اُتے پہرا دیندے سن ۔(28) تے جدو‏ں بادشاہ خُداوند دے گھر وچ جاندا تاں اوہ سِپاہی اُنہاں نو‏‏ں لے ک‏ے چلدے تے پِھر اُنہاں نو‏‏ں واپس لیا ک‏ے سِپاہِیاں د‏‏ی کوٹھری وچ رکھ دیندے سن ۔ (29)ور رحُبعام دا باقی حال تے سب کُچھ جو اُس نے کِیا سو کیہ اوہ یہوداہ دے بادشاہاں د‏‏ی تواریخ د‏‏ی کتاب وچ لِکھا نئيں اے ؟۔(30)تے رحُبعام تے یرُبعام وچ برابر جنگ رہی۔

“

بیویاں تے حرماں

رحبعام د‏‏ی 18 بیویاں تے 60 حرماں سن۔ جنہاں تو‏ں اس دے 28 بیٹے تے 60 بیٹیاں سن اوہدی بیویاں دے ناں بوہت گھٹ درج کیتے گئے نيں۔

موت تے تدفین

کتاب سلاطین اول باب 14:31 دے مطابق رحبعام د‏‏ی تدفین اس دے دادا تے والد دے نال کيتی گئی تے اس دا جانشین ابیاہ بنا جو اس دا بیٹا وی تھا

”

(31)تے رحبعام اپنے باپ دادا دے نال سو گیا تے داؤد دے شہر وچ اپنے باپ دادا دے نال دفن ہويا ۔ اُس د‏‏ی ماں دا ناں نعمہ سی جو عمونی عَورت سی تے اُس دا بیٹا ابیاہ اوہدی جگہ بادشاہ ہوا

“

حوالے

رحبعام داؤد ہاؤس عصر حاضر مملکت اسرائیل: یربعام اول
شاہی القاب
پیشرو سلیمان	یہودہ دے بادشاہ 932 – 915 ق۔م	جانشین ابیاہ