دوسری سربیا بغاوت
| دوسری سربیا بغاوت | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بسلسلہ سربیا انقلاب | |||||||||
تاکووو وچ بغاوت (1889), ازبائیا ایوانووچ | |||||||||
| |||||||||
| محارب | |||||||||
 سرب باغی |
.svg){kind=small} سلطنت عثمانیہ | ||||||||
| کمانڈر اور رہنما | |||||||||
|
Miloš Obrenović Jovan Obrenović Milić Drinčić ⚔ Jovan Dobrača Petar Nikolajević Stojan Čupić ⚔ Sima Nenadović ⚔ Sima Katić Toma Vučić Perišić Tanasko Rajić ⚔ |
Maraşlı Ali Pasha Sulejman Pasha Hurşid Pasha Ibrahim-Pasa Osman-beg ⚔ Seuchesmu Caja-Imšir ⚔ قارا مصطفیٰ ⚔ | ||||||||
| طاقت | |||||||||
| شروع وچ 1.700 بعد وچ 15.000 افراد تے 3 توپاں | 17.000 بعد وچ 30.000 فوجی | ||||||||
| ہلاکتیں اور نقصانات | |||||||||
| 2.500 توں زیادہ مارے گئے | 10.000 توں زیادہ مارے گئے , تقریباً 1.000 ترک تے 1.000 پکڑے گئے آرنٹس نوں بعد وچ رہیا کردتا گیا | ||||||||
سانچہ:National Awakening in the Balkans
دوسری سربیا بغاوت ( سانچہ:Lang-sr / دروگی سریپسکی اوستانک ، ترکی زبان: İkinci Sırp Ayaklanması ) سلطنت عثمانیہ دے خلاف صربیہ انقلاب دا دوسرا مرحلہ سی ، جو سن 1813 وچ سلطنت عثمانیہ دے نال الحاق کرنے دے فورا بعد ہی پھوٹ پيا۔ پہلی سربیا بغاوت (1804–1813) دی شکست دے بعد اس قبضے نوں نافذ کيتا گیا سی ، جس دے دوران سربیا اک عشرے توں زیادہ عرصہ تک اک ڈی فیکٹو آزاد ریاست دے طور اُتے موجود سی۔ دوسرے انقلاب دے نتیجے وچ سلطنت عثمانیہ توں سربیا دی نیم خودمختاری ہوئی۔ سربیا دی پرنسپلیٹی قائم ہوئی سی ، جس دی حکومت اس دی اپنی پارلیمنٹ ، آئین تے شاہی خاندان نے دی سی۔ برلن دی کانگریس دے فیصلےآں دے بعد ، ڈی جور (حقیقی) آزادی ، اُتے ، 1878 وچ حاصل ہوئی۔ [۱]
پس منظر
سودھوسربیا دی پہلی بغاوت نے عثمانی سلطنت توں اک اہم وقت (1804–1813) دے لئی ملک نوں آزاد کرایا۔ تن صدیاں وچ پہلی بار سرباں نے سلطنت عثمانیہ یا ہیبسبرگ آسٹریا دی بالادستی دے بغیر خود اُتے حکومت کيتی۔ پہلی سربیا بغاوت 1813 دی ناکامی دے بعد ، سب کمانڈر ہیبسبرگ بادشاہت دی طرف فرار ہوگئے ، جنہاں وچ پہلی سربیا بغاوت دا رہنما ، کیراوری پیٹروی وی شامل سی۔
سربیا وچ محض چند کمانڈر ملیو اوبرینوویچ ، اسٹانوجے گلاوا وغیرہ ہی رہ گئے جو مقامی لوکاں دی تقدیر نوں بچانے تے بانٹنے دے لئی اک مخصوص سفارتی طریقے توں کوشش کر رہے سن ۔
میلوش اوبرینوویچ نے عثمانی ترکاں دے سامنے ہتھیار ڈال دتے تے " اوبرکونز " ("سینئر رہنما") دا خطاب حاصل کيتا۔ اسٹانوجے گلاوا نے وی ترک دے سامنے ہتھیار ڈال دتے تے اسنوں سڑک دا نگران بنا دتا گیا ، لیکن ترکاں نے اسنوں مشتبہ ہونے دے بعد اسنوں مار ڈالیا۔ ہادی پروڈان گلیگوریجیوی نوں معلوم سی کہ ترکاں نے اسنوں گرفتار کرلیا تے اس لئی انہاں نے 1814 وچ بغاوت دا اعلان کيتا ، لیکن اوبرینویو نے محسوس کيتا کہ ایہ وقت بغاوت دے لئی صحیح نئيں سی تے انہاں نے مدد فراہم نئيں کيتی۔
ہادی پرودان دی بغاوت جلد ہی ناکام ہوگئی تے اوہ آسٹریا فرار ہوگیا۔ اس بغاوت دی ناکامی دے بعد ، ترکاں نے سرباں دے خلاف زیادہ ظلم و ستم برپا کيتا ، جداں زیادہ ٹیکس وصول کرنا ، جبری مشقت تے عصمت دری۔ مارچ 1815 وچ ، سرباں نے متعدد ملاقاتاں کيتیاں تے نويں بغاوت دا فیصلہ کيتا۔
بغاوت
سودھو
قومی کونسل نے 23 اپریل 1815 نوں تکوو وچ سلطنت عثمانیہ دے خلاف کھلی بغاوت دا اعلان کيتا۔ میلو اوبرینووی نوں قائد منتخب کيتا گیا سی تے مشہور انداز وچ کہیا گیا سی ، "ميں ایتھے ہاں ، آپ ایتھے نيں۔ ترکاں دے خلاف جنگ! " سربیا: "ایوو میین ، ایگو واس۔ چوہا ترسیما! " . جدوں عثمانیاں نوں نواں بغاوت دریافت ہويا تاں انہاں نے اس دے تمام رہنماواں نوں موت دی سزا سنائی۔ سرباں نے روڈنک ، لجوبی ، پیتالی ، ویلجیو ، ایاک ، کارانوواک ، پواریواک ، کرگوجیوک ، جاگوڈینا ، تے ڈبلجی وچ لڑائی لڑی تے عثمانیاں نوں بیلگریڈ دے پاشالیک توں کڈ دتا۔
1815 دے وسط وچ ، عثمانی گورنر میلو اوبرینوویچ تے مراشلی علی پاشا دے وچکار پہلی گل گل دا آغاز ہويا۔ میلو اوبرینویو نے سرباں دے لئی جزوی خودمختاری دی اک شکل حاصل کرلئی ، تے ، 1816 وچ ، ترک باب عالی نے سرباں تے ترکاں دے وچکار تعلقات نوں معمول اُتے لیانے دے لئی متعدد دستاویزات اُتے دستخط کیتے۔ اس دا نتیجہ سلطنت عثمانیہ دے ذریعہ سربیا دی پرنسیپالیٹی دا اعتراف سی۔ میلو اوبرینوویچ نوں سربیا دے شہزادہ دا خطاب ملا۔ اگرچہ اس سلطنت نے پورٹ اُتے اک سالانہ ٹیکس ادا کيتا سی تے 1867 تک بیلجیڈ وچ ترک فوجیاں دا اک دستہ سی ، لیکن ، ایہ دوسرے معاملات وچ اک آزاد ریاست سی۔ میلو دے بھائی ، میلان دے پوتے دے تحت ، سربیا نے معاہدہ برلن دے تحت 1878 وچ باضابطہ آزادی حاصل کيتی۔
1817 وچ ، ملیو اوبرینویش نے مراشلی علی پاشا نوں اک غیر تحریری معاہدے اُتے گل گل کرنے اُتے مجبور کرنے وچ کامیابی حاصل کيتی ، ایہ اک ایسا فعل اے جس نے دوسری سربیا دی بغاوت نوں مؤثر طریقے توں ختم کيتا۔ ايسے سال ، پہلی بغاوت دا رہنما ، کارادوردے سربیا واپس آیا تے اسنوں قتل کردتا گیا۔
بعد وچ
سودھوسربیا دی نیم خودمختاری دی تصدیق 1830 وچ باب عالی توں اک فرمانروا نے کی ، تے 1835 وچ بلقان وچ پہلا دستور سربیا دی ریاست وچ لکھیا گیا سی۔ اس نے سربیا دی پارلیمنٹ نوں مستقل بنیاد اُتے متعارف کرایا تے سربیا دے تخت دے قانونی وارث دی حیثیت توں اوبرینویچ خاندان نوں قائم کيتا۔ اس نے سربیا نوں اک آزاد پارلیمانی اصول دے طور اُتے وی بیان کيتا ، جس نے سلطنت عثمانیہ تے ہیبسبرگ بادشاہت نوں مشتعل کردتا۔
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھوذرائع
سودھو- Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing.
- Pavlowitch, Stevan K. (2002). Serbia: The History behind the Name. London: Hurst & Company.
- Radosavljević, Nedeljko V. (2010). "The Serbian Revolution and the Creation of the Modern State: The Beginning of Geopolitical Changes in the Balkan Peninsula in the 19th Century", Empires and Peninsulas: Southeastern Europe between Karlowitz and the Peace of Adrianople, 1699–1829. Berlin: LIT Verlag, 171–178.
- Rajić, Suzana (2010). "Serbia – the Revival of the Nation-state, 1804–1829: From Turkish Provinces to Autonomous Principality", Empires and Peninsulas: Southeastern Europe between Karlowitz and the Peace of Adrianople, 1699–1829. Berlin: LIT Verlag, 143–148.
- K. S. Protić۔ "Ратни догађаји из другог српског устанка 1815. год"۔ ۲۲ اپریل ۲۰۱۵ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- Lazar Batalaka (1899)۔ "Историја српског устанка II" (بزبان سربیائی)۔ Belgrade: Kingdom of Serbia۔ ۲۲ اپریل ۲۰۱۵ میں اصل سے آرکائیو شدہ
باہرلے جوڑ
سودھو- سانچہ:Commons category-inline
- جان آر لیمپ : یوگوسلاویہ بطور تریخ۔ دو بار اک ملک سی ، کیمبرج یونیورسٹی پریس ، 1996۔
سانچہ:Serbian Uprisings سانچہ:Wars and battles involving Serbs