خورشید عالم گوہر قلم
ممتاز خطاط خورشید عالم گوہر قلم نے فن خطاطی دا آغاز بوہت گھٹ عمر وچ کیہ تے فیر اس مقام اُتے جا پہنچے کہ ممتاز نقاداں نے انہاں نوں خراج تحسین پیش کیتا تے انہاں نے اپنی لگن دی بدولت بے شمار اعزازات حاصل کیتے۔ خورشید عالم گوہر قلم 1956 نوں ضلع سرگودھا (پاکستان) دے قصبہ دھریمہ وچ پیدا ہوئے۔ سید اسمعیل دہلوی مرحوم توں خطاطی وچ مشق لی، استادسید اسمعیل دہلوی دے ذریعے خورشید عالم گوہر قلم دا سلسلہ تلمذ آسمانِ خطاطی دے آفتاب سید محمد امیر رضوی المعروف میر پنجہ کش توں ملدا اے۔ کچھ عرصہ آپ نے حافظ محمد یوسف سدیدی مرحوم دے پاس وی مشق کيتی۔ نظری استفادہ ہاشم محمد الخطاط مرصع (عراق)، عبد العزیزالرفاعی، سید ابراہیم (مصر) تے حافظ ایتاج (ترکی) توں کیتا۔ ان دے استاد محترم جناب حافظ محمد یوسف سدیدی نے انہاں دے فن نوں دیکھ کے تحریر کیتا سی کہ گوہر قلم دا فن دیکھیا تاں احساس ہويا کہ پاکستان وچ اچھی مشق ہوئے رہی اے تے جے ایداں دے ہی جاری رہی تاں ضرور پاکستان دا ناں روشن ہوئے گا۔
406 اقسامِ خط وچ کتابتِ قرآن پاک (عجائب القرآن)
سودھوعجائب القرآن خطاطی دا اوہ شہ کار اے جس وچ خطاطی دی چودہ سو سالہ تریخ نوں سمیٹ دتا گیا اے تے ایہ خطاطی دے شیدائیاں دے لئی اک تاریخی دستاویز دی حیثیت اختیار کرگیا اے۔ 406 اقسامِ خط وچ کتابت شدہ عجائب القرآن دا منصوبہ آپ دے خیال وچ آیا تے فیر عمل وچ لیایا گیا، جس دا وزن 40 من اے تے اسنوں اسلام آباد دی فیصل مسجد وچ تیس وکھ وکھ شو کیساں وچ رکھیا گیا اے۔ اس قرآن مجید دے بارے وچ ممتاز مفکر ڈاکٹر مسعود احمد پی ایچ ڈی نے تحریر کیتا اے کہ قرآن کیتا اے اک چمنستان اے ایويں معلوم ہُندا اے کہ ماہر خطاط نے ہر خط اُتے برساں ریاض کیتا ہوئے۔ اک ہی خطاط دے قلم توں اِنّے رسوم الخطوط دا لکھیا جانا سخت حیران کن اے، ایہ کمال کسبی نئيں وہبی معلوم ہُندا اے۔ ایہ قرآن مجید خطاطی دے لحاظ توں عجیب تر نمونہ اے تے اسنوں اک اہم قومی ورثے دی حیثیت حاصل اے۔ پروفیسر ڈاکٹر محمد مسعود احمد نے جدوں خورشید عالم گوہر قلم توں دریافت کیتا کہ انہاں نوں اِنّے خطےآں وچ اِنّی مہارت حاصل کرنا کِداں ممکن ہويا تاں انہاں نے فرمایا "جب لکھدا ہاں تاں اک کیف دا عالم طاری ہُندا اے، قلم خود لکھدا چلا جاندا اے "
سابق گورنر مغربی پاکستان تے افواج پاکستان دے سربراہ تے سابق گورنر بلوچستان جناب محمد موسی خان مرحوم نے جناب گوہر قلم نوں خراج تحسین پیش کردے ہوئے کہیا سی کہ گوہر قلم نے 406 قسماں وچ قرآن مجید دی خطاطی کرکے جو کارنامہ سر انجام دتا اے اوہ قیامت تک زندہ رہے گا۔ عجائب القرآن خطاطی دی چودہ سو سالہ تریخ دا حسین مرقع اے تے ایہ فنِ خطاطی دے شائقین دے لئی اک تاریخی دستاویز دی حیثیت اختیار کرگیا اے۔
عجائب القرآن وچ استعمال ہونے والے چند خطوط
سودھوخطِ اجارہ، خطِ تعلیق، خطِ ثلث، خطِ ثلث جدید، خطِ دیوانی جدید، خطِ دیوانی منقش، خطِ دیوانی قدیم، خطِ رقاع، خطِ ریحانی، خطِ شکستہ، خطِ شجردار، خطِ عمارتی، خطِ غبار، خطِ طغرا، خطِ طغرا قدیم، خطِ کوفی قدیم، خطِ کوفی جدید، خطِ کوفی منقش، خطِ محقق، خطِ مغربی، خطِ ماہی، خطِ مجموعہ، خطِ نسخ وغیرہ وغیرہ۔
مسیتاں وچ خطاطی
سودھوانہاں نوں بے شمار مسیتاں وچ وی خطاطی دا شرف حاصل اے، انہاں دی بہت ساریاں نمائشاں وی ہوئے چکيتیاں ناں جنہاں وچ بوہت سارے عمائدین شرکت کر چکے نيں ۔ دربار حضرت داتا گنج بخش وچ 308 فٹ طویل سورۃ رحمن تے 108 فٹ طویل دورد تاج خط نستعلیق وچ لکھ کے انمول مثال قائم کيتی اے۔ استوں علاوہ دربار حضرت داتا گنج بخش دی لوح مزار لکھنے دا شرف وی انہاں نوں حاصل اے۔
کتاباں خطاطی
سودھوگوہر قلم نے فن خطاطی اُتے مختلف کتاباں وی تحریر کيتیاں ناں جنہاں وچ جواہر القلم، نقاش القرآن، عجائب القرآن، مخزن خطاطی، نقش گوہر تے فن خطاطی شامل نيں۔ کتاب نقش گوہر فن خطاطی دی اک ایسی لاثانی دستاویز اے کہ جسنوں عالم اسلام دی چند وڈی خطاطی دی کتاباں وچ شامل کیتا جا سکدا اے۔ انہاں نے کمال عقیدت دے نال اللہ تعالٰی دی ذات اقدس اُتے اک کتاب اللہ وحدہ تحریر کيتی اے جو اپنے مضامین دے اعتبار توں اک بے مثال تحفہ اے نال ہی انہاں نے حضور صلی اللہ علیہ وسلم دے نال دلی محبت دا اظہار کردے ہوئے سیرت النبی اُتے کتاب تاجدار رحمت دے ناں توں تحریر کيتی اے وچ مغربی مصنفاں دے پروپیگنڈہ دا موثر جواب دتا گیا اے تے تمام اہم واقعات قلمبند کیتے گئے نيں۔
تدریسِ خطاطی
سودھوگوہر قلم عربی دے تمام رسوم الخطوط، کوفی، ثلث، محقق، دیوانی، رقاع، اجازہ، نستعلیق، تعلیق، شکستہ، حواشی، امورات تے طغرا دی جملہ قسماں وچ دسترس رکھدے نيں۔ جناب گوہر قلم دے تحریر کردہ سنگ مرمر دی الواح وی فن خطاطی دا اک گراں قدر سرمایہ نيں۔ خطاطی دے نال نال اوہ سیاست، سلامیات، تریخ دے مضامین وچ بھرپور دلچسپی رکھدے نيں گاہے گاہے انہاں موضوعات اُتے انہاں دے مضامین شائع ہُندے رہندے نيں۔ بلوچستان وچ ہر سال اوہ خطاطی دی کلاس منعقد کردے نيں تے اوتھے تقریبا 1600 طلبہ و طالبات نوں خطاطی دی تربیت دے چکے نيں۔ جدوں کہ گوہر خطا طی اکادمی لاہور وچ 16برس دے عرصہ وچ 3000 توں ودھ طلبہ و طالبات استفادہ کرچکے نيں۔
اعزازات
سودھوصدر مملکت پاکستان نے 23 مارچ 1992 نوں انہاں نوں صدارتی اعزاز برائے حسن کارکردگی عطا کیتا جو بلاشبہ پاکستان دا اک اعلیٰ ترین اعزاز اے تے اس وچ کوئی شک نئيں کہ گوہر قلم بجا طور اُتے اس اعزاز دے مستحق نيں۔ آپ نوں جاپان نوں اعلیٰ ترین اعزاز ایوارڈ آف دتی فان منسٹر آف جاپان دتا گیا۔ 1988 وچ انہاں نے سابق صدر جنرل محمد ضیاء الحق دی درخواست اُتے مالدیپ دا دورہ کیتا تے صدر مالدیپ، گوہر قلم دی خطاطی توں بہت متاثر ہوئے تے جناب گوہر قلم نوں تحریری خراج تحسین پیش کیتا۔ آپ دی خطاطی دے فن پارے ماسکو میوزیم (روس)، برٹش میوزیم لندن (انگلستان) اشمولین میوزیم (آکسفورڈ) تے اسلام آباد وچ موجود نيں۔