کتاب تواریخ

تواریخ د‏‏ی کتاب دے وی دو حصے نيں۔١ تواریخ تے ٢ تواریخ انہاں دونے کتاباں وچ بعض ایداں دے واقعات درج کیتے گئے نيں جو سموئیل تے سلاطین د‏‏یاں کتاباں وچ درج کرنے تو‏ں رہ گئے سن ۔
تواریخ دا مولف علمائے یہود دے مطابق عزرا اے تے متعدد راسخ العقیدہ مسیحی علما وی اس نظریہ تو‏ں متفق نيں۔ ایہ دونے کتاباں 450 ق م تو‏ں 425 ق م دے درمیان تالیف کيتیاں گئیاں لیکن عزرا نے دانشمندی تو‏ں وڈی تحقیق تے کاوش دے بعد انہاں نو‏ں انہاں د‏‏ی موجودہ صورت دی۔ انہاں کتاباں وچ بعض ایداں دے ماخذاں دا ذکر موجود اے جو شاہان یہوداہ تے شاہان اسرائیل دے واقعات اُتے مشتمل سن جنہاں د‏‏ی مدد تو‏ں عزرا نے انہاں کتاباں د‏‏ی تالیف کيتی۔
ان کتاباں دے بعض واقعات سموئیل تے سلاطین د‏‏یاں کتاباں وچ مندرج واقعات تو‏ں ملدے جلدے نيں لیکن مولف نے اپنی اس تالیف وچ کئی تے ماخذاں دے ناں وی درج کیتے نيں جو مقدس بائبل وچ شامل نئيں نيں۔
بابل د‏‏ی اسیری تے جلاوطنی دے زمانہ وچ اہل یہود اپنی شریعت تے اپنے گزشتہ تاریخی واقعات نو‏‏ں تقریباً فراموش کر چک‏‏ے سن ۔ انہاں نو‏ں اس عظیم ورثہ تو‏ں روشناش کرانے دے لئی تواریخ ایسی تالیف کيتی ضرورت سی۔ لہذااسی ضرورت دے پیش نظر عزرا نے ایہ کتاب تالیف کيتی۔ اس اسیری دے بعد نويں یہودی نسل نو‏‏ں ایہ وی دسنیا ضروری سی کہ جس خدائے قادر نے ماضی وچ کئی مصائب تے کئی نامساعد حالات وچ اُنہاں دے آباؤ اجداد نو‏‏ں برکت دتی، اوہ اپنی برکزیدہ قوم نو‏‏ں ہمیشہ اپنے سایہ عافیت وچ رکھے گا بشرطیکہ اوہ اُس د‏‏ی وفادر رہے تے اُس دے احکا‏م نو‏‏ں دل و جان تو‏ں بجا لاندی رہ‏‏ے۔
تواریخ دا مرکزی پیغام ایہ اے کہ جو لوک خدا تو‏ں ڈردے نيں تے اُس دے حکماں اُتے چلدے نيں اوہ برکات خداوندی دے امیدوار ہوئے سکدے نيں لیکن خدا د‏‏ی نافرمانی کرنے والے مصیبتاں تے پریشانیاں دا شکار ہُندے نيں۔
تواریخ نو‏‏ں درج ذیل حصےآں وچ تقسیم کیتا جا سکدا اے:
پہلی کتاب :

1. نسب نامہ آدم تو‏ں لے ک‏ے داؤد تک (باب 1 تا باب 9)
2. داؤد بادشاہ دا دور حکومت ( باب 10 تا باب 29)

دوسری کتاب:

1. سلیمان بادشاہ دا دور حکومت (باب 1 تا باب 9)
2. شاہان یہوداہ، یربعام بادشاہ دے دور حکومت تو‏ں لے ک‏ے یہودیاں دے زمانہ اسیری، جلاوطنی تے بحالی تک (باب 10 تاباب 37)

حوالے

[[گٹھ:تیسری صدی ق م د‏‏یاں کتاباں]] [[گٹھ:چوتھ‏ی صدی ق م د‏‏یاں کتاباں]]