خلیل بن احمد الفراہیدی
| خلیل بن احمد الفراہیدی | |
|---|---|
| (عربی وچ: الخليل بن أحمد الفراهيدي) | |
 |
|
| جم | سنہ 718 [۱] |
| وفات | 1 نومبر 790 (71–72 سال) |
| شہریت |  خلافت عباسیہ
|
| عملی زندگی | |
| تلمیذ خاص | نضر بن شمیل ، ابراہیم النظام ، سیبویہ ، اصمعی |
| پیشہ | فرہنگ نویس ، لکھاری ، شاعر ، ماہرِ لسانیات |
| پیشہ ورانہ زبان | عربی [۱] |
| شعبۂ عمل | رمز نگاری ، علم زبان |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
ابو عبد الرحمٰن خلیل ابن احمد الفراھیدی البصری (پیدائش: 718ء— وفات: نومبر 790ء) علمِ عروض دے بانی تے ماہرِ لغت و موسیقی۔ آپ عمان وچ پیدا ہوئے تے عجمی النسل سن ۔ مشہور عربی مورخ جارج زیدان نے لکھیا کہ اے آپ ایرانی شہزادےآں دی نسل توں سن تے انہاں دے جد نوں شہنشاہِ ایران نے یمن بھیجیا تھا[۲]۔ ایہ وی کہیا جاندا اے کہ خلیل دے والد اوہ پہلے شخص سن جنہاں نوں حضورِ اکرم (ص) دی وفات دے بعد پہلی بار "احمد" کہیا گیا[۲]۔ آپ نے اپنی زندگی دا اک وڈا حصہ بصرہ وچ گزاریا تے اوتھے وفات پائی تے دفن ہوئے۔
علمِ عروض دے موجد
سودھوخلیل بن احمد نوں متفقہ طور اُتے علمِ عروض دا بانی تے موجد منیا جاندا اے تے ايسے وجہ توں انہاں دا ناں تریخ وچ زندہ و جاوید اے۔ آپ نوں علمِ موسیقی توں وی کامل واقفیت حاصل سی تے سنسکرت بولی توں وی واقف سن تے انہاں علوم توں فائدہ اٹھا کے آپ نے اک نواں علم، علمِ عروض، وضع کيتا جس وچ کِسے کلام یا شعر دے بارے وچ ایہ جانچا جاندا اے کہ اوہ وزن وچ اے یا ننيں۔ علمِ عروض دی بنیاد رکھدے ہوئے آپ نے پنج دائرے تے پندرہ بحراں اختراع کيتیاں جو اج وی عربی، فارسی تے اردو شاعری وچ استعمال ہُندی نيں۔
لکھتاں
سودھوآپ دی دو لکھتاں دے حوالے ملدے نيں[۲]۔
- "کتاب النغم" جو علمِ موسیقی وچ سی۔
- "کتاب العین" جو علمِ لغت وچ اے تے عربی لغت دی پہلی کتاب سمجھی جاندی اے۔